Οταν τα παιδια της Θρακης επεφταν στην μαχη κατα του Ιταλου κατακτητη
«Περί τας απογευματινάς ώρας ανάμεσα από την μακάβριον συναυλίαν των όπλων του θανάτου και ολέθρου σαν υπερκόσμιος φωνή ακούεται η πολεμική ΙΑΧΗ ΑΕΡΑ»
Στην εφημερίδα μας σήμερα, επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, αποφασίσαμε να φιλοξενήσουμε ένα κομμάτι της τοπικής μας ιστορίας που έχει να κάνει με τον πόλεμο ενάντια στην Ιταλία, που σαν σήμερα εισέβαλλε στη χώρα μας, βάζοντάς την στον Β΄ Παγκόσμιό πόλεμο.
Ανάμεσα στις ηρωικές σελίδες του Ελληνοϊταλικού πολέμου το 1940-41 είναι και αυτές που γράφτηκαν από το 29ο Σύνταγμα Πεζικού, ιστορική συνέχεια του οποίου είναι σήμερα η 29η Ταξιαρχία Πεζικού, που φέρει την ονομασία «Πόγραδετς», από την μάχη που έλαβε χώρα στην τοποθεσία το Δεκέμβριο του 1940, και αποτέλεσε το βάπτισμα του πυρός για πολλούς Κομοτηναίους και Ροδοπίτες, που υπηρετούσαν σε αυτή.
Την μνήμη τους τιμά ακόμη η 29η Ταξιαρχία την επέτειο της μάχης, ενώ και τα ονόματα των πεσόντων στον πόλεμο είναι αναγραμμένα στο παλιό Ηρώο της πόλης, για να θυμίζουν την θυσία τους.
Για τη μάχη εκείνη, αλιεύσαμε ένα απόσπασμα από το πολεμικό ημερολόγιο του έφεδρου Υπιάτρου Ευαγγέλου Γ. Κακαϊδή, Ιατρού του 1ου Τάγματος του 29ου Συντάγματος κατά τον πόλεμο 1940 -1941, από τις σελίδες της Εφημερίδας Πρωία, με την βοήθεια των ΓΑΚ Κομοτηνής και του προϊσταμένου τους κ. Παναγιώτη Κροκίδα.
Η περιγραφή γλαφυρή, περιγράφει τον τρόμο του πολέμου, αλλά και τον ηρωισμό των Κομοτηναίων και των Θρακιωτών που δεν δίστασαν να δώσουν και τη ζωή τους, για να υπερασπιστούν την πατρίδα.
Οι αναμνήσεις από τη μάχη
«4-12-40. Η καιρική κατάστασις λίαν καλή, ψύχος μέτριον. Η μάχη από των πρωινών ωρών εμαίνετο καθ’ άπασαν την πρώτην γραμμήν. Το 1ον Τάγμα συνεχίζον διά δευτέραν ημέραν την επίθεσίν του κατά των εχθρικών θέσεων, από τα χαράγματα ήρχισεν ελισσόμενον προς τας νέας θέσεις του εχθρού. Αντικειμενικός σκοπός την ημέραν εκείνην·ήτο η κατάληψις των νέων υψωμάτων και η εκδίωξής του εχθρού εκ των θέσεων τούτων.
Ο εχθρός μετά την χθεσινήν ήτταν του και την εκδίωξίν του εκ των στρατηγικών και ισχυρών θέσεων πού κατείχεν, ενισχυθείς διά νέων δυνάμεων και προβλέπων νέαν επιθετικήν ενέργειαν του 1ου Τάγματος, ήρχισεν από πρωίας την εξαπόλυσιν σφοδρού και εντόνου βομβαρδισμού των θέσεων και γενικώς του χώρου όπου το Τάγμα ήτο ηκροβολισμένον έτοιμο διά την εξόρμησιν.
Βαρέως φέρων την συντριπτικήν ήτταν της χθες εξαπέλυσεν θύελλαν πυρός και σιδήρου, μαστίζων καταιγιστικώς τας θέσεις εξορμήσεως του Τάγματος δι’ όλων των πολεμικών όπλων.
Ο Υποδιοικητής του 29ου Συν)τος κ. Φώτιος Μεσσηνόπουλος Αντισυνταγματάρχης, από ενωρίς ευρίσκετο εις την γραμμήν του πυρός και εκ του πλησίον παρηκολούθει και επόπτευε επί της πορείας και εξελίξεως του αγώνος, έχων ως προκάλυμμα κορμόν δένδρου. Το παρατηρητήριον του Υποδιοικητού και ολόκληρος ο χώρος βάλλεται και σφυροκοπείται από τα εχθρικά πυρά. Το έδαφος ανασκάπτεται και αλλάζει φυσιογνωμίαν, συγκλονίζεται και συνταράσσεται από τας εκρήξεις των οβίδων του βαρέως εχθρικού πυροβολικού, δένδρα ξεσχίζονται κομματιάζονται και σωριάζονται επί του εδάφους προσθέτοντα και τον ιδικόν των θόρυβον, βράχοι θρυματίζονται και τα συντρίματά των σαν χάλαζα σκορπίζουν στον αέρα, φωτιά και καυτό ατσάλι παντού, σωστή κόλασις πυρός και πυρακτωμένου σιδήρου, ο θάνατος παραμόνευε ανά πάσαν στιγμήν. Αι κάνες των πολυβόλων πυρακτώνονται από το αδιάκοπο και ομαδικό πυρ, ο λόχος πολυβόλων υποστηρίζων την προσπέλασιν των ανδρών του Τάγματος και προς εξουδετέρωσίν του εχθρικού πυρός και των φωλεών πολυβόλων τούτου εξαπολύει χάλαζαν σφαιρών, οι κάλυκες και οι γεμιστήρες πετούσαν . βροχηδόν, και από τους ανημμένους σωλήνας των όπλων και των πολυβόλων ωρμούσαν μπροστά αμέτρητα μελίσσια βλημάτων.
Το ημέτερον πυροβολικόν παντός διαμετρήματος παίρνει μέρος εις τον αγώνα και αι οβίδες σένα κυνηγητό ιλίγγου αυλάκωναν τον ουρανό συρίζουσαι ουρλιάζουσαι σαν δαίμονες τής κολάσεως, και έσκαζαν μετά πατάγου μπρος πίσω και πάνω από τίς εχθρικές γραμμές.
Οι άνδρες του τάγματος με την λόγχην εφ’ όπλου ακάθεκτοι και ορμητικοί ώρμησαν κατά των εχθρικών χαρακωμάτων, επίπτουν επί των εχθρικών ορυγμάτων και κατόπιν εκ του συστάδην πάλης εκτοπίζουν τούτον από τις θέσεις του. Ο εχθρός προ της ορμητικότητος και της αποφασιστικότητος των ημέτερων τμημάτων κάμπτεται και τρέπεται εις άτακτον φυγήν, εγκαταλείπων επί του πεδίου της μάχης, νεκρούς, τραυματίας και άφθονον πολεμικόν υλικόν.
Αι χαράδρες και τα φαράγγια αντιλαλούσαν και αντιβούηζαν από τον θόρυβον και την βοήν των πάσης φύσεως εκρηγνυομένων οβίδων και από τα δαιμονιώδη κροταλίσματα των πολυβόλων και των αυτομάτων όπλων. Το φονικόν πυρ κατά τας μεσημβρινάς ώρας ευρίσκετο εις την μεγαλυτέραν έντασίν του, οι μηχανές του θανάτου και του ολέθρου δούλευαν ακατάπαυστα και με ολονέν και επιταχυνόμενον ρυθμόν.
Οι άνδρες του 1ου Τάγματος με δυσκολία προχωρούν, αλλά σταθερά και με τολμηρά άλματα κερδίζουν έδαφος προσεγγίζοντες την εχθρικήν γραμμήν, περιφρονούντες το καταιγιστικόν πυρ του εχθρού.
Ο εχθρός βλέπων να πλησιάζουν οι άνδρες του τάγματος προς τις γραμμές του, αντιδρά λυσσωδώς και μετά φανατισμού, ξερνά από τις θέσεις του φωτιά και πυρακτωμένο ατσάλι, μάταια όμως, περί τας απογευματινάς ώρας ανάμεσα από την μακάβριον συναυλίαν των όπλων του θανάτου και ολέθρου σαν υπερκόσμιος φωνή ακούεται η πολεμική ΙΑΧΗ ΑΕΡΑ.
Το 1ον τάγμα την στιγμήν εκείνην κατώρθωσε παρά την απεγνωσμένην προσπάθειαν του εχθρού όπως ανακόψη και αποκρούση την προσπέλασιν των ανδρών του τάγματος προς τας γραμμάς του, να πλησιάση την εχθρικήν γραμμήν οπότε εδόθη το σύνθημα τής τελικής εφόδου προς κατάλυψιν των υψωμάτων.
Οι άνδρες του τάγματος με την λόγχην εφ’ όπλου ακάθεκτοι και ορμητικοί ώρμησαν κατά των εχθρικών χαρακωμάτων, επίπτουν επί των εχθρικών ορυγμάτων και κατόπιν εκ του συστάδην πάλης εκτοπίζουν τούτον από τις θέσεις του.
Ο εχθρός προ της ορμητικότητος και της αποφασιστικότητος των ημέτερων τμημάτων κάμπτεται και τρέπεται εις άτακτον φυγήν, εγκαταλείπων επί του πεδίου της μάχης, νεκρούς, τραυματίας και άφθονον πολεμικόν υλικόν.
Αρκεταί πράξεις ηρωϊσμού και αυτοθυσίας εσημειώθησαν, αίτινες τιμούν τα παιδιά της Θράκης και τους άλλους συμπολεμιστάς των. Οι τραυματίαι υπερέβησαν τους 50, οι δε νεκροί περί τους 10.
Και η δευτέρα ημέρα των πολεμικών Επιχειρήσεων του τάγματος έκλεισε και έληξεν με μίαν λαμπράν επιτυχίαν τούτου. Ο αγών υπήρξεν σκληρός και φονικός και διήρκεσεν όλην την ημέραν και έληξεν με την εκτόπισιν του εχθρού από ισχυράς θέσεις άτινας υπερίσπισεν μετά πείσματος και φανατισμού.
Αρκεταί πράξεις ηρωϊσμού και αυτοθυσίας εσημειώθησαν, αίτινες τιμούν τα παιδιά της Θράκης και τους άλλους συμπολεμιστάς των. Οι τραυματίαι υπερέβησαν τους 50, οι δε νεκροί περί τους 10. Μεταξύ των ηρωϊκώς πεσόντων εις πεδίον της τιμής κατά την μάχην της 4-12-40 συγκαταλέγονται και οι συμπολίται μας, Γκρούδας και Νικολαΐδης δημοδιδάσκαλος.
Κατά την διάρκειαν της μάχης και εις το πιο κρίσιμό σημείον αυτής από τα εχθρικά βλήματα του πυροβολικού κατεστράφη εις εν σημείο το τηλεφωνικόν καλώδιον, εκ της βλάβης διεκόπη η τηλεφωνική επαφή του Υποδιοικητού μετά της διοικήσεως του τάγματος. Διά την αποκατάστασιν της βλάβης διετάχθη ο τηλεφωνητής Ηλίας Βλαμίδης όπως σπεύση και αποκαταστήση την επαφήν. Ούτος επικεφαλής ομάδος και βαλλόμενος από τα εχθρικά πυρά, δεδομένου ότι ο χώρος αυτός εσφυροκοπείτο υπό του εχθρικού πυρός και με άμεσον κίνδυνον της ζωής των, επανεσυνέδησαν το τηλεφωνικόν καλώδιον, αποκαταστήσαντες ούτω την επαφήν μετά της διοικήσεως του τάγματος. Κατά την επιχείρησίν όμως αυτήν ο Βλαμίδης ετραυματίσθη από θραύσματα εκραγέντος όλμου.
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
