«Χαραγμενα σε πηλο»: Μια μυθιστορηματικη αποπειρα για τα ιστορικα μονοπατια του χρονου και τα πολυπαθα εδαφη της Μεσης Ανατολης

Ρένα Κύρκα – Χρυσούλα Βαρδαλή, «Χαραγμένα σε πηλό», εκδ. Πηγή, Αθήνα 2020, σ. 398

Χαραγμένα όχι σε πηλό, αλλά σε χαρτί είναι τα κείμενα που αποτελούν την πρώτη επίσημη συγγραφική προσπάθεια των συγγραφέων Ρένας Κύρκα και Χρυσούλας Βαρδαλή με τίτλο «Χαραγμένα σε πηλό». Το βιβλίο αυτό αποτελεί μία πρωτότυπη και αρκετά ασυνήθιστη αναγνωστική επιλογή, αφού, από τη μία, δεν πρόκειται για ένα μυθιστόρημα αλλά ουσιαστικά για δύο που συνδέονται μεταξύ τους και, από την άλλη, επειδή είναι ένα από τα ελάχιστα βιβλία της ελληνικής βιβλιογραφίας που ασχολείται με τον αρχαίο πολιτισμό των Βαβυλωνίων.

Το πρώτο μυθιστόρημα του βιβλίου, το οποίο τιτλοφορείται «Ο φίλος του Θαλή» και είναι γραμμένο από τη Ρένα Κύρκα, διαδραματίζεται στη Μεσοποταμία και την Ιωνία του 6ου προχριστιανικού αιώνα, τότε δηλαδή που η κραταιά αυτοκρατορία των Βαβυλωνίων υποχωρούσε μπροστά στην επεκτατική δύναμη της ανερχόμενης αυτοκρατορίας του Κύρου του Μεγάλου, δηλαδή της Περσίας. Ο έμπορος Λαλίγια πραγματοποιεί ένα ταξίδι στη γη της Ιωνίας προκειμένου να συναντήσει τον φίλο του, Θαλή τον Μιλήσιο. Στη μακριά και επικίνδυνη διαδρομή του τον συντροφεύουν ο γραφέας Ουμπάρ και η Μπελίτ, κόρη ενός γνωστού αστρονόμου. Στην επιστροφή ο καθένας τους θα κουβαλά και ένα πήλινο πλακίδιο με τις αναμνήσεις τους από τη γη της Ιωνίας.Και είναι ακριβώς αυτά εδώ τα πλακίδια τα οποία αποτελούν τον συνδετικό κρίκο με τη δεύτερη μυθιστορία, εκείνη της Χρυσούλας Βαρδαλή, με τίτλο «Για τον θησαυρό της Παλμύρας» όπου μας μεταφέρει στην εκεί περιοχή.

Η ιστορία αυτή, εντελώς διαφορετικής φύσεως και υφολογίας, διαδραματίζεται στη σύγχρονη εποχή, στον 21ο αιώνα μ.Χ. Εδώ πρωταγωνίστρια είναι η Δάφνη Νάμεκ, μία χριστιανή από τη Συρία η οποία θα ζήσει το δράμα της προσφυγιάς. Η Δάφνη θα γίνει ο μεσάζοντας ανάμεσα στους αρχαιολόγους και το πολύτιμο πήλινο πλακίδιο του Θαλή του Μιλήσιου, το οποίο βρέθηκε σε μία ανασκαφή και κινδυνεύει να καταστραφεί αν πέσει στα χέρια των φανατικών ισλαμιστών. Και σαν να μην έφτανε αυτό, κατά τη διάρκεια των ταραγμένων αυτών ημερών, τότε που ολόκληρη η Μέση Ανατολή φλεγόταν, η μητέρας τής Δάφνης την πληροφορεί ότι εξαφανίστηκε ο μικρότερος αδελφός της.

Οι δύο μυθιστορίες λειτουργούν συμπληρωματικά από κάθε άποψη. Η πρώτη, με γλώσσα πιο ποιητική και μεταφορική, δίνει το βάρος στην Ιστορία, η δεύτερη, με γλώσσα πιο ρεαλιστική και ωμή, ασχολείται θέλοντας και μη– περισσότερο με την πολιτική, το προσφυγικό ζήτημα και το ακανθώδες πρόβλημα του πολέμου στη Μέση Ανατολή. Βιβλίο πλουραλιστικό, με κατατοπιστικές και καλοδουλεμένες περιγραφές, στέλνει ένα ισχυρό αντιπολεμικό μήνυμα και υπενθυμίζει σε όλους μας τις δυσκολίες με τις οποίες έρχονται αντιμέτωποι όσοι συνάνθρωποί μας ζουν σήμερα στη Ζώνη του πυρός της Μέσης Ανατολής, δυσκολίες τις οποίες εμείς, στην καλά προφυλαγμένη ειρηνική φωλιά μας, προτιμούμε να αποδιώχνουμε συνήθως από τη σκέψη μας.

Το βιβλίο, συν τοις άλλοις, αποτελεί σπουδαία πηγή πληροφοριών για τον αρχαίο πολιτισμό των Βαβυλωνίων, το εμπόριο και τη γραφή τους, αλλά και για τη σχέση που είχαν οι Βαβυλώνιοι με τους Έλληνες της Ιωνίας. Αρχαίοι Έλληνες, Βαβυλώνιοι, Πέρσες, Λιβανέζοι, Τούρκοι, Σύριοι και σύγχρονοι Έλληνες, ήρωες από όλους αυτούς τους λαούς παρελαύνουν στις σελίδες αυτού του βιβλίου, το οποίο υπόσχεται να μας ταξιδέψει όσο πιο βαθιά γίνεται στα ιστορικά μονοπάτια του χρόνου και στα πολύπαθα εδάφη της Μέσης Ανατολής.

*Η Λεύκη Σαραντινού είναι φιλόλογος, ιστορικός και συγγραφέας. Τελευταίο της βιβλίο η ιστορική μελέτη «Μύθοι που έγιναν ιστορία», εκδ. Ενάλιος, Αθήνα 2020.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.