Αθλητισμος και γυναικα: Ταξιδι στο χρονο

Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα της γυναίκας, που έχει καθιερωθεί η 8η Μαρτίου, ο «ΠτΘ» κάνει μία έρευνα και παράλληλα ένα ταξίδι στο χρόνο θέλοντας να ορίσει τα χρονολογικά σημεία που αποτέλεσαν ορόσημο στην αλλαγή της νοοτροπίας για τη θέση της γυναίκας στον αθλητισμό

Η θέση της γυναίκας τα παλαιότερα χρόνια

Είναι γεγονός ότι τα δύο φύλα είχαν άνιση μεταχείριση σε όλη τη διάρκεια της ιστορικής διαδρομής του ανθρώπινου γένους. Στο παρελθόν οι γυναίκες -εκτός από μερικές περιπτώσεις-, δεν συμμετείχαν στην πολιτική, στην οικονομία, στις επιστήμες, στην τέχνη, στη λογοτεχνία. Ο ίδιος «κανόνας» ίσχυε και για τον αθλητισμό. Η πρόοδος των γυναικών στον τομέα αυτό ήταν αργή, αφού ο αθλητισμός υπήρξε πάντα προνομιακό πεδίο δράσης των ανδρών.

Η «επανάσταση» της Καλλιπάτειρας για να δει τον γιο της να θριαμβεύει

Στους Ολυμπιακούς Αγώνες της αρχαιότητας, οι θρησκευτικές πεποιθήσεις δεν επέτρεπαν στις γυναίκες να συμμετέχουν. Δε μπορούσαν ούτε καν να εισέλθουν στους χώρους τέλεσης των αγώνων ή το στάδιο, ως απλοί θεατές. Η Καλλιπάτειρα, κόρη του Ολυμπιονίκη Διαγόρα του Ρόδιου, ήταν η πρώτη γυναίκα της αρχαιότητας που μπήκε μέσα σε αθλητικό χώρο και παρακολούθησε τους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες για να θαυμάσει το γιο της που αγωνιζόταν στην πάλη. Περιφρονώντας τη σχετική απαγόρευση και την επαπειλούμενη ποινή μεταμφιέστηκε σε γυμναστή και εισήλθε στο στάδιο για να παρακολουθήσει τον αγώνα.

Όταν ο γιος της τελικά κατάφερε να νικήσει, η μητέρα του συγκινήθηκε τόσο πολύ που έτρεξε να τον αγκαλιάσει με λατρεία. Για κακή της τύχη, ο μανδύας της έπεσε και αποκαλύφθηκε η γυναικεία της φύση. Ωστόσο, δεν της επιβλήθηκε η θανατική ποινή, καθώς την οικογένειά της αποτελούσαν Ολυμπιονίκες (πατέρας, σύζυγος, αδέλφια, γιος και ανιψιός). Αυτό το γεγονός είχε τόσο μεγάλη επίδραση στους ποιητές και λογοτέχνες, ώστε από αυτό να εμπνευστεί ο ποιητής Λορέντζος Μαβίλης. Ωστόσο, οι γυναίκες τελούσαν τους δικούς τους αγώνες στην Ολυμπία. Οι αγώνες αυτοί, που ήταν αφιερωμένοι στη θεά Ήρα, είχαν τις καταβολές τους στις παραδοσιακές ιεροτελεστίες γονιμότητας.

Η άνοδος της συμμετοχής των γυναικών στους Ολυμπιακούς αγώνες

Ο γυναικείος αθλητισμός άρχισε να αναδύεται από τα τέλη του 19ου αιώνα, όταν οι γυναίκες έγιναν περισσότερο δραστήριες κοινωνικά και οικονομικά. Το άλλο μοναδικό άθλημα στο οποίο επετράπη η συμμετοχή γυναικών ήταν το γκολφ. Παρόλο που το 1912 προστέθηκε και η κολύμβηση στα ολυμπιακά αθλήματα γυναικών, η συμμετοχή τους παρέμεινε συμβολική μέχρι το 1924. Μέχρι το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο δε σημειώθηκε καμία θεαματική πρόοδος. Από τότε, ωστόσο, και ιδιαίτερα κατά τα τελευταία 30 χρόνια, οι κοινωνικές εξελίξεις άλλαξαν τις αντιλήψεις για τις γυναικείες επιδόσεις στον αθλητισμό.

Η περίοδος από το 1976 έως το 1992 σηματοδότησε μια πρόοδο χωρίς προηγούμενο για το γυναικείο αθλητισμό. Η πρόοδος αυτή χαρακτηρίστηκε από μια μεγάλη αύξηση στον αριθμό των ολυμπιακών αθλημάτων όπου συμμετέχουν γυναίκες. Η πρώτη σημαντική εξέλιξη για τη γυναικεία συμμετοχή σημειώθηκε στους δεύτερους Ολυμπιακούς Αγώνες, το 1900 στο Παρίσι. Τότε, η Charlotte Cooper έγινε η πρώτη γυναίκα Ολυμπιονίκης κερδίζοντας χρυσό μετάλλιο στο τέννις.

Μέχρι το τέλος του 20ου αιώνα, η θέση των γυναικών στον αθλητισμό είχε σαφώς βελτιωθεί. Στην Ατλάντα, οι γυναίκες αθλήτριες έφταναν σε ποσοστό 40%. Παρόλα αυτά, η συμμετοχή από χώρες της Λατινικής Αμερικής, της Αφρικής, της Άπω Ανατολής και τις ισλαμικές χώρες εξακολουθεί να είναι πολύ χαμηλή.

Το ορόσημο για τον γυναικείο αγωνιστικό αθλητισμό ήρθε με την αποδοχή του Μαραθωνίου δρόμου ως επίσημο αγώνισμα το 1984 στους Ολυμπιακούς αγώνες του Λος Αντζελες. Οσο για την γυναικεία Ολυμπιακή συμμετοχή έχει μακρύ παρελθόν, από έξι συμμετέχουσες στους Ολυμπιακούς Αγώνες το 1900 σε περίπου 4500 στους τελευταίους Ολυμπιακούς Αγώνες, με τις γυναίκες να κερδίζουν status και τιμές στο παγκόσμιο αθλητικό χώρο που μόνο άνδρες απολάμβαναν προηγούμενα. Βλέπετε, έγινε πλέον αντιληπτό ότι η επίτευξη του «αιέν αριστεύειν» έχει την ίδια σημασία τόσο για τον άνδρα όσο και για τη γυναίκα.

Έπρεπε να περάσουν χρόνια και να πετύχει η γυναίκα τεράστια άλματα στο πολιτικό, ακαδημαϊκό και οικονομικό στίβο, ώστε να επεκταθούν και στον αθλητικό στίβο με κατακτήσεις για ισότητα φύλου σε προϋπολογισμούς αθλητικών προγραμμάτων, αθλητικού εξοπλισμού, αγωνιστικών και προπονητικών δυνατοτήτων. Για πολλά χρόνια η συμμετοχή της Γυναίκας στην άθληση συνοδευόταν από ένα πλήθος εσφαλμένων αντιλήψεων, ταμπού και μύθων όπως αυτών της αμφισβήτησης της θηλυκότητάς της, τους προβληματισμούς συμμετοχής της στα σπορ σε σχέση με τον περιοδικό της κύκλο, τα ταμπού της ακινησίας κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης και της άσκησης σε προχωρημένη ηλικία, τα φυσικά και φυσιολογικά της όρια για αθλητική επίδοση και τόσα άλλα.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.