Ο εκ Τραπεζουντος Ιερομοναχος Μαξιμος ο Ιβηριτης

Μελετώντας την ιστορία του Ποντιακού Ελληνισμού συναντούμε δεκάδες επώνυμους ιεράρχες, που μέσω της ορθοδοξίας έπαιξαν τεράστιο ρόλο στην διατήρηση της συνείδησης των Ελλήνων του Πόντου, στο διάβα του χρόνου της μακραίωνης παρουσίας τους στην ποντιακή γη.

Κυρίως όμως χιλιάδες άσημοι ιερείς του Πόντου, στα χωριουδάκια και τους μαχαλάδες, σε τόπους απόμακρους, απομονωμένους, στα βάθη του Πόντου, στην μακρινή Ανατολία και σε απλησίαστες βουνοκορφές, με το ψαλτήρι, το ευαγγέλιο στο χέρι και τα λίγα κολλυβογράμματα, γαλούχησαν τις γενεές των Ποντίων με τη διαφορετικότητα τους από τους μουσουλμάνους, άσχετα αν η γλώσσα τους ήταν Ελληνική, Τουρκική, Αρμένικη ή κάποια άλλη.

Τιμώντας την γενοκτονία των Ποντίων, τολμώ να αρθρώσω λίγες λέξεις από μια, πολύ μικρή χρονικά, συνάντηση και γνωριμία, με ένα άγνωστο Πόντιο, υπηρέτη της Παναγίας, εκ Τραπεζούντας, όπως περήφανα ανάφερε.

Παρέα με το γιο μου, κατηφορίζουμε από τις Καριές του Αγίου Όρους προς την Ι.Μ. Ιβήρων, ακολουθώντας το πανάρχαιο καταπληκτικό μονοπάτι, που το χρησιμοποιούν πάνω από χίλια χρόνια, εκατομμύρια μοναχοί και λαϊκοί. Ήταν πρωινές ώρες της 16ης Ιουνίου 1992 όταν φθάσαμε για προσκύνημα στην Ι.Μ. Κουτλουμουσίου.

Συνεχίσαμε στο μονοπάτι, δεν πέρασε πολύ ώρα που προσπεράσαμε την άδεια πλέον Παναγούδα, όπου έζησε ο Άγιος Παΐσιος και είδαμε ένα μοναχό να κάθεται, παρέα με ένα λαϊκό, στα σκαλοπάτια του μικρού σπιτιού, δίπλα σε ένα όμορφο και περιποιημένο εκκλησάκι. Αυθόρμητος ο Αγιορείτικος χαιρετισμός, ευλογείτε γέροντα και άμεση, όπως πάντα η πρόσκληση να περάσουμε για το παραδοσιακό κέρασμα και μια κουβέντα.

Μόλις καθίσαμε παρατήρησα σε μικρή απόσταση ένα μαρμάρινο τάφο με το σταυρό να γράφει: ΕΝΘΑΔΕ ΚΕΙΤΑΙ Ο ΔΟΥΛΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΣ ΜΑΞΙΜΟΣ ΙΒΗΡΙΤΗΣ ΕΚ ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΟΣ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ ΓΕΝΝΗΘΕΙΣ ΤΩ 1904, χωρίς ημερομηνία κοιμήσεως.

Άρχισε η συζήτηση και από την προφορά και χροιά της φωνής, σε συνδυασμό με το όνομα στο τάφο, ήλθε στο νου μου η μορφή του σεβάσμιου Γέροντα Ιερομόναχου Μάξιμου.

Άκουσα το γεροντικό ψαλμό του και θαύμασα τον τρόπο τέλεσης της λειτουργίας, ένα βράδυ της πρώτης μου επίσκεψης, 19-6-1986, στο Άγιον Όρος. Από τις τρείς μετά τα μεσάνυχτα μέχρι τις επτά το πρωί, στην Ι.Μ. Ιβήρων, στο εκκλησάκι της Παναγίας της Πορταΐτισσας, σε κλίμα βυζαντινό, με τους χορούς των μοναχών, η Άγια μορφή ενός Γέροντα λειτουργούσε με ποντιακή προφορά, σέρνοντας μετά βίας τα αδύναμα πόδια του και ανέγνωσε δυο Ευαγγελικές Περικοπές, μία της ημέρας και μία προς τιμήν της Παναγίας, όπως αργότερα μας εξήγησε. Η εκκλησία σκοτεινή, μόνο η εικόνα της Παναγίας φωτισμένη με τρία καντήλια, χωρίς κεριά, με πολύ λιβάνι, σε οδηγούσε στην αυθόρμητη επιθυμία και άμεση κίνηση, να γονατίσεις μπροστά στο εικόνισμα και να προσευχηθείς με όλη σου την ψυχή, από τα βάθη της καρδιά σου. Ήταν η ωραιότερη λειτουργία που παρακολούθησα στη ζωή μου και είναι αδύνατο να την περιγράψω, μόνο βιωματικά αποδίδεται το μεγαλείο της.

Αυτός ήταν ο Γέροντας που συνομιλούσα, ο Μάξιμος, αυτόν περίμενε ο τάφος που έγραφε το όνομά του και το έτος γεννήσεως, περιμένοντας να κοιμηθεί ο ένοικός του, για να συμπληρώσει ο τεχνίτης την ημερομηνία κοίμησής του. Ο μοναχός δεν πεθαίνει, κοιμάται.

Πατέρα Μάξιμε, ρώτησα, σεις δεν λειτουργούσατε στην Παναγία την Πορταΐτισσα.

-Ναι, απάντησε, και διέκρινα ένα ανθρώπινο παράπονο.

-Υπηρέτησα την Παναγία πενήντα χρόνια, δεν την εγκατέλειψα ούτε μέρα, ήμουν παρών στη λειτουργία, όσο άρρωστος κι αν ήμουνα. Λίγα χρόνια μετά τον ξεριζωμό από τον Πόντο ήλθα στο Περιβόλι της και δεν έφυγα ποτέ από κοντά της. Δυο φορές άφησα το Περιβόλι της, είπε και σταυροκοπήθηκε, σα να ζητούσε συγχώρεση για αυτή του την αμαρτία. Και τις δυο φορές, αυτός που κάθεται δίπλα μου, το πνευματικό μου παιδί, έκανε τα έξοδα, με συνόδευσε και με βοήθησε. Την πρώτη φορά με αξίωσε η Παναγία και πήγα στους Αγίους Τόπους, να δω και να προσευχηθώ στα Άγια Προσκυνήματα, όπου έζησε και μαρτύρησε ο Χριστός μας. Την άλλη φορά, με το ζόρι, με πήγαν στη Θεσσαλονίκη όπου εγχειρίστηκα στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ.

Πριν από δύο χρόνια ήλθαν νέοι μοναχοί, που αποφάσισαν και μετέτρεψαν τη λειτουργία του μοναστηριού από ιδιόρρυθμο σε κοινόβιο. Έτσι πήραν όλα τα διακονήματα μας και εμείς, οι παλιοί, μείναμε χωρίς ευθύνες. Όπως πρέπει να κάνει κάθε μοναχός, που δεν μπορεί πλέον να προσφέρει και να μη φέρνω εμπόδια στους νέους μοναχούς, αποσύρθηκα στο κτήμα αυτό που βλέπετε. Ευτυχώς, μου το παραχώρησε η Ιερά Κοινότητα πριν από πολλά χρόνια και έχτισα, πάλι με τη βοήθεια ανθρώπων, την καλύβα μου και το εκκλησάκι. Ετοίμασα και τον τάφο μου, όπου θα κοιμηθώ, όταν το θελήσει ο Κύριος.


Γέροντας Μάξιμος, ο Ιβηρείτης, ο Πόντιος, ο παπα Μάξιμος, ίσως απλά Μάξιμος μοναχός, πιστός υπηρέτης της Ορθοδοξίας. Πολλοί θα τον θυμούνται, όπως και εγώ, με σεβασμό και θαυμασμό για την πίστη και τον τρόπο ζωής του. Πιστεύω ότι εκεί ψηλά που βρίσκεται συνεχίζει να υπηρετεί την Παναγία και σίγουρα έχει τη δυνατότητα να ευλογεί όλο τον κόσμο.

Γεννήθηκε στην περιοχή της Τραπεζούντας, το 1904, «σην Πατρίδαν», όπως θα έλεγε στην ποντιακή διάλεκτο, κοντά στον Άγιο Γεώργιο τον Περιστερεώτα, ο κατά κόσμον Αντώνιος Τυριτίδης. Πιστός και ευλαβής χριστιανός από τα μικρά του χρόνια, βρέθηκε πρόσφυγας το 1922 στην Αλιστράτη Σερρών και το 1928 πήγε εκεί που ήθελε η ψυχή του, υπηρέτης της Παναγίας, στο Περιβόλι της.
Ανεπαύθει εν Κυρίω στις 25.12.1999, ο Παπα Μάξιμος, τη λαμπρή ημέρα των Χριστουγέννων, στη μονή της μετανοίας του, υπό τη σκέπη της λατρευτής του Πορταΐτισσας, ο Προσμονάριος και Ιερέας της.

Έφερε το όνομα του Αγίου Μαξίμου του Ομολογητού, που γεννήθηκε το 580 στην Κωνσταντινούπολη και εκοιμήθη την 13-8-662 στη Λαζική του Πόντου. Ενός Αγίου από τις ιστορικότερες εκκλησιαστικές προσωπικότητες της Βυζαντινής περιόδου. Στέλεχος διοικητικό της Βυζαντινής αυτοκρατορίας και αργότερα μοναχός, με τεράστιο και αρτιότατο θεολογικό, φιλοσοφικό έργο, που δεν αφήνει ασυγκίνητους τους σημαντικότερους ερευνητές της θεολογικής και φιλοσοφικής επιστήμης, ακόμη και σήμερα και τιμάται την 21η Ιανουαρίου και την 13 Αυγούστου, σε όλα τα δόγματα της Χριστιανοσύνης.

Οι καθημερινές προσευχές του Ιερομονάχου Μαξίμου, από το ιερό της Παναγίας Πορταΐτισαας του Αγίου Όρους και η ευλογία του, από εκεί ψηλά που βρίσκεται, ήταν και είναι  βάλσαμο στις ψυχές όλων των ανθρώπων και ιδιαίτερα των Ποντίων.

Σημείωση: Για τη σύνταξη του κειμένου, πέρα από την προσωπική επαφή, χρησιμοποιήθηκαν φωτογραφίες και πληροφορίες από το διαδίκτυο.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.