1821 το Διλημμα: Επανασταση η Μεταρρυθμιση; | Μερος Δ΄
«Η εικόνα της Επανάστασης αυτή τη στιγμή είναι ζοφερή περισσότερο από κάθε άλλη φορά. Η σύγχυση και ο φόβος άρχισαν ν’ απλώνουν τα μαύρα φτερά τους πάνω στο Μοριά. Τίποτε δεν φοβήθηκε ο Κολοκοτρώνης, όπως ο ίδιος ομολογεί, όσο το προσκύνημα. Δραστηριοποιείται. “Κηρύσσει πολεμικό συναγερμό σ’ όλο τον πληθυσμό του Μοριά από 15-60 χρονών και σαλπίζει το περίφημο σύνθημά του: Φ ω τ ι ά κ α ι τ σ ε κ ο ύ ρ ι σ τ ο υ ς π ρ ο σ κ υ ν η μ έ ν ο υ ς !”».
Γίνεται ένας έντονος αγώνας για να κρατηθεί η Επανάσταση, να περιοριστούν οι προδότες και οι πουλημένοι. Εντωμεταξύ ο Ιμπραήμ ξαναγυρίζει καταστροφικότερος. Και ο Κολοκοτρώνης του μηνύει: «Μόνο ένας Έλληνας να μείνει, πάντα θα πολεμούμε και μην ελπίζει πως τη γη μας θα την κάνεις δική σου, βγάλτο από τον νου σου!». Η Κυβέρνηση δεν βοηθούσε τον Κολοκοτρώνη, «κι όχι μόνο δεν του έστελναν τα στοιχειώδη του πολέμου, αλλά μηχανορραφούσαν να του αφαιρέσουν την αρχιστρατηγία». Η προσπάθειά του καρποφόρησε, «η επαναστατική τρομοκρατία του Γέρου απέδωσε γρήγορα τους καρπούς της». Οι προσκυνημένοι γύριζαν, λίγοι, ομάδες, χωριά ολόκληρα. Στο τέλος κατάφερε να αχρηστεύσει τις προσπάθειες του Ιμπραήμ.
Προβληματίστηκα, πώς θα ήταν σωστό να ολοκληρώσω τούτο το κείμενό μου. Να μιλήσουμε μήπως για το τι ακολούθησε την περίοδο της Επανάστασης, με τη δημιουργία του ελληνικού κράτους, με τον Καποδίστρια, με τον Όθωνα και τους συν αυτώ; Αλλά και τι έγινε μετά; Όλα δείχνουν ότι οι στόχοι της Επανάστασης έμειναν ανεκπλήρωτοι. Ότι ως τις μέρες μας παλεύουμε για να ολοκληρώσουμε την Επανάσταση του ’21. Να δεχτούμε –δέχομαι– τη διαρκή Επανάσταση;
Γίνεται ένας έντονος αγώνας για να κρατηθεί η Επανάσταση, να περιοριστούν οι προδότες και οι πουλημένοι. Εντωμεταξύ ο Ιμπραήμ ξαναγυρίζει καταστροφικότερος. Και ο Κολοκοτρώνης του μηνύει: “Μόνο ένας Έλληνας να μείνει, πάντα θα πολεμούμε και μην ελπίζει πως τη γη μας θα την κάνεις δική σου, βγάλτο από τον νου σου!”. Η Κυβέρνηση δεν βοηθούσε τον Κολοκοτρώνη, “κι όχι μόνο δεν του έστελναν τα στοιχειώδη του πολέμου, αλλά μηχανορραφούσαν να του αφαιρέσουν την αρχιστρατηγία”
Τελικά, ας κλείσουμε την προσέγγισή μας με κάποια σπαράγματα για τον στρατηγό Μακρυγιάννη.
Ξεκινούμε από τον Μεγάλο Ευεργέτη του Γένους Γιάννη Βλαχογιάννη. Στην Εισαγωγή των «Απομνημονευμάτων» του Μακρυγιάννη, μιλώντας το 1907 για την οθωνική περίοδο, σημειώνει:
«Το τετραυματισμένον και εξηγριωμένον πνεύμα του Αγώνος φέρεται ορμητικόν διά πάντων των γεγονότων τούτων, τα οποία διετάραξαν και ανέκοψαν επί δεκάδας ετών την ήρεμον ανάπτυξιν του κράτους προς την αληθή πρόοδον».
Ο Δημήτρης Σταμέλος στο έργο του «Μακρυγιάννης – Το χρονικό μιας εποποιΐας», μιλώντας για τον αγώνα του Μακρυγιάννη για Σύνταγμα, αναφέρεται στους αγωνιστές που τώρα έδειχναν να το προδίδουν. Λέγει ο στρατηγός:
«Οι νέοι κυβερνήται μας άρχισαν να διαιρούνται κι από τα δικά τους αιστήματα κι από των ξένων την αρετή και νιτερέσια τους (=συμφέροντα) […]. Ότι το σκυλί οπού είναι μαθημένο εις το χασαπλειό δεν φυλάγει ποτέ πρόβατα».
Και προσθέτει ο Σταμέλος: «Αυτός ο αδιάκοπος αγώνας του για δικαιοσύνη και αλήθεια, κορυφώνεται όσο περνάει ο καιρός. Οι Κυβερνήσεις αλλάζουν, τα προβλήματα μεγαλώνουν».
Ο Μακρυγιάννης το βροντοφώναξε με την περίφημη φράση του: “Είμαστε στο ‘εμείς’ κι όχι στο ‘εγώ’” και με την επεξήγηση, λίγο παρακάτω στην ίδια σελίδα, πως: “Ένα πράγμα μόνο με παρακίνησε κι εμένα να γράψω: ότι τούτη την πατρίδα την έχομεν όλοι μαζί, και σοφοί κι αμαθείς, και πλούσιοι και φτωχοί, και πολιτικοί και στρατιωτικοί, και οι πλέον μικρότεροι άνθρωποι”. Ακόμα οι διάφοροι αναμορφωτές λογίζονται οδηγοί του λαού και πρωτοπορία του. Άλλη πετριά αυτή. Ο λαός δε έχει πρωτοπορία και οδηγούς, είναι ο ίδιος οδηγός και πρωτοπορία
Ένα έργο του Μακρυγιάννη, μεταγενέστερο, που πρωτοείδε το φως στα 1983 με τον τίτλο «Οράματα και Θάματα». Ο Ζήσιμος Λορεντζάτος στο βιβλίο του «Το Τετράδιο του Μακρυγιάννη (MSS 262)» σχολιάζει και αναδεικνύει το σημαντικό αυτό έργο, σε σχέση με τα «Απομνημονεύματα». Μιλάει για τον λαό:
«Ο Μακρυγιάννης το βροντοφώναξε αυτό με την περίφημη φράση του: “Είμαστε στο ‘εμείς’ κι όχι στο ‘εγώ’” και με την επεξήγηση, λίγο παρακάτω στην ίδια σελίδα, πως: “Ένα πράγμα μόνο με παρακίνησε κι εμένα να γράψω: ότι τούτη την πατρίδα την έχομεν όλοι μαζί, και σοφοί κι αμαθείς, και πλούσιοι και φτωχοί, και πολιτικοί και στρατιωτικοί, και οι πλέον μικρότεροι άνθρωποι”. Ακόμα οι διάφοροι αναμορφωτές λογίζονται οδηγοί του λαού και πρωτοπορία του. Άλλη πετριά αυτή. Ο λαός δε έχει πρωτοπορία και οδηγούς, είναι ο ίδιος οδηγός και πρωτοπορία (ειδάλλως κοπάδι που το πηγαίνουν στη στρούγκα) Το λαό δεν τον οδηγούν, τον ακολουθούν, δεν τον διδάσκουν, διδάσκονται από αυτόν».
Στίχοι του Κώστα Βάρναλη θ’ αφήσουν το τελευταίο «χάδι» του Αγώνα:
«Λαός δεν είν’ αυτό που βλέπετε, είναι πολιτεία.
Θα τονε βρείτε δουλευτή κι αγωνιστή σε κάμπο,
σε θάλασσα, σε φάμπρικα, σε κάτεργα, σε τάφους.
Αυτός πατρίδα κι ανθρωπιά, το σήμερα και τ’ αύριο
και το μεγάλο χτες. Και στ’ άγιο βήμα της ψυχής του,
σεις, Αρετή και Λευτεριά, στημένες στον αιώνα.
Κι είναι μαζί του όλ’ οι λαοί του κόσμου αναστημένοι
κι “όθε χαράζει, ώσπου βυθά”, του ηλιού το δρόμο παίρνουν
για σε, Αρετή και Λευτεριά, με το σπαθί στο χέρι».
Ξάνθη, Μάρτιος 2021
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
