Μια κοινωνια που νοιαζεται η που φοβαται;

Του Γιάννη Πανούση

«Στα γράμματα που έστειλα
ήμουνα παραλήπτης»


Σπ.Ζαχαράτος, Ερήμην, ερημία

Η Μετα-Κορωνοϊό εποχή θα διαφοροποιήσει κοινωνικές (και αντεγκληματικές) πρακτικές.

Η νέα αυτή μορφή «μετά φόβου» συμβίωσης μοιάζει να τιμωρεί, ή σε κάθε περίπτωση να συμμορφώνει, τους διστακτικούς ή «ανυπότακτους» πολίτες σε καταστάσεις, τις οποίες στο παρελθόν αρνούνταν ν’ απο-δεχτούν .
Αναφέρομαι κυρίως στην «Επίβλεψη γειτονιάς» , η οποία κινείται στο πλαίσιο της κοινοτικής πρόληψης μιάς συμμετοχικής (αντεγκληματικής) πολιτικής. Το θεσμό αυτό τον είχαν μετά βδελυγμίας απορρίψει πολλοί γιατί τους θύμιζε «Μικρό Αδελφό». Ο άτυπος κοινωνικός έλεγχος μπορεί να γίνεται στα χωριά και στις συνοικίες μέσω του (καλοπροαίρετου;) κουτσομπολιού, όμως ακόμα και όσοι αναλαμβάνουν τον υπερασπίσιμο χώρο της κοινότητας, δεν επιθυμούν να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση των όποιων κοινών κινδύνων (υγειονομικών και άλλων) μέσω της επίσημης Επίβλεψης γειτονιάς.

Η έγνοια για το τι συμβαίνει στα πέριξ ταυτίστηκε με το «χαφιεδισμό» ή την αδιακρισία και κρίθηκε ότι τα στερεότυπα περί επικινδυνότητας θα δημιουργούσαν άνευ λόγου στιγματισμούς.

Φαίνεται ότι οι  περισσότεροι Έλληνες προτιμούν να βλέπουν τη γειτονιά τους να «αρρωσταίνει» χωρίς οι ίδιοι να παρεμβαίνουν προληπτικά για να σταματήσουν τις αιτίες. Επειδή είναι δεδομένο ότι οι συνεχείς και έντονες συγκρούσεις, η κακή οικολογική κατάσταση, οι διαλυμένες οικογένειες, η σχολική διαρροή, η ανεργία και η φτώχεια, η διακίνηση ναρκωτικών αποτελούν το σκληρό πυρήνα της παρέκκλισης ή της εγκληματικότητας μέσα στη γειτονιά ή την πόλη, μοιάζει αδιανόητη αυτή η αντίληψη αποστασιοποίησης.

Ορισμένοι αφήνουν-με την αδράνειά τους-  όλο το χώρο στη διάθεσή των κακοποιών, ισχυριζόμενοι ότι η Επίβλεψη  είναι αντιδημοκρατικό μέτρο (sic).
Κατά τη γνώμη άλλων η Επίβλεψη (με όλες τις προϋποθέσεις του Συντάγματος και των νόμων)πρέπει να ενταχθεί στη διαχείριση των κοινωνικών συγκρούσεων, αλλά και της τήρησης των υγειονομικών μέτρων, στο πλαίσιο της κοινωνικής πρόληψης(δίχως βέβαια να συνδέεται με οποιαδήποτε μορφή καταπίεσης/ καταστολής).

Η ενεργή αντιμετώπιση της αταξίας και του φόβου από τους διάφορους κινδύνους συνιστά νόμιμο και ηθικό δικαίωμα κάθε πολίτη, εφόσον ασκείται εντός των ορίων και αρμοδιοτήτων του. Οι πολίτες ούτε δικαιοσύνη καλούνται να απονείμουν, ούτε μέλη τοπικής κυβέρνησης να γίνουν. Απλώς η κοινή πόλη και η κοινή ζωή  επιβάλλουν ορισμένες συμπεριφορές συμμετοχής κι όχι αποχής. Οι τριβές και οι συγκρούσεις εντός της κοινότητας πρέπει να σταματάνε στην πρώτη φάση, πριν καταστούν εγκληματογόνες ή επικίνδυνες και πριν επέμβει η Αστυνομία. Γι’ αυτό έχω προ καιρού προτείνει την ίδρυση Υπηρεσίας Κοινοτικής Διαμεσολάβησης ως ενδιάμεση δομή.

Όλα τα παραπάνω δεν εντάσσονται σ’ ένα σύστημα «αυταρχισμού/oλοκληρωτισμού του πολίτη», μέσω της επιβολής του Νόμου και της Τάξης, αφενός διότι δεν πρόκειται για πράξεις καταστολής αλλά λαϊκής συμμετοχής στην πρόληψη κι αφετέρου διότι έτσι μειώνεται η αστυνομική επέμβαση. Η Επίβλεψη ενώνει τους κατοίκους στην αντιμετώπιση των κοινών κινδύνων και αποτρέπει τον αυτο-εγκλεισμό του καθενός στο σπίτι του λόγω φόβου.

Το «κοινό καλό» προϋποθέτει σύμπραξη, διεταιρικότητα (μαζί εναντίον…),μέσα στο πλαίσιο των συνταγματικών διατάξεων και του κοινωνικού συμβολαίου. Συνεπώς όλοι οι πολίτες οφείλουν να συμβάλλουν στην εμπέδωση του αισθήματος ασφάλειας, αλλά και στην ίδια την ασφάλεια, στις πόλεις και στις γειτονιές τους.  Συντονισμός-Συνεργασία-Συμφιλίωση, με βάση τη συναίνεση, χτίζουν τη διεταιρικότητα της κοινοτικής πρόληψης που δικαιώνει και την έννοια του ενεργού, μετα-Πανδημίαν, πολίτη.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.