Το χθες και το αυριο του Βυζαντινου Καστρου της Κομοτηνης
Την ευκαιρία να γνωρίσουν τόσο το παρελθόν, όσο και το μέλλον του Βυζαντινού Κάστρου της Κομοτηνής, είχαν όσοι βρέθηκαν το βράδυ της Δευτέρας 3 Αυγούστου, στην εκδήλωση που διοργάνωσε η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ροδόπης, στην εκδήλωση για την Πανσέληνο στο κάστρο της Κομοτηνής.
Έτσι παρουσιάστηκε τόσο η ιστορία του Κάστρου, από τα πρώτα χρόνια μέχρι την ενσωμάτωση της Θράκης στον εθνικό κορμό, αλλά και ότι έγινε στο Κάστρο, από την 14η Μαΐου μέχρι σήμερα, τελειώνοντας με τα έργα που έχουν γίνει την τελευταία δεκαετία σε αυτό, αλλά και αυτά που προγραμματίζονται στο εγγύς μέλλον.
Μάλιστα στο χώρο προβάλλονταν ένα βίντεο για το κάστρο και την ιστορία του.
Όπως τόνισε η πρόεδρος της Εφορείας κ. Χρύσα Καραδήμα, η γιορτή της Πανσέληνου είναι φέτος μια ιδιαίτερη βραδιά, αφενός λόγω της πανδημίας, όσο και λόγω της συμπλήρωσης των 100 ετών από την ενσωμάτωση της Θράκης στον εθνικό κορμό, και ελπίζουν πως θα αποτελέσει προπομπό έκθεσης στο Αρχαιολογικό Μουσείο, το φθινόπωρο, για την αρχαιολογική έρευνα στη Θράκη τα τελευταία 100 χρόνια.
Παράλληλα προγραμματίζουν και τη συμμετοχή τους σε συνέδριο που θα πραγματοποιηθεί για την Κομοτηνή και την περιοχή της από την αρχαιότητα μέχρι την μικρασιατική καταστροφή.
Οι εργασίες που έγιναν μέχρι το 2015
Στην παρουσίασή του ο κ. Γιώργος Ευφραιμίδης, αρχιτέκτονας που ασχολείται από το 2011 στο έργο, αναφέρθηκε τόσο στα όσα έχουν γίνει μέχρι σήμερα, όσο και το τι θα γίνει στη συνέχεια.
Το πρώτο έργο, μέχρι το 2015, επικεντρώθηκε σε εργασίες καθαιρέσεις αυθαίρετων αποθηκών, αφαίρεσης τσιμεντένιων στρώσεων, σοβάδων, πακτωμένων σιδεριών, καθαρισμών και αποψιλώσεων. Μετέπειτα εκτελέστηκαν εκτεταμένες εργασίες στερέωσης. αρμολόγησης και συμπλήρωσης ευπαθών λιθοδομών σε όλες τις πλευρές του Κάστρου. Έτσι υποκαταστάθηκε μεγάλη διαμπερής ρωγμή 9.00μ ύψους στη Ν. πλευρά.
Ακολούθησαν εργασίες αποκατάστασης σε 2 γωνιακούς Κυκλικούς πύργους και σε 1 ορθογώνιο της Ν πλευράς. Εντοπίστηκαν τα αρχαία κατάλοιπα 2 ορθογώνιων πύργων της Α πλευράς και ενός ακόμη κυκλικού στη ΒΔ γωνία. Αυτοί ανακτήθηκαν πάνω από τη στάθμη του εδάφους προκειμένου να καταστεί ευανάγνωστή η κάτοψη τους. Παράλληλα αποκαταστάθηκε η δομή πυλίδων Πύργων και ενισχύθηκε στατικά το πλίνθινο τόξο τους. Έγιναν εργασίες αποχωμάτωσης και αποκάλυψης των καταλοίπων της Εβραϊκής Συναγωγής.
Το 2016, συντάχθηκε νέα αρχαιολογική αρχιτεκτονική μελέτη και μελέτη συντήρησης, ενώ συνολικά ολοκληρώνονται 5 έργα στην περιοχή (Κάστρο, αποκατάσταση της Παναγίας, κυβοστρώσεις δρόμων, διάνοιξη νέου πεζόδρομου, ριζική ανακαίνιση του Μητροπολιτικού Μεγάρου.
Οι εργασίες μέχρι σήμερα
Όσο αφορά το έργο του Κάστρου, έγιναν αποχωματώσεις σε 5 πύργους, καθαρισμοί, στερεώσεις λίθων, αρμολογήσεις και ανακτήσεις στην περιοχή της ΝΑ εσωτερικής γωνίας, στην περιοχή της Ν εξωτερικής πλευράς στις αυλές πίσω από τη Βενιζέλου και στον ορθογώνιο πύργο Π7 της Δ πλευράς.
Αποκαλύφθηκε στην αυλή του 1ου Δημοτικού σχολείου η κεντρική πύλη του Κάστρου και νοτιότερα αυτής η ενισχυτική διπλή πέτρινη σκάλα η οποία οδηγούσε στο ανώτερο επίπεδο της οχύρωσης, στον περίδρομο και στις πολεμίστρες.
Εντός της αυλής της Παναγίας, σε επαφή με τη Ν εσωτερική πλευρά αποκαλύφθηκε μεταβυζαντινό νεκροταφείο με 28 μέχρι τώρα τάφους. Στην ίδια πλευρά, δίπλα στον μεγάλο ορθογώνιο πύργο Π4 βρέθηκε και δεύτερη μικρή πύλη. Κατά τη διάρκεια του έργου, σχεδιάζονται εκ νέου οι όψεις του Κάστρου με τα νέα δεδομένα.
Στο πλαίσιο υλοποίησης κυβόστρωσης της οδού Σοφούλη, αποκαλύφθηκε ξανά, μετά από 50 χρόνια, θαμμένος ορθογώνιος πύργος, μερικώς κατεστραμμένος λόγω αναγκαστικής διέλευσης αγωγού. Έγινε τοπογραφική και σχεδιαστική αποτύπωση. Αποφασίστηκε η προσωρινή κατάχωση και η προβολή του στο δρόμο με διαφορετικό χρώμα κυβόλιθου, ενώ η εφορεία ευελπιστεί μελλοντικά στην πεζοδρόμηση της οδού.
Αυτή τη στιγμή γίνονται εργασίες στον ορθογώνιο πύργο Π8 της Δ πλευράς και αποκαλύπτουν 10 τρέχοντα μέτρα θαμμένης λιθοδομής στη Ν πλευρά. Σκοπός τους είναι η μερική ανάκτηση αυτού του τμήματος.
Μέχρι τα τέλη του 2022, θα αποκατασταθούν και άλλα τμήματα τοιχοποιίας, πύργων και πυλίδων, θα στερεωθούν και θα συντηρηθούν τα ερείπια της κεντρικής πύλης.
Γύρω της θα γίνει ανάπλαση και κοινόχρηστο μονοπάτι 2,50μ πλάτους, που θα ξεκινά από την Πλατεία Αρχιεπισκόπου Χρύσανθου και θα καταλήγει στην Παναγία.
Φυσικά θα κατασκευαστεί νέα περίφραξη στο σχολείο. Τέλος, θα παραδοθεί στο κοινό νέα διαμόρφωση στη Ν εσωτερική πλευρά, (ΚΛΙΚ) η οποία θα οδηγεί σε υποδομές επισκεψιμότητας του εσωτερικού των 2 καλύτερα σωζόμενων πύργων του Κάστρου.
Η οριστική ανάδειξη του μνημείου θα επιτευχθεί μέσω της υλοποίησης έργου ανάπλασης της περιοχής εντός της οχύρωσης. Αυτό το διάστημα θα κατατεθεί για έγκριση στα αρμόδια Υπουργεία η μελέτη διαμόρφωσης χώρου 4 στρεμμάτων η οποία περιλαμβάνει πεζόδρομο, πλατεία, παιδικό θεματικό πάρκο και υπαίθριο χώρο πολιτιστικών εκδηλώσεων.
Το λογότυπο-σήμα του Κάστρου, σχεδίασε ο γραφίστας Γιώργος Παπαλεξάνδρου, μέσα από ιστορικές-τεχνικές πληροφορίες και κατευθυντήριες οδηγίες από την ΕΦΑ Ροδόπης.
Κλείνοντας ο κ. Ευφραιμίδης τόνισε πως λίγες είναι οι πόλεις που σώζουν οχύρωση 15 αιώνων μέσα στο πολεοδομικό τους κέντρο, και θα πρέπει ως Κομοτηναίοι να είμαστε περήφανοι γι’ αυτό.
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
