Τα πρωτα καφενεια της Ευρωπης

Όλοι γνωρίζουμε ότι ο καφές προέρχεται, κατά πάσα πιθανότητα, από την Αιθιοπία και ότι ο πρώτος που κατάλαβε τις ιδιότητές του ήταν ένας βοσκός κατσικιών από εκεί, ο οποίος παρατήρησε ότι οι κατσίκες του παρουσίαζαν ασυνήθιστη ενεργητικότητα όταν έτρωγαν τον κόκκινο καρπό του καφεόδεντρου. Τουλάχιστον έτσι μας παραδίδει ο γνωστός μύθος.

Στη συνέχεια, έμποροι από την Υεμένη εξήγαγαν τον καφέ σε μοναστήρια του τάγματος των Σούφι, οι οποίοι έπιναν καφέ για να βοηθηθούν στην τέλεση της ολονύκτιας λατρείας τους. Από εκεί, ο καφές ταξίδεψε σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Μέσης Ανατολής, δηλαδή τη Μέκα, τη Μεδίνα, τη Σμύρνη, την Αλεξάνδρεια, τη Δαμασκό, το Κάιρο και το Χαλέπι, προτού καταλήξει στην Κωνσταντινούπολη, όπου και έγιναν γύρω στο 1550 τα πρώτα καφενεία. Συγκεκριμένα, αποκαλούσαν εκεί τα καφενεία, όπου κουβέντιαζαν οι άντρες πίνοντας το τονωτικό μαύρο υγρό, «Ο οίκος των Κόφα». Ο σουλτάνος Μουράτ Δ΄(1612-1640) είχε απαγορεύσει, πάντως, τη λειτουργία καφενείων (όχι του καφέ ως ροφήματος), ως χώρων ύποπτων για πολιτικές συζητήσεις, οι οποίες μπορεί να αφορούσαν την ανατροπή του σουλτάνου.

Οι Ευρωπαίοι, πάντως, γνώριζαν τον καφέ τουλάχιστον είκοσι χρόνια νωρίτερα, από το 1683, εκείνο το έτος σταθμό, όταν κατά τη διάρκεια της αποτυχημένης πολιορκίας της Βιέννης από τους Οθωμανούς, οι Ευρωπαίοι βρήκαν πολλά σακιά με καφέ όταν οι τελευταίοι υποχώρησαν.

Αυτός που έφερε τον καφέ στο Λονδίνο ήταν ο έμπορος από τη Σμύρνη Ντάνιελ  Έντουαρντς. Αυτός, επιστρέφοντας από εκεί στο Λονδίνο το 1651, έφερε μαζί του και μία συσκευή παρασκευής καφέ, καθώς και κόκκους καφέ. Αρχικά, έδινε καφέ στους άλλους εμπόρους, και ήταν οι συνεχείς εκκλήσεις τους για περισσότερη καφεΐνη που τον οδήγησαν στη δημιουργία του πρώτου καφέ του Λονδίνου, αλλά και της Ευρώπης, στο Σίτι του Λονδίνου, το οποίο διηύθυνε ο ελληνικής καταγωγής Σικελός υπηρέτης του, ο Πασκουά Ρόζε. Αυτός διαφήμισε έξοχα το νέο ρόφημα, λέγοντας ότι κατέχει ευεργετικές ιδιότητες, όπως ότι προλάμβανε ή θεράπευε τους πονοκεφάλους, τους ρευματισμούς και τους μετεωρισμούς, τις ποδάγρες, το σκορβούτο, τις αποβολές, τους πόνους στα μάτια και πολλά άλλα.

Το αποτέλεσμα ήταν ότι, ως τη δεκαετία του 1660, η πόση τού πιο δημοφιλούς έως τότε τσαγιού είχε παραμεριστεί αρκετά εξαιτίας της νέας μανίας για τον καφέ. Εκείνη τη δεκαετία υπήρχαν ήδη στο Λονδίνο ογδόντα περίπου καφέ, κυρίως στην περιοχή του Γουεστμίνστερ και του Κόβεντ Γκάρντεν. Από εκεί κι έπειτα η νέα τρέλα εξαπλώθηκε σταδιακά στη Σκωτία, την Ιρλανδία και, ακολούθως, πέρα από τον Ατλαντικό, καθώς και στο Άμστερνταμ και την Κεντρική Ευρώπη, και εξακολουθεί να κατακτά τους ουρανίσκους μας μέχρι και σήμερα.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

—BillBryson, «Στο σπίτι – Μια περιδιάβαση στην Ιστορία από δωμάτιο σε δωμάτιο», Κωστής Πανσέληνος μτφρ.,  εκδ. Μεταίχμιο, Αθήνα 2021.

—BenWilson, «Metropolis:Η ιστορία των πόλεων, της μεγαλύτερης ανακάλυψης του ανθρώπου», Βιολέττα Ζεύκη-Βοργιά μτφρ., εκδ. Διόπτρα, Αθήνα 2022.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.