Οι οικονομικες επιπτωσεις του Δευτερου Παγκοσμιου Πολεμου και ο λιμος της Βεγγαλης

Η επίσκεψη της Κλειώς

Ο θλιβερός απολογισμός του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου στα πεδία των μαχών περιλαμβάνει αριθμούς νεκρών που κυμαίνονται ανάμεσα σε 40 με 60 εκατομμύρια. Ξέρουμε ότι στους αριθμούς αυτούς συμπεριλαμβάνονται και πολλοί άμαχοι, κυρίως λόγω των βομβαρδισμών, αλλά και νεκροί από τον λιμό που ενέσκηψε σε πολλές χώρες κατά τη διάρκεια του πολέμου, όπως στην Ελλάδα, τη Ρωσία, την Ουκρανία, την Πολωνία, την Ιαπωνία και την Ολλανδία. Συνολικά ανά τον κόσμο, 20 εκατομμύρια περίπου άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από πείνα κατά τη διάρκεια του Πολέμου.

Κανένας, όμως, λιμός δεν συγκρίνεται σε αριθμούς με τον λιμό της Βεγγάλης στην Ινδία το 1943, λιμός ο οποίος κόστισε τη ζωή σε 4-5 εκατομμύρια Ινδούς. Το τραγικό στην περίπτωση αυτή είναι ότι υπήρχαν αποθέματα τροφίμων, αλλά αυτοί που τα κατείχαν δεν ήταν πρόθυμοι να τα πουλήσουν σε τιμές προσιτές σε αυτούς που είχαν ανάγκη. Οπωσδήποτε, πέρα από τους κερδοσκόπους μεγαλοεπιχειρηματίες και οι Βρετανοί δεν είναι άμοιροι ευθυνών για τον λιμό αυτό, αφού, λόγω του πολέμου, ανεφοδίαζαν πλημμελώς την περιοχή.

Οι λιμοί αυτοί δεν οφείλονταν, επομένως, τόσο σε έλλειψη τροφίμων, όσο στην κακή διαχείριση. Ενώ όλος ο κόσμος στις ΗΠΑ είχε πρόσβαση στη ζάχαρη μόνο με δελτίο, ολόκληρα αποθέματα ζάχαρης έμεναν αδιάθετα στις Δυτικές Ινδίες. Παράλληλα, η Αργεντινή χρησιμοποιούσε καλαμπόκια για καύσιμα. Πάντως, πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι η ολόκληρη παγκόσμια οικονομία ανατράπηκε κατά τα έτη 1939-1945 και στην ουσία χρειάστηκε μία νέα επανεκκίνησή της μετά τον Πόλεμο. Ο πληθωρισμός έγινε από τότε μόνιμος συνοδός της οικονομίας όλων των χωρών.

Στους μεγαλύτερους χαμένους του πολέμου από οικονομική άποψη συγκαταλέγονται, φυσικά, η ηττημένη Γερμανία και η Ιαπωνία. Η Γαλλία, η Ολλανδία, η Ταϊβάν, η Νότια Κορέα, οι Φιλιππίνες, αλλά και η Ελλάδα είδαν τις οικονομίες τους να μειώνονται στο μισό μέγεθος κατά τη διάρκεια του πολέμου. Η μεγαλύτερη χαμένη, όμως, ήταν η Μεγάλη Βρετανία, ενώ η μεγαλύτερη κερδισμένη χώρα οι ΗΠΑ. 

Η οικονομία των ΗΠΑ σχεδόν διπλασιάστηκε μετά από το τέλος του πολέμου, εξασφαλίζοντας την πρωτοκαθεδρία της χώρας στον μεταπολεμικό κόσμο. Ο εμπορικός στόλος της είχε υπερτετραπλασιαστεί σε μέγεθος και η χώρα διέθετε περισσότερα πλοία από ό,τι όλες οι υπόλοιπες χώρες του κόσμου μαζί. Κερδισμένες, όμως, βγήκαν, όπως ήταν αναμενόμενο, και οι ουδέτερες χώρες, όπως η Ελβετία και η Σουηδία. Ωφελήθηκαν ακόμη, η Νότια Αφρική, ο Καναδάς, η Ισλανδία, η Αίγυπτος, η Παλαιστίνη, το Ιράκ, το Ιράν, ακόμη και η Ινδία ως σύνολο, αν εξαιρέσουμε την περιοχή της Βεγγάλης.

Πάντως, αξίζει να σημειωθεί ότι ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος είχε  και μία θετική επίπτωση: άμβλυνε το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών σε γενικές γραμμές  –κι αν εξαιρέσουμε, φυσικά, και πάλι την περιοχή της Βεγγάλης. Αυτό συνέβη επειδή οι πλούσιοι έχασαν μέρος του πλούτου τους κατά τη διάρκεια του πολέμου, αλλά και επειδή φορολογήθηκαν περισσότερο μετά από το τέλος του.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

-Stephen Weir, «Οι χειρότερες αποφάσεις της Ιστορίας και οι άνθρωποι που τις πήραν», εκδ. Κλειδάριθμος.

-Keith Lowe, «Ο φόβος και η ελευθερία», εκδ. Ψυχογιός.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.