Η επισκεψη της Κλειως

Ο πόλεμος του Βιετνάμ είναι, κατά κοινή ομολογία, ένα από τα πιο απεχθή πολεμικά γεγονότα που συνέβησαν ποτέ και καταδικάστηκε εντόνως από τους λαούς σε όλη την υφήλιο. Η στρατιωτική εμπλοκή των ΗΠΑ στη χώρα αυτή, στο πλαίσιο της ψυχροπολεμικής αντιπαράθεσής της με τη ΕΣΣΔ, κράτησε περισσότερα από δέκα χρόνια και είναι φυσικά ευρέως γνωστό ότι ήταν ένας πόλεμος με τεράστιες απώλειες, τόσο μεταξύ των αμάχων όσο και μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών. Πιο συγκεκριμένα, σκοτώθηκαν περί τους 58.000 Αμερικανούς στρατιώτες και 800.000 στρατιώτες του κομμουνιστικού Βορείου Βιετνάμ. Οι απώλειες μεταξύ των αμάχων είναι αδύνατον να υπολογιστούν με ακρίβεια, αλλά κυμαίνονται μεταξύ του ενός και των τριών εκατομμυρίων.

Τα δεινά όμως των Βιετναμέζων δεν τελείωσαν με τη λήξη του πολέμου το 1975. Έκτοτε το Βιετνάμ τελεί υπό κομμουνιστικό καθεστώς. Η γεωργία κολεκτιβοποιήθηκε, ενώ καταργήθηκε κάθε ιδιωτική ιδιοκτησία. Τουλάχιστον 2.000.000 Νοτιοβιετναμέζοι έφυγαν στο εξωτερικό, φοβούμενοι διώξεις από το νέο κομμουνιστικό καθεστώς, φιλικά διακείμενο προς τη «νικήτρια» του πολέμου ΕΣΣΔ. Σήμερα πλέον έχει επιτραπεί η λειτουργία ελεύθερης αγοράς και μερικών ιδιωτικοποιήσεων, παράλληλα όμως με την ύπαρξη μιας κομμουνιστικής κυβέρνησης.

Πηγή έντασης στη Νοτιοανατολική Ασία μετά τον περίφημο πόλεμο, υπήρξε επίσης το Καθεστώς των Ερυθρών Χμερ στη γειτονική Καμπότζη, ένα από τα λιγότερο γνωστά, αλλά και πιο δολοφονικά δικτατορικά καθεστώτα στην Ιστορία. Το κομμουνιστικό αυτό καθεστώς με την υποχρεωτική κολεκτιβοποίηση και την ανελέητη πολιτική του εναντίον των εθνικών μειονοτήτων στα εδάφη του, κατέστη υπεύθυνο για τον θάνατο σχεδόν 2.500.000 ανθρώπων.

Επειδή το καθεστώς αυτό απέλασε κατοίκους της Καμπότζης με βιετναμέζικη καταγωγή και εκτελούσε παράλληλα στρατιωτικές επιδρομές στο Βιετνάμ, το Βιετνάμ αποφάσισε να αντεπιτεθεί το 1978, καθαιρώντας το γενοκτονικό καθεστώς του Καμποτζιανού κομμουνιστή Πολ Ποτ. Ο πόλεμος κράτησε μόλις δύο εβδομάδες και τα απομεινάρια της επαίσχυντης δικτατορίας κατέφυγαν στην επίσης γειτονική Ταϊλάνδη. Στην Καμπότζη τοποθετήθηκε ένα καθεστώς φίλα διακείμενο προς τους Βιετναμέζους.

Αν και το Βιετνάμ αναμφίβολα έπραξε ορθά με την εισβολή, αφού απάλλαξε την Καμπότζη από ένα δολοφονικό καθεστώς που έκανε τον πληθυσμό της να υποφέρει τα πάνδεινα, εντούτοις η σύμμαχος των Ερυθρών Χμερ, Κίνα, αποφάσισε να πάρει τη ρεβάνς από την ταλαίπωρη χώρα, διότι φυσικά δεν τους ήταν αρεστή η βιετναμέζικη «κατοχή» μιας χώρας τόσο κοντά στη δική τους.

Έτσι, η Κίνα, με τη διπλωματική στήριξη των ΗΠΑ, εισέβαλε στο Βιετνάμ το 1979 χάνοντας όμως τόσους στρατιώτες σε έναν μήνα όσους είχαν χάσει οι ΗΠΑ σε ολόκληρο τον πόλεμο. Το Βιετνάμ μπορεί να κέρδισε τον σινο-βιετναμέζικο πόλεμο, όμως υπέστη οικονομικές κυρώσεις από τις ΗΠΑ που άρθηκαν τουλάχιστον μία δεκαετία αργότερα, ενώ η κυβέρνησή του απογοητεύθηκε από την απουσία βοήθειας σε αυτό από την πλευρά της συμμάχου της, ΕΣΣΔ. Η σύγκρουση με την Κίνα κράτησε ως το 1991, ενώ έκτοτε η έντονη ψυχρότητα μεταξύ των δύο χωρών δεν έχει εξαλειφθεί.

Τα δεινά όμως για τον πολύπαθο βιετναμέζικο λαό δεν φαίνεται να έχουν τελειωμό. Ακόμη και σήμερα εξακολουθούν να γεννιούνται παιδιά με γενετικές ανωμαλίες εξαιτίας της μόλυνσης τόσο από τα κατάλοιπα των πολέμων όσο κυρίως και λόγω της ύπαρξης του Πορτοκαλί Παράγοντα.

Ο τελευταίος είναι η κωδική ονομασία ενός πολύ ισχυρού φυτοφαρμάκου που ψεκάστηκε σε περίπου 4.5000.000 στρέμματα γης στη χώρα από τους Αμερικανούς κατά τη διάρκεια του πολέμου, με σκοπό την αποψίλωση των δασών. Αξίζει να σημειωθεί ότι το επιτρεπόμενο όριο για τη χρήση του φαρμάκου ξεπεράστηκε δεκατρείς φορές κατά μέσον όρο –πάνω από 40.000.000 τόνοι. Αποτέλεσμα είναι σήμερα περισσότεροι από 4.000.000 άνθρωποι να ζούνε με τις παρενέργειες του φαρμάκου αυτού, υποφέροντας από το μολυσμένο νερό και τους πολλούς καρκίνους, όπως παιδικές λευχαιμίες και άλλες γενετικές αναπηρίες. Επίσης, από τις νάρκες ξηράς που δεν έχουν ακόμη εξουδετερωθεί από τον πόλεμο, υπολογίζεται ότι 40.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους στις δεκαετίες που ακολούθησαν τη λήξη του πολέμου.

Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, το Βιετνάμ είναι μία από τις περιοχές του πλανήτη που πλήττεται κατά κόρον από την κλιματική αλλαγή. Οι τυφώνες και οι σφοδρές ανεμοθύελλες είναι εκεί κάτι παραπάνω από συχνές, το ίδιο και οι επακόλουθες συνέπειές τους, δηλαδή πλημμύρες, ξηρασίες και κατολισθήσεις. Η Παγκόσμια Τράπεζα έχει χαρακτηρίσει το Βιετνάμ ως μία από τις πιο επικίνδυνες περιοχές του πλανήτη, με 70% του πληθυσμού του να εκτίθεται συχνότατα σε ακραίες καιρικές συνθήκες.

Οι Βιετναμέζοι επιδεικνύουν μοναδικό σθένος απέναντι σε όλες αυτές τις κακουχίες, είναι όμως αυτονόητο ότι η Δύση και οι ΗΠΑ οφείλουν να βοηθήσουν την τόσο ταλαιπωρημένη αυτή περιοχή του πλανήτη μας, η οποία υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα θύματα της ψυχροπολεμικής αντιπαράθεσης.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

–Odd Arne Westad, «Ο ψυχρός πόλεμος, μια παγκόσμια ιστορία», Δέσποινα-Γεωργία Κωνσταντινάκου μτφρ., εκδ. Πατάκη, Αθήνα 2021.

–Dr Mandeep Rai, «Ταξίδι στη γη σε 101 αξίες», Ελπίδα Τροιζή μτφρ., εκδ. Διόπτρα, Αθήνα 2022.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.