Η επισκεψη της Κλειως

1821 - Ήταν κατάλληλη η στιγμή για την Επανάσταση;

Παρ' όλο που το ελληνικό γένος κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων αιώνων πριν από το 1821, είχε γνωρίσει εμπορική, οικονομική και εκπαιδευτική άνθηση, η ακριβής επιλογή του χρόνου του ξεσηκωμού δεν οφείλεται τελικά παρά σε τυχαίες συγκυρίες. Ας μην ξεχνάμε ότι ο ίδιος ο μεγάλος δάσκαλος του Γένους, Αδαμάντιος Κοραής, είχε προβλέψει ότι θα χρειαζόταν κανονικά μισός αιώνας ακόμη προκειμένου να διεκδικήσει το έθνος την ελευθερία του. Στο μεσοδιάστημα που μεσολαβούσε ο χρόνος θα μπορούσε να αξιοποιηθεί δημιουργικά από τους Έλληνες προκειμένου αυτοί να  μορφωθούν.

Πράγματι, η διεθνής συγκυρία, με την Ιερά Συμμαχία που καταδίκαζε κάθε επανάσταση, ήταν αδιαμφισβήτητα εναντίον των Ελλήνων. Η Γαλλία και η Μεγάλη Βρετανία υπερασπίζονταν ακόμη το δόγμα της ακεραιότητας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ο αυστριακός καγκελάριος Μέτερνιχ καταδίκαζε κάθε απόπειρα φιλελευθερισμού και η ίδια η Ρωσία, παρά τη συμπάθεια που έτρεφε προς την ομόδοξη χώρα μας, δεν ήταν έτοιμη σε αυτή τη χρονική συγκυρία να στηρίξει το ελληνικό αίτημα- γι’ αυτό μάλιστα και ο ίδιος ο τσάρος Αλέξανδρος Α΄ καταδίκασε την επανάσταση στη Μολδοβλαχία.

Τι ήταν λοιπόν αυτό που έκανε τους Έλληνες να επιλέξουν το 1821 ως χρόνο κατάλληλο για τον ξεσηκωμό; Το δίχως άλλο, η εξέγερση του Αλή Πασά των Ιωαννίνων κατά του σουλτάνου ήταν εκείνο το γεγονός το οποίο θεώρησαν πως μπορούσαν να το εκμεταλλευτούν προς όφελός τους. Σκέφθηκαν δηλαδή, οι Έλληνες της Πελοποννήσου, πως, εφόσον δεν τάσσονταν ξεκάθαρα με το μέρος του δαιμόνιου πασά, δεν είχαν παρά να επωφεληθούν τα μέγιστα από τη διαμάχη του με τον σουλτάνο. Πράγματι, η απασχόληση του αρχιστράτηγου των Οθωμανών με την ανταρσία του Αλή Πασά δεν μπορούσε παρά να αποβεί επωφελής για την ελληνική επαναστατική υπόθεση, όπως και πράγματι έγινε.
Έτσι λοιπόν πρωτίστως οι τυχαίες συγκυρίες ήταν εκείνες που βοήθησαν την ελληνική επανάσταση να εδραιωθεί κατά τη χρονική στιγμή που τελικά αυτή ξέσπασε.

ΠΗΓΗ: C.M. Woodhouse, 1821, Ο πόλεμος της ελληνικής ανεξαρτησίας, εκδ. Παπαδόπουλος

*Η Λεύκη Σαραντινού είναι φιλόλογος, ιστορικός και συγγραφέας.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.