40.000 ευρώ για την ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου της Αναστασιούπολης

Τη σύναψη προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας ΑΜ-Θ και του Υπουργείου Πολιτισμού με αντικείμενο την υλοποίηση του έργου «Προστασία και ανάδειξη των αρχαιολογικών χώρων Αναστασιούπολης ΠΕ Ροδόπης», ενέκρινε ομόφωνα το περιφερειακό συμβούλιο, που συνεδρίασε την Τετάρτη το απόγευμα. Σκοπός του έργου είναι η προστασία και ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου της Αναστασιούπολης, με στοχευμένη επέμβαση που θα εξασφαλίσει την επιβίωση του αστικού κέντρου, τη διατήρηση του οικολογικού χαρακτήρα της περιοχής και την ανάλογη ανάδειξη και προβολή των χώρων της.

Οι δράσεις που περιλαμβάνονται στο έργο

Οι δράσεις, που προβλέπεται να υλοποιηθούν, αφορούν επιγραμματικά: α) στην αντικατάσταση της περίφραξης, β) στην αποψίλωση και απομάκρυνση της βλάστησης εντός του χώρου, γ) στην ανάπτυξη εποπτικού υλικού, δ) στην εκπόνηση μελέτης συντήρησης, ε) δειγματοληψίες κονιαμάτων δόμησης, στ) στην πρόσληψη ενός αρχαιολόγου για την επίβλεψη των εργασιών πεδίου, και ζ) στις προκαταρκτικές έρευνες πεδίου. Η διάρκεια της σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας και του Υπουργείου ορίστηκε σε 12 μήνες, με τη μεν Περιφέρεια να αναλαμβάνει την υποχρέωση χρηματοδότησης του έργου με το ποσό των 40.000 και την Εφορία Αρχαιοτήτων Ροδόπη, για λογαριασμό του Υπουργείου να αναλαμβάνει την υλοποίησή του.

Τριμελής επιτροπή παρακολούθησης των εργασιών

Ως όργανο παρακολούθησης των εργασιών ορίστηκε μία τριμελής επιτροπή, αποτελούμενη από την κ. Χρύσα Καραδήμα, προϊσταμένη της Εφορίας Αρχαιοτήτων Ροδόπης, με αναπληρώτρια την κ. Κωνσταντίνα Καλλιντζή, προϊσταμένη της Εφορίας Αρχαιοτήτων Ξάνθης, την κ. Μαρίνα Τασακλάκη, αρχαιολόγο της ΕΦΑ Ροδόπης, με αναπληρωτή τον κ. Ματθαίο Κουτσουμανή, αρχαιολόγο της ΕΦΑ Ροδόπης, και έναν εκπρόσωπο της Περιφέρειας με τον αναπληρωτή του.

Ποια είναι η Αναστασιούπολη…

Στα νότια της επαρχιακής οδού Ξάνθης-Ιάσμου-Κομοτηνής, μετά από τη διασταύρωση με το χωριό Αμαξάδες, σώζονται τα επιβλητικά ερείπια μιας οχυρωμένης πόλης, γνωστής στα παλαιοχριστιανικά και βυζαντινά χρόνια ως Αναστασιούπολις και κατόπιν Περιθεώριον. Η πόλη βρίσκεται στο κέντρο της εύφορης περιοχής, όπου κατά την ομηρική εποχή έβοσκαν τα άλογα του Διομήδη. Στα ρωμαϊκά οδοιπορικά της ύστερης αρχαιότητας αναφέρεται σταθμός της Εγνατίας οδού με το όνομα Stabulo Diomedis, ο οποίος τοποθετείται στη θέση αυτή. Τον 6ο αιώνα η πόλη περιγράφεται από τον ιστορικό Προκόπιο και καλείται Αναστασιούπολις, όνομα που σύμφωνα με τον Καντακουζηνό οφείλεται στον αυτοκράτορα Αναστάσιο Α΄ (491-518 μ.Χ.), ο οποίος την οχύρωσε για πρώτη φορά. Σύμφωνα με τον Προκόπιο, ο Ιουστινιανός Α’ κατασκεύασε παράλιο τείχος, καθώς και μακρό τείχος μήκους 4 χλμ., το οποίο ξεκινούσε από τη βορειοδυτική γωνία του περιβόλου και έφθανε στους πρόποδες της Ροδόπης, ελέγχοντας έτσι την κίνηση πάνω στην Εγνατία οδό. Ταυτόχρονα λειτουργούσε ως υδραγωγείο μεταφέροντας νερό στην πόλη.

Η επισκοπή Αναστασιουπόλεως εμφανίζεται ως υποκείμενη στη μητρόπολη Τραϊανουπόλεως από τους μεταϊουστινιάνειους χρόνους έως και τον 9ο αιώνα, οπότε εμφανίζεται για πρώτη φορά και το νέο όνομά της Περιθεώριον. Το Περιθεώριον αναδείχθηκε σε στρατηγικής σημασία κάστρο για τον έλεγχο της περιοχής. Κατά τον 11ο αι. μαρτυρούνται μέσα στην πόλη και γύρω από αυτήν πλούσια μετόχια της Μονής Βατοπεδίου του Αγίου Όρους και της Μονής Πετριτζιωνιτίσσης (σημερινή Μονή Μπατσκόβου στη Βουλγαρία).

Στα 1203 η Αναστασιούπολη, όπως και πολλές πόλεις της Θράκης, καταστράφηκε από τον ηγεμόνα των Βουλγάρων, Ιωάννη Ασέν, τον οποίο οι βυζαντινοί συγγραφείς αποκαλούσαν και Σκυλογιάννη. Ακολούθησε μία περίοδος παρακμής, για την οποία οι πηγές σιωπούν. Το 1341 ο αυτοκράτορας Ανδρόνικος Γ΄ Παλαιολόγος επισκεύασε τα ερειπωμένα της τείχη. Την ίδια εποχή η Αναστασιούπολις προβιβάστηκε και σε μητρόπολη. Στους μετέπειτα αιώνες η πόλη εμφανίζεται αρκετά συχνά στις πηγές και ιδίως σε σχέση με γεγονότα των εμφυλίων πολέμων του 14ου αιώνα. Η πόλη άντεξε την πολιορκία του 1342/43 από τον Καντακουζηνό.

Το Περιθεώριον ήταν από τα τελευταία αστικά κέντρα της Θράκης, που υπέκυψαν στους Οθωμανούς, αφού γνώρισε μια περίοδο αυτοδιοίκησης. Ελάχιστοι χριστιανοί κάτοικοι διαβιούσαν μέσα στο κάστρο έως και τα τέλη του 17ου αιώνα, ενώ τα ερείπια δύο παλαιών ναών με απομεινάρια από τον άλλοτε λαμπρό διάκοσμό τους εντυπωσίασαν τον περιηγητή Robert De Dreux που επισκέφθηκε την πόλη στα 1668. Σήμερα η επίχωση και η πλούσια βλάστηση κάλυψαν τα πάντα εκτός από τα υψηλά τείχη της, που εντυπωσιάζουν με το μεγαλείο τους.