Ο «αθεατος κοσμος» της συντηρησης

Σε ένα χρόνο αναμένεται η ολοκλήρωση της συντήρησης της Συλλογής αλλά και του κτιρίου

Τα υλικά, τα εργαλεία και τον εξοπλισμό που χρησιμοποιείται για τη συντήρηση βιβλίων και χαρτώων αντικειμένων της εκκλησιαστικής συλλογής της Μητρόπολης Μαρωνείας και Κομοτηνής, που εκτίθεται στο Ιμαρέτ Κομοτηνής, από το Τμήμα Συντήρησης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ροδόπης, γνώρισαν φοιτητές του Τμήματος Ιστορίας – Εθνολογίας του Δ.Π.Θ., το πρωί της Τετάρτης, στο πλαίσιο του εορτασμού της Ευρωπαϊκής Ημέρας Συντήρησης της Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Τα μέλη του Τμήματος Συντήρησης παρουσίασαν, θεωρητικά και πρακτικά, βασικές μεθόδους και στάδια συντήρησης σε επιλεγμένα κειμήλια της εκκλησιαστικής συλλογής, ενώ η δράση συνοδευόταν από εποπτικό οπτικοακουστικό υλικό.

Μάλιστα οι φοιτητές είχαν την ευκαιρία στο πλαίσιο της επίσκεψης να ξεναγηθούν στο χώρο, στον οποίο προχωρούν οι εργασίες ανακαίνισης, που θα ολοκληρωθούν μαζί με το πρόγραμμα.

Μοναδικός στη Θράκη ο τομέας

Ο τομέας χαρτώων του Τμήματος Συντήρησης είναι ο μοναδικός στη Θράκη, και στήθηκε ειδικά για την συντήρηση της εκκλησιαστικής συλλογής, που γίνεται στο πλαίσιο του έργου «Ιμαρέτ Κομοτηνής: Συντήρηση μνημείου και εκκλησιαστικής

συλλογής – Ανάδειξη περιβάλλοντος χώρου» που χρηματοδοτείται μέσω του ΕΣΠΑ της ΠΑΜΘ, με τα μηχανήματα να μένουν μετά το πέρας του έργου στην Εφορεία Αρχαιοτήτων.

Οι εργασίες γίνονται στον οικίσκο της εισόδου του Ιμαρέτ, όπου έχουν τοποθετηθεί όλα τα μηχανήματα και γίνεται η προσεκτική διαδικασία της συντήρησης.

Για αυτό και θεώρησαν σημαντικό να τον αναδείξουν μέσα από τον Εορτασμό της Ευρωπαϊκής Ημέρας Συντήρησης της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, τόνισε η Τμηματάρχης Συντήρησης ΕΦΑ Ροδόπης κ. Ευαγγελία Λαϊνίδου, που διοργανώνεται για πέμπτη χρονιά από τη Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, τον Σύλλογο Συντηρητών Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, επίσημο εκπρόσωπο της ECCO στη χώρα μας, και το Ελληνικό Τμήμα του ICOM.

Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ροδόπης, έχει σαν στόχο την ανάδειξη του αθέατου κόσμου της συντήρησης, με τα εργαστήρια να ανοίγουν τις πόρτες τους και να δέχονται το κοινό για να μπορέσει να δει από κοντά τις εργασίες συντήρησης.

Το Εργαστήριο χαρτώων, το οποίο είναι μοναδικό στην περιοχή μας, συντηρεί τα βιβλία της εκκλησιαστικής συλλογής του έργου του Ιμαρετ, ανέφερε, τονίζοντας πως η κατάρτιση των συντηρητών απαιτεί γνώση, δεξιότητα και εμπειρία, που έχουν τα μέλη του Εργαστηρίου και για αυτό διεκπεραιώνουν αυτό το σοβαρό έργο.

Πέρα από τα χαρτώα, η συντήρηση έχει ολοκληρωθεί όσο αφορά τα μεταλλικά αντικείμενα της συλλογής, ενώ και οι εικόνες βρίσκονται σε ικανοποιητικό στάδιο.

Αναδεικνύεται η σημασία της συντήρησης

Η Συλλογή με την οποία ασχολούνται οι δύο συντηρήτριες χαρτώων, η κ. Ιάσμη Κουκή και η κ. Λαμπρινή Μακρή, αποτελείται από 36 αντικείμενα, από τα οποία τα 24 είναι βιβλία.

Η συντήρηση χαρτιού είναι μια πολύ χρονοβόρα διαδικασία, σημείωσε η κ. Μακρή, που αφορά αντικείμενα από τα οποία πολλές φορές δεν βλέπουμε θεαματικό αποτέλεσμα με το τέλος της συντήρησης, αλλά οι επεμβάσεις που κάνουν, βοηθούν ώστε να διατηρηθούν στο χρόνο, με τις καλύτερες προδιαγραφές.

Το εργαστήριο είναι άμεσα συνδεδεμένο με το μνημείο, σημείωσε, το οποίο όμως δεν γνωρίζει πολύ το κοινό της πόλης, για αυτό και η Δράση που πραγματοποιούν για τις ευρωπαϊκές ημέρες συντήρησης, τους βοηθά να γνωρίσουν ένα κομμάτι της πόλης. «Η δράση μας χαροποιεί πολύ γιατί γίνεται γνωστή η συντήρηση στο κοινό, το εργαστήριο, αλλά και το ίδιο το Ιμαρέτ» ανέφερε.

Από την πλευρά της η κ. Κουκή σημείωσε πως η ενημέρωση που γίνεται βοηθά στο κοινό αλλά και τους φοιτητές να κατανοήσουν ότι η συντήρηση γενικά πρέπει να αντιμετωπιστεί από εξειδικευμένα άτομα. «Δεν είμαστε μάγοι, δεν θα κάνουμε το υλικό καινούριο, διατηρούμε το αντικείμενο και τα υλικά από το οποίο αποτελείται» ανέφερε. Τόνισε δε πως είναι πολύ σπάνιο να βρίσκονται στην ίδια πόλη, και για το ίδιο έργο, τόσες πολλές ειδικότητες συντηρητών, δηλαδή χαρτώων, μετάλλων και εικόνας, και είναι πολύ τυχεροί γιατί μπορούν να συνεργαστούν με όλους.

Όσο για την πορεία της συντήρησης, τόνισε πως βρίσκονται σε πολύ καλό στάδιο για τα εκθέσιμα αντικείμενα του μουσείου, έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες για πάνω από τα μισά, και τα υπόλοιπα προχωρούν κανονικά και μέχρι το τέλος του έργου, τον επόμενο Νοέμβριο, θα έχουν τελειώσει με αυτά. Για τα υπόλοιπα, θα γίνει προληπτική συντήρηση για να μην δημιουργηθεί μεγαλύτερη φθορά.

Σημαντική η επαγγελματική προσέγγιση στη συντήρηση

Οι φοιτητές του Τμήματος Ιστορίας – Εθνολογίας του ΔΠΘ επισκέφτηκαν τον χώρο στο πλαίσιο του μαθήματος «Μουσεία και Λαϊκός Πολιτισμός: Ζητήματα Διαχείρισης», που διδάσκει η Επίκουρη Καθηγήτρια Λαογραφίας του ΤΙΕ, κ. Νάντια Μαχά.

Οι φοιτητές, τόνισε, στο πλαίσιο του μαθήματος, ασχολούνται με μια σειρά από θέματα που έχουν να κάνουν με τον τρόπο διαχείρισης μέσα στο μουσειακό χώρο. Για αυτό και το Εργαστήριο Λαογραφίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας αποφάσισε να εντάξει στις δράσεις του και την επίσκεψη των φοιτητών και των φοιτητριών.

«Διδάσκουμε πως οι τρεις βασικοί άξονες στον μουσειακό χώρο είναι η διατήρηση, η συντήρηση, και η γνωστοποίηση» ανέφερε, για αυτό και θέλησαν να δώσουν την ευκαιρία στους φοιτητές να γνωρίσουν από κοντά τον τρόπο που εργάζονται οι επαγγελματίες συντηρήτριες μέσα στο χώρο, ώστε να κατανοήσουν, σύμφωνα με την κ. Μαχά, ότι η δουλεία μέσα στο μουσείο πρέπει να είναι ξεκάθαρα σε επαγγελματική βάση και όχι σε βάση που δεν έχει σχέση με την γνώση.

Στο τέλος του 2023 θα ολοκληρωθούν οι εργασίες στο χώρο

Οι φοιτητές του τμήματος ξεναγήθηκαν στο χώρο του Ιμαρέτ από τον αρχιτέκτονα κ. Σωτήρη Παράσχου, που ασχολείται με την αυτεπιστασία του έργου αποκατάστασης, παρόλο που τόνισε πως το μνημείο δεν είναι αυτή τη στιγμή σε κατάσταση για να δεχτεί το κοινό, μιας και αυτή τη στιγμή είναι εργοτάξιο, και έχει θέματα επικινδυνότητας και ασφάλειας.

Παρόλα αυτά είχαν την ευκαιρία να μιλήσουν για το οικοδόμημα, με τους φοιτητές να γνωρίζουν αρκετά, λόγω της φύσης των σπουδών τους.

Οι εργασίες συντήρησης έχουν ολοκληρωθεί σε μεγάλο ποσοστό, εκκρεμεί όμως ένα σημαντικό μέρος, για το οικοδομικό κομμάτι του κελύφους, όπως και του περιβάλλοντος χώρου, που θα έχουν όμως ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος της προγραμματικής περιόδου.

Αξίζει να σημειωθεί πως εκκρεμεί η μουσειοποίηση της συλλογής που συντηρήθηκε, η οποία θα πραγματοποιηθεί με την επόμενη προγραμματική περίοδο.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.