Το ναυαγιο του πλοιου «Ηρακλειον» στη Φαλκονερα

Η επίσκεψη της Κλειώς

Το ναυάγιο του πλοίου «Ηράκλειον» στη Φαλκονέρα είναι μία από τις μεγαλύτερες ναυτικές τραγωδίες στη χώρα μας. Συνέβη στις 8 Δεκεμβρίου του 1966 στις 2 τα ξημερώματα. Το καράβι το οποίο έχρηζε ανάγκης συντήρησης και είχε μετατραπεί προχείρως στο παρελθόν από φορτηγό πλοίο σε επιβατικό και οχηματαγωγό, εκτελούσε το δρομολόγιο Σούδα-Πειραιά. Απέπλευσε στις 7 του Δεκέμβρη από τη Σούδα, στις 19.20 το βράδυ, υπό πολύ άσχημες καιρικές συνθήκες –φυσούσε άνεμος 9 μποφόρ– και με ευθύνη του ίδιου του καπετάνιου.

Το πλοίο είχε κατασκευαστεί το 1949 στη Σκοτία και ανήκε στην εταιρεία “Aegean Steam Navigation”. Το μοιραίο εκείνο βράδυ μετέφερε 206 ανθρώπινες ψυχές, εκ των οποίων τα 70 ήταν μέλη του πληρώματος.

Τα λάθη που οδήγησαν στην τραγωδία ξεκίνησαν ήδη από το γεγονός ότι το πλοίο χρειαζόταν συντήρηση και επισκευές, πράγματα τα οποία δεν είχαν γίνει. Επιπλέον, το γκαράζ του φορτώθηκε με πολλά φορτηγά οχήματα, τα οποία δεν ήταν καλά ακινητοποιημένα, και η πόρτα του γκαράζ δεν είχε κλείσει καλά. Τέλος,  ο απόπλους δεν θα έπρεπε να είχε συμβεί υπό τέτοιες δυσμενείς καιρικές συνθήκες.

Το κακό συνέβη όταν το πλοίο, ευρισκόμενο πλησίον της βραχονησίδας Φαλκονέρας γύρω στις 2 τα ξημερώματα της 8ης Δεκεμβρίου, κλυδωνίστηκε επικίνδυνα λόγω της σφοδρής θαλασσοταραχής και ένα φορτηγό ψυγείο, το οποίο δεν είχε ακινητοποιηθεί ως όφειλε στο έδαφος, έπεσε με φόρα επάνω στην γκαραζόπορτα του πλοίου και την ξεθεμελίωσε. Κατόπιν αυτού, το νερό εισέβαλε με ορμή στο γκαράζ και το πλοίο άρχισε να βυθίζεται γοργά. Το πλήρωμα εξέπεμψε σήμα κινδύνου, μοίρασε σωσίβια και έριξε κάποιες βάρκες στο νερό, αλλά οι μαρτυρίες από τους σαράντα επτά μόλις επιβαίνοντες τεκμηρίωσαν το γεγονός ότι η αντίδρασή του ήταν ανοργάνωτη και σπασμωδική και φυσικά δεν επαρκούσε για να αποτρέψει το αναπόφευκτο.

Στον μεγάλο αριθμό των θυμάτων συνέβαλε και το γεγονός ότι άργησαν πολύ να φύγουν πλοία διάσωσης των ναυαγών, με αποτέλεσμα να πνιγούν και οι περισσότεροι από όσους είχαν καταφέρει να εγκαταλείψουν σώοι το πλοίο. 

Εξαιτίας της  τραγωδίας αυτής που συγκλόνισε τότε το πανελλήνιο αλλά και τον υπόλοιπο κόσμο, καθορίστηκε ο θεσμός του «σκοπούντος πλοίου» σε κάθε λιμάνι, να υπάρχει δηλαδή ένα πολεμικό πλοίο σε ετοιμότητα προκειμένου να μπορέσει να δράσει άμεσα αν χρειαστεί. Επίσης, θεσπίστηκε και ο καθορισμός άδειας  του απόπλου ενός πλοίου σύμφωνα με το δελτίο καιρού και όχι κατά την κρίση του πλοιάρχου.

*Η Λεύκη Σαραντινού είναι φιλόλογος, ιστορικός και συγγραφέας. Τελευταίο της βιβλίο η ιστορική μελέτη «Μύθοι που έγιναν ιστορία», εκδόσεις Ενάλιος, Αθήνα 2020.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.