Κι ομως, η καλλιεργεια του ζαχαροκαλαμου εχει μακρα παραδοση στη Θρακη

Δέκα σχεδόν ημέρες μετά την επίσκεψή της στη Θράκη κι ακόμη συζητάμε για την Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κατερίνα Σακελλαροπούλου που εν πρώτοις μας επισκέφτηκε, θυμίζοντας τα ουσιώδη της πολιτικής, ακριβώς στους αντίποδες της πολιτικής τής επικοινωνίας. «Διαβασμένη» η κ. Πρόεδρος αναφέρθηκε με ζέση στην αναγκαιότητα αναβίωσης της πρωτογενούς παραγωγής και στην έξυπνη γεωργία, αλλά και στις καινοτομικές χρήσεις της παράδοσης, αφού στη Σταυρούπολη, ζώντας τα παιδικά της χρόνια τα καλοκαίρια, πολλές μνήμες ευπροσήγορης χρήσης των πρακτικών της κυκλικής χρήσης των υλικών θα έχει αποθησαυρισμένες, ενώ μάλλον είχε υπόψη της και τις γυναίκες της ορεινής Ξάνθης που είχαν προσπαθήσει να εκμοντερνίσουν τερλίκια, πασουμάκια, μαντήλες κ.ά. υπό την καθοδήγηση της ιδρύτριας και διευθύντριας του Εθνολογικού Μουσείου Θράκης κ. Αγγελικής Γιαννακίδου, αλλά υπόψη της είχε και τα νεότερα δεδομένα ήτοι τη σημαντικότατη προσπάθεια των έξι γυναικών της ΚοινΣΕπ «Γενισέα» που αναβίωσαν την καλλιέργεια ζαχαροκάλαμου και παράγουν πετιμέζι στην Ξάνθη.

Με αφορμή λοιπόν τη συγκεκριμένη αναφορά της Προέδρου της Δημοκρατίας στις γυναίκες του ζαχαροκάλαμου ανατρέξαμε στα διαβάσματά μας περί αγροτικών καλλιεργειών στη Θράκη, ενθυμούμενοι ότι η καλλιέργεια ζαχαροκάλαμου στην περιοχή, και δη από τους πρόσφυγες του 1922, δεν ήταν άγνωστη.

Ι. Καλλιέργεια ζαχαροκάλαμου στον Ροδίτη – Μαρτυρία Αθανάσιου Παπατριανταφύλλου

Αναφορά έτσι στην καλλιέργεια ζαχαροκάλαμου γίνεται στην πρόσφατη έκδοση για την ιστορία του Ροδίτη που εξέδωσε ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ροδίτη, σε συνεργασία με τις εκδόσεις Παρατηρητής της Θράκης1 , όπου διαβάζουμε τα εξής:

«[…]Στον Ροδίτη καλλιεργούσαν κριθάρια, σιτάρια, καλαµπόκια, ηλιόσπορα, αµπέλια, καπνό, αλλά και ζαχαροκάλαµα στην περιοχή της Καλλιθέας ιδιαίτερα, σύµφωνα µε τον πληροφορητή µας.

Μαρτυρία Αθανάσιου Παπατριανταφύλλου»

ΙΙ. Καλλιέργεια ζαχαροκάλαμου στο Ελαφοχώρι Έβρου – Μαρτυρία Δημητρίου Σταθάκη

Η δεύτερη αναφορά στην καλλιέργεια ζαχαροκάλαμου, μαζί με εξαιρετικές φωτογραφίες-τεκμήρια από την καλλιέργειά του, αντλούμε από το βιβλίο του κομοτηναίου σήμερα συνταξιούχου εκπαιδευτικού κ. Δημητρίου Σταθάκη, για την ιστορία του χωριού καταγωγής του του Ελαφοχωρίου Έβρου2 . Γράφει εκεί:

«Πετιμέζι έκαναν και με το ζαχαροκάλαμο, το οποίο στα πρώτα χρόνια καλλιεργούσαν συστηματικά. Όταν ωρίμαζε, έκοβαν τα καλάμια με μεγάλους σβανάδες (κλαδευτήρια), το κουβαλούσαν δεμάτια δεμάτια στο κάρο και τo μετέφεραν στο σπίτι. Εκεί το καθάριζαν από τα φύλλα και τα γυμνά καλάμια τα περνούσαν ανάμεσα από δυο κάθετους ξύλινους κυλίνδρους χειροκίνητους. Αυτοί εφάπτονταν μεταξύ τους, συμπίεζαν το καλάμι και ο γλυκός χυμός που έτρεχε συλλεγόταν σε μια μπακίρα. Αφού τον στράγγιζαν για να τον καθαρίσουν από τα φύλλα και άλλα σκουπίδια, τον έβραζαν και έκαναν το πετιμέζι και τα ρετσέλια.»

Να’ ναι καλά η πρόεδρός μας που μας τα θύμισε…

Εμείς μόνον με τη σειρά μας να υπενθυμίσουμε ότι η ενασχόληση με τη γη είναι πλούτος. Η πρώτη σήμερα εξαγωγός ευρωπαϊκή χώρα οπωροκηπευτικών είναι η Ολλανδία… Εμείς με τα τόσα συγκριτικά πλεονεκτήματα –ήλιο και φύση– περί άλλων πολλών τυρβάζουμε, έχοντας σφοδρά απαξιωμένη μέσα μας ακόμη την πρωτογενή παραγωγή. Εστιάζοντας στις καφετερίες και επιλέγοντας ως απασχόληση το ντελίβερι και δη σε μέρη… τουριστικά.

Κι όμως στις μεγάλες ιστορικές δοκιμασίες που έζησε ο τόπος η γη και η καλλιέργειά της, φανερά ή μυστικά, μας έσωσε…3

*Η Τζένη Κατσαρή-Βαφειάδη είναι φιλόλογος.

1 Πολιτιστικός Σύλλογος Ροδίτη, «Ροδίτης νομού Ροδόπης: Στα χνάρια της ιστορίας και του πολιτισμού – Φωτογραφικό Λεύκωμα», Κομοτηνή: Παρατηρητής της Θράκης, 2019, σ. 30.
2 Δημήτριος Σταθάκης, «Ελαφοχώρι Έβρου: Ιστορία – Παράδοση – Πολιτισμός», Κομοτηνή: Παρατηρητής της Θράκης, 2015, σ. 131.
3 Αναφερόμαστε στις δύο περιόδους βουλγαρικής κατοχής του τόπου, το 1913-1919 και το 1941-1944
4 Δημήτριος Σταθάκης, ο.π.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.