Οι Μινωιτες και η Σαμοθρακη

Στο πλαίσιο του Επιμορφωτικού Κύκλου Ομιλιών για την Προϊστορική Θράκη

Με μια βραδιά αφιερωμένη στην παρουσία του επίτιμου Έφορου Αρχαιοτήτων κ. Δημήτρη Μάτσα στη Σαμοθράκη, επέστρεψαν οι εκδηλώσεις στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κομοτηνής, στο πλαίσιο των ομιλιών με άξονα την Προϊστορική Θράκη, το απόγευμα της Τετάρτης 23 Σεπτεμβρίου.

Έτσι ο κ. Μάτσας, μίλησε για το θέμα «Οι Μινωίτες στο Θρακικό Πέλαγος και τη Σαμοθράκη τον 18ο αιώνα π.Χ.» ενώ στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε ξενάγηση στην περιοδική έκθεση με τίτλο «Η Σαμοθράκη της δεκαετίας του 1980, όπως την αποτύπωσε ο φωτογραφικός φακός του αρχαιολόγου Δημήτρη Μάτσα» που περιλαμβάνει φωτογραφίες από την περίοδο που γινόταν η ανασκαφική έρευνα στην οποία αναφέρθηκε ο ομιλητής.

Ανιχνεύοντας την μινωική παρουσία στη Σαμοθράκη

Η ομιλία που πραγματοποιήθηκε ήταν η πέμπτη εκδήλωση του 3ου Επιμορφωτικού Κύκλου Ομιλιών που διοργανώνει η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ροδόπης με κύριο άξονα την Προϊστορική Θράκη και στόχο έχει την παρουσίαση στο ευρύ κοινό ενός περιγράμματος της απώτατης και απώτερης πολιτιστικής εξέλιξης της Αιγαιακής Θράκης, όπως μας είναι γνωστή σήμερα, αλλά και να παρουσιάσουν την τρέχουσα προβληματική της αρχαιολογικής έρευνας.

Το θέμα της παρουσίασης έχει απασχολήσει τον ομιλητή από το τέλος της δεκαετίας του 1980 με αφορμή τα Μινωικά ευρήματα από την ανασκαφή του προϊστορικού οικισμού στη θέση Μικρό Βουνί της Σαμοθράκης.

Για αυτό και ο ίδιος επιχείρησε μια ανασκόπηση των στοιχείων της έρευνας που σχετίζεται με το θέμα του Μινωικού υπερπόντιου εμπορίου κατά τη Μέση Εποχή του Χαλκού (περί του 2000-1700 π.Χ.), επικεντρώνοντας ιδιαίτερα στο ΒΑ Αιγαίο, το Θρακικό Πέλαγος και τη Σαμοθράκη, παρουσιάζοντας ευρήματα από τις ανασκαφές στον προϊστορικό οικισμό που εντοπίστηκε στο Μικρό Βουνί.

Τέτοια ευρήματα είναι η Μινωική προϊστορική γραφή που ανακαλύφθηκε στη Σαμοθράκη και είναι γνωστή ως Γραμμική Α, μια γραφή των κρητικών ανακτόρων, που χρησιμοποιήθηκε για να ανιχνεύσουν τον χαρακτήρα της Μινωικής παρουσίας στην περιοχή μας αλλά επίσης και στον ευρύτερο Αιγαιακό χώρο.

Η γραφή σημείωσε, συνυπάρχει και με άλλα Μινωικά πολιτιστικά στοιχεία σε ιδιαίτερους συνδυασμούς κατά περίπτωση, κυρίως ανάλογα με τη θέση όπου διαπιστώνεται Μινωική εγκατάσταση και την απόσταση από την Κρήτη.

Η παρουσία της γραφής, σημείωσε, δείχνει ότι η περιοχή του Βορειανατολικού Αιγαίου, το Θρακικό Πέλαγος και η Σαμοθράκη είχαν προσελκύσει το ενδιαφέρον των Μινωικών ανακτόρων και ιδιαίτερα της Κνωσού, από το τέλος του 19ου Αιώνα π.Χ.

Το ταξίδι επεκτάθηκε και εκτός του Αιγαίου, με μία σύγχρονη θεώρηση των οικονομιών της ανατολικής Μεσογείου και της Εγγύς Ανατολής, οι οποίες προφανώς επηρέασαν και τις ανακτορικές οικονομίες στην περιοχή του Αιγαίου της 2ης χιλιετίας π.Χ., με βασικό άξονα την εμπορική τους διάσταση.

Στοιχεία μιας Σαμοθράκης που χάνεται

Η έρευνα αυτή έγινε από την παλιά ΙΘ΄ Εφορεία Αρχαιοτήτων στην Σαμοθράκη κυρίως τη δεκαετία του ’80 και του ’90, και σχετικό με αυτή τη δουλειά είναι το θέμα της φωτογραφικής έκθεσης, η οποία αναφέρεται στη ζωντανή Σαμοθράκη, όπως αποτυπώθηκε με 40 φωτογραφίες που τράβηξε ο κ. Μάτσας με την φωτογραφική του μηχανή.

Είναι χαρακτηριστικά του νησιού που έχουν χαθεί, σημείωσε, προσωπογραφίες ανθρώπων της περιοχής αλλά και δραστηριότητες που πλέον αποτελούν παρελθόν για την περιοχή.

Οι φωτογραφίες του κ. Μάτσα καταγράφουν την αρμονική σχέση του ανθρωπογενούς με το φυσικό περιβάλλον. Η επιλογή των 40 φωτογραφιών της έκθεσης δεν περιλαμβάνει εικόνες από την αρχαιολογική δουλειά του Δ. Μάτσα, εκτός από δύο περιπτώσεις, στις οποίες τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα του παρελθόντος θεωρούνται αναπόσπαστα τμήματα του φυσικού περιβάλλοντος.

Η δεκαετία λήψης των φωτογραφιών είναι ίσως η τελευταία που στη Σαμοθράκη λειτουργούσαν ακόμα προ- και πρώτο-βιομηχανικά τεχνικά συστήματα (νερόμυλοι – λαδόμυλοι αντίστοιχα) και που ο χρόνος στο νησί συνέχιζε να αποτελεί μία αργή κυκλική επανάληψη.
 

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.