Μια πλουσια εκκλησιαστικη εφημεριδα

«Η Μεταμόρφωση του Σωτήρος» τιτλοφορείται η μηνιαία εκκλησιαστική ενοριακή εφημερίδα του Ιερού Ναού Μεταμόρφωσης του Σωτήρος Καρυδιάς, το πρώτο τεύχος της οποίας κυκλοφόρησε πριν λίγες ημέρες. Πρόκειται για μια προσπάθεια ενημέρωσης όχι μόνο των κατοίκων της Καρυδιάς, αλλά και γενικότερα του νομού μας σε θέματα θρησκευτικά, ιατρικά, ιστορικά, αλλά και κοινωνικά. Πέρα από αυτά, περιλαμβάνει τις δραστηριότητες του Εκκλησιαστικού Συλλόγου που ονομάζεται «Σύνδεσμος Αγάπης» Ενορίας Καρυδιάς Ν. Ροδόπης, αλλά και του κατηχητικού σχολείου. Υπεύθυνος του εντύπου είναι ο πατήρ Κωνσταντίνος Τσουρέλης, εφημέριος του ναού και τη συντακτική ομάδα αποτελούν ο Ιωάννης Σιδηράς, θεολόγος, εκκλησιαστικός ιστορικός και νομικός, ο Μιχαήλ Τρίτος, αναπληρωτής καθηγητής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ο Χρυσάφης Κτενάς, παρασκευαστής Μικροβιολογικού Εργαστηρίου Κ.Υ. Ιάσμου, ο Παντελής Διαμαντόπουλος, μαιευτήρας – γυναικολόγος και ο Δημήτριος Τσαλίκης, χειρουργός ουρολόγος. «Πιστεύω ότι ο κόσμος θα αγαπήσει το έντυπο. Γίνεται μια σωστή δουλειά που πρέπει να στηριχτεί», δηλώνει ο πατήρ Κωνσταντίνος Τσουρέλης.

Στόχος

«Στόχος μας είναι η προβολή του πνευματικού και κατηχητικού έργου του ιερού ναού και της ενορίας μας, αλλά και η επικοινωνία με τους ενορίτες. Μέσα στους στόχους μας είναι και η προβολή των κοινωνικών προβλημάτων που απασχολούν τους ανθρώπους. Πρέπει να ενημερωνόμαστε για όλα τα θέματα είτε αυτά είναι εκκλησιαστικά είτε κοινωνικά είτε ιατρικά είτε ιστορικά. Ο άνθρωπος, κατά την άποψή μου, πρέπει να έχει πλήρη ενημέρωση. Με την πάροδο του χρόνου και εφόσον οργανωθούμε καλύτερα θα φανεί η δουλειά μας», δηλώνει ο πατήρ Κωνσταντίνος Τσουρέλης.

Η εφημερίδα θα εκδίδεται μια φορά και διανέμεται δωρεάν. «Δεν υπάρχει τιμή. Σκοπός δεν είναι να βγάλουμε χρήματα. Στόχος είναι να ενημερώσουμε τον κόσμο και να τον φέρουμε κοντά μας, ώστε να είναι συμπαραστάτης στο έργο που γίνεται».

Περιεχόμενα της έκδοσης

Η εφημερίδα ξεκινά με άρθρο που αναφέρεται στην ιστορική ενορία της Καρυδιάς και είναι γραμμένο από τον εκκλησιαστικό ιστορικό κ. Ιωάννη Ελ. Σιδηρά. «Αναφέρουμε πότε κτίστηκε ο ναός, από τι κτίστηκε, με ποιο φιρμάνι δόθηκε η άδεια να κατασκευαστεί. Στην εφημερίδα περιλαμβάνονται εκκλησιαστικά, αγιολογικά, εορτολογικά θέματα, όπως και ιατρικά και κοινωνικά, νέα από το σύλλογο της ενορίας και τις δραστηριότητές του, για τα μυστήρια για να μαθαίνει ο καθένας από την ενορία μας τα νέα, καθώς και τα νέα του κατηχητικού. Στόχος μας, σιγά – σιγά, και τα παιδιά του κατηχητικού να αρχίζουν να γράφουν στην εφημερίδα.

Στο πρώτο τεύχος της εφημερίδας περιλαμβάνεται επίσης ο χαιρετισμός του δημάρχου Κομοτηνής κ. Κοτσάκη, του χορηγού της έκδοσης και Προέδρου του Δικηγορικού Συλλόγου Ροδόπης κ. Πεταλωτή, τον οποίο και ευχαριστώ από καρδιάς, γιατί από την πρώτη στιγμή που τον επισκεφθήκαμε με την συντακτική ομάδα και το Δ.Σ. του Εκκλησιαστικού Συλλόγου και του εκφράσαμε την επιθυμία μας, προσφέρθηκε αμέσως να χρηματοδοτήσει την έκδοσή μας. Στο βιβλίο περιλαμβάνονται ιστορικά θέματα, όπως η ιστορία της ιστορικής σημαίας της Κομοτηνής, το μαρτύριο του Αρχιεπισκόπου Αχριδών Ιωάννου, Οσίου Αγίου Λουκά Αρχιεπίσκοπο Συμφερουπόλεως και Κριμαίας, όπως επίσης θεολογικό αφιέρωμα στην Ημέρα της Πεντηκοστής.

Η εφημερίδα περιλαμβάνει και θέματα υγείας. Στην επαφή μου με τους ενορίτες μου διαπίστωσα ότι υπάρχουν κάποια θέματα που τους απασχολούν περισσότερο. Ο χειρουργός ουρολόγος Δημήτρης Τσαλίκης έχει γράψει για την πρόληψη του καρκίνου του προστάτη. Ο ίδιος είναι από την Καρυδιά και είναι μεγάλη μας τιμή ένας γιατρός να γράφει και να απευθύνεται στους ενορίτες μας. Επίσης περιλαμβάνεται κείμενο για τον καρκίνο του μαστού, αλλά υπάρχει ενημέρωση και για την εθελοντική αιμοδοσία».

Ιστορικά στοιχεία

Μεταξύ των ιστορικών θεμάτων, που και αυτά περιλαμβάνονται στην έκδοση, διαβάζουμε για την ιστορία της σημαίας της Κομοτηνής, αλλά και το μαρτύριο του Αρχιεπισκόπου Αχριδών Ιωάννου. «Η Μητρόπολη της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος βρίσκεται στα Σκόπια. Πρόκειται για ένα θέμα που συνέβη πρόσφατα. Υπάρχει πρόβλημα στα Σκόπια και ακόμη δεν έχει λυθεί. Ο Αρχιεπίσκοπος φυλακίστηκε γιατί δεν τον αναγνώριζαν και ενώ είχε λεχθεί ότι θα αποφυλακιζόταν τον Απρίλιο του 2007, εντούτοις δεν έγινε τίποτα. Το κείμενο έχει γράψει ο καθηγητής μου στη Θεολογική Σχολή Θεσσαλονίκης, κ. Τρίτος, ο οποίος ασχολείται με την Εκκλησιαστική Ιστορία των Βαλκανικών Κρατών. Έχει ασχοληθεί και έχει συναντηθεί προσωπικά με τον Αρχιεπίσκοπο Αχρίδας. Υπάρχουν σημαντικά στοιχεία και στο επόμενο τεύχος θα ασχοληθεί και πάλι με το θέμα. Το Πατριαρχείο της Σερβίας εξέλεξε τον κ. Ιωάννη ως Αρχιεπίσκοπο Αχριδών, ενώ η κυβέρνηση των Σκοπίων δεν τον αναγνωρίζει και τον θεωρεί έκπτωτο και σχισματικό».

Άγιος Λουκάς Αρχιεπίσκοπος Συμφερουπόλεως και Κριμαίας

«Ο Άγιος Λουκάς Αρχιεπίσκοπος Συμφερουπόλεως και Κριμαίας ήταν καθηγητής χειρουργικής. Είναι ένας από τους νεώτερους αγίους της ρωσικής εκκλησίας. Το συγκεκριμένο κείμενο είναι παρμένο από το βιβλίο του Ηγούμενου της Ιεράς Μονής Σαγματά Θηβών, του Πανοσιολογιώτατου Αρχιμανδρίτη Νεκτάριου Αντωνόπουλου, ο οποίος έχει ασχοληθεί με το Πατριαρχείο της Ρωσίας, το έχει επισκεφτεί ο ίδιος και έχει γράψει ένα βιβλίο ογκώδες, πλούσιο σε στοιχεία για το βίο του Αγίου Λουκά. Για 14η χρονιά παίρνει το βραβείο της εκκλησιαστικής βιβλιοπαρουσίασης».

Ο ρόλος του ιερέα

«Οι εποχές αλλάζουν και όλα τα θέματα εκσυγχρονίζονται και εκμοντερνίζονται. Το χωριό είναι μια κλειστή κοινωνία. Πρέπει λοιπόν να βρίσκεσαι δίπλα στους συμπολίτες σου και να συμπάσχεις μαζί τους στα διάφορα προβλήματα που τους απασχολούν. Θα πρέπει να τον αγκαλιάσεις τον άνθρωπο και να είσαι σε διαρκή επικοινωνία μαζί του και όχι να τον απομακρύνεις. Σαν νέος ιερέας πιστεύω ότι είναι πρωταρχική ανάγκη η επικοινωνία με τους ενορίτες, με τον κόσμο. Θα πρέπει λοιπόν εμείς οι ίδιοι να κάνουμε κάτι για να τους φέρουμε κοντά μας και όχι να τους απομακρύνουμε. Ο κόσμος, όταν σε βλέπει να προσπαθείς, σε αγαπά και σε εκτιμά και βρίσκεται πάντα δίπλα σου».

Κατηχητικό σχολείο

«Σήμερα στα μικρά χωριά είναι δύσκολη η λειτουργία κατηχητικού σχολείου. Πάλευα από πρόπερσι να γίνει, δειλά δειλά ξεκίνησε κάποια στιγμή, αλλά ατόνησε. Το κατηχητικό λειτουργεί δύο φορές το μήνα. Βέβαια, όλα δεν γίνονται αμέσως. Βλέπω λοιπόν φέτος, για δεύτερη χρονιά, να έχουν συγκεντρωθεί δέκα παιδιά, τα οποία είναι των νέων κατοίκων που πρόσφατα εγκαταστάθηκαν στο χωριό. Ξεκίνησα να μιλώ στα παιδιά για βίους αγίων, γιατί θεωρώ ότι ως θέμα είναι ελκυστικό. Επίσης, λύνω τις απορίες που έχουν, για παράδειγμα τι κάνω μέσα στο ιερό, τι είναι το τέμπλο, τι είναι η Αγία Τράπεζα. Απλά πράγματα και απορίες που έχουν τα παιδιά αυτής της ηλικίας. Στην ουσία γίνεται συζήτηση, γιατί τα μεγαλύτερα παιδιά έχουν άλλες απορίες. Στόχος μου είναι να γίνεται συζήτηση με βάση τα θέματα που επέλεξα, αλλά και να λύνω τις απορίες τους για τους προβληματισμούς που έχουν».

Εμείς να ευχηθούμε στον Πατέρα Κωνσταντίνο και στους συνεργάτες του καλή δύναμη και καλή πορεία. Ο ίδιος, τέλος, ευχαριστεί όλους όσοι τον στήριξαν σε αυτήν την προσπάθεια. Ιδιαίτερα δε το σύλλογο της Ενορίας, που πάντα, όπως λέει, βρίσκεται δίπλα του.

Α.Π.

Η ιστορική ενορία της Καρυδιάς (Συνοπτική ιστορική αναδρομή)

Γράφει ο Θεολόγος – Εκκλησιαστικός Ιστορικός – Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

Την πρώτη ιστορική γραπτή μαρτυρία για την κοινοτική και ενοριακή οργάνωση της Καρυδιάς (Κουζλούκιοϊ ή Κουζλούκια) κατά το β΄ ήμισυ του 19ου αιώνος, μας παραδίδει στο ιστορικό πόνημά του, το έτος 1871, ο εξ Ηπείρου μόνιμος κάτοικος Γκιουμουλτζίνης (Κομοτηνής) Μ. Μελίρρυτος, Ιατρός, ο οποίος αναφέρει ότι το Κουζλούκιοϊ «κείται προς βορράν της Γιμουρτζίνης και απέχει ταύτη μίαν ώραν. κείται επί ανωφερούς και τερπνοτάτου συσκίου πεδίου. οι κάτοικοι όλοι γεωργοί έχουν νεόδμητον εκκλησίαν και σχολείον κοινόν. κατοικείται εκ 30 χριστιανικών οικιών. Εντεύθεν πηγάζει το ποτάμι (Τζάι) της Γιμουρτζίνης».

Η εκκλησία του χωριού αυτού ανηγέρθη κατά το έτος 1868, σύμφωνα με την αναγραφόμενη προς τούτο μαρτυρία επί της εξωτερικής επιφάνειας ενός λίθου, ο οποίος ευρίσκεται στην εξωτερική πλευρά της κόγχης του Ιερού βήματος. Η κατασκευή του Ιερού Ναού επετεύχθη, κατόπιν των ενεργειών του τότε Μητροπολίτου Μαρωνείας Ανθίμου (1865-1877), ο οποίος ενήργησε τα δέοντα προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο και εδόθη τελικώς η άδεια και το σχετικό σουλτανικό φιρμάνιο από την Υψηλή Πύλη. Η εκκλησία ανηγέρθη με την προσωπική εργασία των κατοίκων του χωρίου και τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν ήταν πέτρες και ασβεστοκονίαμα. Οι δε κίονες του ναού είναι λίθινοι και δύο εξ αυτών, που σώζονται μέχρι σήμερα εντός του ιερού βήματος, είναι ξύλινοι, από επεξεργασμένους κορμούς δέντρων. Η εκκλησία είναι τρίκλιτη ξυλοστεγής βασιλική και αρχικώς δεν είχε κωδωνοστάσιο λόγω της σχετικής απαγορεύσεως των οθωμανών, οι οποίοι δεν επέτρεπαν την ανέγερση κωδωνοστασίου στους χριστιανικούς ναούς, ούτε και την κατασκευή τρούλων. Το δε σημερινό κωδωνοστάσιο είναι πολύ μεταγενέστερο.

Τα χαρακτηριστικά αρχιτεκτονικά γνωρίσματα της συγκεκριμένης εκκλησίας, όπως και πολλών άλλων της περιόδου εκείνης (π.χ. Πανδρόσου, Σώστου, Ασωμάτων, Κασσιτερών, Κρωβύλης, Συκορράχης κ.ά) είναι οι μεγάλων διαστάσεων σε όγκο τοίχοι, τα μικρά παράθυρα, ο μικρός φεγγίτης της κόγχης του ιερού και ο σταυροειδούς σχήματος φεγγίτης, στον ανατολικό υπεράνω της αψίδος του ιερού βήματος εξωτερικό τείχο. Ο σημερινός νάρθηκας (πρόναος) είναι μεταγενέστερη κτιριακή προσθήκη και κατασκευή.

Εισερχόμενος ο προσκυνητής στον Ιερό Ναό, το βλέμμα του πέφτει στο απλό και κομψό ξύλινο τέμπλο με τα εκφραστικά και παραστατικά «λυπηρά» και τις εκφραστικές εικόνες, οι οποίες είναι αγιογραφημένες, όπως και εκείνες των προσκυνηταρίων, κατά τα δύο πρώτα έτη λειτουργίας της εκκλησίας (1868-1869) και φέρουν την υπογραφή κάποιου εντόπιου αγιογράφου ονόματι Παναγιώτου, ο οποίος είχε φιλοτεχνήσει στον τότε Καζά Γκιουμουλτζίνας τις ιερές εικόνες και πολλών άλλων εκκλησιών της ίδιας περιόδου της οθωμανοκρατίας, που σώζονται μέχρι και σήμερα (π.χ. Σώστου, Κρωβύλης, Πανδρόσου κ.ά.). Υπάρχουν βέβαια και μεταγενέστερες εικόνες, όπως του 1889 που είναι κυρίως μικρών διαστάσεων, οι λεγόμενες «φορητές», και είναι αγιογραφημένες από το χέρι του ίδιου αγιογράφου.

Στο σημείο τούτο αξίζει ν’ αναφερθεί, σύμφωνα και με την γραπτή μαρτυρία του προαναφερθέντος ιατρού Μ. Μελιρρύτου, ότι από το 1868 στην Εκκλησία της Καρυδιάς εκκλησιάζονταν και οι κάτοικοι των 20 χριστιανικών οικογενειών του γειτονικού χωριού της Πανδρόσου (Δερέ-κιοϊ), όπου δεν είχε αναγερθεί ακόμη εκκλησία και ως εκ τούτου και τα δύο χωριά θεωρούνταν ως μία ενιαία ενορία.

Κατά την περίοδο της οθωμανοκρατίας και ειδικότερα μετά το 1880, στις κατά καιρούς στατιστικές εκθέσεις των διαφόρων διδασκάλων και απεσταλμένων του προξενείου Αδριανουπόλεως, το χωριό της Καρυδιάς αναφέρεται ως βουλγαρικό. Σύμφωνα με την σωζόμενη στατιστική έκθεση του διδασκάλου της επαρχίας Μαρωνείας Νικολάου Γ. Χατζόπουλου, στο χωριό Καρυδιά κατά το έτος 1882 κατοικούσαν πάνω από 35 βουλγαρικές χριστιανικές οικογένειες.

Ύστερα από την απελευθέρωση του Ν. Ροδόπης, στις 14 Μαΐου του 1920, και αφού είχε συντελεσθεί η αναγκαστική ανταλλαγή των πληθυσμών (1923), ο Γενικός Διοικητής Θράκης Σπ. Δάσιος συνέταξε λεπτομερή στατιστικό πίνακα, με ημερομηνία 7 Ιουνίου 1923, όπου αναφέρει ότι στο χωριό της Καρυδιάς είχαν εγκατασταθεί 243 πρόσφυγες, οι οποίοι κατά τα επόμενα έτη δημιούργησαν με άοκνες προσπάθειες και μόχθο το σημερινό μυροβόλο χωριό της σύγχρονης Καρυδιάς. Η μεγάλη όμως ευλογία για την ενορία αυτή είναι ομολογουμένως η διατήρηση του πρωταρχικού εκείνου ιστορικού ναού της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, ο οποίος επί 140 έτη δεσπόζει στο κέντρο της Καρυδιάς.

Αυτός ο πάνσεπτος ναός είναι η ανεξίτηλη ζωντανή σφραγίδα της πάλαι ιστορίας του χωριού και των κατοίκων της Καρυδιάς.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.