Επιτιμος καθηγητης ο κορυφαιος ιστορικος και ειδημων του Ανατολικου Ζητηματος Ιωαννης Χασιωτης
Ο Ομότιμος Καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ.Ιωάννης Χασιώτης, αναγορεύτηκε το απόγευμα της Τετάρτης, σε Επίτιμο Καθηγητή του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, σε ειδική εκδήλωση που έλαβε χώρα στο αμφιθέατρο της Παλιάς Νομικής στην Κομοτηνή.
Την έναρξη της τελετής σήμανε ο Αναπληρωτής Πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας κ. Μανώλης Βαρβούνης, ο οποίος και προσφώνησε το τιμώμενο πρόσωπο, ενώ ακολούθησε ο έπαινός του από τον Κοσμήτορα της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του ΔΠΘ, καθηγητή της Νεότερης Ιστορίας στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας και φοιτητή του, Κωνσταντίνο Χατζόπουλο ο οποίος εμφανίστηκε ιδιαίτερα συγκινημένος.
Ο κ. Χατζόπουλος ανέγνωσε το δίπλωμα του τιμώμενου, το οποίο ακολούθησε η ανάγνωση του ψηφίσματος της αναγόρευσης από τον κ. Βαρβούνη, για να ακολουθήσει η περιένδυση του κ. Χασιώτη και η επίδοση των διασήμων, εν μέσω θερμών χειροκροτημάτων από τους παρευρισκομένους.
Την τελετή αναγόρευσης τίμησαν με την παρουσία τους, όχι μόνο μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας του ΔΠΘ, μέλη ΔΕΠ και φοιτητές, αλλά και διακεκριμένοι εκπρόσωποι Αρμενικών συλλόγων μεταξύ των οποίων ο Τακβόρ Καραογλανιάν, Πρόεδρος της Αρμενικής Κοινότητας Ξάνθης, η Ζαμπέλ Αϊβαζιάν, μέλος του Αρμενικού Εθνικού Συμβουλίου, η κ. Στεπανιάν, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής της Αρμενικής Εθνικής Επιτροπής, ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου Αρμενίων ΑΜ-Θ κ. Μελκονιάν , η πρόεδρος του Εκπολιτιστικού Συλλόγου Αρμενίων Κομοτηνής κ.Τζένη Κασαπιάν και ο πρόεδρος της Αρμενικής Κοινότητας Κομοτηνής Στεπάν Ματεοσιάν. Επίσης παραβρέθηκαν, πλην των αναφερομένων στο φωτογραφικό ρεπορτάζ, οι καθηγητές του ΔΠΘ Κωνσταντίνος Δικαίος και Μαρία Τζιάτζη – Παπαγιάννη, οι φιλόλογοι Κατερίνα Σχοινά και Μάρκος Χριστοδουλόπουλος, ο Διευθυντής του Ιδρύματος Μακεδονικού Αγώνα και δημιουργός του Στρατιωτικού Μουσείου Κομοτηνής Βασίλης Νικόλτσιος, ο οδοντίατρος Βαχέ Γκουμουσιάν με τη σύζυγό του και το γιο τους και πολλοί πολλοί άλλοι.
Ο κ. Ιωάννης Χασιώτης ακολούθως παρέθεσε ομιλία με θέμα «Το ελληνικό και το αρμενικό εθνικό φαινόμενο: Παραλληλίες και διαχρονικότητα», αφού εξέφρασε κατ’ αρχάς τις ευχαριστίες του για την τιμή που του αποδίδει το Δημοκρίτειο, υποσχόμενος να ανταποκριθεί και με συμβουλευτικό ρόλο στα προγράμματα των ιστορικών μαθημάτων των Τμημάτων.
Η παρουσίαση του βιβλίου του για τις ελληνοαρμενικές σχέσεις στον 19ο αιώνα στα μεγάλα αστικά κέντρα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας
Μετά από ένα ολιγόλεπτο διάλειμμα ακολούθησε η παρουσίαση του βιβλίου του
κ.Ιωάννη Χασιώτη με τίτλο «Αδελφά έθνη εν μέσω θυέλλης- Αρμένιοι και Έλληνες στις μεγάλες κρίσεις του ανατολικού ζητήματος (1856-1914)» που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις University Studio Press. Μία παρουσίαση, η οποία πραγματοποιήθηκε στη βάση της λογικής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, για τον συνδυασμό αντίστοιχων τελετών με εκδηλώσεις επιστημονικού ενδιαφέροντος, με πρωτοβουλία του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του Δ.Π.Θ. σε συνεργασία με την Αρμενική Κοινότητα της Κομοτηνής.
Για το βιβλίο μίλησαν δύο φοιτητές του καθηγητή Ι. Χασιώτη, ο Κοσμήτορας της Σχολής Ανθρωπιστικών Σπουδών Κωνσταντίνος Χατζόπουλος και ο Επίκουρος καθηγητής Βασίλης Δαλκαβούκης, ο οποίος υπήρξε μεταπτυχιακός φοιτητής του τιμώμενου, καθώς και ο αναπληρωτής καθηγητής Μανώλης Σέργης, ενώ τον συντονισμό της εκδήλωσης είχε η επίσης φοιτήτρια του συγγραφέα, φιλόλογος κ.Τζένη Κατσαρή – Βαφειάδη.
Η παρουσίαση του βιβλίου του κ. καθηγητή, που εκτείνεται σε 670 σελίδες, φιλοξενεί 2000 παραπομπές, 40 σελίδες βιβλιογραφία και 30 σελίδες ευρετήριο, παρουσιάστηκε ιδιαίτερα λεπτομερώς στο ακροατήριο, κατά κεφάλαιο και ενότητα, ενώ ο κ. Χατζόπουλος δεν παρέλειψε ν’ αναφερθεί στη συμβολή του ιδρυτή των εκδόσεων University Studio Press Ανδρέα Μιχάλη, που δημιούργησε έναν εκδοτικό οίκο που εξακολουθεί να παράγει υποδειγματικές εκδόσεις. Ο ίδιος ξεκίνησε την αναφορά του στην έκδοση από το σχήμα της και τα τυπικά της χαρακτηριστικά, τα οποία θεωρεί ότι θα πρέπει να υπάρχουν σε οποιαδήποτε έκδοση.
Από τις ομιλίες των τριών καθηγητών πολλά και ιδιαίτερα σημαντικά εισέπραξε το ακροατήριο σε σχέση με την πορεία αρμενίων και ελλήνων στο χρόνο. Μεταξύ άλλων, για τον τρόπο που αντιμετώπιζαν οι αρμένιοι την απελευθέρωσή τους από τον οθωμανικό ζυγό, συνυφαίνοντάς τη με κοινωνικά απελευθερωτικά χαρακτηριστικά, το αρμενικό γλωσσικό ζήτημα, τη σύμπλευση ή τον ανταγωνισμό ελλήνων και αρμενίων, τις σχέσεις τους στα πολεμικά μέτωπα και την απεικόνισή τους στον τύπο και τη λογοτεχνία. Επίσης, ότι σημαντικό τμήμα της κοινής γνώμης στην Ελλάδα υποστήριζε ενεργά τις εθνικές αρμενικές προσπάθειες και ότι η έξαρση της ελλαδικής συμπαράστασης συμπίπτει με την κορύφωση της κρίσης του Κρητικού ζητήματος και τις πρώτες αρμενικές σφαγές του 1894-1896, που θα ολοκληρωθούν με τη γενοκτονία των αρμενίων του 1915-1916, ή μη επανάληψη της οποίας, καθώς και όλων των γενοκτονιών, είναι ανθρωπιστικό, ηθικό καθήκον, όπως αναφέρθηκε, και των επιστημόνων.
Ο Ιωάννης Χασιώτης μέσα από τα «μάτια» των μαθητών του
Κατά τη διάρκεια της τελετής αναγόρευσης σε Επίτιμο Καθηγητή της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του ΔΠΘ του Ι.Χασιώτη, τόσο ο Κοσμήτορας της Σχολής κ. Κωνσταντίνος Χατζόπουλος, όσο και ο Αναπληρωτής Πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας κ. Μανώλης Βαρβούνης αναφέρθηκαν εκτενώς στο έργο αλλά και την ακαδημαϊκή πορεία του τιμωμένου, ενώ ο πρώτος μοιράστηκε με το κοινό και κάποιες αναμνήσεις του από την πορεία του στο πλευρό του, αναθυμούμενος προφορική του εξέταση, από την οποία εξήλθε με άριστα, αλλά και την προτροπή να τον ακολουθήσει στην έρευνα της μελέτης της ελληνο-ισπανικής ιστορίας, με την οποία ενέχεται ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Γρανάδα, Μόσχος Μορφακίδης, συκορραχιώτης και αγαπητός φίλος, μέσω της π.αρχισυντάκτριας του «ΠτΘ», Αννας Πατρωνίδου.
Σε ό,τι αφορά τα βιογραφικά στοιχεία του κ. Χασιώτη που αναφέρθηκαν, ξεχωρίσαμε τόσο αυτά που αφορούν στην πορεία του στον χώρο του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και τη συνεργασία του με άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα, όσο και στο πλούσιο συγγραφικό του έργο.
Ο Iωάννης Xασιώτης, όπως αναφέρθηκε, γεννήθηκε στο Bόλο και εγκαταστάθηκε ακολούθως μόνιμα στη Θεσσαλονίκη, όπου και ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του.
Η ακαδημαϊκή του πορεία
Αποφοίτησε από την Φιλοσοφική Σχολή του Aριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 1959, ενώ εντάχθηκε στο επιστημονικό της προσωπικό το 1961, αρχικά ως βοηθός, στη συνέχεια ως επιμελητής (1966), υφηγητής (1972), επικουρικός καθηγητής (1973) και, από το 1982, ως μόνιμος καθηγητής της Nεότερης Iστορίας στο Tμήμα Iστορίας και Aρχαιολογίας, συνολικά για 43 χρόνια. Με την αφυπηρέτησή του το 2003 ανακηρύχθηκε ομότιμος καθηγητής.
Για πολλά επίσης εξάμηνα (από το 1996 ως το 2004) δίδαξε ως επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Στο πλαίσιο διαπανεπιστημιακών προγραμμάτων και επιστημονικών ανταλλαγών πήρε μέρος σε εκπαιδευτικά σεμινάρια αρκετών πανεπιστημίων των Βαλκανίων και της Δυτικής Ευρώπης.
Ανάλογη ήταν και η συμμετοχή του σε πανεπιστημιακά ιδρύματα της Αυστραλίας και των ΗΠΑ. Απ’ αυτού χαριτολογώντας ο κ.Χατζόπουλος ανέφερε ότι «στη μοναδική ήπειρο που δεν έχει διδάξει ο κ.Χασιώτης, καθώς λέγεται, είναι η Ανταρκτική». Ο κ. Χασιώτης είναι επίτιμος διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Κύπρου και αντεπιστέλλον μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας της Ιστορίας της Μαδρίτης.
Το συγγραφικό του έργο
Εργάστηκε σε ελληνικά, ευρωπαϊκά και αμερικανικά αρχεία και είναι συγγραφέας 16 βιβλίων και 200 περίπου επιστημονικών άρθρων, τα οποία έχουν δημοσιευθεί σε ελληνικά και ξένα περιοδικά και συλλογικούς τόμους.
Οι περισσότερες μελέτες του κινούνται γύρω από τα Επαναστατικά κινήματα στα Βαλκάνια (16ος-17ος αι.), τη νεότερη και σύγχρονη ελληνική Διασπορά (15ος-20ός αι.), την ιστορία της πρώιμης περιόδου της ευρωπαϊκής ενότητας, το Ανατολικό Ζήτημα (από τις απαρχές ως τις παραμονές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου), ενώ κύριο αντικείμενο των εργασιών του έχουν αποτελέσει οι σχέσεις του νεότερου Ελληνισμού με δυο κόσμους: τον ισπανικό και τον αρμενικό.
Τιμητικές διακρίσεις
Το Πανεπιστήμιο της Γρανάδας του απένειμε το χρυσό μετάλλιο Τιμής και η ισπανική κυβέρνηση το παράσημο του Ταξιάρχη.
Η Δημοκρατία της Αρμενίας, με σχετική πράξη του Προέδρου της, τίμησε τον καθηγητή Ιωάννη Χασιώτη, για το πολύτιμο επιστημονικό έργο του περί του Αρμενικού ζητήματος και της ιστορίας καθώς και την πολυετή προσφορά του στην αρμενική κοινότητα της Ελλάδας και κατ’ επέκταση προς τον αρμενικό λαό. Ο καθηγητής τιμήθηκε, με το «Μετάλλιο Μοβσές Χορενατσί» (Μωυσή του Χωρηνού), διάκριση που απονέμεται για τη συμβολή στα γράμματα και τον πολιτισμό.
Την απονομή του Μεταλλίου έκανε ο πρέσβης της Δημοκρατίας της Αρμενίας στην Ελλάδα, Γκαγκίκ Γαλατσιάν, κατά τη διάρκεια της πολιτικής εκδήλωσης για την 96η επέτειο της Γενοκτονίας των Αρμενίων, που πραγματοποιήθηκε στις 17 Απριλίου στην Αθήνα.
Αυτοτελείς εκδόσεις
Σε ό,τι αφορά το συγγραφικό του έργο ο Ιωάννης Χασιώτης έχει εκδώσει τις εξής αυτοτελείς εκδόσεις «Mακάριος, Θεόδωρος και Nικηφόρος οι Mελισσηνοί (Mελισσουργοί) (16ος-17ος αι.)», «Σχέσεις Eλλήνων και Iσπανών στα χρόνια της Tουρκοκρατίας», «Oι Έλληνες στις παραμονές της ναυμαχίας της Nαυπάκτου (1568-1571)», «Θεσσαλική Bιβλιογραφία. Πρώτη καταγραφή (1636-1962)», «Iσπανικά έγγραφα της κυπριακής ιστορίας (ΙΣΤ΄-ΙΖ΄ αι)», «Aναγέννηση και Mεταρρύθμιση. Kεφάλαια ευρωπαϊκής ιστορίας από τα τέλη του 15ου ως τα μέσα του 17ου αι. Mέρος A’ (1490-1520)», «Oι ευρωπαϊκές δυνάμεις και η οθωμανική αυτοκρατορία. Tο πρόβλημα της κυριαρχίας στην Aνατολική Mεσόγειο από τα μέσα του 15ου ως τις αρχές του 19ου αι.», «Landmarks and Principal Phases in the History of Modern and Contemporary Macedonia», « Eπισκόπηση της ιστορίας της Nεοελληνικής Διασποράς», «Aπό την “ανάρρωσιν” στην “αναπτερυγίασιν” του Γένους: H Oρθόδοξη Eκκλησία και η διαμόρφωση της νεοελληνικής πολιτικής ιδεολογίας κατά την Tουρκοκρατία», « Aποζητώντας την ενότητα στην πολυμορφία: Oι απαρχές της ευρωπαϊκής ενότητας από το τέλος του Mεσαίωνα ως τη Γαλλική Eπανάσταση», «Πηγές της κυπριακής ιστορίας από το ισπανικό αρχείο Simancas: Aπό τη μικροϊστορία της κυπριακής Διασποράς κατά τον IΣT΄ και IZ΄ αιώνα», «Mεταξύ οθωμανικής κυριαρχίας και ευρωπαϊκής πρόκλησης: O ελληνικός κόσμος στα χρόνια της Tουρκοκρατίας», “Tendiendo Puentes en el Mediterráneo. Estudios sobre las relaciones hispano-griegas (ss. XV-XIX)”, “Batmagan avantuit yev kaghakagan irabashtutiun. Hunagan kaghakaganutiune Haigagan Hartsi Veraperial”, «1876-1996 (Ιστορική παράδοση και πολιτικός ρεαλισμός: Η ελληνική πολιτική έναντι του Αρμενικού Ζητήματος, 1876-1996)», «Αδελφά Έθνη εν μέσω θυέλλης. Αρμένιοι και Έλληνες στις μεγάλες κρίσεις του Ανατολικού Ζητήματος (1856-1914)».
«Και στην περίπτωσή μου επικράτησε, πέρα από το επαγγελματικό μου καθήκον να υπηρετήσω την ιστορική αλήθεια, και η ανάγκη να μην παραβλέψω και την προσήλωσή μου στα ανθρωπιστικά ιδεώδη»
«[…]Ένας άλλος παράγοντας που με ωθούσε σταθερά στην ενασχόλησή μου αυτή ήταν ηθικός: Όποιος ασχοληθεί με την αρμενική ιστορία δεν μπορεί να μείνει απαθής παρατηρητής των ιστορικών γεγονότων, ιδιαίτερα εκείνων που αφορούν το τεράστιο σε ανθρώπινες ζωές και ανθρώπινες τραγωδίες τίμημα που πλήρωσε ο αρμενικός λαός στον αγώνα του για την πολιτική του χειραφέτηση.
Με πείσμωσε βέβαια και η στάση της κεμαλικής και μετακεμαλικής Τουρκίας στο ζήτημα αυτό και, ακόμα περισσότερο, η στάση ενός τμήματος της δυτικής ιστοριογραφίας, που με επονείδιστα ανταλλάγματα στηρίζει με αμφιλεγόμενα επιστημονικά επιχειρήματα την τακτική της Άγκυρας. Τελικά, και στην περίπτωσή μου επικράτησε, πέρα από το επαγγελματικό μου καθήκον να υπηρετήσω την ιστορική αλήθεια (στο βαθμό βέβαια που μπορώ να την προσεγγίσω), και η ανάγκη να μην παραβλέψω και την προσήλωσή μου στα ανθρωπιστικά ιδεώδη (καθήκον όλων μας, άσχετα από επάγγελμα, εθνικότητα ή μόρφωση).»
«Στην τόσο ευρεία εργογραφία (γεωγραφικά, χρονολογικά και ειδολογικά) του Γιάννη Χασιώτη το Αρμενικό ζήτημα, η αρμενική διασπορά και οι ελληνοαρμενικές σχέσεις καταλαμβάνουν μια εξέχουσα θέση. Τα «Αδελφά έθνη» αποτελούν την κορωνίδα του συγγραφικού του έργου για το κεφάλαιο αυτό. Παρουσιάζονται οι παράγοντες που διαμόρφωναν τις ελληνοαρμενικές σχέσεις στον 19ο αιώνα στα μεγάλα αστικά κέντρα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και ο ελληνοαρμενικός ανταγωνισμός, που προήλθε από τη δυναμική που αναπτύχθηκε ύστερα από τις μεταρρυθμίσεις του Τανζιμάτ […]Πρόκειται για ένα υποδειγματικό βιβλίο από έναν από τους κορυφαίους Έλληνες ιστορικούς, βαθύτατο γνώστη του Ανατολικού ζητήματος και της ιστορίας των ανατολικών λαών, πρότυπο μεθοδολογικά. Ένα βιβλίο που έρχεται να καλύψει ένα τεράστιο αμφίπλευρο ιστοριογραφικό κενό που δημιούργησε ο απομονωτισμός δύο «αναδέλφων εθνών», και περιέχει και αρκετές σελίδες για την αμήχανη υποδοχή των Αρμενίων από τους Κύπριους πολιτευτές και τον τύπο στα τέλη του 19ου αιώνα, στάση που πήγαζε από υπερβολική αρμενοφοβία. Πάνω από όλα, ένα βιβλίο που είναι καρπός πολυετούς ερευνητικής δουλειάς, απόσταγμα ωριμότητας, σοφίας και εξαντλητικής έρευνας των πηγών. Μια έκδοση που εντάσσεται στα σημαντικότερα βιβλία της σύγχρονης ελληνικής ιστοριογραφίας.»
Ευχαριστούμε το Φώτο Γκόρης για τις φωτογραφίες
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
