Η συμβολη του απο Κορινθιας Αρχιεπισκοπου Αμερικης Μιχαηλ Κωνσταντινιδη απο τη Μαρωνεια Ροδοπης στη διασωση των Εβραιων της Κορινθου

Η ζωή και το έργο του  εκ Μαρωνείας καταγόμενου αρχιεπισκόπου Αμερικής Μιχαήλ Κωνσταντινίδη¹

 
Ο αρχιεπίσκοπος Αμερικής Μιχαήλ Κωνσταντινίδης γεννήθηκε το 1892 στη Μαρώνεια της Ροδόπης η οποία τότε βρισκόταν εντός των ορίων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Γονείς του ήταν ο Μιχαήλ Κωνσταντινίδης και η Φιλιώ Τσακίρογλου, ενώ το κοσμικό του όνομα ήταν Θουκυδίδης. Μετά την ολοκλήρωση της βασικής εκπαίδευσης στην Ξάνθη εισήχθη στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, από την οποία αποφοίτησε με άριστα το 1914 έπειτα από επταετή φοίτηση. Κατά το τελευταίο έτος των σπουδών του χειροτονήθηκε διάκονος, έλαβε το όνομα Μιχαήλ και διετέλεσε για ένα έτος καθηγητής στην Εμπορική Σχολή Χάλκης. Το 1915 ο Πατριάρχης Γερμανός Ε΄ του χορήγησε υποτροφία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, προκειμένου να συνεχίσει τις σπουδές του στις θεολογικές ακαδημίες του Κιέβου και της Αγίας Πετρούπολης. Στη Ρωσία παρέμεινε μέχρι το 1919, οπότε λόγω της Οκτωβριανής Επανάστασης αναγκάστηκε να επιστρέψει στην Κωνσταντινούπολη. Ήταν γνώστης αρκετών ξένων γλωσσών, στις οποίες συμπεριλαμβάνονταν μεταξύ άλλων τα αγγλικά, τα γαλλικά, τα ρωσικά και τα τούρκικα.

Εξαρχος και τοποτηρητής στην Ιερά Μητρόπολη Μαρωνείας και Θάσου

Στις 9 Ιουνίου του 1919 χειροτονήθηκε πρεσβύτερος και χειροθετήθηκε αρχιμανδρίτης. Τον Οκτώβριο του 1920 το Πατριαρχείο τον έστειλε στην Κομοτηνή ως Έξαρχο στη μητρόπολη Μαρωνείας και Θάσου. Εκεί ανέλαβε τη διεύθυνση του ημιγυμνασίου της πόλης, στο οποίο δίδαξε θρησκευτικά, ελληνικά και γαλλικά. Όταν μάλιστα ο τότε μητροπολίτης Μαρωνείας Μελισσηνός ασθένησε και δεν μπορούσε να ασκήσει τα καθήκοντά του, ο Μιχαήλ ανέλαβε τοποτηρητής της Μητρόπολης. Το 1922, μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, φρόντισε για την εγκατάσταση προσφύγων στη Ροδόπη και την αλλαγή πολλών τοπωνυμίων σε ελληνικά, μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών.
Το 1923-1927 ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρυσόστομος Α΄ τον διόρισε γραμματέα και κατόπιν Μέγα Πρωτοσύγκελλο της Αρχιεπισκοπής Αθηνών στην Αθήνα και  από το 1927 ως το 1939 διετέλεσε ιερέας του Ναού της Αγίας Σοφίας στο Λονδίνο.

Μητροπολίτης Κορίνθου 

Το 1939 ο Μιχαήλ εξελέγη μητροπολίτης Κορίνθου στη θέση του Δαμασκηνού, ο οποίος αν και εξελέγη το 1938 αρχιεπίσκοπος Αθηνών εκθρονίστηκε από το καθεστώς Μεταξά και περιορίστηκε σε μοναστήρι της Σαλαμίνας. Έτσι στις 10 Σεπτεμβρίου 1939 ο Μιχαήλ χειροτονήθηκε επίσκοπος από τον αρχιεπίσκοπο Χρύσανθο και ενθρονίστηκε στις 15 Οκτωβρίου του ίδιου έτους. Ως μητροπολίτης Κορίνθου επέδειξε πλούσιο ποιμαντικό, κοινωνικό και εθνικό έργο  σε μια δύσκολη περίοδο όπου διαδραματίστηκαν γεγονότα όπως ο πόλεμος του 1940, η Κατοχή και ο Εμφύλιος. Μεταξύ άλλων ενίσχυσε τη θρησκευτική αγωγή των πιστών και των κληρικών, προσέγγισε τη νεολαία της περιοχής του, επισκεπτόταν συστηματικά απομακρυσμένες ενορίες της μητρόπολης, επανασύστησε την Εκκλησιαστική Σχολή Κορίνθου, δημιούργησε τον σύνδεσμο «Απόστολος Παύλος», ίδρυσε την Επαγγελματική Σχολή Θηλέων στο Περιγιάλι και τη «Φοιτητική Ένωση Κορινθίας», ανασυγκρότησε το «Αρχείο Μελετών» της Κορίνθου, ίδρυσε πολυϊατρείο, οργάνωσε συσσίτια κλπ. Όταν συνελήφθησαν από τους ναζί περί τους 100 Κορίνθιοι ως όμηροι και μεταφέρθηκαν στην Τρίπολη, ο ίδιος ο Μητροπολίτης Μιχαήλ μετέβη εκεί και με ενέργειές του προς τον Γερμανό διοικητή , κατάφερε την απελευθέρωση των Ελλήνων ομήρων, και όχι  μόνον σύμφωνα με τα στοιχεία που διέσωσε το Εβραϊκό Μουσείο και αναφέρονται στη φροντίδα ελλήνων εβραίων.

Η διάσωση των Εβραίων της Κορίνθου 

Σύμφωνα με την απογραφή πληθυσμού του έτους 1928 , στην Κόρινθο δεν κατοικούσαν εβραίοι. Ωστόσο το 1940 εκδιώχθηκαν από το ιταλικό έδαφος και προσέφυγαν στην Κόρινθο 15 εβραϊκές οικογένειες ελληνικής υπηκοότητας. Στη διάρκεια της ιταλικής Κατοχής, οι πρόσφυγες αυτοί εργάσθηκαν ως μικροπωλητές και, λόγω της γνώσης της ιταλικής γλώσσας, ως διερμηνείς. Από μαρτυρία υπαλλήλου της Ιεράς Μητρόπολης Κορίνθου προκύπτει ότι όταν εκδηλώθηκε ο αντιεβραϊκός διωγμός, οι εβραϊκές οικογένειες της Κορίνθου διέφυγαν.

Ο Ιεράρχης Μητροπολίτης Κορίνθου στην περίοδο 1939-1949 ήταν ο Μιχαήλ Κωνσταντινίδης, που διαδέχθηκε στο θρόνο της Κορίνθου τον εκλεγέντα ως αρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό.

Μέριμνα και παραμυθία

Η Μητρόπολη Κορινθίας στέγασε τους εβραίους πρόσφυγες από την Ιταλία σε διάφορα ιδρύματα και τους παρείχε τροφή, σε συνεργασία με την Ισραηλιτική Κοινότητα Αθηνών.

Μαρτυρία υπαλλήλου της Μητρόπολης Κορινθίας³

«Καθ’ όλην την διάρκειαν τῆς Κατοχῆς καίτοι ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις εἶχε πλείστας ἀνάγκας νὰ ἀντιμετωπίσῃ, δὲν παρέλειψε νὰ παρακολουθῆ καὶ τὴν τύχην τῶν οἰκογενειῶν τούτων, ἡ δε Ἰσραηλιτικὴ Κοινότης Ἀθηνῶν πλέον ἤ ἅπαξ ἐξέφρασε τὰς εὐχαριστίας αὐτῆς. Ὅταν ἐπεβλήθη ὑπὸ τῶν Γερμανῶν ὅπως φέρωσι περιβραχιόνια (sic), οἱ περισσότεροι ἐξηφανίσθησαν, καταφυγόντες πρὸς ἀσφάλειαν εἰς μεγάλα ἀστικὰ κέντρα καὶ εἰς χωρία ἐπαρχιῶν».

Αρχιεπίσκοπος Αμερικής 

Μετά την Κόρινθο, στις 18 Δεκεμβρίου του 1949 ο Μιχαήλ Κωνσταντινίδης ενθρονίστηκε   αρχιεπίσκοπος Αμερικής,  στον ναό της Αγίας Τριάδας της Νέας Υόρκης, όπου επιτέλεσε σπουδαίο έργο.

Το καλοκαίρι του 1958, κατά τη διάρκεια  Κληρικολαϊκής Συνέλευσης που διεξαγόταν στη Γιούτα, ασθένησε ξαφνικά με αποτέλεσμα να διακομιστεί σε νοσοκομείο του Μανχάταν όπου υποβλήθηκε σε εγχείρηση. Μετά από ολιγοήμερη νοσηλεία απεβίωσε στις 13 Ιουλίου 1958 έπειτα από καρδιακή προσβολή. Ετάφη στον περίβολο της Ακαδημίας του Αγίου Βασιλείου.

Αιωνία του η μνήμη, χωρίς ούτε καν ένα άγαλμα ή ένας ανδριάντας του να υπάρχει στη γενέτειρά του!
 
 
¹Τα στοιχεία του βιογραφικού σημειώματος του Μιχαήλ Κωνσταντινίδη προέρχονται από το άρθρο του Ιωάννη Ελ. Σιδηρά με τίτλο «Ο εκ Μαρωνείας Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Μιχαήλ Κωνσταντινίδης (1892-1958)  ̶  120 έτη από τη γέννησή του στην ιστορική Μαρώνεια», στην ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας «Παρατηρητής της Θράκης» στις  2/07/2012.
 
²www.jewishmuseum.gr
 
³Η μαρτυρία καταγράφηκε το έτος 1966. Όπως αναφέρει έγγραφο της Ι. Μ. Κορινθίας για το έτος εκείνο «εἰς τό ἀρχεῖον δέν ὑπάρχει τίποτε».

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.