«Δεξι κιτρινο λουστρινι» της Ιφιγενειας Τεκου

Ένα ψυχογραφικό μυθιστόρημα για τη γυναικεία ύπαρξη κυκλοφόρησε το 2020 από τις εκδόσεις «Ψυχογιός»

Λίγους μήνες έχει που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Ψυχογιός» το βιβλίο της Ιφιγένειας Τέκου με τίτλο «Δεξί κίτρινο λουστρίνι» (2020, σ. 448) και μας δίνει την εντύπωση πως πρόκειται για ένα μοναδικό και διαχρονικό μυθιστόρημα –αν και σύγχρονο– το οποίο κάθε αναγνώστης επιθυμεί να διαβάσει. Εξαρχής ξεχωρίζει ο τίτλος του βιβλίου όπου το αντικείμενο ‒το λουστρίνι‒ μαρτυρά μια σχέση αναζήτησης για το ζευγάρι του. Ο προσδιορισμός του χρώματος προσδίδει μια πινελιά ζωής, δημιουργίας και αρχής, καθώς το κίτρινο, χρώμα του ήλιου, αποκόπτει το έρεβος του σκότους. Έτσι, θα λέγαμε πως «το δεξί κίντρινο λουστρίνι», αποτελεί και τον πρωταγωνιστή του βιβλίου.

Ένα βιβλίο για την αληθινή φιλία, τον ρατσισμό, την ξενοφοβία και το παράλογο της βίας

Κάλυμνος 1934, ιταλική κατοχή. Η Θεμελίνα και η Χριστίνα, συμμαθήτριες και αδελφικές φίλες, μοιράζονται τα πάντα: σκέψεις, όνειρα, φοβίες, τη στοργική μητέρα της Θεμελίνας, ένα ζευγάρι κίτρινα λουστρίνια, που τα φοράνε εναλλάξ, αλλά και ένα φρικιαστικό μυστικό που τις κατατρύχει. Όταν κάποια στιγμή γίνονται μάρτυρες ενός βιασμού που καταλήγει σε φόνο, έρχονται τα πάνω κάτω στη ζωή τους, αφού δράστης είναι ο Ιταλός διοικητής του νησιού. Λίγο καιρό αργότερα η Χριστίνα εξαφανίζεται, αφήνοντας ως μοναδικό ίχνος το ένα από τα δύο αγαπημένα της κίτρινα λουστρίνια, το δεξί, ενώ η Θεμελίνα με τη μητέρα της ακολουθούν με άλλους συμπατριώτες τους τον δρόμο της μετανάστευσης.

Δεύτερη πατρίδα τους θα είναι στο εξής το Σαλέν ντε Ζιρό, στη Νότια Γαλλία, όπου οι συνθήκες εργασίας στις αλυκές είναι παραπάνω από σκληρές, ενώ όλοι οι ξένοι έρχονται καθημερινά αντιμέτωποι με τον ρατσισμό, τα στυγνά αφεντικά και την απόλυτη φτώχεια. Νέες φιλίες, έρωτες και μικρές ευτυχισμένες στιγμές κάνουν τον καιρό να περνά γρήγορα, ώσπου ξεσπά ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος και η ζωή της Θεμελίνας αλλάζει προς το χειρότερο. Εγκλήματα, δωσίλογοι, στρατόπεδα αιχμαλωσίας, κρεματόρια, Αντίσταση και ένας έρωτας γεννημένος μέσα στις φλόγες του πολέμου ατσαλώνουν τη θέληση της Θεμελίνας για ζωή –ωστόσο δεν παύει να νιώθει μισή. Μέχρι που ένα κίτρινο λουστρίνι βρίσκεται έξω από την πόρτα της.
Ένα βιβλίο για την αληθινή φιλία, τον ρατσισμό και την ξενοφοβία, το παράλογο της βίας και του πολέμου, τον θάνατο και τον έρωτα. Σημείο αναφοράς στην ξέγνοιαστη νιότη και την ελπίδα: ένα ζευγάρι κίτρινα λουστρίνια.

Ιφιγένεια Τέκου «Υπάρχουν τρία είδη ανθρώπων: οι ζωντανοί, οι νεκροί και αυτοί που πηγαίνουν στη θάλασσα»

Η συγγραφέας επιλέγει να ασχοληθεί στο μυθιστόρημά της με μία άγνωστη ιστορική όψη της ελληνικής πραγματικότητας του 20ού αι., την οποία μέσω μία τρυφερής γυναικείας ιστορίας την αναδύει από τις ιστορικές μνήμες. Όπως η ίδια γράφει στο «Βlog του Ψυχογιού» ασχολήθηκε με: «κάτι που δεν είναι ευρέως γνωστό, καθώς αποτελεί μια πτυχή της ελληνικής μεταναστευτικής ιστορίας άγνωστη μέχρι σήμερα τόσο στην Ελλάδα όσο και στη Γαλλία. […] από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα μεγάλος αριθμός Ελλήνων της Δωδεκανήσου αλλά και προσφύγων της Μικράς Ασίας, συμπεριλαμβανομένων και των Αρμενίων, αναγκάζεται να εγκαταλείψει την πατρίδα του και να εργαστεί κάτω από δύσκολες και επικίνδυνες συνθήκες στις αλυκές της περιοχής Καμάργκ, στο Δέλτα του Ροδανού, στη νότια Γαλλία».

Γύρω απ’ αυτήν την πραγματικότητα η Θεμελίνα και η Χριστίνα, δύο νεαρά κορίτσια, συνεχίζουν να ονειρεύονται, ακολουθώντας και τη συνέχεια της ζωής. Διαβάζουμε  στο βιβλίο: «Πήγαινε καιρός που η Θεμελίνα είχε κόψει για πρώτη φορά την πλούσια κόμη της και είχε σχεδόν ξεχάσει το ανοιχτό ρουμπινί χρώμα που αποκτούσαν οι μπούκλες της καθώς έπεφταν με χάρη στους ώμους. Αναστέναξε. Θα ’λεγε κανείς πως η ματαιοδοξία δεν μπορεί να βρίσκει χώρο στη γυναικεία ψυχή όταν υπάρχουν πείνα, αρρώστιες, φόβος και καταπίεση, όπως και ότι μια κοπέλα δεν μπορεί να λιώνει από έρωτα στα δεκατρία της για κάποιον που δε θα ενδιαφερόταν ποτέ για τις καμπύλες που είχαν ήδη αρχίσει να σχηματίζονται στο σώμα της και δε θα έμενε ποτέ ξάγρυπνος καταστρώνοντας σχέδιο για να της κλέψει ένα φιλί κάτω από την ίσκιο μιας χοντρόριζης ελιάς».

Σύμφωνα με την  Ιφιγένεια Τέκου, η εξορία αυτή είναι «μια εξορία ανάμεσα στο αλάτι και στη θάλασσα. Η ιστορία αυτών των ανθρώπων, οι λεπτομέρειες της εγκατάστασής τους, η δύσκολη καθημερινότητα και οι προσδοκίες που τους έτρεφαν με συγκίνησαν και, παρόλο που η έρευνα που απαιτήθηκε ήταν δύσκολη και μακρόχρονη, μια και δεν υπήρχε σχετική βιβλιογραφία στην Ελλάδα, άξιζε τον κόπο για όσα μου πρόσφερε». Εξάλλου, η ίδια χρησιμοποιεί στην προμετωπίδα του βιβλίου της τη φράση: «Υπάρχουν τρία είδη ανθρώπων: οι ζωντανοί, οι νεκροί και αυτοί που πηγαίνουν στη θάλασσα», διαβάζοντας στις υποσημειώσεις του βιβλίου πως αν και η «φράση αυτή αποδίδεται στον Αριστοτέλη, ανήκει στον σοφό του 6ου αι. Ανάχαρσι».

Υποστηρίζοντας πως οι ήρωες αυτού του βιβλίου ανήκουν στην 3η κατηγορία, αν κι η ρευστότητα του στοιχείου προκαλεί συνεχώς εξωτερικές αλλαγές, οι εσωτερικές μένουν ίδιες, με τον έρωτα να υπερνικά κάθε εμπόδιο, τότε και πάντα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Θεμελίνα: «Ο έρωτας ως έννοια της προκαλούσε δέος. Της ήταν αδύνατο να παύσει να τον μελετά θαυμάζοντας τη θυελλώδη πορεία του στις ψυχές των ανθρώπων, όλο ρεύματα και υφάλους, χωρίς όμως τίποτα να τον σταματά».
 

Λίγα λόγια για τη συγγραφέα

Η Ιφιγένεια Τέκου γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε Γαλλική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και αργότερα έλαβε μεταπτυχιακό τίτλο από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών στη Διοίκηση Επιχειρήσεων. Εργάστηκε ως διοικητική υπάλληλος για αρκετά χρόνια σε διάφορες πολυεθνικές εταιρείες, έκανε μεταφράσεις και ιδιαίτερα μαθήματα σε παιδιά. Από τις εκδόσεις «Ψυχογιός» κυκλοφορούν επίσης τα μυθιστορήματά της: «Η μοίρα της Πηνελόπης» (2019, σ. 440), «Το τελευταίο φως» (2018, σ. 432), και το βιβλίο της για εφήβους «Yolo: Ζεις μονάχα μια φορά» (2017, σ. 184). 
 
 

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.