Βασιλης Παπαδοπουλος «Οι οικονομικες κρισεις ερχονται και παρερχονται, ο πολιτισμος ομως δεν διαγραφεται»

Παρουσιάστηκε στην Κομοτηνή την Τετάρτη 12 Φεβρουαρίου μέρος του συγγραφικού έργου του διπλωμάτη-συγγραφέα Βασίλη Παπαδόπουλου

Υπό την αιγίδα του Τμήματος Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών και τους κ.κ. Μαρία Δημάση, Αγγελική Μουζακίτη και Βασίλη Γραμματίκα

Μία από τις σημαντικότερες –σε συμβολισμό–  για την περιοχή μας εκδηλώσεις πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Τετάρτης, 12 Φεβρουαρίου στο Επαγγελματικό και Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Ροδόπης, με πρωτοβουλία του Τμήματος Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών, σε συνεργασία με τις εκδόσεις «Ίκαρος» και «Περίπλους», το βιβλιοπωλείο «Εκλογή» και τον «Παρατηρητή της Θράκης». Ο λόγος για την εκδήλωση παρουσίασης του έργου του διπλωμάτη-συγγραφέα Βασίλη Παπαδόπουλου, ήτοι τα βιβλία «Διπλωματία και ποίηση. Η περίπτωση του Γιώργου Σεφέρη» (εκδ. Ίκαρος 2019)  και «Η γλώσσα ως όχημα πολιτισμού. Η ακτινοβολία της ελληνικής γλώσσας» (εκδ. Περίπλους 2019).

Ο Πρέσβης και συγγραφέας Βασίλης Παπαδόπουλος παρουσιάζει στην πρώτη μελέτη του τον Γιώργο Σεφέρη από μια πρωτότυπη σκοπιά, δίνοντας έμφαση στον διπλωμάτη Σεφέρη και στον τρόπο που η καριέρα του επηρέασε τη λογοτεχνική του δημιουργία. Αποτελεί ένα πολυσέλιδο δοκίμιο, προϊόν ενδελεχούς έρευνας του συγγραφέα στο έργο του Σεφέρη και με ιδιαίτερα σημαντική αποδελτίωση εγγράφων και τηλεγραφημάτων του από το αρχείο του Υπουργείου Εξωτερικών, που αποδεικνύουν τη σχέση της επαγγελματικής του ιδιότητας, αυτής του διπλωμάτη, με την ιδιότητά του ως συγγραφέα, το πόσο η πρώτη επηρέασε τη δεύτερη αλλά και τα διαφορετικά «πρόσωπα» του βραβευμένου με Νόμπελ Λογοτεχνίας, Έλληνα λογοτέχνη, στα γραπτά του. Το δε δεύτερο έργο του –«Η γλώσσα ως όχημα πολιτισμού…»– πραγματεύεται την επίδραση της ελληνικής γλώσσας στη διάδοση και επιβίωση του πολιτισμού, αλλά και αντίστροφα την επίδραση του πολιτισμού στη διάδοση και επιβίωση της γλώσσας, μέσα από μία περιεκτική πλην όμως πλήρη καταγραφή της «ιστορίας» της ελληνικής γλώσσας στο πέρασμα 40 και πλέον αιώνων.

Δύο βιβλία επομένως άξια φιλολογικού και όχι μόνο ενδιαφέροντος για τα οποία μίλησαν η Πρόεδρος του Τμήματος Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης κ. Μαρία Δημάση, καθώς και το μέλος ΕΔΙΠ του Τμήματος και η υπεύθυνη για την υλοποίηση της εκδήλωσης κ. Αγγελική Μουζακίτη. Για το δεύτερο μέρος του πολυσέλιδου δοκιμίου για τον Γιώργο Σεφέρη μίλησε με τη σειρά του ο Επίκουρος Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης του ΔΠΘ κ. Βασίλης Γραμματίκας, εμμένοντας κυρίως στην ιδιότητα του Σεφέρη ως διπλωμάτη, όπως καταγράφεται και στις επιστολές που εντοπίζονται στο δοκίμιο, αλλά και στο στοιχείο του πολιτικού σχολιασμού που ασκούσε μέσα από αυτές.

 

«Βίοι παράλληλοι» των Βασίλη Παπαδόπουλου  και Γιώργου Σεφέρη

Τον συντονισμό της εκδήλωσης είχε η δημοσιογράφος Νατάσσα Βαφειάδου η οποία, καλωσορίζοντας τους παρευρισκομένους, μίλησε για βίους παράλληλους του Γιώργου Σεφέρη και του συγγραφέα Βασίλη Παπαδόπουλου, μιας και η πορεία του τιμώμενου προσώπου στον διπλωματικό κλάδο του Υπουργείου Εξωτερικών και η παράλληλη πορεία του στον χώρο των γραμμάτων, καθώς και η μεγάλη του πίστη στη δύναμη της ελληνικής γλώσσας το αποδεικνύουν.

Για του λόγου το αληθές, από το 1985 που υπηρετεί στον διπλωματικό κλάδο του Υπουργείου, ο Βασίλης Παπαδόπουλος έχει υπηρετήσει, εκτός από την Κεντρική Υπηρεσία, στον Άγιο Φραγκίσκο, στο Κίεβο, στη Νέα Υόρκη (Μόνιμη Αντιπροσωπεία στα Ηνωμένα Έθνη), στην Μπανγκόκ, και ως Πρέσβης στο Κίεβο και το Βουκουρέστι. Έχει διδάξει επί σειρά ετών στη Διπλωματική Ακαδημία του Υπουργείου Εξωτερικών θέματα πρακτικής διπλωματίας και πολιτισμού. Παράλληλα, πέραν των δύο βιβλίων που αποτέλεσαν την αφορμή της παρουσίας του στην πόλη μας, είναι συγγραφέας διηγημάτων με τίτλο «Στην Άπω Ανατολή» (εκδ. «Περίπλους, 2002), μιας νουβέλας υπό μορφή διηγημάτων με τίτλο «Όλυα – Δυο χειμώνες και μία άνοιξη» (εκδ. «Περίπλους, 2008), που μεταφράστηκε σε τρεις γλώσσες, και έχει δώσει σειρά διαλέξεων σε πανεπιστήμια και διπλωματικές ακαδημίες διαφόρων χωρών τόσο για θέματα εξωτερικής πολιτικής όσο και για θέματα πολιτισμού και γλώσσας.

Βασίλης Παπαδόπουλος «Το μόνο μέσο για να εκφράσει κανείς τη σκέψη και  τα συναισθήματά του είναι η γλώσσα»

Τον λόγο έλαβε τελευταίος ο ίδιος ο συγγραφέας, ο οποίος στάθηκε στην αδιάσπαστη συνέχεια του πολιτισμού, παρουσιάζοντας στη συνέχεια τα θετικά σημεία της επιρροής της διπλωματίας προς την ποίηση, όπως αυτά προκύπτουν από την έρευνά του πάνω στο έργο του Γιώργου Σεφέρη.

Ξεκινώντας από το πρώτο, ο ίδιος τόνισε πως ο πολιτισμός δεν διαγράφεται, για να εξηγήσει πως το μόνο μέσο για να εκφράσει κανείς τη σκέψη και τα συναισθήματά του, «με αποχρώσεις, με ενέργεια, με βάρος και σκιές είναι η γλώσσα». Σε αυτήν την αδιάσπαστη συνέχεια της γλώσσας και τη λειτουργία της ως όχημα που μεταδίδει τον πολιτισμό είναι αφιερωμένο το δεύτερο βιβλίο του, που αποδεικνύει, όπως τόνισε, τον θαυμαστό τρόπο με τον οποίο η ελληνική γλώσσα επιβίωσε στους αιώνες.

Καταλυτικό ρόλο στη διαμόρφωση της ελληνικής γλώσσας, έπαιξε τόσο ο Γιώργος Σεφέρης όσο και το σύνολο των λογοτεχνών της γενιάς του ’30, όπως τόνισε, που έγραψαν κατ’ ουσίαν τους κανόνες της γλώσσας. Για να περάσει έτσι στο δοκίμιό του για τον Γιώργο Σεφέρη, με τον οποίο, όπως εξήγησε, η τύχη τους έφερε σε δρόμους παρόμοιους, υπό την έννοια ότι και ο ίδιος ακολούθησε τόσο την επαγγελματική ιδιότητα του διπλωμάτη όσο και αυτή του συγγραφέα.

«Η διπλωματία δίνει την πρώτη ύλη, η ποίηση όμως την επεξεργάζεται»

Η συμβολή της διπλωματίας σε όσους επιθυμούν να ασχοληθούν με τη συγγραφή αποτέλεσε το κύριο μέρος της τοποθέτησης του Βασίλη Παπαδόπουλου, απαριθμώντας την σε επτά σημεία. Εν αρχή η χρήση της γλώσσας, προφορικής και γραπτής, αλλά κατ’ ανάγκην σωστής, καθώς όπως τόνισε ο μεν λογοτέχνης πρέπει να προκαλέσει το συναίσθημα, ο δε διπλωμάτης από μία λάθος του λέξη μπορεί να προκαλέσει πόλεμο. Το δεύτερο στοιχείο είναι οι εμπειρίες μέσα από τα ταξίδια. «Η βαθύτερη κατανόηση ενός λαού, στον τόπο όπου ζει ο διπλωμάτης φωτίζει τον κόσμο, τον φέρνει στις πραγματικές του διαστάσεις» σημείωσε ο ίδιος, εξηγώντας πως «το ταξίδι ανοίγει τους ορίζοντες του ανθρώπου. Ο νους αρχίζει και κάνει συγκρίσεις», για να αναφερθεί και στο λεγόμενο «Σύνδρομο του Οδυσσέα», ήτοι την ανάγκη του διπλωμάτη να γυρίσει πίσω και τη νοσταλγία που τον χαρακτηρίζει, την οποία περιέγραψε μέσα από ένα ποίημα του Γιώργου Σεφέρη. Η απόσταση από την καθημερινότητα ή όπως το όρισε ο ίδιος η ικανότητα του διπλωμάτη «να βλέπει το δάσος και όχι τα δέντρα» αποτελεί επίσης σημείο της συμβολής της ιδιότητας του διπλωμάτη σε έναν συγγραφέα, αναφερόμενος στην καθαρή εικόνα της πατρίδας που μπορεί ένας διπλωμάτης να έχει απαλλαγμένος από το φορτίο της καθημερινότητάς της. «Τη θεωρεί μέσα στο παγκόσμιο πλαίσιο και τη συγκρίνει καθημερινά με τις χώρες που βρίσκεται» τόνισε χαρακτηριστικά, αναφερόμενος στα γραφόμενα του Αμερικανού συγγραφέα Χένρι Μίλερ για τη γραφή του Σεφέρη «κάθε τι που κοιτούσε ήταν ελληνικό  με ένα τρόπο που δεν γνώριζε πριν φύγει από τη χώρα του». «Ο διπλωμάτης καταλαβαίνει καλύτερα πώς κινείται ο κόσμος» συνέχισε ο ίδιος, απαριθμώντας τα επτά σημεία, οριοθετώντας ως το δυσκολότερο εξ αυτών την ασυνείδητη διεργασία της δημιουργίας ενός «έργου τέχνης», όπως το χαρακτήρισε, παραθέτοντας παραδείγματα ρήσεων του Μιχαήλ Άγγελου.

Η καθημερινή άσκηση στη γραπτή έκφραση αποτέλεσε το έκτο σημείο που παρέθεσε ο ίδιος, για να καταλήξει δια μέσου μιας παραδοχής ότι «ο Γιώργος Σεφέρης κάθε φορά που έζησε την ασυνεννοησία των πολιτικών έγραψε και τα μεγαλύτερα έργα του», ενώ στο 7ο και τελευταίο σημείο-συμβολή της διπλωματίας στη συγγραφή ανέφερε χαρακτηριστικά πως: «Η διπλωματία δίνει την πρώτη ύλη, η ποίηση όμως την επεξεργάζεται».

Οι παρουσίες…

Αξίζει να σημειωθεί πως παρόντες στην εκδήλωση ήταν, μεταξύ άλλων, ο π. Κωνσταντίνος Τσιουλάγκας, εφημέριος του ναού του Αγίου Γεωργίου και εκπρόσωπος της Ιεράς Μητροπόλεως Μαρωνείας και Κομοτηνής, ο κ. Συμεών Τέγος,  Διευθυντής της Υπηρεσίας Πολιτικών Υποθέσεων  του ΥΠΕΞ, ο επικεφαλής της «Ανεξάρτητης Ενωτικής Πρωτοβουλίας» κ. Κώστας Κατσιμίγας με τη σύζυγό του Ντίνα Σκαπαριώτου, οι κ.κ. Ιάκωβος Αχτσιόγλου και Χριστίνα Μάρκου από την «οικογένεια» του Τμήματος Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξεινίων Χωρών του ΔΠΘ, προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί φοιτητές του Τμήματος, η κ. Αικατερίνη Σχοινά υπεύθυνη σχολικών δραστηριοτήτων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ροδόπης, η εκπαιδευτικός και συγγραφέας κ. Βάντα Παπαϊωάννου- Βουτσά, η μαθηματικός κ. Αγγελίνα Λαζαρίδου κ.ά.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.