Σωτηρια η παγιδα τελικα «το προξενιο»;

Από τις εκδόσεις «Ψυχογιός» κυκλοφόρησε το 2020 το νέo μυθιστόρημα του Γ. Σ. Πολίτη «Το προξενιό της Ιουλίας» (σ. 416), το οποίο κινείται στους σκοτεινούς δρόμους δολοφονιών και φυλακών, δίνοντας την εντύπωση αστυνομικού μυθιστορήματος. Από το εξώφυλλο του βιβλίου ξεχωρίζει ήδη, καθώς καταλαμβάνει και τον μεγαλύτερο χώρο, το λευκό νυφικό εντείνοντας έτσι το μαύρο του φόντου. Εξάλλου, πρόκειται για το «προξενιό» του τίτλου το οποίο θα δώσει τη θέση του στον γάμο κι αυτός με τη σειρά του στον θάνατο.

Το μυθιστόρημα του Γιώργου Πολίτη αφιερώνεται «σε όλους όσοι αντιλαμβάνονται πως καμία πίστη δεν είναι αξιότερη της ελάχιστης γνώσης», γεγονός που συνδέεται με τα διαδοχικά συμβάντα από τα οποία περνάει η ιστορία της Ιουλίας, μια ιστορία στην οποία μέχρι και το τελευταίο λεπτό δεν λείπουν οι αποκαλύψεις, ζωής, εγκλεισμού και θανάτου. Φανερώνοντας τη ρευστότητα των πραγμάτων αλλά και των εκδοχών της ζωής.

Λίγα λόγια για το βιβλίο

Το προξενιό της Ιουλίας Βένιου με τον μεγαλοκτηματία Γιωργίκη Προβιό έμελλε να γίνει το σπουδαίο νέο ολάκερου του κάμπου της Λάρισας. Έπειτα από μερικά χρόνια, ο επίλογος του γάμου της σφραγίζεται με τη δολοφονία του συζύγου και της τρίχρονης κόρης της. Η ίδια, έχοντας καταδικαστεί σε θάνατο, παραμένει αμίλητη, αποδεχόμενη τη μοίρα και, συνεκδοχικά, την ενοχή της.

Έξι ημέρες πριν από την εκτέλεσή της, η νεαρή δημοσιογράφος Αλεξάνδρα Γκίκα προσπαθεί να της πάρει μια συνέντευξη μέσα στις Φυλακές Αβέρωφ, όπου και κρατείται· στο πλευρό της ο δικηγόρος Δημητρός Ατζαλίνας.

Οι αχνές μνήμες της καταδικασμένης, που δείχνει να ξυπνάει από τον λήθαργο, θα τους γυρίσουν πέντε χρόνια πίσω, στη μετεμφυλιακή εποχή τον Δεκέμβριο του 1949. Η αφήγησή της γεννά και στους δύο ζωηρές υποψίες πως υπάρχει μια «πλάγια ιστορία», μια δεύτερη εξήγηση των γεγονότων που η αποδοχή και απόδειξή της μπορεί να την αθωώσει. Αλλά ο χρόνος που τους απομένει είναι λιγοστός.

Υποθέσεις, συνδέσεις γεγονότων, συνειρμοί, αποφάσεις κι ένας αγώνας δρόμου για να αποδείξουν την αθωότητά της, ενώ οι δείκτες του ρολογιού έχουν ξεκινήσει ήδη να μετρούν αντίστροφα. Τα γεγονότα δικαιολογούν κάθε ψήγμα αισιοδοξίας.
Η αλήθεια, όμως, δεν έχει φανερώσει την τελική της όψη…

Η δολο (φόνος) Ιουλία

Παίρνοντας τα πράγματα από την αρχή, το βιβλίο ξεκινά την αφήγησή του in media res, δηλαδή από τη μέση της ιστορίας, από τις Φυλακές Αβέρωφ, έξι μέρες πριν την εκτέλεση της Ιουλίας στις 15 Οκτωβρίου 1954.  Μέσα από τον αφηγητή γίνεται και η πρώτη παρουσίαση της Ιουλίας, η οποία δεν κατονομάζεται, αλλά παρουσιάζεται ως μια δολοφόνος χωρίς το αίσθημα της μετάνοιας. Συγκεκριμένα διαβάζουμε:

«[…] Η εφημερίδα που ήταν διπλωμένη πρόχειρα στη γωνία του γραφείου είχε τη φωτογραφία μιας γυναίκας με βλέμμα απλανές, άδειο, θαρρείς φτιαγμένο από μάρμαρο. Ήταν φανερό πως μέσα της είχαν πεθάνει όλα τα συναισθήματα. Η μετάνοια θα παρέμενε γι’ αυτή μια άγνωστη έννοια όσα χρόνια κι αν περνούσαν, καθώς έδειχνε να μην έχει ούτε συναίσθηση των πράξεών της αλλά ούτε και επαφή με το περιβάλλον. Έτσι, τα συμπεράσματα που με βεβαιότητα αναφέρονταν στο τρίστηλο κάτω από την εικόνα της ήταν αυθαίρετα και αποτελούσαν αποκύημα της φαντασίας του συντάκτη, ο οποίος κι έφερε ακέραια όλη την ευθύνη: “Η συζυγοκτόνος και παιδοκτόνος Ιουλία Προβιού, ήτις κατεδικάσθη ομοφώνως εις θάνατον διά τυφεκισμού υπό του Μεικτού Ορκωτού Κακουργιοδικείου Λαρίσης, παραμένει εισέτι αμετανόητος. Βέβαιον είναι, δε, πως, εάν είχε τη δυνατότητα, θα διέπραττε εκ νέου το φρικτόν, διπλούν έγκλημά της. Πρόκειται να εκτελεσθή την 21ην τρέχοντος μηνός. Η απόφασις αύτη εφιλοδώρησεν το Πανελλήνιον με ανάσες ευδαιμονίας”».

Ρόλο κλειδί στην ιστορία διαδραματίζει η νεαρή δημοσιογράφος Αλεξάνδρα Γκίκα, η οποία επιθυμεί να πάρει συνέντευξη από την Ιουλία, και στην πρώτη τους συνάντηση παγώνει μπροστά στην ιδέα της επερχόμενης εκτέλεσής της.

Διαβάζουμε σχετικά:

«Τόλμησε να απλώσει το χέρι να της τα χαϊδέψει. Ένιωσε την ανάγκη να το κάνει, μιας και το μυαλό της είχε αδειάσει εμπρός στο δράμα ενός ανθρώπου που επρόκειτο να χάσει τη ζωή του. Αυτόματα, η μορφή της νεαρής γυναίκας που θα τουφεκιζόταν σε έξι μέρες απέκτησε μια άλλη διάσταση στον νου της, που συνέθετε τη λέξη “δέος” με γράμματα χοντρά κεφαλαία. Μορφή ιερή την ονόμασε».
Η ηρωίδα αυτή αντικατοπτρίζει την ανθρώπινη πλευρά όλων μας μπροστά στο δράμα του θανάτου, μια πλευρά που θα οδηγήσει την Αλεξάνδρα στην αναζήτηση της αλήθειας. Γιατί η Ιουλία μοιάζει πια παραδομένη στην τραγωδία της και έτοιμη να οδηγηθεί στη λύτρωση που φέρνει σε τέτοιες περιπτώσεις ο θάνατος. Μάλιστα, η περιγραφή της προκαλεί λύπηση κι έρχεται σε αντίθεση με την πρώτη περιγραφή της δολοφόνου:

«Η Ιουλίτσα έγειρε το πρόσωπό της λοξά, και η όψη της θύμιζε σούρουπο. Εκείνο το σύθαμπο που αφήνει η κούραση να κοπιάσει, να έρθει να συστηθεί σε κάθε μορφή που έχουν σωθεί οι ελπίδες της. Ήταν ολόκληρη μια τραγωδία σε αποσύνθεση. Κραυγές και λύπες ξέχωρα, άτακτα σκορπισμένες, να συνθέτουν ένα και μόνο κορμί».

Έτσι, ο δρόμος που ανοίγεται μέσω αυτού του μυθιστορήματος  περιλαμβάνει μια σειρά από παράδοξα που πρέπει να λυθούν. Μπορεί η Ιουλία τελικά να σκότωσε τον άντρα και το παιδί της; Οι έξι μέρες αρκούν για να λυθεί το μυστήριο της ιστορίας της;
Πράγματι, δεν γνωρίζουμε. Αντιλαμβανόμαστε όμως πως η ανάγνωση αρκεί. Κι η ανάγνωση όλων μας είναι αυτή που θα αθωώσει ή θα εκτελέσει την Ιουλίτσα.

Ο συγγραφέας Γιώργος Σ. Πολίτης

Ο Γιώργος Σ. Πολίτης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1960. Σπούδασε αρχιτεκτονική εσωτερικών χώρων και ζωγραφική. Εργάστηκε στους συγκεκριμένους τομείς για ένα διάστημα και κατόπιν δημιούργησε τη δική του επιχείρηση. Παρακολούθησε μαθήματα φιλοσοφίας, ψυχολογίας και πολιτικής οικονομίας στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ως αρθρογράφος έχει συγγράψει περισσότερα από 300 άρθρα τα οποία κυκλοφορούν ευρέως στον περιοδικό τύπο και το διαδίκτυο. Τα τελευταία χρόνια ασχολείται με τη συγγραφή μυθιστορηματικών έργων και έχει εκδώσει τα μυθιστορήματα: «Το γράμμα που δεν διαβάστηκε ποτέ» (Ωκεανίδα, 2018), «24 στιγμές ακραίου πάθους» (Ηρόδοτος, 2017) και «Ηφαες, Αδελαη;» (Ηρόδοτος, 2014).

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.