Αλωνισμος με πατοζα στη Μεσσουνη

Ο θερισμός τελείωσε, (το θέρος μπίτσι), κρέμασαν οι Μεσσουνιώτες σ΄ παουαμαρές (τις παλαμαριές) και τα δρεπάνια, άνοιξαν (μεγάλωσαν) τα αμάξια με τα αγκίσια, (ειδικά μακριά  παραπέτα), φόρτωσαν τα δεμάτια από τα ντικουρζίνια, (συστάδες δεματιών στο χωράφι),  έκαναν καλοφτιαγμένες θημωνιές στα αλώνια, έφθασε από το Κιλκίς η πατόζα του Σωτήρη Κομπινόγλου, όλα έτοιμα για τον αλωνισμό.

Πριν αρχίσει ο γενικός αλωνισμός άρχιζε το «άτς χαρμάν». Σε μερικές οικογένειες, συνήθως ανοικοκύρευτες, τελείωνε το σιτάρι της προηγούμενης χρονιάς, δεν είχαν αλεύρι, γι’ αυτό θέριζαν λίγα δεμάτια, τα έφερναν με το κάρο στην πατόζα και αλώνιζαν ένα τσουβάλι σιτάρι, για το ψωμί των επόμενων ημερών.

Πατόζα, μια τεράστια μηχανή, στην οποία έδινε κίνηση ένα μακρύς ιμάντας που ήταν συνδεδεμένος με την τροχαλία του τρακτέρ.

Τα τρακτέρ, HANOMAC ή LANTS, βαριά, αργοκίνητα, μονοκύλινδρα, πολλές φορές με μεταλλικές ρόδες, έκαναν εκκωφαντικό θόρυβο.

Ο αλωνισμός, όταν άρχιζε, μέχρι να τελειώσει και η τελευταία θημωνιά, συνεχιζόταν σε εικοσιτετράωρη βάση.

Αρκετά παλληκάρια από το χωριό, δούλευαν σαν εργάτες.

Βλέπουμε, με φόντο τις θημωνιές, τον Πατατέλιο (Νικόλας Ι. Παρασκευούδης) και τον Τάκη Χ. Ζυμταρούδη. Προς στιγμή κοιτάζουν τον φακό, κρατώντας στα χέρια τα δεμάτια, που τα στέλνουν με το αναβατώρ (αναβατήρα), προς τους ταϊστήδες της μηχανής, πιθανόν είναι ο Βασίλης Τσαρακτσίδης και ένας από τους Μήτσιο, Στάθη, Τάκη Τατσίδη.

Ο Λάκης σ΄ Θεονής (Ισπικούδης), με το μαθητικό του καπέλο, που κάθετε στην μπροστινή ρόδα του HANOMAC, μας επιτρέπει να κάνουμε το χρονικό προσδιορισμό.

Μπροστά τους και ένα μεταλλικό βαρέλι, γεμάτο με πετρέλαιο, για τις ανάγκες κίνησης των τρακτέρ. 

Πρέπει να είναι ο αλωνισμός τον Ιούλιο του 1959 ή 1960.  

Ντούρος με κασκέτο στο κεφάλι και μαντήλι στο λαιμό, ποιος άλλος, τόσο φουντωμένος και λεβέντης, ο Γκόγκος ο Πέτσιος.

Δεκαετία του πενήντα. Οι πατόζες κυριάρχησαν στον αλωνισμό των σιτηρών. Μέχρι τότε ο αλωνισμός γινόταν με τη δουκάνα (ντουκάν), που την έσερναν κυκλικά στο αλώνι τα ζώα.

Τα πρώτα χρόνια του εξήντα κυκλοφόρησαν οι πρώτες θεριζοαλωνιστικές μηχανές, οι «κουμπίνες», όπως έγιναν γνωστές στους αγρότες.

Θέριζαν, αλώνιζαν, τσουβάλιαζαν το σιτάρι, όλα στο χωράφι και από εκεί στα αμπάρια των σπιτιών.

Σταμάτησε ο θερισμός, τα δεμάτια, τα ντικουρτζίνια, το κουβάλημα τους με τα ανοιγμένα κάρα. Ο χώρος στα αλώνια έγιναν ποδοσφαιρικό γήπεδο, κρεμάστηκαν στις αποθήκες τα δρεπάνια και οι παλαμαριές.

Με το πέρασμα των χρόνων το θέρος και ο αλωνισμός, έγιναν παιχνίδι.

Μόνο στη λαϊκή ρήση έμεινε το «θέρος», για να θυμίζει στους παλιούς τον κόπο και τη δυσκολία που κατέβαλαν για να εξασφάλιζαν το «ψωμί τους».

Θέρος, τρύγος, πόλεμος, έλεγε η παροιμία, υπονοώντας τη δυσκολία και τη σημασία για τον άνθρωπο.

Ήταν αλήθεια κάποτε.

Τώρα!!!!!!!! Μοιάζει σαν παραμύθι.

Ιούλιος 2021

ΥΓ: Η φωτογραφία με το κάρο είναι από το fb «Ξυλαγανή παλιά και νέα» και οι άλλες δύο από το αρχείο του Μ.Π. Συλλόγου Μεσσούνης

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.