Η επισκεψη της Κλειως

Η ιστορία της γης πριν από τους ανθρωπίδες | Β΄ μέρος

Οι πρώτες μορφές ζωής σχηματίστηκαν μέσα σε αυτούς τους τεράστιους ωκεανούς και ήταν αναερόβιες, αφού δεν υπήρχε ακόμη οξυγόνο πριν από 4-3,8 δισεκατομμύρια χρόνια. Επρόκειτο για μονοκύτταρους προκαρυωτικούς μικροοργανισμούς, αφού δημιουργήθηκαν τα πρώτα λιπίδια, τα αμινοξέα –οι βάσεις των πρωτεϊνών– και τα νουκλεοτίδια –τα συστατικά του RNA και του DNA– μέσα από χημικές διεργασίες στην πρωταρχική αυτή σούπα της ζωής που δεχόταν τις ηλεκτρικές εκκενώσεις των κεραυνών. Έχουν διατηρηθεί μέχρι σήμερα σε απόμερες ορεινές γωνιές του πλανήτη πυκνές μάζες κυανοβακτηριδίων και άλλων μικροοργανισμών ηλικίας 3,5 δισεκατομμυρίων χρόνων. 

Πριν από 2,4 δισεκατομμύρια χρόνια έλαβε χώρα ένα πολύ σημαντικό γεγονός που έμελλε να αλλάξει τα πάντα στον πλανήτη μας, η δημιουργία του οξυγόνου. Η διαδικασία αυτή ονομάστηκε «Μεγάλη Οξυγόνωση» και δεν υπάρχει ομοφωνία μεταξύ των επιστημόνων σχετικά με το πώς ακριβώς συνέβη. Φαίνεται πως αυξήθηκαν οι ανερόβιοι οργανισμοί μέσα στο νερό –τα κυανοβακτηρίδια–, άρχισαν να «κατασκευάζουν» οξυγόνο με τη βοήθεια του φωτός μέσα από περίπλοκες χημικές διεργασίες και, ακολούθως, να το απελευθερώνουν στην ατμόσφαιρα. Πάντως μετά από εκείνη την πρώτη «τυχαία» συνεργασία ενός κυανοβακτηριδίου και ενός πρωτόζωου, που δημιούργησε τελικά το πρώτο αερόβιο φίκος, πλέον οι αερόβιοι  οργανισμοί  ήταν έτοιμοι να κατακτήσουν τη γη. Από εκεί κι έπειτα όλα πήραν σιγά σιγά τον δρόμο τους. 

Ακολούθως, κατά τη διάρκεια της Δεβόνιας περιόδου, η ξηρά κατακλύσθηκε από φυτά, αλλά και ζώα που βγήκαν από τη θάλασσα και άρχισαν να κατακλύζουν την ξηρά. Μερικά από αυτά τα αμφίβια ζώα συγκεντρώνονται στο σκίτσο του Colih McFloy (Προέλευση φωτογραφίας: https://www.deviantart.com/mickeyrayrex/art/
Devonian-Animals-691525241
)

Στην αποκαλούμενη έκρηξη ζωής της Κάμβριας περιόδου (570 εκατομμύρια χρόνια πριν) αναπτύχθηκαν τα μαλάκια, τα αρθρόποδα και τα εξαφανισμένα πλέον ασπόνδυλα ζώα, οι τριβολίτες. Παγετώνες ενέσκηψαν στη γη αμέσως μετά και σημειώθηκε μία πρώτη μαζική εξαφάνιση των ειδών, αλλά η ζωή γρήγορα ανέκαμψε. Τότε, κατά τη Σιλούρια περίοδο, σημειώθηκε έκρηξη της ζωής στη θάλασσα, με τη δημιουργία των πρώτων γναθόστομων ψαριών. Η ξηρά ήταν ήδη κατακλυσμένη από φυτά, ενώ λίγο αργότερα, περίπου 350 εκατομμύρια χρόνια πριν, τα ζώα βγήκαν από τη θάλασσα και άρχισαν να κατακλύζουν την ξηρά, αρχικά αμφίβια και έντομα (Δεβόνια περίοδος, 41-350 εκατομμύρια χρόνια πριν).

Τα επόμενα χρόνια, κατά την Πέρμια περίοδο, κυριαρχούσαν στη στεριά τα κωνοφόρα δέντρα και τα ερπετά που αντικατέστησαν τα αμφίβια, οπότε και συνέβη ο μεγαλύτερος μαζικός αφανισμός των ειδών ζωής που βρίσκονταν στη Γη   (Προέλευση φωτογραφίας: Διονύσης Π. Σιμόπουλος, «Οδηγός Παράστασης Γένεση και Κατακλυσμός – Η βιογραφία της Γης», Ίδρυμα Ευγενίδου, Αθήνα 2006)

Στη συνέχεια μία ακόμη μαζική εξαφάνιση ειδών σημειώθηκε. Κατά τη διάρκεια της Πέρμιας περιόδου (300-250 περίπου εκατομμύρια χρόνια πριν) που ακολούθησε, τα κωνοφόρα δέντρα κυριαρχούσαν στη στεριά και ερπετά άρχισαν να αντικαθιστούν τα αμφίβια. Εδώ τοποθετείται και το τέλος του παλαιοζωικού αιώνα με μία ακόμη μαζική καταστροφή, τη μεγαλύτερη που είχε συμβεί ως τότε, με ένα ποσοστό της τάξεως του 90% των ζώων και των φυτών να εξαφανίζονται εξαιτίας μία πολύ έντονης ηφαιστειακής δραστηριότητας. Τότε εξαφανίστηκαν και οι τριβολίτες.

Μετά και την Τριαδική περίοδο, οι δεινόσαυροι μεσουρανούν στη γη. Ο Κοιλόφυσις που απεικονίζεται εδώ, είναι δεινόσαυρος της ύστερης Τριασικής περιόδου και από τους πρώτους που εντοπίζονται στη Βόρεια Αμερική. Είχε ύψος ένα περίπου μέτρο και μήκος δύο μέτρα (Προέλευση φωτογραφίας: www.britannica.com)

 

Με την έλευση του Μεσοζωικού αιώνα (250-66 εκ. χρόνια πριν), αρχίζει στη γη η κυριαρχία των ερπετών. Μετά από μία ακόμη μαζική εξαφάνιση στο τέλος της Τριαδικής περιόδου, οι δεινόσαυροι μεσουρανούν στη γη  σε ολόκληρη την Ιουρασική και την Κρητιδική εποχή. Παράλληλα εμφανίζονται και τα ανθοφόρα φυτά και τα μικρόσωμα θηλαστικά, τα μόνα που θα επιβιώσουν μετά από την πτώση του μετεωρίτη, 66 εκ. χρόνια πριν, στη θαλάσσια περιοχή της χερσονήσου του Γιουκατάν στο Μεξικό, που θα οδηγήσει τις τρομερές σαύρες στον αφανισμό.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.