Η επισκεψη της Κλειως

Άραγε εκτός από τα κοάλα, τα καγκουρό και τις πρόσφατες πυρκαγιές που κατέκαψαν πριν από λίγα χρόνια τη χώρα, τι άλλο γνωρίζουμε για την τόσο παράξενη αυτή χώρα και την ιστορία της; Κάποιοι από εμάς νομίζουν –ή νόμιζαν μέχρι πρόσφατα– ότι η χώρα αυτή ταυτίζεται και με την ήπειρο της Ωκεανίας, αυτό όμως δεν είναι ακριβές, αφού η πιο απομακρυσμένη ήπειρος του κόσμου περιλαμβάνει και άλλα νησιωτικά κράτη, πλην της Αυστραλίας, όπως τη Νέα Ζηλανδία, το Τουβαλού, τα νησιά Φίτζι και άλλα νησιωτικά συμπλέγματα του Ειρηνικού.

Η Αυστραλία είναι η έκτη μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο, τόσο απομονωμένη και τεράστια που δεν μοιάζει με καμία άλλη. Απέχει δεκάδες χιλιάδες χιλιόμετρα τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από την Αφρική, ενώ μέχρι και από τον… γείτονά της, τη Νέα Ζηλανδία απέχει 2.000 ολόκληρα χιλιόμετρα! Το μεγαλύτερο μέρος του εδάφους της καλύπτεται από έρημο, τη Μεγάλη Αυστραλιανή Ενδοχώρα, ενώ αντιμετωπίζει και μεγάλη έλλειψη νερού. Όπως είναι επόμενο λοιπόν κατοικείται κυρίως στα νοτιοανατολικά παράλια, στη λεκάνη απορροής των μη πλωτών ποταμών Μάρεϋ και  Ντάρλινγκ, και γενικότερα στα παράλια, ενώ ο Βορράς, αραιοκατοικημένος ως επί το πλείστον, έχει μία μόνο μεγάλη πόλη, το Ντάργουιν. 

Αξίζει να σημειωθεί ότι το 1848 η απόπειρα μιας αποστολής να διασχίσει την ήπειρο από τη μια μεριά ως την άλλη, περνώντας μέσα από την έρημο, δηλαδή από το Μπρίσμπεϊν ως το Περθ, κατέληξε σε παταγώδη αποτυχία, αφού οι εννέα άνδρες που αποτελούσαν την αποστολή, συμπεριλαμβανομένου δύο Αβορίγινων, πενήντα μοσχαριών, είκοσι μουλαριών και επτά αλόγων απλά εξαφανίστηκαν χωρίς ποτέ να βρεθούν τα ίχνη τους!

Σε ό,τι αφορά τη γεωλογική ιστορία της, η Αυστραλία έγινε νησί πριν από 35 εκατομμύρια χρόνια όταν αποκόπηκε από την Ανταρκτική, ενώ κινείται με τον ρυθμό των 7 εκατοστών τον χρόνο προς την Ινδονησία.

Υπάρχει η λανθασμένη πεποίθηση ότι ο Άγγλος ναύαρχος Τζέιμς Κουκ ανακάλυψε την Αυστραλία το 1770, αυτό όμως δεν είναι ακριβές, αφού το 1606 ο Ολλανδός Βίλεμ Γιάνσζουν κατέπλευσε με το ιστιοφόρο του στις βόρειες ακτές της.  Η αλήθεια είναι πάντως ότι μετά από την εκ νέου «ανακάλυψή» της από τον Κουκ, η χώρα μπήκε για τα καλά στο πεδίο του αποικιακού ανταγωνισμού των Μεγάλων Δυνάμεων. Για πολλά χρόνια όμως μέχρι και τον 19^ο αιώνα, οι Ευρωπαίοι άποικοι που εποίκησαν την αραιοκατοικημένη ήπειρο δεν ήταν παρά, κατά κύριο λόγο, κατάδικοι. 

Η πρώτη αποικία καταδίκων δημιουργήθηκε το 1788 με πλοία από τη μητρόπολη που έφτασαν στον κόλπο Μποτάνι νοτιοανατολικά. Τα πλοία αυτά κουβαλούσαν 1.500 ψυχές, εκ των οποίων οι 730 ήταν κατάδικοι, άνδρες κυρίως, αλλά και 160 γυναίκες και άλλους τόσους περίπου ελεύθερους πολίτες. Όμως ο επικεφαλής της αποστολής θεώρησε ότι θα ήταν καλό να μετακινηθούν οι άποικοι νοτιότερα, όπως και έγινε, και ίδρυσαν κατόπιν αυτό το οποίο θα εξελισσόταν αργότερα ως το λιμάνι του Σίδνεϊ. Αυτή ήταν και η απαρχή της εξόντωσης του αυτόχθονα πληθυσμού.

Ως τότε η Αυστραλία κατοικούνταν από διάφορες φυλές που έχουν λάβει τη  συλλογική ονομασία Αβορίγινες, 500.000 περίπου. Το 1920 είχαν απομείνει μονάχα 60.000 από αυτούς, εξαιτίας της ανελέητης δίωξής τους από τους λευκούς εποίκους, έως ότου αποφασίσουν οι αρχές να υιοθετήσουν πρακτικές που θα οδηγούσαν και πάλι στην αύξηση του πληθυσμού τους. Η επίσημη ένταξη των Αβορίγινων  στο αυστραλιανό κράτος έγινε μόλις το 1967.

Τον 19^ο αιώνα η Αυστραλία γνώρισε, όπως και η Καλιφόρνια των ΗΠΑ, τον πυρετό του χρυσού και πάμπολλα κύματα χρυσοθήρων την κατέκλυσαν απ’ άκρη σ’ άκρη, φέρνοντας την πολυπόθητη ανάπτυξη. Στα 1901 οι έξι βρετανικές αποικίες σχημάτισαν την Κοινοπολιτεία της Αυστραλίας. Η Αυστραλία θα παρέμενε αυτοδιοικούμενη αποικία ως το 1986, εξακολουθεί όμως να έχει καλές σχέσεις με το Ηνωμένο Βασίλειο μέχρι σήμερα.

Τον 19^ο και τον 20^ό αιώνα με τον Νόμο περί περιορισμού της μετανάστευσης η Αυστραλία εφάρμοσε την πολιτική για τη «Λευκή» Αυστραλία, αποδεχόμενη στα εδάφη της κυρίως Βρετανούς και μονάχα μετανάστες με λευκό χρώμα δέρματος. Αυτή η πολιτική συνεχίστηκε ως το 1970. Μετά, με αντίτιμο μόλις 10 λίρες, η χώρα δέχτηκε ακόμη περισσότερους μετανάστες στους κόλπους της. 

Σήμερα το 26% περίπου του πληθυσμού της είναι μετανάστες. Η χώρα είναι πλούσια σε φυσικά κοιτάσματα, αλλά απειλείται με λειψυδρία και καύσωνες από την κλιματική αλλαγή. Και παρ’ όλες τις πυκνές αεροπορικές συνδέσεις της ανά την υφήλιο, εξακολουθεί να είναι μία χώρα από τις πιο απομονωμένες στον κόσμο.

ΠΗΓΗ

Tim Marshall, «Η δύναμη της γεωγραφίας», εκδ. Διόπτρα, Αθήνα 2021.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.