Επανα-χαρασσοντας την εκπαιδευτικη πολιτικη ελληνομαθειας στην ομογενεια των ΗΠΑ

Και με την εθελοντική συμμετοχή αποφοίτων του Δημοκριτείου

Οι εθελοντές του προγράμματος “Refresh your Greek” κ. Κάρεν Χαναγκιάν, Χριστίνα Φιλιππάκη, Ζωή Ιωαννίδου, Εβελίνα Βαβάτση και Αγγελική Κεφαλά μοιράζονται τη δική τους εμπειρία

Το 2022 θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και χρονιά ορόσημο για την εκπαίδευση της ελληνικής ομογένειας των ΗΠΑ, μιας ομογένειας που μετρά εκατοντάδες χιλιάδες μέλη, επιδεικνύει δείγματα αντοχής και προσπαθεί να διατηρήσει από γενιά σε γενιά άσβεστη τη φλόγα της για την ελληνική γλώσσα και τον ελληνικό πολιτισμό.

Ορόσημο η προηγούμενη χρονιά, καθότι «κατακλύστηκε» από σειρά συμπράξεων, με βασική «κινητήριο δύναμη» το Τμήμα Ελληνικής Φιλολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης και την πάντοτε αεικίνητη Καθηγήτρια Γλωσσολογίας κ. Ζωή Γαβριηλίδου. Αναλυτικότερα, στις αρχές του έτους, υπεγράφη το Πρωτόκολλο Συνεργασίας μεταξύ της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αμερικής και του ΔΠΘ, ακολούθησε η έκδοση των νέων εκπαιδευτικών εγχειριδίων για τα νέα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών διδασκαλίας της Ελληνικής ως γλώσσας πολιτιστικής κληρονομιάς, που συνέγραψαν η κ. Γαβριηλίδου, επισκέπτρια, επί του παρόντος, Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο, και η κ. Μαρία Μητσιάκη, Αναπλ. Καθηγήτρια του ΤΕΦ/ΔΠΘ, με τίτλο “Curriculum for Teaching Greek as a Heritage Language: A Framework for Teachers”.

Μέσα στο ίδιο έτος εντατικοποιήθηκαν, επίσης, τα επιμορφωτικά σεμινάρια στους εκπαιδευτικούς της ομογένειας και ξεκίνησαν νέες ελπιδοφόρες δράσεις. Ο λόγος για το πρόγραμμα ενδυνάμωσης της ελληνομάθειας στους ενήλικους ομογενείς, “Refresh your Greek”, που διοργανώνουν το Εργαστήριο Γλωσσολογίας «+ΜόρΦωΣη» του ΤΕΦ/ΔΠΘ, το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Σικάγο και το Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στο Σικάγο. Το πρόγραμμα αυτό υποστηρίζεται, όπως θα δούμε και στη συνέχεια, κυρίως, από σειρά εθελοντών αποφοίτων του ΤΕΦ/ΔΠΘ.

Δραστήριο λοιπόν το 2022, όμως και το 2023 μέλλεται να είναι ακόμη πιο πλούσιο σε επιμορφωτικά προγράμματα και εκπαιδευτικές δράσεις, που έχουν στόχο να ενισχύσουν την ελληνομάθεια σε μικρούς και μεγάλους της ομογένειας, με την αρωγή του ΔΠΘ, της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αμερικής, του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Σικάγο και του Γενικού Προξενείου της Ελλάδας στο Σικάγο. Ενδεικτικά, πριν λίγες ημέρες επισκέφθηκαν τις ΗΠΑ, καθηγητές του Δημοκριτείου, όπως ο κ. Γεώργιος Τσομής, αλλά  και οι κ. Χάρης Μιχαλόπουλος και Άννα Μαστρογιάννη, οι οποίοι και άνοιξαν έναν ακόμη σημαντικό δίαυλο επικοινωνίας με την ομογένεια, πραγματοποιώντας κύκλους ομιλιών με αντικείμενο τους μύθους στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, όπως καταγράφηκαν και αναδείχθηκαν μέσω του προγράμματος «Μυθοτοπία».

Για όλα αυτά που έγιναν και σχεδιάζονται να υλοποιηθούν, δεν θα μπορούσαμε να μη συνομιλήσουμε με την κ. Ζωή Γαβριηλίδου, τον άνθρωπο που «κινεί» τα νήματα αυτών των δράσεων, και με την έμπνευση και τις πρωτοβουλίες της συμβάλλει σημαντικά στην ανανέωση της εκπαίδευσης των ομογενών στις ΗΠΑ δείχνοντας έμπρακτα τις δυνατότητες του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης ως ενός από τους κορυφαίους ερευνητικούς φορείς διεθνώς.

Ζωή Γαβριηλίδου, «Το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Σικάγο είναι ένας πολύ σημαντικός φορέας για την ομογένεια»

ΠτΘ: κ. Γαβριηλίδου, αυτή τη στιγμή είστε «Επισκέπτρια Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο». Τι σημαίνει αυτό στην πράξη;

Ζ.Γ.: Αυτήν την περίοδο εργάζομαι για το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Σικάγο, που διευθύνει η Θρακιώτισσα Αναστασία Γιαννακίδου. Το Κέντρο είναι ένας πολύ σημαντικός φορέας για την ομογένεια. Είναι ένας πόλος όπου μπορεί να αναλάβει πρωτοβουλίες και να συντονίσει όλες τις προσπάθειες που γίνονται εδώ για την ομογένεια. Παράλληλα όμως με το Κέντρο, είμαι και συνεργάτιδα του Τμήματος Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου του Σικάγο. Η παρουσία μου εδώ αποτέλεσε, μεταξύ άλλων, και την αφορμή για να προχωρήσουμε το πρόγραμμα της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών στα σχολεία της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αμερικής, προκειμένου να εφαρμόσουν το αναλυτικό πρόγραμμα του “Curriculum for Teaching Greek as a Heritage Language”, για το οποίο εργαστήκαμε από κοινού με την κ. Μητσιάκη. Αυτές, λοιπόν, είναι οι προτεραιότητές μας, να στηρίξουμε το Κέντρο και να ολοκληρώσουμε την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών.

ΠτΘ: Ποια είναι η συμβολή του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Σικάγο στην ενίσχυση της ελληνομάθειας στην ομογένεια;

Ζ.Γ.: Το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Σικάγο ιδρύθηκε πρόσφατα, το 2019. Είναι ένας φορέας του Πανεπιστημίου που διοργανώνει δράσεις και συντονίζει μία σειρά μαθημάτων της Ελληνικής. Στόχος του, σε επόμενο στάδιο, είναι να προσφέρει το μάθημα της Ελληνικής ως μια δευτερεύουσα ειδικότητα στους φοιτητές.

Το Κέντρο αυτό δεν είναι σαν τις έδρες Νεοελληνικών Σπουδών που έχουμε συνηθίσει στην Ευρώπη. Εδώ, στις ΗΠΑ, συνήθως είναι Κέντρα αυτά που προσφέρουν μαθήματα και τα οποία είναι διαθέσιμα σε όλα τα πανεπιστημιακά ιδρύματα. Το Κέντρο αυτό κάνει εξαιρετική δουλειά, χάρη και στην κ. Γιαννακίδου, που καταβάλλει σημαντικές προσπάθειες για εύρεση χορηγών, για να είναι δυνατή η υλοποίηση των στόχων μας.

«Αν οι ενήλικοι δεν μιλούν ελληνικά στο σπίτι, τότε πώς η επόμενη γενιά θα μπορέσει να τα μιλήσει;»

ΠτΘ: Μεταξύ των δράσεών σας, και το πρόγραμμα “Refresh your Greek’’. Ποια  ανάγκη  ήρθε να καλύψει και ποια η απήχησή του;

Ζ.Γ.: Η ιδέα γι’ αυτό το πρόγραμμα ξεκίνησε πέρυσι τον Νοέμβριο, όταν και την είχα μοιραστεί με τον Γενικό Πρόξενο στο Σικάγο και με την Αναστασία Γιαννακίδου, που την αγκάλιασαν αμέσως. Αυτή λοιπόν η σύμπραξη των τριών φορέων, του Εργαστηρίου Γλωσσολογίας, του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών και του Προξενείου ήρθε για να καλύψει κενά της ελληνικής πολιτείας. Όσον αφορά τη συμμετοχή των ομογενών, στην προηγούμενη φάση παρακολούθησαν τα μαθήματα περίπου 60 άτομα. Τώρα οι εγγραφές αυξήθηκαν και νομίζουμε πως σύντομα θα φτάσουμε τα 100 άτομα, έναν πολύ ενθαρρυντικό αριθμό.

Να σημειώσω πως το πρόγραμμα αυτό αφορά 4 επίπεδα ελληνομάθειας, που έχουν ως εξής: αρχάριοι, αρχάριοι προς μέσοι, μέσοι και προχωρημένοι, και τους κατανέμουμε μέσω διαγνωστικού κριτηρίου. Οι εθελοντές εκπαιδευτικοί του προγράμματος είναι πραγματικά υποδειγματικοί. Έχουν δημιουργήσει, μεταξύ άλλων, κι ένα εξαιρετικό online syllabus, άμεσα προσβάσιμο από τους εκπαιδευόμενους, οι οποίοι εκ των προτέρων ξέρουν το syllabus με το οποίο πρόκειται να πορευτούν. Είμαι πολύ υπερήφανη και ικανοποιημένη από τους εθελοντές.

Όμως, το πρόγραμμα “Refresh your Greek’’ έχει και μια ακόμη σημασία. Αν οι ενήλικοι δεν μιλούν ελληνικά στο σπίτι, τότε η επόμενη γενιά δεν θα μπορέσει να τα μιλήσει. Είναι, λοιπόν, σημαντικό να ενισχύσουμε την ελληνομάθεια και στους ενηλίκους για να μπορέσουν να τη μεταλαμπαδεύσουν και στις μικρότερες γενιές.

Ο λόγος στους εθελοντές του προγράμματος “Refresh your Greek”

Το πρόγραμμα “Refresh your Greek” όμως δεν θα χαρακτηριζόταν από επιστημονική εγκυρότητα, επιτυχία και υψηλή απήχηση μεταξύ των ομογενών αν δεν υπήρχαν οι εθελοντές που το υποστηρίζουν. «Πραγματικά υποδειγματικοί» όπως τους χαρακτήρισε η κ. Γαβριηλίδου. Απόφοιτοι, μεταπτυχιακοί και Υπ. Διδάκτορες, κυρίως, του Τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας του ΔΠΘ δίνουν τον καλύτερό τους εαυτό, πάντοτε με τη στήριξη των μελών του Εργαστηρίου Γλωσσολογίας του ΤΕΦ «+ΜόρΦωΣη» και του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Σικάγο, για να φέρουν εγγύτερα τους ομογενείς στον ελληνικό πολιτισμό. Ας δούμε όμως τι έχουν να πουν και οι ίδιοι για την εμπειρία τους…

Κάρεν Χαναγκιάν, «Η ομογένεια εδώ είναι ιδιαίτερα ζωντανή και ενεργή»

Αρχικά, ο κ. Κάρεν Χαναγκιάν, απόφοιτος του ΤΕΦ/ΔΠΘ, Ξυλαγανιώτης, και εδώ και λίγο καιρό κάτοικος του Σικάγο όπου συνδράμει πολύπλευρα το εκεί έργο του ΔΠΘ, αναφέρθηκε στη φλόγα της ομογένειας και την αποδοχή του προγράμματος: «Η ομογένεια εδώ είναι ιδιαίτερα ζωντανή και ενεργή. Προσπαθεί να διατηρήσει τόσο την ελληνική γλώσσα όσο και τα ήθη και τα έθιμα, με μία εμφανή προθυμία και αγάπη. Με το πρόγραμμα “Refresh your Greek’’ επιδιώξαμε αυτό ακριβώς, να δημιουργήσουμε ένα πρόγραμμα που θα συνδύαζε τη γνώση της ελληνικής, αλλά και την προβολή των ηθών και των εθίμων, μία ιδέα που αγαπήθηκε αμέσως. Αυτό φάνηκε αρκετές φορές, καθώς υπήρξαν στιγμές που το μάθημα διαρκούσε περισσότερη ώρα από το προκαθορισμένο, ενώ πολλές ήταν κι οι φορές που εισέπραττα emails, με το πέρας του μαθήματος, με τους συμμετέχοντες να μου στέλνουν σχετικό υλικό που βρήκαν».

Χριστίνα Φιλιππάκη, «Η ακαδημαϊκή κοινότητα χρειάζεται να κάνει μεγαλύτερες προσπάθειες να φτάσει στους ανθρώπους που βρίσκονται εκτός αυτής»

Ακολούθως, η κ. Χριστίνα Φιλιππάκη, Υπ. Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Σικάγο, βιώνοντας, μέσω της οικογένειάς της, τις ανάγκες και τα αιτήματα των ομογενών –μιας και συγγενείς της ζουν εδώ και πολλά χρόνια στη Βιρτζίνια των ΗΠΑ– έθιξε και μία ακόμη διάσταση του προγράμματος: «Είναι εμφανής η επιθυμία της ελληνικής διασποράς να διατηρήσει την ελληνική γλώσσα και την παράδοση, δεν είχε όμως πάντοτε την ευκαιρία. Ως Υπ. Διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο, νιώθω πως η ακαδημαϊκή κοινότητα χρειάζεται να κάνει μεγαλύτερες προσπάθειες να φτάσει στους ανθρώπους που βρίσκονται εκτός αυτής, να μεταφέρει δηλαδή αυτήν τη γνώση σε όλους όσους τη χρειάζονται. Είμαι πολύ υπερήφανη που το πρόγραμμα “Refresh your Greek” κάνει ακριβώς αυτό. Είναι σημαντική η προσφορά  των κ. Γαβριηλίδου και κ. Γιαννακίδου. Είναι θετικό ότι έχουμε προσαρμόσει αυτό το πρόγραμμα στις ανάγκες του μέσου εργαζόμενου Έλληνα στην Αμερική. Έχουμε ευελιξία, καθώς το πρόγραμμα είναι δομημένο έτσι ώστε να βασίζεται όχι στην απλή γνώση της γλώσσας, αλλά στην επικοινωνία, στη μετάδοση του πολιτισμού. Τους δώσαμε την ευκαιρία να ξανασυνδεθούν με τις ρίζες τους, τη γλώσσα τους, αλλά και να αισθανθούν πιο κοντά στην κοινότητα».

Ζωή Ιωαννίδου, «Η θέληση να προσφέρεις κάτι τόσο σπουδαίο ήταν αυτό που μας παρακίνησε να το προσπαθήσουμε»

Τον λόγο έλαβε στη συνέχεια η κ. Ζωή Ιωαννίδου, Υπ. Διδάκτωρ του ΤΕΦ/ΔΠΘ, η οποία, αφού μοιράστηκε τον ενθουσιασμό της για τη συμμετοχή της στο πρόγραμμα, προσέφερε μια εικόνα από το «εργαστήρι» προετοιμασίας των μαθημάτων. «Η αλήθεια είναι πως αν και υπήρχαν αρκετές υποχρεώσεις σε προσωπικό και σε επαγγελματικό επίπεδο, ο ενθουσιασμός που απέπνεε η κ. Γαβριηλίδου με έκανε να δεχθώ χωρίς δεύτερη σκέψη», σημείωσε, συνεχίζοντας πως «η θέληση να προσφέρεις κάτι τόσο σπουδαίο, μέσω ενός τέτοιου εγχειρήματος, ήταν αυτό που μας παρακίνησε να το προσπαθήσουμε. Αν και καταναλώνει αρκετό χρόνο από τον προσωπικό μου –χρειάζονται τουλάχιστον τρεις ημέρες για να γίνει σωστή προετοιμασία του κάθε μαθήματος– δεν με ενοχλεί καθόλου».

Όσον αφορά το περιεχόμενο των μαθημάτων, διευκρίνισε πως «υπάρχει μία κοινή γραμμή σε κάθε κύκλο, καθώς επιλέγουμε τρεις θεματικές ενότητες, όπου και αφιερώνουμε τρία μαθήματα για κάθε ενότητα. Για παράδειγμα, στον 1^ο κύκλο είχαμε ιστορίες από την Ελλάδα και την Αμερική, όπου ο καθένας παρουσίασε τη δική του προσωπική ιστορία. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν το ευρύ ηλικιακό προφίλ των μαθητών μας –ξεκινούν από 18 έως και 75 ετών– μπορείτε να καταλάβετε το “πλούσιο” περιεχόμενό τους». 

Εβελίνα Βαβάτση, «Όσο κι αν έχουμε εμείς το μεράκι, αν δεν μοιράζονται και οι μαθητές τον ίδιο ενθουσιασμό, δεν θα είχε δημιουργηθεί αυτό το καλό κλίμα συνεργασίας»

Η κ. Εβελίνα Βαβάτση, απόφοιτος του ΤΕΦ/ΔΠΘ, συνεχίζοντας, τόνισε πως το σημαντικό σε αυτό το πρόγραμμα δεν είναι μόνο ο ενθουσιασμός των εκπαιδευτών αλλά και των εκπαιδευομένων:  «Όσο κι αν έχουμε εμείς το μεράκι, αν δεν μοιράζονταν και οι μαθητές τον ίδιο ενθουσιασμό, δεν θα είχε δημιουργηθεί αυτό το καλό κλίμα συνεργασίας. Έχουν και εκείνοι την ίδια αγάπη, την ίδια λαχτάρα και το αποδεικνύουν συνεχώς. Υπάρχουν άτομα που αφήνουν για λίγο στην άκρη τις υποχρεώσεις τους, για να παρακολουθήσουν τα μαθήματα, ενώ υπάρχουν ακόμη και μητέρες που παρακολουθούν με τα πολύ μικρά παιδιά τους τα μαθήματα».

Αγγελική Κεφαλά, «Μέσα από τον εθελοντισμό και το πρόγραμμα αυτό εμπεδώσαμε όσα μάθαμε στο Πανεπιστήμιο»

Ολοκληρώνοντας, η κ. Αγγελική Κεφαλά, Λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου, ανέφερε πως αυτή η πρωτοβουλία δεν συμβάλλει μόνο στην ενίσχυση της ελληνομάθειας στην ομογένεια των ΗΠΑ, αλλά και στην καλλιέργεια των ικανοτήτων-δεξιοτήτων των ίδιων, ως εκπαιδευτών: «Είναι πολύ σημαντικό να μας δίνεται η ευκαιρία να εφαρμόσουμε αυτά που μαθαίνουμε. Λαμβάνουμε τις θεωρητικές γνώσεις από το Πανεπιστήμιο, αλλά είναι πολύ σημαντικό να μπορείς να τις εφαρμόσεις και να τις δεις στην πράξη. Μέσα από τον εθελοντισμό λοιπόν και το πρόγραμμα αυτό καταφέραμε να εμπεδώσουμε όσα μάθαμε, να εξασκηθούμε και να καταλάβουμε στην πράξη όσα γνωρίζαμε. Να καταλάβουμε στην πράξη τι πραγματικά σημαίνει η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας ως γλώσσας πολιτιστικής κληρονομιάς».

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.