Η επισκεψη της Κλειως

Η ιστορία της γης πριν από τους ανθρωπίδες | A΄ μέρος

Όλα ξεκίνησαν από μια πολύ μικρή και πυκνή κουκκίδα, η οποία αιωρούνταν στο κενό. Κανείς δεν ξέρει τι υπήρχε πριν από αυτήν και κανείς δεν γνωρίζει γιατί αυτή άρχισε να διαστέλλεται με πάρα πολύ γοργούς ρυθμούς πριν από 13,8 περίπου δισεκατομμύρια χρόνια. Ξέρουμε μονάχα πως από αυτήν την πολύ μικρή τελεία υπήρξε εκείνη από την οποία δημιουργήθηκαν τελικά όλα όσα υπάρχουν σήμερα.

Όταν η κουκκίδα αυτή εξερράγη κατά τη Μεγάλη Έκρηξη, το αποκαλούμενο Big Bang, ίχνη του οποίου ανιχνεύουμε στο διάστημα ακόμη και σήμερα, απελευθερώθηκαν ασύλληπτα κύματα ενέργειας και δημιουργήθηκε αυτό που ονομάζουμε σύμπαν. Τότε η ύλη αποτελούνταν από κουάρκ, λεπτόνια και γλουόνια.

Η βαρύτητα υπήρξε –και είναι ακόμη– ο «αρχιτέκτονας» του σύμπαντος. Αστέρες δημιουργήθηκαν όταν τα τοπικά συσσωματώματα της ύλης έλκυσαν το ένα το άλλα και εν τέλει κατέρρευσαν σε καυτές και πυκνές σφαίρες γεμάτες υδρογόνο. Τότε, τα μόνα στοιχεία που υπήρχαν, εκτός από το υδρογόνο,  ήταν το ήλιο, το λίθιο και ελάχιστο δευτέριο. Υπήρχε όμως και κάτι άλλο, του οποίου τη σύσταση δεν γνωρίζουμε επακριβώς. Αυτό οι επιστήμονες το αποκαλούν σκοτεινή ύλη και θεωρούν ότι το 95% όλων όσων υπάρχουν σήμερα περιέχει κάτι από τη σκοτεινή αυτή και απροσδιόριστη ύλη.

Η ζωή στη γη εμφανίστηκε πριν από 4 περίπου δισεκατομμύρια χρόνια και σε τρία στάδια σύμφωνα με τον πίνακα, ξεκινώντας από τους δομικούς λίθους, τα απλά μόρια, για να δημιουργηθεί αρκετά χρόνια αργότερα η ζωή, με την πρώιμη μορφή των βακτηρίων (Προέλευση φωτογραφίας: Διονύσης Π. Σιμόπουλος, «Οδηγός Παράστασης Γένεση και Κατακλυσμός – Η βιογραφία της Γης», Ίδρυμα Ευγενίδου, Αθήνα 2006)

Μέσα σε όλο αυτό το χάος, σύνολα από αστέρες, αέρια και σκόνη που τα συγκρατούσε όλα μαζί η βαρύτητα, σχημάτισαν τους γαλαξίες στο σύμπαν. 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια πριν, ένα νεφέλωμα από αέρια και σκόνη, με 75% περίπου υδρογόνο, 25% ήλιο, σκοτεινή ύλη, πάγο και κόκκους ορυκτών, ήταν αυτό που δημιούργησε τον ήλιο μας και, κατ’ επέκταση, τη γη μας και όλο το ηλιακό μας σύστημα. Οι πλανήτες επομένως, οι δορυφόροι και οι αστεροειδείς δημιουργήθηκαν γύρω από τον καυτό και γεμάτο υδρογόνο πυρήνα του ήλιου, όταν διαφορετικά υλικά έγιναν στερεά, δημιουργώντας τους πλανήτες και την ίδια τη γη μας, με την επίδραση φυσικά των βαρυτικών δυνάμεων. Οι βαρυτικές αυτές δυνάμεις είναι που κρατούν αενάως τη γη και τους πλανήτες με τους δορυφόρους τους γύρω από τον ήλιο.

Ακολούθως, μία βροχή από χονδρίτες μετεωρίτες –μετεωρίτες που αποτελούνται από χόνδρους– βομβάρδιζε αδιάκοπα τη νεογέννητη γη μας κατά τα πρώτα 600 εκατομμύρια χρόνια της ζωής της, τους δικούς της Σκοτεινούς Χρόνους. Τότε ήταν που δημιουργήθηκε και η σελήνη, όταν ένα ξένο σώμα στο μέγεθος του Άρη έπεσε πάνω στη γη μας, εκσφενδονίζοντας ύλη στο διάστημα. Η ύλη αυτή συνενώθηκε και κρατήθηκε με τη δύναμη της βαρύτητας γύρω από τη γη, δημιουργώντας τον δορυφόρο μας, τη σελήνη.

Η σελήνη, ο δορυφόρος της γης, δημιουργήθηκε όταν ένα ξένο σώμα στο μέγεθος του Άρη έπεσε πάνω στη γη, εκσφενδονίζοντας ύλη στο διάστημα. Η ύλη αυτή συνενώθηκε και κρατήθηκε με τη δύναμη της βαρύτητας γύρω από τη γη (Προέλευση φωτογραφίας: Lucy Reading-Ikkanda, “Quanta Magazine”)

Έπειτα η καυτή γη μας άρχισε να ψύχεται και να παίρνει τη μορφή αυγού, διατηρώντας το καυτό εσωτερικό της, κυρίως από σίδηρο και νικέλιο –και αρκετά λιγότερο θείο, άζωτο, οξυγόνο και υδρογόνο– στον κεντρικό πυρήνα της. Ο εσωτερικός πυρήνας είναι στερεός, ενώ ο εξωτερικός κινείται πολύ αργά. Τον περιβάλλει ο μανδύας, όπως το ασπράδι περικλείει τον κρόκο του αυγού. Το λεπτό τσόφλι –λιγότερο από το 1% της μάζας της γης– είναι ο στερεός φλοιός, με τον υγρό μανδύα να κινείται από κάτω του, κουνώντας τις λιθοσφαιρικές πλάκες στις οποίες είναι χωρισμένος. Από καιρού εις καιρόν το υλικό του μανδύα ξεπροβάλλει στην επιφάνεια της γης με τις εκρήξεις των ηφαιστείων, ενώ οι κινήσεις του κουνούν τις λιθοσφαιρικές πλάκες γεννώντας τους σεισμούς.

Τότε η καυτή ατμόσφαιρα δεν περιείχε καθόλου οξυγόνο, αλλά η σύστασή της ήταν παρόμοια με τα αέρια των ηφαιστειακών εκρήξεων. Καθώς η γη ψυχόταν, δημιουργήθηκε το νερό υπό τη  μορφή απέραντων ωκεανών –πιθανότατα με την επίδραση του ηλιακού ανέμου, δηλαδή της ηλιακής σωματιδιακής ακτινοβολίας– και σταδιακά σταμάτησε ο βομβαρδισμός της με μετεωρίτες.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.