Η αριστερα στην Ευρωπη

Της Αθανασίας Χατζηφωτίου

Σε μια συνέντευξη του Μιχάλη Παπαγιαννάκη το 1991  τον ρώτησε η δημοσιογράφος Μαρία Ρεζάν γιατί το κόμμα της αριστεράς κατέληξε περιθωριακό, για να της απαντήσει ότι μπορεί να μην πήρε ποτέ την εξουσία αλλά οι ιδέες που εκφράζει είναι πάντα δυνατές και επίκαιρες. Συγκεκριμένα είπε: «όλες οι ιδέες που υποστήριξε [η αριστερά], σήμερα θριαμβεύουν». Απλά πρέπει να αναπροσαρμόζονται κάθε φορά στις συνθήκες της κάθε εποχής.

Τα χρόνια πέρασαν και η αριστερά πήρε την εξουσία τελικά το 2015. Πήρε την εξουσία σε μια από τις χειρότερες στιγμές της χώρας  λόγω της χρεωκοπίας και δυσκολεύτηκε πάρα πολύ να προσαρμόσει τις ιδέες της στην πραγματικότητα που ζούσαμε. Δεν μπόρεσε να πραγματώσει το όραμα της αλλά κράτησε το status quo με μια φορολογία ειδικά στη μεσαία τάξη που την πλήγωσε αλλά έφερε το «μαξιλάρι» των 37 δις και μας έβγαλε από τα μνημόνια. Η περίοδος αυτή (2015-2019) λογίζεται από κάποιους «σύντομη αριστερή παρένθεση» ενώ κάποιοι άλλοι, εκ των έσω της αριστεράς, μίλησαν για «αρμούς εξουσίας» τους οποίους δεν μπόρεσαν να φτάσουν. Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι η εξουσία της αριστεράς ήταν σύντομη (μόλις 4 χρόνια). Στους δε «αρμούς» η εξουσία δεν θα έπρεπε να φτάσει ούτως ή άλλως. Οι «αρμοί» όμως προστατεύονται από τους θεσμούς και ενίοτε όπως βλέπουμε τώρα τελευταία και από θεματοφύλακες – αυτό είναι πρόβλημα.

Σήμερα ποιο είναι το περιβάλλον στο οποίο πρέπει να προσαρμοστεί η αριστερά και να αλλάξει επίσης;  Βρισκόμαστε σε μια νέα περίοδο «αναπροσαρμογής» και ίσως πιο δύσκολης από αυτήν της μεταπολίτευσης. Πέραν της πολιτικής αστάθειας που οι πόλεμοι φέρνουν στην Ευρώπη (π.χ. διαμαρτυρίες πολιτών για την χρηματοδότηση στην Ουκρανία, διαμαρτυρίες για την πώληση όπλων στο Ισραήλ, κτλ.) υπάρχει επίσης η αστάθεια που προκύπτει από την κλιματική αλλαγή στο φυσικό περιβάλλον και στο κοινωνικό περιβάλλον με την διάβρωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Και όλα αυτά σε μια Ευρώπη και μια Ένωση που κυριαρχούν συντηρητικές και ακροδεξιές παρατάξεις.

Μπορούμε να αφήσουμε την Ευρωπαϊκή διακυβέρνηση στην πλειοψηφία μιας μόνο παράταξης και μάλιστα της συντηρητικής; Όχι. Χρειαζόμαστε πολυφωνίαγιατί υπάρχουνθέματα που δημιουργούν αντιθέσεις. Η οικονομική ανάπτυξη είναι απαραίτητη για να αυξηθούν μισθοί και να εξαλείψουμε την φτώχεια. Η οικονομική ανάπτυξη όμως είναι και ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα όταν μιλάμε για προστασία του περιβάλλοντος και την επίδραση στην ζωή και την υγεία των πολιτών. Για τις αναπτυγμένες χώρες του Βορρά είναι πιο εύκολο να μιλάνε για την προστασία του περιβάλλοντος ενώ για τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες (συνήθως του Νότου) το «βάρος» πέφτει στο θέμα της φτώχειας. Ποιος αποφασίζει για τις παραπάνω ισορροπίες; Έχουμε τους 17 στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης, ένα εργαλείο που μας βοηθά να μιλήσουμε για την «παγκόσμια διακυβέρνηση» σε επίπεδο θεσμών, συγκεκριμένου περιεχομένου και συλλογικών αποφάσεων.

Χρειάζεται να βάλουμε τον άνθρωπο και το φυσικό περιβάλλον μπροστά και να δούμε εκείνες τις συνθήκες που θα συμβάλλουν στην ευημερία, την ισότητα και τη δημοκρατία σε μια δίκαιη και πράσινη κοινωνία. Γι’ αυτό ο στόχος δεν μπορεί να είναι μόνο η οικονομική μεγέθυνση. Χρειαζόμαστε το κοινωνικό κράτος. Οι ανισότητες και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη μεγαλώνουν, οι νέες γενιές φεύγουν από τη χώρα τους. Το κόστος ζωής γίνεται δυσβάσταχτο. Πρέπει να χτίσουμε ένα όραμα για το οποίο οι νέοι να θέλουν να δουλέψουν και να εμπνευστούν. Η συμμετοχή της αριστεράς στο Ευρωκοινοβούλιο είναι απαραίτητη για να δουλέψει προς αυτή την κατεύθυνση όπου η Ευρώπη θα μιλά καθαρά και θα νομοθετεί για μια κοινωνικά και περιβαλλοντικά δίκαιη, πράσινη, οικονομική μετάβαση. Αυτή η μετάβαση θα πρέπει να περιλαμβάνει μέτρα και πολιτικές που θα στοχεύουν στο δημογραφικό και στην αντιμετώπιση ανισοτήτων, ειδικά αυτών των ανισοτήτων που διαπερνάνε γενιές ολόκληρες. Το κοινωνικό κράτος είναι η βασική προϋπόθεση, το θεμέλιο πάνω στο οποίο η Ευρώπη πρέπει να στηρίζεται.

*Η Αθανασία Χατζηφωτίου είναι υποψήφια στην ΑΜΘ για τις προκριματικές εκλογές του ΣΥΡΙΖΑ στις Ευρωεκλογές του Ιουνίου

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.