Ακαδημαικη ελευθερια στην Τουρκια: «Η ερευνα σε θεματα ταμπου μπορει να αποκλειστει»
Μιλώντας στο DW Turkish, οι φοιτητές των οποίων η πρόταση μεταπτυχιακής ή διδακτορικής διατριβής απορρίπτεται διαμαρτύρονται για λογοκρισία. Οι φοιτητές λένε ότι πρέπει είτε να αλλάξουν τα θέματά τους είτε να διακόψουν την εκπαίδευσή τους.
«Το 2016, ξεκίνησα ένα καλλιτεχνικό ερευνητικό πρόγραμμα στη Σχολή Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Μαρντίν Αρτουκλού με το θέμα «Ήχος στον Κουρδικό κινηματογράφο» από την άποψη των μέσων ενημέρωσης. Τον Αύγουστο του περασμένου έτους, η διατριβή μου απορρίφθηκε με την αιτιολογία «προπαγάνδας μιας διαιρετικής οργάνωσης».
Ο φοιτητής του οποίου η μεταπτυχιακή διατριβή απορρίφθηκε, ο οποίος δεν ήθελε να ονομαστεί, δεν είναι μόνος… Η ελευθερία της έκφρασης στα πανεπιστήμια της Τουρκίας είναι ένα από τα αμφιλεγόμενα ζητήματα. Ούτε οι σπουδαστές ούτε οι ακαδημαϊκοί μπορούν να εργαστούν ελεύθερα στα θέματα που θέλουν.
Ένας φοιτητής του οποίου η μεταπτυχιακή διατριβή απορρίφθηκε στο Πανεπιστήμιο Αρτουκλού δήλωσε ότι και ο σύμβουλός του θα μπορούσε επίσης να θέσει τον εαυτό του σε κίνδυνο με το θέμα που επέλεξε. «Η γλώσσα και το περιεχόμενο της καθιερωμένης εθνοτικής διάκρισης, διχαστικής, εχθρότητας προς τη δημοκρατία και των επαναστάσεων έχουν αντιμετωπιστεί με τρόπο που δεν μπορεί να θεωρηθεί στοιχεία ακαδημαϊκής συζήτησης», υποστηρίζει το ψήφισμα της απόρριψης του, το οποίο ανέφερε το Ινστιτούτο Κοινωνικών Επιστημών. Από τις δηλώσεις που περιέχονται στην απόφαση απόρριψης της διατριβής περιέχει και το σκεπτικό ότι «άλλα θέματα και συζητήσεις μειώνονται σε δευτερεύον στοιχείο και αποτελούν δικαιολογία».
Το κουρδικό ζήτημα είναι ένα από τα ζητήματα που οι ακαδημαϊκοί στην Τουρκία αναγκάστηκαν να αποφύγουν. Η διδακτορική διατριβή του Καμουράν Ακήν με τίτλο «γεωγραφικές χωρικές πολιτικές του κράτους στο Κουρδιστάν», όπου εργάστηκε στη Σχολή Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Άγκυρας, δεν έγινε επίσης αποδεκτή. «Δούλευα σε θέμα με υδροηλεκτρικούς σταθμούς και δασικές πυρκαγιές. Το Ινστιτούτο Κοινωνικών Επιστημών απέρριψε την πρόταση διατριβής μου λέγοντας «Πού είναι το Κουρδιστάν;» Οι καθηγητές του προειδοποίησαν τον Ακήν, αλλά δεν συμφώνησε να αλλάξει τον τίτλο εκείνη την εποχή. Σημείωσε χαρακτηριστικά «Θα το άλλαζα αργότερα σε «ανατολικά και νοτιοανατολικά της Τουρκίας» και αποβληθήκαμε λόγω της ειρηνευτικής διακήρυξης». Ο Καμουράν Ακήν γράφει τώρα τη διατριβή του στο Πανεπιστήμιο Humboldt στη Γερμανία.
«Δεν γνωρίζω το θέμα του κοινωνικού φύλου, μελέτησε το θέμα της Ισλαμοφοβίας»
Οι μελέτες για το φύλο είναι επίσης ένα από τα θέματα που έχουν προσεγγιστεί με προσοχή πρόσφατα στην Ακαδημία. Ο Α. όταν εργαζόταν για το θέμα του συντηρητισμού στην Τουρκία στο Πανεπιστήμιο του Μαρμαρά, ο σύμβουλός του αποβλήθηκε επειδή υπέγραψε δήλωση ειρήνης. Τελείωσε την επιτόπια εργασία, έγραψε μερικά από τα ευρήματα του και ένας από τους νέους καθηγητές έγινε σύμβουλός του. «Αποφοίτησε από τη θεολογία. Κοίταξε στις εργασίες μου και είπε «ξεκίνα ένα νέο θέμα» του είπα ότι ήθελα να δουλέψω πάνω στο θέμα του κοινωνικού φύλου. Και μου απάντησε πως «δεν γνωρίζω το θέμα του φύλου» και μου πρότεινε να μελετήσω την ισλαμοφοβία, τους διαθρησκευτικούς γάμους ή εκείνους που επέλεξαν το Ισλάμ». Ο φοιτητής ήθελε να αλλάξει τον σύμβουλό του, αλλά όταν κανείς δεν τον δέχτηκε, η περιπέτεια του μεταπτυχιακού του Α. τελείωσε.
Διδακτορικός φοιτητής σε κρατικό πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης περιγράφει την απόρριψη πρότασης διατριβής με θέμα «Κρατική βία, μιλιταρισμός και αρρενωπότητα στον κινηματογράφο της Τουρκίας» και προσθέτει «Η πρότασή μου απορρίφθηκε με το σκεπτικό ότι το περιεχόμενο δεν ταιριάζει με τον τίτλο του θέματος της διατριβής». Ύστερα «με την παρέμβαση του συμβούλου διατριβής, την άλλαξα σε «Εκπροσώπηση της στρατιωτικής θητείας, του μιλιταρισμού και του φύλου στον κινηματογράφο στην Τουρκία». Αυτή τη φορά έγινε αποδεκτή. Αλλά μετά από αυτό, η σχέση μου με το πανεπιστήμιο διακόπηκε και δεν αναφέρθηκε κανένας λόγος για τον οποίο διακόπηκε».
Οι διατριβές μπορούν να λογοκριθούν
Σύμφωνα με την «έκθεση έρευνας για την ακαδημαϊκή ελευθερία στην Τουρκία κατά τη διάρκεια της περιόδου έκτακτης ανάγκης», την οποία προετοίμασαν οι Ινάν Οζντεμήρ Ταστάν και Αϊντήν Ορντέκ για την «Σχολή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων», η οποία περιελάμβανε συνεντεύξεις σε 54 ιδιωτικά και κρατικά πανεπιστήμια στα ταμπού της ακαδημίας ορίστηκαν τα θέματα LGBTI +, τα θρησκευτικά θέματα, καθώς και το αρμενικό και το κουρδικό θέμα. Στην έρευνα έχει εντοπιστεί πως «Η έρευνα σε θέματα που θεωρούνται ταμπού μπορεί να μπλοκαριστεί, σε ορισμένες περιπτώσεις τα ινστιτούτα μπορούν να λογοκρίνουν ή να απορρίπτουν άμεσα τις διατριβές.»
Ο Ινάν Οζντεμήρ Ταστάν μιλώντας στο DW Turkish δήλωσε «Το ένα τρίτο των ακαδημαϊκών μας λένε ότι δεν μπορούσαν να διεξάγουν έρευνα στο θέμα που θέλουν και ως εκ τούτου σε ορισμένα ερευνητικά θέματα εγκαταλείπουν την μελέτη ή πρέπει να αναβάλουν αυτές τις ερευνητικές ατζέντες για ορισμένο χρονικό διάστημα» λέγοντας ότι οι φοιτητές όπως και οι καθηγητές τους, αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα και συνέχισε: «τους λένε ότι δεν είναι προς το συμφέρον τους να διεξάγουν μελέτες διατριβής σε ορισμένα θέματα και εάν θέλουν μια ακαδημαϊκή σταδιοδρομία, πρέπει να εγκαταλείψουν αυτόν τον θέμα.»
«Είπα «και αυτό δεν θα προχωρήσει» και άλλαξα το θέμα»
Ένας διδακτορικός φοιτητής στο Τμήμα Ψυχολογίας, ο οποίος δεν ήθελε να δώσει το όνομά του, λέει ότι έγινε εμμονή με τη λογοκρισία όταν ήθελε να μελετήσει την αντίληψη της ειρήνης για την αντιπροσωπεία «σοφών ανθρώπων» που ιδρύθηκε στην ειρηνευτική διαδικασία. Ο φοιτητής επειδή είπε ότι «Οι ανατολικές και νοτιοανατολικές εκθέσεις των αντιπροσωπειών ήταν διαφορετικές από άλλες περιοχές, οι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν το ίδιο από την ειρήνη». Το θέμα της διατριβής του απορρίφθηκε. Το 2019, έπρεπε να αλλάξει εντελώς το θέμα της διατριβής του. Τώρα, μελετάει τη σχέση του κακού με την ευσέβεια.
Ένας άλλος φοιτητής, ο οποίος παρουσίασε μια πρόταση διδακτορικής διατριβής στον Τμήμα της Κοινωνικής Ψυχολογίας στο ODTU, ήθελε να μελετήσει την αντίληψη της ιθαγένειας σε Κούρδους, Τούρκους και Αρμένιους. Αν και η κριτική επιτροπή θεώρησε ότι ήταν ένα ζήτημα που έπρεπε να διερευνηθεί, απέρριψε την πρόταση. «Όταν δεν ανέφερα πολιτικά κόμματα στην πρόταση διατριβής μου, ένας που ήταν στην κριτική επιτροπή είπε «το PKK και το MHP είναι οι φυλακές ταυτότητας αυτής της χώρας. Δεν τον ξεχνάω ποτέ.» Ήθελε να αλλάξει θέμα και να μελετήσει «κοινωνικές αναπαραστάσεις της ιστορίας της Δημοκρατίας της Τουρκίας στους Κούρδους». Το πολιτικό περιβάλλον ήταν ταραγμένο. Οι καθηγητές μου είπαν «είναι καλό, αλλά πώς θα το κάνεις; Επεξεργάσου και έλα αργότερα» Τότε σκέφτηκα πως «και αυτό δεν θα συνεχίσει» και άλλαξα εντελώς το θέμα μου. Ξεκίνησα να μελετήσω τη συγχώρεση μεταξύ των ομάδων».
Ο ακαδημαϊκός Ινάν Οζντεμήρ Ταστάν, αναλύει την κατάσταση που αντιμετώπισαν κατά τη διάρκεια της έρευνάς τους «Ακόμη και τα εθνικά ζητήματα σε άλλα μέρη του κόσμου έχουν γίνει επικίνδυνο θέμα επειδή προκαλούν ζητήματα στην Τουρκία». Σύμφωνα με τον Ταστάν, τα πανεπιστήμια δεν μπορούν να μελετήσουν τα κοινωνικά προβλήματα λόγω πιέσεων στον ακαδημαϊκό χώρο και ο ίδιος εξηγεί πως «Μία από τις κύριες συνέπειες αυτού του γεγονότος είναι ότι η ελεύθερη και κριτική γνώση δεν μπορεί να παραχθεί στην Τουρκία. Το Πανεπιστήμιο αναγκάζεται να παραμείνει αδιάφορο στα θεμελιώδη προβλήματα της κοινωνίας».
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
