Χαμενοι στη μεταφραση;

Βυθισμένοι στην κρίση

 

•           «Αυτός ο κόσμος δεν είναι βιώσιμος ούτε διατηρήσιμος. Ένας διαφορετικός είναι αναγκαίος ακόμη και αν επί του παρόντος εμφανίζεται ανέφικτος»

 

Κ. Βεργόπουλος

 
•           «Επιχειρώ να αποδείξω πως το σύγχρονο παγκόσμιο σύστημα πλησιάζει στο τέλος του και ότι ανατέλλει μια μεταβατική περίοδος προς ένα ιστορικό σύστημα, το πρόγραμμα του οποίου είναι άγνωστο. Τα επόμενα 50 χρόνια θα πάψει να υφίσταται το υπάρχον σύστημα αλλά και θα προκύψει νέο»
                                                                              

                                                                                           Ι. Βαλερστάιν

 
•           «Η σημερινή πολιτική σιωπή δεν μπορεί να διαρκέσει και είναι σχεδόν βέβαιο ότι η (δύσκολη) μετάβαση προς έναν νέου τύπου κοινωνίας θα γίνει μάλλον εν θερμώ παρά εν ψυχρώ»
 

                                                                                                             Αλαίν Τουραίν

 
Τις ίδιες με τις παραπάνω απόψεις για τις μελλούμενες πολιτικές εξελίξεις έχουν όλοι οι σύγχρονοι κοινωνικοί στοχαστές, συντηρητικοί, φιλελεύθεροι και σοσιαλιστές που εκκολάπτονται κυρίως από τα πανεπιστήμια των αναπτυγμένων κρατών. Όλοι τους προσπαθούν να επιτύχουν το ύψιστο αγαθό της επιστήμης την «προβλεψιμότητα». Δηλαδή, να προσδιορίσουν τις συνθήκες και τους νόμους λειτουργίας της κοινωνίας στον παρόντα χώρο-χρόνο, την ιστορική προέλευση και εξέλιξή τους και να εφεύρουν νέες ιδεολογίες και κοινωνικοπολιτικά συστήματα καθώς και τρόπους και δυνατότητες πραγματοποίησης επικείμενων πολιτικών αλλαγών.
 
Δεν είναι άραγε βιώσιμος και διατηρήσιμος ολόκληρος ή μόνο ο ανεπτυγμένος κόσμος; Είναι ο κόσμος ένα ομοιογενές σύμπαν, ή είναι ένα πολυπολικό, πληθυντικό; Προς το παρόν όπως δείχνουν όλα τα στοιχεία, σε μόνιμη οικονομική και συστημική κρίση βρίσκονται μόνο οι ανεπτυγμένες χώρες, ενώ αντίστροφα οι αναπτυσσόμενες κυρίως οι BRICS, βρίσκονται σε πορεία διαρκούς ανάπτυξης, δημιουργώντας πολυπολικά κέντρα ισχυρής οικονομικής και πολιτικής ισχύος. Γεγονός που μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι προς το παρόν υπάρχει η προοπτική αλλαγής των πολιτικών συστημάτων μόνο σ’ ένα μέρος του κόσμου-αυτού των αναπτυγμένων χωρών-που όπως φαίνεται εγκαταλείπει τους τρόπους παραγωγής της βιομηχανικής εποχής και εισέρχεται σ’ ένα νέο κόσμο, αυτόν της ψηφιακής εποχής. Ένα νέο κόσμο στον οποίο έχουν εξελιχθεί νέες κοινωνικές τάξεις, νέες παραγωγικές δυνάμεις με νέα δυναμική και τρόπους παραγωγής, οι οποίες εκμεταλλευόμενες την παρακμή των υφισταμένων αντιπαραγωγικών κοινωνικοπολιτικών συστημάτων θα επιχειρήσουν να τ’ αντικαταστήσουν με νέα, τα χαρακτηριστικά των οποίων δεν έχουν εμφανιστεί στον πολιτικό ορίζοντα. Αντίθετα οι αναπτυσσόμενες χώρες στα διάφορα επίπεδα κοινωνικής ανάπτυξής τους, εξελίσσονται με άλλους τρόπους και χρόνους μέσα στα όρια της βιομηχανικής εποχής στα οποία λειτουργούν και όπου εξελίσσονται τα υφιστάμενα πολιτικά συστήματα.
 
Σε κάθε επίπεδο οργάνωσης της κοινωνίας, τόσο στις ανεπτυγμένες όσο και στις αναπτυσσόμενες χώρες, στις οποίες επικρατούν τ’ ανάλογα πολιτικά συστήματα, οι εξελισσόμενες αντίστοιχες παραγωγικές τάξεις και τρόποι παραγωγής φθάνουν σε κάποια όρια. Πέρα από τα όρια αυτά τα πολιτικά τους συστήματα φθάνουν στο σημείο ανάγκης πολιτικών αλλαγών και δημιουργούνται οι συνθήκες ανατροπής τους. Ειδικότερα στον αναπτυγμένο κόσμο ο οποίος βρίσκεται σε μια τεράστια και μόνιμη οικονομική κρίση, τα πολιτικά του συστήματα άγγιξαν αυτά τα όρια. Στους κοινωνικούς στοχαστές και στους πολιτικούς του αναπτυγμένου κόσμου, που εμφανίζει επικίνδυνα σημάδια σήψης και αποσύνθεσης, τίθενται αγωνιώδη ερωτήματα τα οποία πρέπει να απαντηθούν, όπως:
 
•           Μέσα σε ποιες συνεχώς μεταβαλλόμενες συνθήκες που επηρεάζουν ισχυρά το εξελισσόμενο κοινωνικό μας σύμπαν θα συγκρουσθούν το καινούργιο με το παλιό;
 
•           Ποιες είναι αυτές οι δυνάμεις, τι ισχύ διαθέτουν και ποιες τελικά θα επικρατήσουν;
 

Συνθήκες γενικές παγκόσμιες

 
α) Όλες οι παραγωγικές σχέσεις της παγκόσμιας οικονομίας λειτουργούν μέσα στο σύστημα του καπιταλισμού, της συνεχούς παραγωγής, συσσώρευσης, διάσπασης και καταστροφής κεφαλαίων.
β) οι πλουτοπαραγωγικές ύλες, ορυκτά, θαλάσσιος πλούτος, υδρογονάνθρακες κτλ. εξαντλούνται ταχύτητα, αυξάνεται η τιμή τους και μεταφέρεται πλούτος προς τις χώρες παραγωγής τους.
γ) καταστρέφεται επικίνδυνα το φυσικό περιβάλλον και όλα τα κράτη υποβάλλονται σε πρόσθετες δαπάνες για τον περιορισμό της καταστροφής του.
δ) έχει επικρατήσει η παγκοσμιοποίηση, η ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων και προϊόντων και έχει καταρρεύσει η άμυνα και προστασία των αδύναμων κρατών στο διεθνή ανταγωνισμό.
ε) υπάρχει μια συνεχής και ανεξέλεγκτη αύξηση του πληθυσμού της γης.
στ) αυξάνεται το μεταναστευτικό πρόβλημα με τις μετακινήσεις πληθυσμών από τις υποανάπτυκτες προς τις ανεπτυγμένες χώρες.
ζ) η τεράστια ανάπτυξη των συγκοινωνιών και επικοινωνιών έφερε τους λαούς και τους πολιτισμούς τους πιο κοντά, σύσφιξε τις σχέσεις τους και επιταχύνει τις πολιτικές εξελίξεις.
η) επήλθε το τέλος της αποικιοκρατίας και του ιμπεριαλισμού με την ανεξαρτητοποίηση του μεγαλύτερου μέρους του αναπτυσσόμενου και υποανάπτυκτου κόσμου. Ανεξαρτητοποίηση που ανάγκασε το μεγαλύτερο μέρος των παγκόσμια συσσωρευμένων κεφαλαίων -που ήδη μεγάλο μέρος τους ανήκει στα αναπτυσσόμενα κράτη- να απαγκιστρωθούν από τους δεσμούς τους με τις κρατικές εξουσίες των ισχυρών ιμπεριαλιστικών κρατών. Δεσμούς, που μέχρι τώρα τους έδιναν τη δυνατότητα να λειτουργούν, παράγοντας και διαθέτοντας προϊόντα υπό μορφή μονοπωλίου στα εξαρτημένα κράτη. Λειτουργία που τους έδινε τη δυνατότητα να αποκομίζουν τεράστια κέρδη, μέρος των οποίων διέθεταν για τη διατήρηση της ισχύος των κρατικών εξουσιών.
 
Η αποδέσμευση αυτή του κεφαλαίου απελευθέρωσε τους ασκούς του Αιόλου και επέφερε μεγάλη ανατροπή στις παγκόσμιες ισορροπίες. Αυτή ήταν η αιτία μεταφοράς των κέντρων της παγκόσμιας βιομηχανικής παραγωγής από το δυτικό στον ανατολικό κόσμο και της δημιουργίας νέων οικονομικών και πολιτικών κέντρων δύναμης καθόσον μαζί με το κεφάλαιο μετακόμισαν οι πατέντες και η τεχνογνωσία προς τα κέντρα αυτά. Το όφελος του κεφαλαίου από την κίνησή του αυτή ήταν διπλό. Πρώτο εξασφάλισε την παραγωγική του λειτουργία με το συγκριτικό πλεονέκτημα της φθηνής και άφθονης εργατικής δύναμης και δεύτερο απαλλάχτηκε από την υποχρέωση να καταβάλλει όλο και πιο αυξανόμενους φόρους και δαπάνες για τη διατήρηση των πολυέξοδων δομών εξουσίας των κρατών στα οποία λειτουργούσε.
 

Συνθήκες ειδικές στον ανεπτυγμένο κόσμο

 
α) Παράλληλα με τη συνήθη λειτουργία των παραγωγικών δυνάμεων του ανεπτυγμένου κόσμου που λειτουργούν στις συνθήκες της βιομηχανικής εποχής, ένα μέρος του, το πιο εξελιγμένο, εισέρχεται στη νέα ψηφιακή εποχή, μέσα στο διαστελλόμενο κοινωνικό μας σύμπαν, με νέες παραγωγικές δυνάμεις και τρόπους παραγωγής.
β) υπάρχει μια συνεχής και μόνιμη οικονομική και συστημική κρίση η οποία κλονίζει τα θεμέλια των πολιτικών του συστημάτων, ενεργοποιεί τις αντιδράσεις των λαών του και συντελεί στην επικείμενη ανατροπή τους.
γ) έπαψαν να ισχύουν οι οικονομικοί νόμοι της βιομηχανικής εποχής τόσο των 10ετών οικονομικών κύκλων, όσο και των 50ετών κύκλων Κοντράτιεφ και δεν υπάρχει πλέον καμία ελπίδα οικονομικής ανάπτυξης, με τα υπάρχοντα πολιτικά συστήματα που λειτουργούν τα κράτη του ανεπτυγμένου κόσμου.
δ) έχει αρχίσει να λειτουργεί ένας νέος νόμος της ψηφιακής εποχής, αυτού της πτωτικής τάσης των εισοδημάτων των ανεπτυγμένων χωρών για τη σύγκλισή τους με αυτά των αναπτυσσόμενων.
ε) στην πάλη των αντιθέτων για την κατάκτηση της εξουσίας, η σύγκρουση μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας που δέσποζε σ’ όλη τη βιομηχανική εποχή, αντικαθίσταται με τη σύγκρουση μεταξύ των απαράγωγων τάξεων των εκλεκτών που πάντα κατέχουν την εξουσία και των παραγωγικών τάξεων που βρίσκονται πάντα εκτός εξουσίας και συνεχώς την διεκδικούν.
στ) αυξάνεται το προσδόκιμο ζωής και η γήρανση του πληθυσμού των ανεπτυγμένων χωρών και δημιουργεί τεράστιες επιβαρύνσεις στις δαπάνες των κοινωνικών παροχών των κρατών τους.
ζ) έγινε πλήρης εξίσωση των φύλων που έφερε μεγάλες ανακατατάξεις στην παραγωγική και την πολιτική λειτουργία των κρατών.
 

Και όμως υπάρχει λύση

 
Οι μεσαίες και εργατικές τάξεις των αναπτυγμένου κόσμου κατά το 2ο μισό  του 20ου αιώνα, της μεγάλης οικονομικής ανάπτυξης είχαν ειδική μεταχείριση. Για την εξουδετέρωση της ανατρεπτικής για το σύστημα δύναμής τους, παραχωρήθηκαν σ’ αυτές απασχόληση, ικανοποιητικές μισθολογικές παροχές, εργασιακά δικαιώματα καθώς και αναδιανεμητικές παροχές υπεραξίας που διέθεταν άφθονη, από τη μονοπωλιακή εκμετάλλευση ελεγχόμενων κρατών και των αγορών τους κυρίως, σε παροχές παιδείας, υγείας και συντάξεων. Έτσι εξουδετέρωναν τη διεκδικητικότητά τους και ενσωμάτωναν στο σύστημα τους αρχηγούς τους, με σκοπό να διαφυλάξουν την εξουσία τους. Δηλαδή, εφάρμοζαν σ’ όλα τα κράτη το κοινωνικο-αριστερό πολιτικό σύστημα του κοινωνικού κράτους της σοσιαλδημοκρατίας.
 
Το όλο όμως οικοδόμημα της πολιτικής διακυβέρνησης σε όλες τις μορφές εξέλιξής του, μοναρχία, φασισμός, δικτατορία, κουμμουνισμός, σοσιαλδημοκρατία, φιλελεύθερη δημοκρατία στηρίζεται στην κυριαρχία των απαράγωγων κοινωνικών τάξεων των εκλεκτών. Η κυριαρχία τους αυτή δομείται σε δύο συστήματα κρατικοδίαιτης δύναμης. 1ο στο σύστημα των μηχανισμών πειθαρχίας (στρατός, αστυνομία, δικαιοσύνη) και 2ο στο σύστημα των μηχανισμών συναίνεσης και διαμόρφωσης γνώμης (εκκλησία, πολιτικοί μηχανισμοί, παιδεία, ΜΜΕ και τελευταία του ισχυρού κλάδου των πανεπιστημιακών καθηγητών των κοινωνικών επιστημών, που αντικατέστησαν επάξια τους απαξιωμένους πλέον θρησκευτικούς «ιεροεξεταστές»). Μηχανισμούς που μέχρι τώρα έχουν επιτύχει το στόχο τους δηλαδή α) να νεκρώσουν τελείως τα επικίνδυνα για το σύστημα εγκεφαλικά πολιτικά κύτταρα των πολιτών και να απενεργοποιήσουν τις αντιστάσεις τους και β) να δημιουργήσουν ισχυρά κράτη ασύλληπτης διαφθοράς κλεπτοκρατίας και προνομίων, για την κάρπωση του πλούτου τόσο των ξένων λαών όσο και των λαών τους απ’ τους εκλεκτούς. Η χώρα μας κατέχουσα μακράν την πρώτη θέση από τα ευρωπαϊκά κράτη στη διαφθορά και την κοινωνική σήψη οδηγείται και πρώτη στη χρεοκοπία.
 
Για τη διατήρηση και την ενίσχυση τόσο των δύο κρατικοδίαιτων μηχανισμών εξουσίας όσο και των μηχανισμών του κοινωνικού κράτους απαιτούνται συνεχείς και αυξανόμενες δαπάνες. Παράλληλα απαιτούνται και μεγάλες δαπάνες για την παραγωγή «ανθρωπομηχανών», επιστημόνων και τεχνικών με επενδυμένες σ’ αυτές τεράστιες ποσότητες ιδιωτικών και κρατικών κεφαλαίων οι οποίες παραμένουν άνεργες ή υποαπασχολούμενες με αποτέλεσμα την καταστροφή κρατικού πλούτου. Πρόκειται για μια ανεργία «ανθρωπομηχανών» που το σύστημα δόλια για την παραπλάνηση και την εξαπάτηση των λαών, τη συνυπολογίζει και τη δημοσιοποιεί με έναν ποσοστιαίο γενικό αριθμό που περιλαμβάνει τελείως ανομοιογενή στοιχεία. Δηλαδή θέτοντας ανειδίκευτους ανέργους, μετανάστες ανέργους και «ανθρωπομηχανές» σ’ ένα καλάθι σαν να αποτελούν όμοιες παραγωγικές δυνάμεις και αξίες. Ενέργεια ύπουλη, που αποκρύπτει αφενός μεν τη δύναμη των συνεχώς αυξανόμενων «ανθρωπομηχανών» και τα ποσοστά ανεργίας τους σε σχέση με το σύνολό τους, αφ’ ετέρου την συνεχώς διογκούμενη σε αυτές συσσώρευση κρατικού και ιδιωτικού πλούτου, που νεκρώνεται και καταστρέφεται από την αδράνειά τους. Το σύστημα σύμμαχο για τη φύλαξη και απόκρυψη αυτών των στοιχείων έχει ως συνήθως τόσο τα ΜΜΕ όσο και τους πανεπιστημιακούς οικονομικούς καθηγητές, στρατευμένους πάντοτε στην εξουσία των εκλεκτών. Όλες οι παραπάνω δαπάνες συνέβαλαν σε μια υπέρογκη υπερχρέωση των ανεπτυγμένων κρατών, υποθηκεύοντας ακόμη και το μέλλον των λαών τους οδηγώντας τα στα πρόθυρα της χρεοκοπίας.
 
Η δυσχερής αυτή οικονομική κατάσταση οδηγεί όλα τα Ευρωπαϊκά κράτη σε πολιτικές αλλαγές. Έτσι, αρχίζει το ξήλωμα της σοσιαλδημοκρατίας από τα ίδια τα σοσιαλδημοκρατικά αριστερά κόμματα, η οποία αντικαθίσταται μ’ ένα νεοφιλελεύθερο πολιτικό σύστημα διακυβέρνησης (παρά τις αντιρρήσεις της κ. Ν. Κλάϊν). Ένα σύστημα περιορισμού του διογκωμένου κράτους και της εξοικονόμησης κεφαλαίων, τα οποία προορίζονται για τη μείωση του χρέους τους και την ενίσχυση της παραγωγικότητας και της παραγωγής των κρατών, για την αντιμετώπιση του διεθνούς ανταγωνισμού την ανάπτυξη και την έξοδό τους από την κρίση.
 
Κατά τη διάρκεια των πολιτικών αλλαγών στις χώρες της Ευρώπης και της μετάβασης από τη σοσιαλδημοκρατία στο νεοφιλελευθερισμό μεταβάλλεται η μέχρι τώρα ισχύς των δυνάμεων της πάλης των αντιθέτων για τη διεκδίκηση της εξουσίας. Οι απαράγωγες τάξεις των εκλεκτών που διατηρούν την εξουσία αποδυναμώνονται με τη μείωση τόσο του αριθμού όσο και της οικονομικής και της πολιτικής τους δύναμης. Αντίθετα, οι παραγωγικές τάξεις ενδυναμώνονται οικονομικά και πολιτικά τόσο από την αύξηση των προς αυτές κατευθυνόμενων οικονομικών πόρων, όσο και από το πλήθος των ανέργων οι οποίοι δημιουργούνται από την εξασθένηση του κρατισμού.
 
Το κεφάλαιο τόσο το διεθνές όσο και το εθνικό για την εξασφάλιση τόσο των προς τα κράτη δανείων του όσο και των μελλοντικών του επενδύσεων απαγκιστρώνεται από τη συμμαχία του με τις τάξεις των εκλεκτών και τα χρεοκοπημένα πολιτεύματά τους και κατευθύνεται για την ενίσχυση των παραγωγικών δυνάμεων. Αυτός είναι και ο λόγος που εξασθενεί στην κοινή γνώμη η δαιμονοποίηση του κεφαλαίου και η ταύτισή του όπως παλαιότερα με τον εβραιοσιωνιστικό κίνδυνο εκμετάλλευσης και καταπίεσης των λαών.
 
Οι παραγωγικές δυνάμεις μέχρι τώρα διασπασμένες και αποδυναμωμένες ελπίζουν στην ανάδειξη μιας νέας ισχυρής κοινωνικής τάξης για να ηγηθεί των αγώνων τους για την κατάκτηση της εξουσίας, μια που το προλεταριάτο εκφυλίστηκε και απαξιώθηκε μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ. Η νέα αυτή κοινωνική τάξη άρχισε να κάνει την εμφάνισή της, να διογκώνεται και να ισχυροποιείται. Είναι η τάξη των «ανθρωπομηχανών» που άνεργες, υποαπασχολούμενες ή μικροαμοιβόμενες, ενθουσιώδεις λόγω της νεανικότητάς τους και ευφυείς λόγω του κεφαλαίου που είναι επενδεδυμένο επάνω τους, είναι ιδανικές να ηγηθούν όλων των κοινωνικών τάξεων. Αυτές μόνο μπορούν ν’ αντιμετωπίσουν τις πανίσχυρες, πανούργες και δόλιες δυνάμεις των εκλεκτών, που όσο θα κινδυνεύουν να χάσουν την εξουσία τόσο θα γίνονται και πιο επικίνδυνες. Αυτές μόνο μπορούν να αντιμετωπίσουν τους μηχανισμούς εξουσίας των εκλεκτών, που διατηρούν την εξουσία τους με το δόλο, την υποκρισία, την παραπλάνηση, την εξαπάτηση και τη φύλαξη όλων των απόκρυφων πληροφοριών λειτουργίας των οργάνων της. Αυτές μόνο μπορούν ν’ αποκαλύπτουν, ν’ αξιοποιούν και να διοχετεύουν στην κοινωνία, όλες αυτές τις απόκρυφες πληροφορίες που αφορούν την ποσότητα, την ποιότητα και την αξία της δύναμης της εξουσίας, στην επερχόμενη σύγκρουση που θα διεξαχθεί κυρίως στο χώρο των πληροφοριών. Αυτές είναι και οι μόνες οι οποίες με τη συνεχή ενημέρωση των πολιτών μπορούν να ενεργοποιήσουν τα νεκρωμένα πολιτικά εγκεφαλικά τους κύτταρα, να ενδυναμώσουν τις πολιτικές τους δυνάμεις και ν’ ανατρέψουν ομαλά και όχι εν θερμώ το σύστημα. (Παρά τις απόψεις των νεομαρξιστών Νέγκρι & Χαρτ ότι το σύστημα μπορεί ν’ ανατραπεί χωρίς αγώνες και ηγετική δύναμη των παραγωγικών δυνάμεων. Ότι δηλαδή μπορεί το «πλήθος» με αυτορρύθμιση να το ανατρέψει και να το αντικαταστήσει στην εξουσία).
 
Είμαστε στα πρόθυρα μιας τεράστιας πολιτικής αλλαγής. Αυτό φαίνεται και από την απαξίωση όλων των υφισταμένων κομμάτων που διεκδικούν την εμπιστοσύνη των πολιτών αλλά αδυνατούν να την κερδίσουν. Όλα τα κόμματα λειτουργούν από κεκτημένη ταχύτητα, εκφράζοντας παλαιολιθικές ιδέες και ταξικά συμφέροντα άλλων εποχών, χωρίς καμία ιδεολογική θέση για το μέλλον της κοινωνίας μας. Είμαστε στα πρόθυρα μιας αντικατάστασης του πολιτεύματος της «δημοκρατίας των πολιτών – εκλεκτών» από ένα νέο πολίτευμα της «δημοκρατίας των τάξεων» στο οποίο οι κοινωνικές τάξεις θα εκπροσωπούνται στην εξουσία αναλογικά με τη δύναμη και την οικονομική συμμετοχή τους στο κοινωνικό σύνολο. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα, τη δημιουργία ενός πολιτεύματος πλήρους «εξακριβωσιμότητας» και αξιοκρατίας, ενός πολιτεύματος με νέου είδους κομματικούς-ταξικούς σχηματισμούς, ενός πολιτεύματος που θα επιβάλλει να ζούμε στο μέτρο των δυνάμεών μας χωρίς ελλειμματικούς προϋπολογισμούς. Πρόκειται για ένα νέο πολίτευμα που θα πρέπει κυρίως να φροντίσει ν’ αναπτυχθούν και οι δύο κλάδοι της παραγωγικής δύναμης των κρατών. Τόσο ο κλάδος της βιομηχανικής εποχής, ενισχύοντας την παραγωγικότητα και την παραγωγή του για να αντιμετωπίσει τον διεθνή ανταγωνισμό, όσο και αυτός της ψηφιακής εποχής, με την ανακάλυψη νέων προϊόντων και αγορών για την αξιοποίηση των νεκρωμένων δυνάμεων των «ανθρωπομηχανών» που συνεχώς θα αυξάνονται. «Ανθρωπομηχανές», που πρέπει ν’ αναπαράγουν τα επενδυθέντα σ’ αυτές κεφάλαια και να παράγουν σχετικές υπεραξίες. Μόνο με την ανάπτυξη και των δύο αυτών κλάδων παραγωγής είναι δυνατόν να εισέλθουν πάλι τα ανεπτυγμένα κράτη σ’ αναπτυξιακή πορεία, αλλιώς θα βαδίζουν ολοταχώς προς την καταστροφή.*

Για περισσότερα κείμενα του Λάμπρου Σταματιάδη, πατήστε εδώ

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.