Για την αντιμετωπιση της κρισης του κορωνοιου η Ευρωπαικη Ενωση δεν μπορει η δεν θελει;

Εκθειάζεται η ΕΕ για τα δάνεια και τις επιχορηγήσεις του Ταμείου Ανάκαμψης των 750 δισ. ευρώ για την ανάκαμψη των κρατών μελών από την πανδημία, για τα 100 δισ. του προγράμματος SURE για την αντιμετώπιση της ανεργίας ή τα δάνεια των 240 δισ. του ESM από τον περασμένο Μάιο για τη χρηματοδότηση των κρατικών δαπανών των συστημάτων υγείας κάθε χώρας με ανώτατο όριο το 2% του ΑΕΠ της, τα οποία όμως αγνόησε η ελληνική κυβέρνηση χάνοντας επί μήνες τη δυνατότητα να θωρακίσει το ΕΣΥ εν όψει του δεύτερου κύματος της πανδημίας.

Εκθειάζεται ακόμη και η έκτακτη ποσοτική χαλάρωση των 750 δισ. για την αντιμετώπιση της πανδημίας που ενέκρινε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), δηλαδή η απόφασή της να «τυπώσει» ευρώ έναντι ομολόγων που εκδίδουν οι κεντρικές τράπεζες των κρατών μελών, στην οποία για πρώτη φορά συμμετέχει η χώρα μας, λαμβάνοντας 12 δισ. Εκείνο όμως που εκθειάστηκε περισσότερο ήταν η αμοιβαιοποίηση του χρέους, δηλαδή η έκδοση για πρώτη φορά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή κοινού ευρωπαϊκού χρέους με τη δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης. Ήσαν λίγα όλα αυτά για τα 27 κράτη; Ακούγονται πάρα πολλά, αλλά είναι ελάχιστα μπροστά στις τεράστιες δυνατότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ΕΚΤ αλλά και στις ανάγκες των 27 κρατών μελών, αφού μεγάλες κοινωνικές ομάδες τους λιμοκτονούν στην κυριολεξία με την πανδημία. Αν δεν γίνονταν αυτά τα ελάχιστα κινδύνευε η συνοχή της ΕΕ και αν η Γερμανία δεν εγκατέλειπε τη δογματική της άρνηση απέναντι στην αμοιβαιοποίηση του χρέους των 750 δισ., διακινδύνευε την ηγεμονία της έναντι της Γαλλίας που έκανε αρχικά την πρόταση.

Γιατί είναι ελάχιστα; Αν λάβουμε υπόψιν μας ότι για την απαγκίστρωση της ΕΕ από τον αποπληθωρισμό και την άνοδο του πληθωρισμού στο 2% η ΕΚΤ από το 2015 τύπωσε, στο πλαίσιο της ποσοτικής χαλάρωσης, ποσά που υπερβαίνουν τα 2,6 τρισ. ευρώ, χωρίς να επιτύχει μάλιστα τον στόχο της, είναι αυτονόητο ότι τα προαναφερθέντα ποσά είναι ελάχιστα για να αντιμετωπίσουν τις οικονομικές συνέπειες της πανδημίας για ολόκληρη της Ευρώπη, ενώ οι δυνατότητες της ΕΚΤ στην προσφορά χρήματος είναι απεριόριστες. Γιατί είναι απεριόριστες; Όταν στις αρχές της δεκαετίας του 1970 εγκαταλείφθηκε η μεταλλική βάση της παγκόσμιας προσφοράς χρήματος, διότι έως τότε το χρήμα που κυκλοφορούσε έπρεπε να αντιστοιχεί σε αποθέματα χρυσού ή αργύρου, έκτοτε χρήμα μπορούσε να τυπώνεται επ’ άπειρον από όποιον ήταν εξουσιοδοτημένος για την έκδοσή του, δηλαδή από τις κεντρικές τράπεζες. Όταν μια χώρα μπορεί να δανειστεί στο νόμισμά της, όπως οι: ΗΠΑ, Μ. Βρετανία, Ιαπωνία, οι δυνατότητες δανεισμού είναι απεριόριστες, διότι οι δικές τους κεντρικές τράπεζες τυπώνουν το νόμισμά τους σε απεριόριστη ποσότητα. Η ΕΕ είναι νομισματικά κυρίαρχη οντότητα –η ΕΚΤ εκδίδει ευρώ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να δανείζεται σε αυτό (όχι σε κάποιο ξένο νόμισμα) με μηδενικά επιτόκια χάρη στην εγγύηση της ΕΚΤ–, ουδείς ανησυχεί αν θα πληρωθεί το χρέος, γιατί το αγοράζει η ΕΚΤ, όπως η FED για τις ΗΠΑ, η Τράπεζα της Αγγλίας για τη Μ. Βρετανία κ.λπ. Έτσι, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η ΕΚΤ μπορούν να στηρίξουν οικονομικά τα κράτη μέλη ακόμη και σε καθεστώς lockdown, όπου χρειαστεί και όσο χρειαστεί, σε απεριόριστο βαθμό, χωρίς να καταστραφούν οι οικονομίες τους και χωρίς να λιμοκτονούν εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα, η πλειονότητα των εργαζομένων και των μικροεπαγγελματιών.

Ποιο είναι το όριο εκτύπωσης ευρώ από την ΕΚΤ; Ο κίνδυνος που βάζει όρια είναι η επιτάχυνση του πληθωρισμού και η αποδυνάμωση του νομίσματος. Όμως στην Ευρώπη τα προβλήματα εστιάζονται στον αποπληθωρισμό και στην έλλειψη ανταγωνιστικότητας που επιδεινώνονται στην πανδημία, έτσι ώστε και τα δύο να συνηγορούν στην εκθετική αύξηση της προσφοράς χρήματος από την ΕΚΤ.

Ωστόσο, μια τέτοια αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας στη συνολική τους διάσταση θα μείωνε τα προσδοκώμενα οφέλη από τις ισχυρές οικονομικές δυνάμεις, οι οποίες  μπορούν να στηρίξουν τις οικονομίες τους σε μεγάλο βαθμό. Διότι θα απέτρεπε την περαιτέρω εξάρτηση των ασθενέστερων κρατών, δηλαδή την εισβολή του κεφαλαίου των ισχυρών στις ασθενέστερες χώρες, όπου οι επιχειρήσεις δεν θα  κατορθώσουν να επιβιώσουν της πανδημίας  με αποτέλεσμα να τις εξαγοράσουν. Όχι μόνον τις επιχειρήσεις αλλά ό,τι πλουτοπαραγωγικό έχει να επιδείξει μια χώρα μέλος της ΕΕ. Μάλιστα, το γεγονός ότι ανεστάλησαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή οι κανόνες που απαγορεύουν τις κρατικές ενισχύσεις προς τις επιχειρήσεις, που σημαίνει ότι οι βόρειες πλούσιες χώρες μπορούν να ενισχύσουν τις εταιρείες τους, ενώ ο φτωχός ευρωπαϊκός νότος δεν μπορεί, και το γεγονός ότι η Επιτροπή Ανταγωνισμού αποκλείει τις εξαγορές επιχειρήσεων από τρίτες χώρες (Κίνα, κ.ά.), καθιστώντας τις εξαγορές αποκλειστικό προνόμιο των επιχειρήσεων των πλουσίων κρατών μελών, αποκαλύπτουν την απροθυμία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να εξαντλήσει τις απεριόριστες δυνατότητες της EKT. Δεν είναι όμως μόνον οι επιχειρήσεις, είναι και οι κοινωνίες που στην πλειονότητά τους αντιμετωπίζουν πρόβλημα επιβίωσης.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.