Gümülcine ve halkının kültürel zenginliğine yolculuk

Panagia Kilisesi, Yahudi Sinagogu, Yeni Cami ve Ermeni Kilisesi’nde tarih yürüyüşü

25 Eylül Pazar sabahı, “Gümülcine surları içinde ve dışında tarih yürüyüşü”ne katılanlar, günümüz Gümülcine’sini oluşturan kültürlerin ve dinlerin izinden yürüdüler.

Avrupa Kültürel Miras Günleri kapsamında, Doğu Makedonya – Trakya Europe Direct ve Karadeniz Ülkeleri Dil, Edebiyat ve Kültür Bölümü tarafından düzenlenen yürüyüşe rehberlik eden tarihçi Vasilis Ritzaleos, detaylı bilgiler vererek yöneltilen soruları cevapladı.    

Αnıtları ön plana çıkarmak lazım

Yürüyüşe, Gümülcine’de halk dilinde Panagia (Meryem Ana) olarak bilinen, Koimisis tis Theotokou (Meryem’in Ölümü) Kilisesi’nden başlandı. Sn. Ritzaleos, şehrin dört önemli anıtını (Koimisis tis Theotokou Kilisesi, Bet El Yahudi Sinagogu, Yeni Cami ve Aziz Gregorius Ermeni Kilisesi) birbirine bağlamak istediklerini vurguladı.   

Her yıl 20 milyon kişinin katıldığı Avrupa Miras Günleri’nde bu anıtları tanımak AB’nin ilgi merkezinde yer alıyor.

“Anıtlara daha fazla ilgi göstermeli ve onları ön plana çıkarmalıyız, çünkü anıtlar bir bölgenin kültürel zenginliğini anlatır” diyen Ritzaleos, 60’lı yıllara kadar yerel kuruluşlar ve şahısların ne yazık ki kültürel mirasa özen göstermediğini ifade ederken, Bizans Kalesi’nin çevresindeki alana göz gezdirerek bunu farketmenin mümkün olduğunu söyledi. Kalenin kuzey ve doğu duvarlarının olmadığını belirten tarihçi (birincisi 1920’lerde, ikincisi 1960’larda yıkıldı), surların içinde Yahudi Sinagogu’nun yer aldığını, ancak 1990’larda yıkıldığını ve bugün sadece temellerinin bulunduğunu ekledi.

İlgisizliğe dair başka örneklerin de olduğunu dile getiren Ritzaleos, Koimisis tis Theotokou (Panagia) Kilisesi’nin 1960’larda yıkılma tehlikesi ile karşılaştığını, günümüzde müze olarak hizmet veren İmaret yapısının ise 1970’li yıllara kadar çok farklı amaçlar için kullanıldığını kaydetti.

Bir bölgenin zenginliği insanlarından ibaret

Son yıllarda, özellikle de son on yıl içinde, Doğu Makedonya-Trakya Eyaleti Tarihi Eserler Kurumu ve Gümülcine Belediyesi’nin katkılarıyla şehrin kültürel zenginliğinin öne çıkarılması adına önemli gayret gösterildiğini söyleyen Ritzaleos, Gümülcine’nin asıl zengniliğinin insanlarından ve zaman içinde beraberlerinde taşıdıkları kültürden ibaret olduğunun altını çizdi.    

Vasilis Ritzaleos, “Sadece anıtlar değil, dil, mutfak, gelenekler ve benzeri bir çok şey, fakat hepsinden önemlisi saygı” diye sıralayarak, bu ilkeler doğrultusunda yerel yönetimin bölge ve insanlarının zenginliğini ön plana çıkarabaliceğine inanıyor.   

Dört dinde tur

İlk olarak Panagia Kilisesi ziyaret edilirken, sn. Ritzaleos kilisenin rahibi ile birlikte nasıl inşa edildiği ve nasıl genişletildiği hakkında bilgi verdi. Ziyaretçiler, şu an tadilat halinde bulunan ve Gümülcine tarihinde önemli bir yeri olan kilisenin geçmişi ile ilgili bilgi edindiler.

Ardından, Yahudi Sinagogu’nun kalıntıları gezildi, Ritzaleos Gümülcine’deki Yahudi cemaati tarihini, soykırımı sırasında nasıl yok olduklarını ve sonradan sinagogun ne şekilde yıkıldığını anlattı.

Bir sonraki durak Yeni Cami olurken, kafileyi karşılayan Gümülcine Müftüsü sn. Cihat Halil caminin tarihinden bahsetti.

Son olarak, Aziz Gregorius Ermeni Kilisesi’nde, Yunanistan Ortodoks Ermenileri Metropolit Yardımcısı sn. Hovanes Saghdetsian kilisenin yerel halk için önemine değindi ve şehrin tarihiyle iç içe olduğunu söyledi.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.