Ωδη στις Πανελληνιες η η προκληση μιας μεταρρυθμισης που δεν γινεται

Έναρξη Πανελληνίων και εφαρμογή του πρωτοκόλλου που προβλέπει «ειλικρινείς» ευχές για επιτυχία από όλους μας, πολιτικούς, θεσμικούς, δημοσιολογούντες και συγγενείς. Διανθισμένες με πίστη και τελευταία «θετική ενέργεια».
 
Όλα τα παραπάνω βέβαια περιέχουν και ως συμπληρωματική ευχή, το επίμετρο της παρηγορίας άλλων αορίστων εναλλακτικών – όλως επικουρικώς – σε περίπτωση αποτυχίας.
 
Κοινώς, δημιουργούμε ως Πολιτεία και ανεχόμαστε τουλάχιστον ως Κοινωνία, ένα σύστημα άκρως ανταγωνιστικό με σημεία έντονα ακόμη και τυχαίου, τροφοδοτούμε την ανταγωνιστικότητα επί δώδεκα χρόνια διαπαιδαγωγώντας τα παιδιά μας με το ότι η εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο είναι το άπαν, ακόμη κι αν δεν το ομολογούμε, υποβαθμίζουμε τη Γνώση και την πραγματική Παιδεία εξυψώνοντας την παραπαιδεία σε sine qua non ακριβοπληρωμένο εισιτήριο, ανάγοντας τα ιδιαίτερα μαθήματα σε χρηματιστηριακό προϊόν, την δε παραμονή των εξετάσεων ευχόμαστε επιτυχία, γνωρίζοντας ότι λόγω του περιορισμού των θέσεων των εισαγομένων οι μισοί τουλάχιστον θα μείνουν εκτός. Κι αφού έχουμε δημιουργήσει όλη την παραπάνω χρόνια κατάσταση, παρηγορούμε προκαταβολικά τους αποτυχόντες με το «η ζωή έχει ευκαιρίες και συνεχίζεται». Όταν επί τόσα χρόνια περιορίζουμε τη ζωή των παιδιών μας ντοπάροντάς τους στην ιδέα ότι η ζωή χωρίς Πανεπιστήμιο δεν υφίσταται . Κι όχι φυσικά για την γνώση του Πανεπιστημίου, αλλά για την επαγγελματική διασφάλιση και την κοινωνική καταξίωση, που μοιραία μετατράπηκαν κι αυτές σε αξίες χωρίς αντίκρισμα, εδώ και χρόνια.
 
Είμαι σαφώς υπέρ της πανεπιστημιακής μόρφωσης και της αριστείας, που δεν ταυτίζεται όμως με έναν στείρο ανταγωνισμό και συνωστισμό όπως είναι ο σημερινός κυρίαρχος ορισμός της, αλλά μια αριστεία που αφορά τις αξίες, τη μύηση, τη γνώση, την αγωγή, τη χειραφέτηση, την δυνατότητα διερευνήσεων, το άνοιγμα νου και οριζόντων στα παιδιά μας. Εκεί που θα κριθεί εν τέλει το άριστα, όχι του μαθητή αλλά της εκπαιδευτικής διαδικασίας, που αποτελεί συνταγματική επιταγή της Πολιτείας και δικαίωμα του Πολίτη. Μια σχέση που στη λειτουργία της παρουσιάζει μεγάλες παθογένειες και στρεβλώσεις. Που εν τέλει δημιουργεί βλάβες και στα δύο μέρη, παρά την ανάλωση και χρήση πόρων, ανθρώπινων και υλικών, παρά τις μεγάλες και πρωτοφανείς προσπάθειες που γίνονται από μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς, αλλά και την Πολιτεία.
 
Η αδιαβλητότητα των Πανελληνίων δεν αρκεί για να δικαιολογεί ένα σύστημα που παραμένει επί δεκαετίες το ίδιο συντηρητικό και – χωρίς να είμαι ειδικός – κατά την άποψή μου αντιεκπαιδευτικό, αντιπαραγωγικό και ως προ το αξιολογικό του μέρος αμφισβητούμενο.
 
Η επόμενη σκέψη βέβαια και εύλογη απορία της ύπαρξης ή μη συστήματος που θα τις αντικαταστήσει.
 
Παρακολουθώντας από κοντά την μεταρρύθμιση που έγινε το 2011 στη λειτουργία των ΑΕΙ και με δεδομένο ότι η όποια πραγματική μεταρρύθμιση, όχι οι απλές και συνήθεις ευκαιριακές αλλαγές , απαιτεί συγκρούσεις με κατεστημένα, θεωρώ ότι για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα:
 
1. Απαιτείται η μέγιστη συναίνεση. Εκφρασμένη και αποφασισμένη όχι μόνον από τα κόμματα, αλλά από όλους τους εμπλεκόμενους στην εκπαίδευση φορείς και κυρίως την κοινωνία. Γιατί η κοινωνία μέσα από τις λειτουργίες της παράγει αξίες, ιδέες , αρχές, αποδέχεται ή απορρίπτει, βολεύεται ή αφυπνίζεται.
 
2. Όποια πολιτική δύναμη αποφασίσει να ξεκινήσει μια τέτοια μεταρρύθμιση θα πρέπει να γνωρίζει ότι απαιτείται υπομονή, βάθος και αποφασιστικότητα. Θα πρέπει να είναι αποφασισμένη και πεπεισμένη η ίδια, ότι θα εισπράξει κόστος γιατί θα υπάρχουν συγκρούσεις. Ιδεολογικές και οικονομικές. «Κεκτημένα» και κατεστημένα χρόνων, δυνατά, θα αντιδράσουν. Ως συνήθως οι μεγάλες αλλαγές και μεταρρυθμίσεις βουλιάζουν, απονευρώνονται και αποβάλλονται από τα κυβερνητικά προγράμματα λόγω εσωτερικών αντιδράσεων αφού σπάνια οι συνθήκες είναι «ώριμες» για ρήξεις. Τα παραδείγματα πολλά και πρόσφατα.
 
3. Μην έχουμε ψευδαισθήσεις ότι οι μεταρρυθμίσεις γίνονται άπαξ και αρκεί να ψηφιστεί ένας νόμος. Αντίθετα, είναι μια διαρκής διαδικασία, που δοκιμάζει τις αντοχές όλων, που εμπλουτίζεται, που διορθώνει τις ατέλειες, που δημιουργεί συνειδήσεις, που πετυχαίνει βαθμιαία και κάποιες φορές εκφυλίζεται. Αυτή όμως η κίνηση εγείρει και δυνάμεις, κινητοποιεί υποστηρικτές, διαπαιδαγωγεί και για περαιτέρω πρόοδο. Γι’ αυτό προϋποθέτει και φορείς που δεν εγκαταλείπουν, που στηρίζουν ακόμη κι όταν παύουν να συμμετέχουν ως αρμόδιοι, που εκ πεποιθήσεως είναι κατά της αδράνειας.
 
Ίσως η καλύτερη λοιπόν ευχή για τα παιδιά μας που περνούν κι αυτά τη διαδικασία των πανελληνίων, σχεδόν απαράλλαχτη και όλο και πιο εντατικοποιημένη εδώ και δεκαετίες , που περάσαμε πολλοί από εμάς, θα είναι να αλλάξει συνολικά η προσέγγιση και ο τρόπος εκπαίδευσης και παροχής γνώσης. Όχι να καταργηθεί απλώς μια εξέταση, ή να αυξομειώνονται μαθήματα ανά Υπουργό, αλλά η επιλογή του ποιός θα περάσει το κατώφλι του Πανεπιστημίου, ως ενός χώρου Γνώσης και εξειδίκευσής της, να προκύπτει από μια συνολική και μακροχρόνια εικόνα του υποψηφίου, από την οποία θα προκύπτει η υποδομή του, η κλίση του, η δυνατότητά του να ανταποκριθεί στις ανάγκες περαιτέρω μόρφωσης .
 
Κι όποιος από τους ονομαζόμενους «ευρωπαϊστές», «αριστερούς», «κεντρώους» μεταρρυθμιστές που αναφύονται σε θεωρητικό επίπεδο το τελευταίο διάστημα και έχει τη βούληση αλλά και τα εχέγγυα, ας προχωρήσει σε τέτοιες συνθέσεις και αλλαγές, που προϋποθέτουν όμως συγκρούσεις και πραγματικά καινοτόμα προσέγγιση, ας προχωρήσει από τώρα.
 
Απλώς να υπενθυμίσω ότι το σύστημα που ισχύει σήμερα με μικρές διαφορές ξεκίνησε εκσυγχρονιστικά το 1980 επί Ράλλη αντικαθιστώντας το παλαιό σύστημα Γενικών Εισαγωγικών. Προέβλεπε μάλιστα εξετάσεις και στη Β΄ και στη Γ΄ Λυκείου. Ήμουν από τους τυχερούς…Ότι την τελευταία σοβαρή μεταρρύθμιση μετά το 1982 στην Παιδεία, αυτήν για τη λειτουργία των ΑΕΙ την έκανε η Κυβέρνηση Παπανδρέου το 2011 με Υπουργό Παιδείας την Άννα Διαμαντοπούλου, επιτεύχθηκε μέσα από μεγάλες συγκρούσεις αφού μεταξύ των άλλων έσπαγε πολλές ηγεμονίες μέσα στα Πανεπιστήμια, αλλά και με πρωτοφανή συναίνεση στη Βουλή. Η κυβέρνηση Σαμαρά επί Υπουργίας Αρβανιτόπουλου με ένα από τα πρώτα της νομοθετήματα «διόρθωσε» το Νόμο επιστρέφοντας προνόμια σε αυτούς που τα έχασαν και φόρτωσε με τρόπο πρόχειρο, ερασιτεχνικό και επίπονο την «τράπεζα θεμάτων» στην Α’ Λυκείου στην οποία εξετάστηκαν οι φετινοί υποψήφιοι των Πανελληνίων. Η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ «πείραξε» κι αυτή άλλα 10 άρθρα του Νόμου 4009/11, κατήργησε την τράπεζα θεμάτων και ακόμη δηλώνει προθέσεις …
 
Καλή δύναμη στους υποψηφίους.
 
*Ο Γιώργος Πεταλωτής είναι εκπρόσωπος τύπου του Κινήματος Δημοκρατών Σοσιαλιστών και πρώην υπουργός
 

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.