Ελλαδα-Ευρωπη (ΕΟΚ-ΕΕ): 60 χρονια αγαπης και μισους

Φέτος, 2021, συμπληρώνονται εξήντα (60) χρόνια από την υπογραφή της πρώτης «Συμφωνίας  Σύνδεσης»  της Ελλάδας με την ΕΟΚ και σαράντα (40) χρόνια από την πλήρη ένταξή της σε αυτή. Με αφορμή αυτές τις δυο επετείους, θα επιχειρήσω, μέσα σε λίγες γραμμές, μια σύντομη ανάδρομη.  

—Το 1961, η Ελλάδα συνήψε «Συμφωνία Σύνδεσης» με την ΕΟΚ,  με την προοπτική της πλήρους ένταξής της σε αυτή. Οι απανωτές αλλαγές κυβερνήσεων και η επιβολή της δικτατορίας όμως «πάγωσαν» την εφαρμογή της.

—Τον Ιούνιο 1975, η Ελλάδα υπέβαλε αίτηση προσχώρησης όχι τόσο για οικονομικούς όσο για πολιτικούς λόγους. Το ζητούμενο της εποχής ήταν η επίτευξη πολιτικής σταθερότητας, η εδραίωση των δημοκρατικών θεσμών και η ενσωμάτωση στη «Δύση». Στις 29 Μαΐου 1979, υπεγράφη στην Αθήνα η Συνθήκη Ένταξης στην ΕΟΚ.

—Την 1η Ιανουαρίου 1981, η Ελλάδα με κυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας εντάχτηκε ως πλήρες μέλος στην ΕΟΚ κι έγινε το 10ο μέλος. Στις 18-10-81 οι Έλληνες επέλεξαν, με το ΠΑΣΟΚ, την πρώτη σοσιαλιστική κυβέρνηση στην Ελλάδα, το οποίο ως αντιπολίτευση ήταν δηλωμένα αντίθετο στην ΕΟΚ. Επίσης, για πρώτη φορά εκλέξαμε και ευρωβουλευτές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Τα πρώτα χρόνια της ένταξης  χαρακτηρίστηκαν από τις προσπάθειες της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ  να ακολουθήσει «τον τρίτο δρόμο για τον δημοκρατικό σοσιαλισμό» και να πετύχει τον πολιτικο-οικονομικό εκσυγχρονισμό της χώρας.

—Την περίοδο 1985-1995 στην Ελλάδα αναπτύχτηκε η δυναμική του «εξευρωπαϊσμού». Μια από τις πιο σημαντικές κοινοτικές ενέργειες που συνέβαλαν στον «εξευρωπαϊσμό» της Ελλάδας ήταν και η εφαρμογή των Μεσογειακών Ολοκληρωμένων Προγραμμάτων (ΜΟΠ). Τα ΜΟΠ αφορούσαν κυρίως την Ελλάδα, εγκρίθηκαν το 1985, ξεκίνησαν το 1986 και κάλυψαν μια περίοδο επτά ετών, μέχρι το τέλος του 1992, με πόρους από τρία διαρθρωτικά ταμεία (ΕΤΠΑ, ΕΚΤ, ΕΓΤΠΕΠ) και δάνεια της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.

—Το 1992 με τη Συνθήκη του Maastricht, η ΕΟΚ μετεξελίχτηκε σε Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Η ΕΕ «επέβαλε» στην Ελλάδα την εφαρμογή μιας διαρθρωτικής πολιτικής, όπως αυτής του προγραμματισμού, με τον καθορισμό συγκεκριμένων πλαισίων προτεραιοτήτων και εξειδικευμένων μέσων για την υλοποίησή τους. Έτσι η Ελλάδα «αναγκάστηκε» να προγραμματίσει την αναπτυξιακή της πολιτική με την κατάρτιση «Σχεδίων Περιφερειακής Ανάπτυξης» (ΣΠΑ), σύμφωνα με τις διατάξεις του κανονισμού για την κατάρτιση και σύναψη των Κοινοτικών Πλαισίων Στήριξης (ΚΠΣ). Τα ΚΠΣ περιλάμβαναν «τους άξονες προτεραιότητας, τις μορφές παρέμβασης, το ενδεικτικό σχέδιο χρηματοδότησης στο οποίο καθορίζονται το ύψος των παρεμβάσεων και οι πηγές τους καθώς και η διάρκεια των παρεμβάσεων αυτών». Από αυτά ωφελήθηκαν πολλοί τομείς (υποδομές, βιομηχανία, ανθρώπινοι πόροι, τουρισμός, έρευνα και τεχνολογία, κλπ.).

—Από τον Ιανουάριο του 1996, με την ανάδειξη του Κώστα Σημίτη ως πρωθυπουργού της χώρας μετά την ασθένεια του Ανδρέα Παπανδρέου, αρχίζει μια νέα περίοδος με βασικό στρατηγικό στόχο την προετοιμασία της χώρας για την ένταξή της στο τρίτο στάδιο της οικονομικής και νομισματικής ένωσης (ΟΝΕ), με την εφαρμογή του «προγράμματος σύγκλισης».

—Με τη συνθήκη του Άμστερνταμ (1997) η Ελλάδα ικανοποίησε σε υψηλό βαθμό τα βασικά της αιτήματα, που ήσαν η προστασία των εξωτερικών της συνόρων ως σύνορα της ΕΕ και την ανάπτυξη των νησιών.

—Από το 1998 η δραχμή συμμετέχει στο Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα (ΕΝΣ), δηλαδή στον Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών σε σχέση με το ΕCU. Με απόφαση του Συμβουλίου Κορυφής (19-6-2000), το νέο ενιαίο νόμισμα, το EURO-ΕΥΡΩ, υιοθετείται και από την Ελλάδα, και την 31-12-2000 καθορίζεται η τελική ισοτιμία Δρχ./Ευρώ σε 340,75 δρχ.

—Από 01-01-2001, η Ελλάδα μπήκε στη «ζώνη Ευρώ», και το Ευρώ επίσημα πλέον έγινε και νόμισμα της Ελλάδας, παράλληλα με τη δραχμή, η ζωή της οποίας έληξε την 28-02-2002.

Για την επώδυνη κρίση της δεκαετίας 2010-2020 την οποία ακόμα βιώνουμε, οι κυβερνήσεις και οι αντιπολιτεύσεις των προηγουμένων ετών δεν είναι άμοιροι ευθυνών, καθώς χάρη πολιτικών σκοπιμοτήτων δεν αξιοποίησαν την Ευρωπαϊκή Ένωση με τον τρόπο που θα μεγιστοποιούσαν τα οφέλη και θα απέφευγαν τα μοιραία λάθη.

Αναμφισβήτητα, τα σαράντα χρόνια συμμετοχής μας στην ΕΟΚ (ΕΕ) δεν ήσαν όλα «στρωμένα με ροδοπέταλα». Όμως, παρά τα προβλήματα και τις περιπέτειες, πιστεύω ότι για την πλειοψηφία του ελληνικού λαού αυτά υπήρξαν και τα καλυτέρα χρόνια στη 200ετη πορεία της χώρας.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.