Η επισκεψη της Κλειως

Οι άγνωστες επαφές των Ελλήνων με τους Ιωαννίτες ιππότες κατά την Ελληνική Επανάσταση

Λίγοι το γνωρίζουν αλλά φαίνεται ότι οι επαναστατημένοι Έλληνες είχαν επαφές με τους περίφημους Ιωαννίτες ιππότες της Μάλτας κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης. Ήδη από το 1822 οι ηγέτες των επαναστατημένων Ελλήνων προσπαθούσαν να βρουν πόρους για τη συνέχιση του Αγώνα. Προτού στραφούν επομένως στους Βρετανούς για τη σύναψη δανείου, φαίνεται πως συζήτησαν με τους διάσημους τραπεζίτες προκειμένου αυτοί να τους χορηγήσουν ένα δάνειο 4 εκατομμυρίων φράγκων, με αντάλλαγμα την προσωρινή παραχώρηση του νησιού της Σκύρου. Ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος όμως φρέναρε τις διαπραγματεύσεις, αφού πίστευε πως μια τέτοια κίνηση θα λαμβανόταν –και δικαίως– ως εχθρική από τους Γάλλους και τους Βρετανούς. Η κίνηση αυτή εντούτοις, κι ας έμεινε τελικά ανολοκλήρωτη, πέτυχε τον σκοπό της,  να θυμίσει δηλαδή στη βρετανική κυβέρνηση ότι οι Έλληνες μπορούσαν να βρουν και αλλού χρήματα αν δεν τους τα έδιναν εκείνοι. Έτσι οι Βρετανοί έδωσαν τελικά το πολυπόθητο δάνειο στους επαναστατημένους Έλληνες.

Με την έλευσή του στο νεοϊδρυθέν ελληνικό κράτος, ο πρώτος Κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας έπρεπε άμεσα να αναλάβει δράση για την κοπή και την καθιέρωση εθνικού νομίσματος.  Έτσι λοιπόν, στις 28 Σεπτεμβρίου 1829, σύμφωνα  με το παραπάνω απόσπασμα  από  τη Γενική  Εφημερίδα  της  Ελλάδος, προεξαγγέλλεται η κυκλοφορία των πρώτων μεταλλικών νομισμάτων, του Φοίνικα δηλαδή και των Λεπτών (Πηγή: «Οι φοίνικες του Καποδίστρια: το πρώτο νόμισμα του νεώτερου ελληνικού κράτους», Πρότυπο Πειραματικό Γενικό Λύκειο Βαρβακείου Σχολής, Απρίλιος 2013)

Προχωρώντας τώρα στο 1828, όταν ο πρώτος Κυβερνήτης του ελληνικού κράτους, Ιωάννης Καποδίστριας, θέλησε να κόψει τον φοίνικα, το πρώτο εθνικό νόμισμα, διαπίστωσε ότι δεν διέθετε καν μηχάνημα κοπής νομισμάτων. Έτσι επέλεξε να στείλει τον Αλέξανδρο Κοντόσταβλο, γνωστό μεγαλέμπορο της εποχής, από τη Χίο στη Μάλτα για να αγοράσει με χρήματα από ένα ρωσικό δάνειο ένα παλιό μηχάνημα κοπής νομισμάτων από τους Ιππότες. Φαίνεται δε πως το συγκεκριμένο μηχάνημα το είχαν φέρει οι Ιωαννίτες στη Μάλτα από τη Ρόδο όταν την εγκατέλειψαν το 1522, μετά από την εκδίωξή τους από τον Οθωμανό σουλτάνο Σουλεϊμάν τον Μεγαλοπρεπή.

Ο αργυρός Φοίνικας, το πρώτο νόμισμα του νέου ελληνικού κράτους. Όπως τον περιγράφει και ο Καποδίστριας, «αφ’ ενός μεν μέρους φέρει τον Φοίνικα αναζωογονούμενον εις την θέαν των ακτίνων του Αγίου Πνεύματος, και έχοντα τον Σταυρόν επί της κεφαλής αυτού, εις την περιφέρειας του οποίου είναι χαραγμέμην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ αωκα, αφ’  ετέρου δε φέρει δύο κλάδους εις είδος κύκλου, τον μεν ελαίας, τον δε δάφνης· εν τω μέσω του κύκλου τούτου είναι χαραγμένη η αξία του νομίσματος και τριγύρω ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ Ι. Α. ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ 1828»

Το μηχάνημα μεταφέρθηκε εκ νέου λοιπόν στην Αίγινα και εκεί κόπηκαν τα πρώτα ελληνικά νομίσματα του νεοσύστατου κράτους, τα οποία είχαν στη μία τους όψη το μυθικό πουλί του φοίνικα, ο οποίος αναγεννάται από τις στάχτες του, ακριβώς όπως και η Ελλάδα εκείνη την εποχή.

ΠΗΓΗ

Mark Mazower, «Η ελληνική  επανάσταση», μτφρ. Κώστας Κουρεμένος, εκδ. Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2021.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.