Η σημασια του αθλητισμου εν καιρω πανδημιας
«Αν ο αθλητισμός δεν είναι συνυφασμένος με την ελπίδα, το όνειρο, την αισιοδοξία, το χαμόγελο, το πείσμα, την αυταπάρνηση και την υπέρβαση, δεν είναι αθλητισμός»
Ο Αχιλλέας Υφαντίδης, ψυχολόγος, επιστημονικός συνεργάτης Σχολών Προπονητών UEFΑ -Ε.Π.Ο. και συγγραφέας του βιβλίου «Πάσα στην ψυχή» μίλησε στην εκπομπή «Με το Ν και με το Β» για θέματα που αφορούν τον παιδικό αθλητισμό, τονίζοντας την αξία της άθλησης και της ατομικής άσκησης ακόμα και σε αυτήν την δύσκολη περίοδο της καραντίνας.
O διακεκριμένος ψυχολόγος και εξειδικευμένος σε θέματα αθλητισμού στάθηκε στην αξία που έχει η διατήρηση του ενδιαφέροντος για τον αθλητισμό, ακόμα και σε μία περίοδο που όλες οι δραστηριότητες έχουν παύσει, καλώντας τον κόσμο να σκέφτεται με τρόπο παραγωγικό αποβάλλοντας την άρνηση και τα συναφή της. Τέλος στάθηκε στη σημασία που έχει η διαρκής εκπαίδευση, ιδιαίτερα από τους ανθρώπους που διαχειρίζονται παιδικές ψυχές, τονίζοντας πως ο αθλητισμός σημαίνει μία σειρά από αξίες ζωής.
Ο λόγος στον ίδιο λοιπόν…
«Στην καραντίνα αναπτύχθηκαν δύο πτυχές ανθρώπων, οι πρώτοι με την νοοτροπία τέλματος και οι δεύτεροι που ψάχνουν διαρκώς να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους»
ΠτΘ: Ζούμε σε καταστάσεις που κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί. Βλέπουμε το «φως» για την επιστροφή σε μία είδους κανονικότητα; Πόσο η πανδημία έχει επηρεάσει την αθλητική πραγματικότητα της χώρας και πώς έχει επηρεάσει τα παιδιά στη σχέση τους με τον αθλητισμό καθώς πλέον η μόνη διέξοδος είναι η οθόνη;
Α.Υ.: Αυτό το ερώτημα είναι στα χείλη κάθε οικογένειας στην Ελλάδα, δηλαδή το πόσο πολύ έχει επηρεάσει η υγειονομική κρίση την καθημερινότητα μας. Η απάντηση είναι πάρα πολύ. Δεν στεκόμαστε στο αθλητικό κομμάτι, αλλά στο ψυχοκοινωνικό. Όταν έχει μπει το παιδί σε ένα κλίμα ομάδας ξαφνικά βρίσκεται κλεισμένο στο σπίτι. Εδώ είναι ευθύνη όλων μας να εξηγήσουμε στο παιδί με το παράδειγμά μας πως ακόμα και κάτω από συνθήκες μη κανονικότητας, το παιδί πρέπει να προχωράει στη ζωή του διατηρώντας μία συγκεκριμένη ρουτίνα που θα βοηθήσει να εξελιχθεί. Το ότι έχουμε μία καραντίνα δεν σημαίνει πως σηκώνουμε τα χέρια ψηλά, παρατάμε τα πάντα και έχουμε μία μεγάλη άρνηση. Ακόμα και αυτή η κατάσταση βοηθάει να γίνει με έναν άλλον τρόπο μία προπόνηση. Η προπόνηση δεν σταματάει, αλλάζει. Δίνουμε έμφαση σε ό,τι μπορούμε να ελέγξουμε, απέναντι στο χάος και τη μη προβλεψιμότητα.
Στην περίοδο της καραντίνας αναπτύχθηκαν δύο διαφορετικές νοοτροπίες. Από τη μία η νοοτροπία τέλματος, δηλαδή άτομα που βυθίστηκαν στην ανία από παντελή έλλειψη κινητροδότησης. Από την άλλη έχουμε τη νοοτροπία της βελτίωσης, δηλαδή άτομα που παρά την καραντίνα έψαχναν τρόπους να εμπλουτίσουν τις γνώσεις και να βρουν νέα κίνητρα για να πάνε στη ζωή τους παρακάτω χωρίς να ψάχνουν δικαιολογίες. Οι πρώτοι «πότισαν» τους γύρω τους με μία άρνηση των πάντων, δηλαδή άρνηση να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Οι δεύτεροι προσαρμόστηκαν και προσαρμόζονται στις νέες συνθήκες και βρίσκουν τρόπους να γίνουν πιο παραγωγικοί, χρησιμοποιώντας το διαδίκτυο, βελτιώνοντας τις διαπροσωπικές σχέσεις ακόμα και μέσα από ψηφιακές πλατφόρμες. Όλα αυτά είναι διδάγματα για το πώς πρέπει να διαχειριστούμε το παρόν.
«Ένα ημίμετρο σε περίοδο κανονικότητας μπορεί να αποφέρει το 100% που μπορούμε να πάρουμε στη διάρκεια της καραντίνας»
ΠτΘ: Τα οφέλη της άσκησης δεν αφορούν μόνο στη σωματική διάπλαση. Τι θα μπορούσε κάποιος να κάνει στην περίοδο της καραντίνας; Είναι μία λύση η άσκηση στο σπίτι;
Α.Υ.: Αρκετές ακαδημίες αθλητισμού που σέβονται τον εαυτό τους, κατά τη διάρκεια της καραντίνας έχουν συζητήσει και έχουν δώσει κατευθυντήριες γραμμές στα παιδιά για να μπορέσουν να κάνουν κάποιες ασκήσεις. Η καραντίνα και ο εγκλεισμός δεν αφορά μόνο τη χώρα μας αλλά έχει παγκόσμια προέκταση. Εδώ πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν είμαστε μόνοι μας, οπότε ό,τι συμβαίνει σε όλον τον κόσμο θα κάνουμε και εμείς. Μπορεί να είναι ημίμετρο η ατομική άσκηση στο σπίτι, στο πλαίσιο μίας κανονικότητας αλλά σε μία φάση εγκλεισμού είναι το 100% που μπορεί να πάρουμε από κάθε παιδί με τις δεδομένες συνθήκες. Δεν θα μιζεριάσω, ούτε θα βρίσκω εμπόδια για να μην τα κάνω. Η άρνηση είναι κακός σύμβουλος. Θα προσπαθήσω με ό,τι έχω, στις δεδομένες συνθήκες και με το δεδομένο περιβάλλον να βγάλω το 100% προπονητικά. Αυτό αφορά στην προπόνηση στο σπίτι ή ακόμα και το τρέξιμο έξω από το σπίτι αλλά και η ψυχοπνευματική μου άσκηση πάνω στο αντικείμενο της άθλησης μου, όπως η διαχείριση καταστάσεων άγχους. Τον χρόνο μου τον αξιοποιώ γόνιμα, χωρίς να γκρινιάζω άδικα.
«Το βιβλίο ήρθε για να φωτίσει μία άλλη πτυχή στον κόσμο του αθλητισμού»
ΠτΘ: Ας εστιάσουμε στο βιβλίο σας «Πάσα στην ψυχή», το οποίο στα μάτια μας φαντάζει ως ένα εγχειρίδιο για κάθε προπονητή ακαδημίας. Πώς προχωρήσατε στην υλοποίηση αυτής της σκέψης και τι είναι αυτό που θέλετε να αφήσει στο κομμάτι των προπονητών των ακαδημιών; Ποια ήταν η αναγκαιότητα που το γέννησε;
Α.Υ.: Ο χώρος του ποδοσφαίρου μέχρι πρότινος εξαντλούταν στο να τον βλέπει κάποιος στο αμιγώς αθλητικό κομμάτι. Αυτό ήταν πάντα εξαιρετικά άδικο και αφορά γενικά τον χώρο του αθλητισμού. Ο αθλητής εκτός από αυτόν που παράγει και ξεδιπλώνει στο γήπεδο, είναι ένα κοινωνικό ον, μία προσωπικότητα με αγωνίες, ελπίδες, φόβους, αδιέξοδα, διλήμματα, κίνητρα και βάλλεται διαρκώς ψυχικά από ζητήματα αυτοπεποίθησης, μη επαρκούς στοχοθεσίας, έλλειψη επιβράβευσης και έμπνευσης. Όλα αυτά ήταν ένας νέος κόσμος για τον αθλητισμό, που φιλοδοξούσα να αναδείξω. Να δούμε τον αθλητισμό από μία άλλη οπτική, που θα μπορούσε να βοηθήσει γονείς και προπονητές να αποκωδικοποιήσουν την ψυχή των παιδιών/αθλητών, να την κατανοήσουν και με μεγαλύτερη στόχευση να την βελτιώσουν. Κατέγραψα τον αθλητισμό που νιώθουμε και όχι αυτόν που βλέπουμε απλά.
«Το εκπαιδευτικό σύστημα μαζί με μία σειρά λανθασμένων διαχειρίσεων μπορεί να οδηγήσει τα παιδιά μακριά από τον αθλητισμό»
ΠτΘ: Ποια είναι η μεγαλύτερη απειλή που μπορεί να κρατήσει μακριά από τον αθλητισμό τα παιδιά; Επίσης κατά πόσο σε όλες του τις εκφάνσεις μπορεί να λειτουργήσει τραυματικά στην παιδική ψυχή και να τον ωθήσει στην αντίθετη κατεύθυνση;
Α.Υ.: Η απάντηση είναι πολύπλευρη. Οι αιτίες που μπορούν να απομακρύνουν το παιδί από τον αθλητισμό είναι πολλές. Σίγουρα το εκπαιδευτικό σύστημα είναι δομημένο, ώστε κάποια στιγμή να αναγκάζει το παιδί να αποτραβηχτεί από τον αθλητισμό και να εντρυφήσει στις σχολικές του γνώσεις. Εδώ θα έπρεπε να συγκλίνουν αυτοί οι παράλληλοι κόσμοι και να βοηθηθεί ο αθλητής να μείνει στον αθλητισμό όταν κάνει τον αγώνα για την ακαδημαϊκή γνώση. Επίσης η ελλιπής γνώση προπονητών σε κομμάτια επικοινωνίας και προσωπικών επαφών με τα παιδιά, η έλλειψη κινήτρου, η προπονιτική διαδικασία που γίνεται εξαιρετικά σοβαρή με το παιδί να μην μπορεί να την ακολουθήσει και το μη υποστηρικτικό περιβάλλον από τους γονείς. Όλα αυτά είναι κομμάτια που λειτουργούν αποτρεπτικά. Ένας ακόμα λόγος που δυστυχώς διαχέει όλη την κοινωνία είναι το bullying. Κάποιες φορές αυτή η κατάσταση οδηγεί και είναι απαγορευτικό για το παιδί να συνεχίσει τη δραστηριότητα γιατί μέσα από αυτή πληγώνεται βαριά η ψυχική του κατάσταση.
«Ο προπονητής ακαδημιών οφείλει συνεχώς να βελτιώνει και να εκσυγχρονίζει τις γνώσεις του»
ΠτΘ: Οι προπονητές των ακαδημιών έχουν την απαραίτητη κατάρτιση ως προς το γνωστικό επίπεδο και το κομμάτι της διαχείρισης της ψυχολογικής κατάστασης των παιδιών;
Α.Υ.: Στόχος μας είναι να γινόμαστε καλύτεροι και για αυτό γίνονται συνεχώς σεμινάρια, ώστε να αγγίξουμε και να βελτιώσουμε τις γνώσεις πάνω σε θέματα που άπτονται τον παιδικό αθλητισμό. Αγωνιώ για ακόμα περισσότερη βελτίωση γιατί αν πούμε πως είμαστε καλά, τότε αμέσως θα αρχίσουμε να φθίνουμε. Η γνώση γεννάει νέα απορία, νέους προβληματισμούς, δεν με ενδιαφέρει να λύνω 10 απορίες, αλλά θέλω να δημιουργώ άλλες 100 και να δίνω κίνητρα να ψάξει κάποιος από μόνος του και να με διορθώσει. Όλη αυτή η διαδικασία θα μας βελτιώσει να βρούμε νέους δρόμους για να εκσυγχρονιστούν οι ακαδημίες. Η νέα εποχή προχωράει ανεξάρτητα από το δικό μας βήμα. Πλέον η μάθηση έγινε μία «πυρηνική» διαδικασία, όπου ο μαθητής δεν αρκείται στη λήψη μίας γνώσης, αλλά και ο ίδιος θέλει να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στη δημιουργία μίας γνώσης.
ΠτΘ: Αισιοδοξείτε για το μέλλον του αθλητισμού ως προς το κομμάτι της κατανόησης της αξίας του στην καθημερινότητα όλων;
Α.Υ.: Αν ο αθλητισμός δεν είναι συνυφασμένος με την ελπίδα, το όνειρο, την αισιοδοξία, το χαμόγελο, το πείσμα, την αυταπάρνηση και την υπέρβαση, δεν είναι αθλητισμός. Ο αθλητισμός είναι συνυφασμένος με αυτά και για αυτόν τον λόγο αισιοδοξώ και συντάσσομαι με όλους όσους προσπαθούν να γίνει ο αθλητισμός ακόμα καλύτερος.
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
