«Παρατηρητηριο 1821, μνημη και γιορτη: Δημοσια ιστορια και η διαμορφωση της ιστορικης κουλτουρας»
Με ένα μεγάλο επιστημονικό συνέδριο, υπό τον τίτλο «Παρατηρητήριο 1821, μνήμη και γιορτή: Δημόσια ιστορία και η διαμόρφωση της ιστορικής κουλτούρας», με τη συμμετοχή πάνω από σαράντα ιστορικών ερευνητών και δημιουργών, από την Ελλάδα και το εξωτερικό, ολοκληρώνεται το ερευνητικό πρόγραμμα Παρατηρητήριο για την Ελληνική Επανάσταση 1821, που υλοποίησε το Εργαστήριο Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης.
Το Παρατηρητήριο κατέγραψε και αρχειοθέτησε ηλεκτρονικά τις εκδηλώσεις για την 200ή επέτειο της Επανάστασης του 1821 που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια των ετών 2021-2022, στην Ελλάδα και παγκοσμίως, σε ένα μεγάλο ψηφιακό αρχείο δημόσιας ιστορίας. Το συνέδριο με το οποίο ολοκληρώνεται έχει σκοπό να παρουσιάσει στο κοινό το ψηφιακό αρχείο, αλλά και να συνομιλήσει με νέες ακαδημαϊκές αναλύσεις πάνω στο 1821 και με τα νέα καλλιτεχνικά έργα που δημιουργήθηκαν στο θέατρο, τη μουσική, τα εικαστικά, αλλά και τη δημοσιογραφία, το διαδίκτυο και τις τοπικές κοινότητες.
Κατά τη διάρκεια των εργασιών του τριήμερου συνεδρίου, οι δημιουργοί που συμμετέχουν θα συζητήσουν με ιστορικούς και άλλους ερευνητές το πώς αντιμετώπισαν τα ερωτήματα που θέτει το ιστορικό γεγονός, καθώς και τη μετουσίωσή του στη σύγχρονη εποχή με τα διαφορετικά εργαλεία που διαμορφώνουν την ιστορική κουλτούρα.
Ανάμεσα στις θεματικές που θα απασχολήσουν τις εργασίες του συνεδρίου, αναφέρονται ενδεικτικά: «Φιλελληνισμός και νέες διαστάσεις του 1821», «Δήμοι, Εκκλησία, τοπική μνήμη, διασπορά», «Οι εκδόσεις για το 1821», «Το 1821 αλλιώς: νέες προσεγγίσεις», «Το 1821 στο σχολείο», «Τέχνη, θέατρο, μουσική και 1821», «Ψηφιακό 1821. Media και 1821».
Το Παρατηρητήριο για την Ελληνική Επανάσταση 1821
Το Παρατηρητήριο για την Ελληνική Επανάσταση 1821 έχει ως βασικό σκοπό να καταγράψει και να νοηματοδοτήσει τους τρόπους με τους οποίους η κοινωνία του 21ου αιώνα προσλαμβάνει, στην Ελλάδα και διεθνώς, την Επανάσταση, μέσα από συμβατικούς αλλά και ψηφιακούς φορείς.
Το πλήθος των εκδηλώσεων σχετικά με την Επανάσταση καταγράφηκε, από το 2020 έως και το 2022, σε ένα δίγλωσσο ψηφιακό αρχείο, το οποίο έχει κατηγοριοποιήσει σε πέντε μεγάλες ενότητες τις ακαδημαϊκές, καλλιτεχνικές, εκπαιδευτικές και προσωπικές ενασχολήσεις με την Ελληνική Επανάσταση. Επιπρόσθετα, περιλαμβάνει και ένα μέρος πληθοπορισμού σχετικά με την Επανάσταση. Ο απώτερος στόχος του εγχειρήματος αυτού είναι να καταγράψει σε ένα ψηφιακό αρχείο μια κρίσιμη στιγμή διαμόρφωσης της ιστορικής κουλτούρας, όπως ήταν η επέτειος των 200 χρόνων από το 1821, από πολλαπλούς χώρους που παράγουν ιστορική γνώση, στοχασμό ή απλά συγκίνηση.
Το Παρατηρητήριο δεν αποτελεί μια απλή ψηφιακή αποθήκη πληροφοριών, σχετικά με τις εκδηλώσεις αυτές, αλλά επιδιώκει να νοηματοδοτήσει τις πληροφορίες που συγκεντρώνει, παρουσιάζοντας περιοδικές αναλύσεις δεδομένων από τις συλλογές του, συζητώντας τις νέες πρακτικές που διαμορφώνει η ακαδημαϊκή κοινότητα και η κοινή γνώμη, αποκαλύπτοντας τους σύγχρονους προβληματισμούς και οργανώνοντας νέες εκδηλώσεις όπου τίθενται ερωτήματα για τις δημόσιες πτυχές της ιστορίας, τα οποία ανέκυψαν από τον εορτασμό της διακοσιετηρίδας.
Στο Παρατηρητήριο αυτές οι αφηγήσεις νοηματοδοτούνται και τίθενται οι προβληματισμοί σχετικά με τις νέες μορφές αρχείου που δημιουργούνται εξαρχής στον ψηφιακό χώρο, οι προβληματισμοί σχετικά με το τι αλλάζει στον τρόπο επικοινωνίας με το παρελθόν μέσω της κουλτούρας που διαμορφώνουν τα λογισμικά και στη συνέχεια αναδιαμορφώνουν οι χρήστες, καθώς και στις μεθόδους εργασίας και διερεύνησης ανάλογων φαινομένων.
Φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα έργο βάσης για τους μελλοντικούς ερευνητές της δημόσιας ιστορίας του 1821 και, ακόμα, της παγκόσμιας ιστορικής κουλτούρας του 21ου αιώνα.
Το πρόγραμμα
Αναλυτικά το πρόγραμμα του Συνεδρίου έχει διαμορφωθεί ως εξής:
Πέμπτη 4 Μαΐου
15:30-16:00 Εγγραφές
16:00-17:00 Έναρξη Εργασιών Συνεδρίου – Χαιρετισµοί
Μαρία Μιχαλοπούλου, Μέλος Συµβουλίου Διοίκησης του ΔΠΘ
Εµµανουήλ Βαρβούνης, Κοσµήτορας της Σχολής Κλασσικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του ΔΠΘ
Γεώργιος Τσιγάρας, Πρόεδρος του Τµήµατος Ιστορίας και Εθνολογίας του ΔΠΘ
Αθηνά Συριάτου, Επιστηµονική Υπεύθυνη του Ερευνητικού Προγράµµατος «Παρατηρητήριο
για την Ελληνική Επανάσταση»
17:00-17:45 Κεντρική ομιλία – Αντώνης Λιάκος, «Οι επέτειοι ανάµεσα στην ιστορία και στην προσδοκία»
17:45-18:00 Διάλειµµα
Α Συνεδρία: Φιλελληνισμός και νέες διαστάσεις του 1821
Προεδρείο: Αθηνά Συριάτου
18:00-18:15 Κωνσταντίνα Τορτοµάνη, «Νέες έρευνες και 1821: Η περίπτωση του Φιλελληνισµού»
18:15-18:30 Άννα Καρακατσούλη, «Πώς είδε το 2021 τον Φιλελληνισµό του 1821»
18:30-18:45 Μιχάλης Σωτηρόπουλος, «Μια “φιλελληνική” κριτική του Φιλελληνισµού: Ο George Finlay κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821»
18:45-19:00 Συζήτηση
Β Συνεδρία: Δήμοι, Εκκλησία, τοπική μνήμη, διασπορά
Προεδρείο: Δηµοσθένης Στρατηγόπουλος
19:00-19:15 Βασιλική Φίλιου, «Τοπικές και παγκόσµιες δράσεις για τον εορτασµό των 200 ετών της Ελληνικής Επανάστασης»
19:15-19:30 Γεώργιος Τσιγάρας, «Η Εκκλησία για το 1821 στη Θράκη του 2021»
19:30-19:45 Χάρης Αθανασιάδης, «Ανάµεσα στον Κολοκοτρώνη και τον Μαυροκορδάτο:
Μνηµονεύοντας το Εικοσιένα σε δήµους και πλατείες»
19:45-20:00 Gonda Van Steen, “The British Diaspora Celebrations of 1821 in 2021-22”
20:00-20:30 Συζήτηση
—Δείπνο για τους Συνέδρους
Παρασκευή 5 Μαΐου
Α Συνεδρία: Οι εκδόσεις για το 1821
Προεδρείο: Άννα Παληκίδου
10:00-10:15 Δηµήτρης Μπαχάρας, «Πρακτικές, κριτήρια επιλογής και µεθοδολογία της έκδοσης βιβλίων σχετικών µε το ’21»
10:15-10:30 Κώστας Λιβιεράτος, «Επέτειος 1821: εκδοτικό τοπίο και πολιτισµικοί πόλεµοι»
10:30-10:45 Τζένη Κατσαρή, «Ενσταντανέ µνήµης/γιορτής από την επέτειο του 1821 στην τοπική ιστοριογραφία της Ροδόπης»
10:45-11:00 Συζήτηση
Β Συνεδρία: Το 1821 αλλιώς-νέες προσεγγίσεις
Προεδρείο: Ελεονώρα Ναξίδου
11:00-11:15 Δηµήτρης Αρβανιτάκης, «Η στιγµή του ρεπουµπλικανικού πατριωτισµού στη µακρά περίοδο της ελληνικής “Παλιγγενεσίας”»
11:15-11:30 Βάσω Σειρηνίδου, «Διαβάζοντας την Επανάσταση µέσα από τα αστυνοµικά και
δικαστικά αρχεία»
11:30-11:45 Λεωνίδας Μοίρας, «Το 1821 από την πλευρά των Οθωµανών: Μια συνολική αποτίµηση»
11:45-12:00 Δηµήτρης Δηµητρόπουλος, «Οι “αφανείς” του ’21 στο περιβάλλον της επετείου»
12:00-12:30 Συζήτηση
12:30-12:45 Διάλειµµα
12:45-13:30 ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΟΜΙΛΙΑ – Άντα Διάλλα, «Από τις περιφέρειες στο κέντρο: Η Ελληνική Επανάσταση και η Ρωσική Αυτοκρατορία»
13:30-16:00 Διάλειµµα
Γ Συνεδρία: Το 1821 στο σχολείο
Προεδρείο: Κατερίνα Σχοινά
16:00-16:15 Κατερίνα Σοφία Κατσικοπούλου, «Μελετώντας την επέτειο µέσα οπό την εκπαιδευτική διαδικασία»
16:15-16:30 Ιωάννα Δεκατρή, «Εκφάνσεις της µνήµης του 1821 στην Εκπαίδευση: Σκέψεις και προβληµατισµοί»
16:30-16:45 Νατάσα Μερκούρη, «Γεννιόµαστε ως Ιστορία: οι έφηβοι απέναντι στην Επανάσταση»
16:45-17:00 Νικόλαος Τσουρής, «Η 200η Επέτειος του 1821 στην κλίµακα της τοπικότητας: το σχολικό παράδειγµα στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης»
17:00-17:30 Συζήτηση
17:30-17:45 Διάλειµµα
Δ Συνεδρία: Η Τέχνη και η μνήμη του 1821
Προεδρείο: Τζένη Κατσαρή
17:45-18:00 Κρυσταλλία Μαρκάκη, «Από το Ηρώο στο διόραµα – ή αλλιώς οι καλές και οι εφαρµοσµένες τέχνες στην υπηρεσία του έθνους»
18:00-18:15 Τάσος Σακελλαρόπουλος – Μαρία Δηµητριάδου, «“1821. Πριν και Μετά”, Έλληνες και Ελλάδα, Επανάσταση και Κράτος»
18:15-18:30 Άγγελος Παληκίδης, «Οι πολλές ζωές ενός καθαγιασµένου πίνακα: “Η έξοδος του Μεσολογγίου” του Θεόδωρου Βρυζάκη»
18:30-18:45 Χρήστος Μποκόρος, «1821 η γιορτή, µια ξενάγηση»
18:45-19:15 Συζήτηση
19:15-19:30 Διάλειµµα
Ε Συνεδρία: Θέατρο, μουσική και 1821
Προεδρείο: Σπύρος Κακουριώτης
19:30-19:45 Περικλής Χρυσαφάκογλου, «Η Ελληνική Επανάσταση ως πηγή έµπνευσης του καλλιτεχνικού κόσµου. Θέατρο, µουσική και παραστατικές τέχνες στο πρόγραµµα της 200ης επετείου»
19:45-20:00 Παναγιώτα Κωνσταντινάκου – Παντελής Φλατσούσης, «Ένα “Εθνικό ντεφιλέ” στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου (2021): από το µέλλον στο παρελθόν»
20:00-20:15 Αλέξανδρος Ευκλείδης, «Γιορτάζοντας µια εθνική επέτειο σε έναν “εθνικό” οργανισµό: το αφιέρωµα στα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση της Εθνικής Λυρικής Σκηνής»
20:15-20:30 Συζήτηση
Σάββατο 6 Μαΐου
Α Συνεδρία: Ψηφιακό 1821
Προεδρείο: Αιµιλία Σαλβάνου
10:00-10:15 Κυριάκος Σγουρόπουλος, «Το ψηφιακό αποθετήριο του Παρατηρητηρίου για την Ελληνική Επανάσταση και τα διασυνδεδεµένα δεδοµένα»
10:15-10:30 Ηλίας Στουραΐτης, “Machine learning analysis in social media: the case of the bicentenary celebrations of the Creek Revolution”
10:30-10:45 Δέσποινα Βαλατσού, «“Το δικό σου 1821”, µια διαφορετική µατιά στο παρελθόν»
10:45-11:00 Robbert Jan Adriaansen, “Remembering Collectively in the Digital Age: Latent Mnemonic Communities on Social Media Platforms”
11:00-11:30 Συζήτηση
11:30-11:45 Διάλειµµα
B Συνεδρία: Media και 1821
Προεδρείο: Κωνσταντίνο Τορτοµάνη
11:45-12:00 Άννα Παληκίδου, «Η Επανάσταση του 1821 υπό τον φόβο του αναθεωρητισµού: οι εφηµερίδες και το ραδιόφωνο»
12:00-12:15 Μαριλένα Κατσίµη, «“Γιατί 21; 12 ερωτήµατα”: Το αφιέρωµα της δηµόσιας τηλεόρασης για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση»
12:15-12:30 Νατάσσα Βαφειάδου, «Μνήµη και γιορτή για το 1821 στον περιφερειακό τύπο»
12:30-12:45 Συζήτηση
12:45-13:45 Απολογισµός – Στρογγυλή τράπεζα
Αθηνά Συριάτου, Αντώνης Λιάκος,Άντα Διάλλα, Αιµιλία Σαλβάνου
Λήξη Εργασιών Συνεδρίου
Info
Το συνέδριο θα μεταδοθεί και μέσω live streaming στο κανάλι του Εργαστηρίου Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας του Τ.Ι.Ε. στο YouTube.
Σύνδεσμος Παρακολούθησης: https://www.youtube.com/channel/UCGPcQHjwn3a83xgtfKLKJrw
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το ερευνητικό έργο Παρατηρητήριο για την Ελληνική Επανάσταση 1821 μπορείτε να αναζητήσετε στην ιστοσελίδα:
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
