Μεταξυ εντονων συναισθηματων και αρωματων «Το κοκκινο μαντιλι» του Κυριακου Αθανασιαδη

Από τις εκδόσεις «Ψυχογιός» κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 2020 το νέο μυθιστόρημα του Κυριάκου Αθανασιάδη «Το κόκκινο μαντίλι» (σ. 440, μαλακό εξώφυλλο), το οποίο είναι ένα μοναδικό ανάγνωσμα για κάθε υποψήφιο «ταξιδιώτη». Το αναγνωστικό αυτό ταξίδι φέρνει στην επιφάνεια περίεργα πλάσματα, όπως για παράδειγμα μια νεράιδα, η οποία αποτελεί κανονικότητα της μυθιστορηματικής πραγματικότητας. «Το κόκκινο μαντίλι» μοιάζει να ξεπηδά αβίαστα από την ψυχή του Κυριάκου Αθανασιάδη και σκοπό έχει να επαναφέρει σ’ όλους μας συναισθήματα αγνότητας και συγκίνησης, τα οποία μοιάζουν μακρινά από την εποχή μας.

Η υπόθεση του έργου

Ο Καλλίνικος, κεντρικός ήρωας του μυθιστορήματος, είναι ένα αγόρι γεμάτο περιέργεια για τα πάντα, γεννιέται το 1900, στους Αγίους Πάντοτε, κάπου κοντά στην Κώμη, ψηλά στο βουνό, σε μια περιοχή παλιά, χορτασμένη με ιστορία και μυστικά. Θα μεγαλώσει δύσκολα, δουλεύοντας από τα πέντε του χρόνια για να στηρίξει το σπιτικό του. Μέχρι που το σπιτικό του το ίδιο, στο πρόσωπο μιας σκληρόκαρδης μητριάς, θα τον αναγκάσει να φύγει.

Μπακαλόγατος πια, υιοθετημένος από δυο θεόρατους μπακάληδες, δυο πραγματικούς αγίους που θα τον λατρέψουν, θα δει τα χρόνια να περνούν με πολλή δουλειά και πολλή αγάπη, με ράψιμο, κέντημα, μαγειρική… και με λίγη μαγεία. Κι αν δεν κατάφερε ποτέ του να μάθει γράμματα, τουλάχιστον θα ερωτευτεί.

Όμως, οι καιροί είναι παράξενοι, άγριοι και θέλουν τον Καλλίνικο κοντά τους. Γιατί πρέπει να γίνουν πολλά πέρα στη Μακεδονία, στον μεγάλο αγώνα του έθνους, κι άλλα τόσα ακόμη πιο μακριά, στη Σμύρνη –κι ακόμα, ακόμα πιο βαθιά σ’ εκείνα τα αρχαία χώματα της Ανατολής. Και το αγόρι, ντυμένο με μια στολή που δεν του ταιριάζει, θα πάει εκεί, ίσια στο κόκκινο μάτι όλων των πολέμων.  Μα η καρδιά του πάντα θα χτυπά για την Κώμη. Και για τη Λέλα –τη Λέλα του.

Πρόκειται,  λοιπόν, για ένα ταξίδι στο πρώτο μισό του εικοστού αιώνα, πέρα για πέρα αληθινό. Κι ας πρωταγωνιστεί, κοντά στον Καλλίνικο, στη Λέλα και σε όλους τους άλλους, μια νεράιδα με το μαντίλι της. 

Άλλων κόσμων… συναντήσεις

Η συγγραφική δεινότητα κάθε συγγραφέα φαίνεται από την ικανότητά του να «πείθει» τους αναγνώστες του και να τους εισάγει, τελικά, στον φανταστικό κόσμο του βιβλίου του. Ο κόσμος του Κυριάκου Αθανασιάδη μας παρασέρνει σε τέτοιο βαθμό που θα θέλαμε έστω και για λίγο να είμαστε μέρος του, γεγονός βέβαια που επιτυγχάνεται μέσω της ανάγνωσης. Διαβάζουμε στις πρώτες σελίδες, σχετικά με τη συνάντηση του Καλλίνικου με τη νεράιδα:

«Την είδε να ξεκολλάει από τους θάμνους δίπλα στο μονοπάτι σαν να ’ταν φτιαγμένη από πρασινάδα και αγκάθια και χώμα. Και από δροσιά. Τη μια στιγμή δεν ήταν εκεί, και την άλλη είχε ξεπεταχτεί από τα πουρνάρια και είχε στηθεί μπροστά του με το κουρελιασμένο της φουστάνι κόβοντάς του τον δρόμο. Και δεν έκανε σκιά. Άρα νεράιδα.

Το αγόρι άφησε το χαλινάρι της αγελάδας του –γιατί όλη αυτή την ώρα οδηγούσε μια αγελάδα, καστανόξανθη και κάπως τυφλή, που είχε δυο αδειανά τσουβάλια πάνω στη ράχη της– και ανασήκωσε τους ώμους. Οι ώμοι του ήταν δυο τριγωνάκια ντυμένα με εκείνη την μπλούζα από παλιό μαλλί».
 
«Εσύ τι λες ότι είμαι;»: Αυτή η ερώτηση απευθύνεται, ουσιαστικά και σ’ όλους τους αναγνώστες. Εμείς τι πιστεύουμε ότι είναι αυτό το περίεργο πλάσμα που εμφανίζεται μέσα από τα χόρτα στον Καλλίνικο; Κι εδώ κάθε υπόθεση είναι αποδεκτή, γιατί για τον καθένα μας ανοίγονται κι άλλες αναγνωστικές προοπτικές. Κι ας μην ξεχνάμε πως το όνομα του πρωταγωνιστή, του Καλλίνικου, προέρχεται από το κάλλος και τη νίκη. Από την ομορφιά της ψυχής που οδηγεί τα πάντα σε νίκη.
 
Όσον αφορά τους υπόλοιπους ήρωες του μυθιστορήματος, η Κέλλη Κρητικού σχολιάζοντας «Το κόκκινο μαντίλι» σε κείμενό της στην ιστοσελίδα “Athens voice”, επισημαίνει σχετικά: «Κάθε ήρωας είναι μοναδικός και εξαίσια σμιλευμένος. Φιγούρες αληθινές, γνήσιες, απτές. Από εκείνες που φέρνουν στον νου του αναγνώστη οικεία του πρόσωπα από το παρελθόν, με χαρακτηριστικά και συμπεριφορές γνώριμες, ξυπνώντας τρυφερές αναμνήσεις. Ο κύριος Κρόκος, οι αγαθοί γίγαντες Βάρσος και Φερδινάνδος –“ασφαλώς”–, η Λέλα, η κυρία Ροδή, ο Γυλιός, ακόμα και η Πλατυτέρα, είναι προσωπικότητες που γεννούν μυριάδες συναισθήματα με τις πράξεις τους και τη στάση τους. Δεν υπάρχουν πρώτοι και δεύτεροι ρόλοι, ο καθένας τους φέρει μια ειδική αποστολή, απόλυτα συνυφασμένη με το παρόν και το μέλλον του Καλλίνικου. Κάθε τους απόφαση, κάθε τους επιθυμία, κάθε τους αναστεναγμός, ανοίγει δρόμους και μυστικά περάσματα για να ανδρωθεί το αμούστακο αγόρι και να χαράξει το σημάδι του ανεξίτηλα στις περγαμηνές της ιστορίας. Με τον δικό του απαράμιλλο τρόπο».  

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα

Ο Κυριάκος Αθανασιάδης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1963. Εργάστηκε για τρεις δεκαετίες στον χώρο του βιβλίου ως επιμελητής εκδόσεων, αναγνώστης πεζογραφίας και στέλεχος εκδοτικού οίκου. Επίσης, είναι συνιδρυτής του πολιτιστικού-πολιτικού ιστότοπου και διαδικτυακού ραδιοφώνου “Amagi”. Έχει εκδώσει περί τα τριάντα βιβλία, ανάμεσά τους και αρκετά παιδικά, καθώς και έξι μυθιστορήματα για εφήβους, με διάφορα ψευδώνυμα. Από τις εκδόσεις «Ψυχογιός» κυκλοφορεί, επίσης, το μυθιστόρημά του «Οι τέσσερις εποχές της μέλισσας» (2018, σ. 448), καθώς και το βιβλίο του «Οδηγός συγγραφής: Πώς γράφουμε ένα μυθιστόρημα και τι πρέπει να αποφεύγουμε σε 50 κανόνες» (2016, σ. 152). 
 
 
 
 
 
 
 
 

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.