Πτυχες του παρελθοντος και του μελλοντος του τοπου «αποκαλυψαν» στον ΠτΔ δυο καθηγητες του ΔΠΘ

Οι ομιλίες του Γεώργιου Τσιγάρα και της Ζωής Γαβριηλίδου

Κατά την παρουσία του στην Μαρώνεια ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε την ευκαιρία να μάθει πτυχές της ιστορίας του τόπου και να πληροφορηθεί για στοχεύσεις του μέλλοντος από δύο Καθηγητές του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης. Ο λόγος για τον καθηγητή του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας κ. Γεώργιο Τσιγάρα που πραγματοποίησε ομιλία για τον Ναό Αγίου Χαραλάμπους Μαρώνειας και την καθηγήτρια του Τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας και Αντιπρύτανη  κ. Ζωή Γαβριηλίδου η οποία μίλησε για  το αρχαίο θέατρο Μαρώνειας ως σύγχρονο κέντρο πολιτισμού.

Γεώργιος Τσιγάρας: «Το παρελθόν είναι ένα διαρκές παρόν στην προσωπική και κοινωνική ζωή των κατοίκων της Μαρώνειας, αλλά και όλης της Θράκης»

Πιο αναλυτικά, για τον ναό του Αγίου Χαραλάμπους, έναν απέριττο και λιτό ναό κτισμένο σε έναν τόπο που αναβλύζει ιστορία και μνήμη περίπου τριών χιλιετιών, μίλησε ο Καθηγητής του ΔΠΘ κ. ΓεώργιοςΤσιγάρας κατά την δοξολογία σε αυτόν.
 
Είναι κτισμένος σε μια περιοχή με αδιάκοπη ιστορική συνέχεια και παρουσία από την αρχαιότητα, σημείωσε, από τα προϊστορικά χρόνια, μέχρι τούς πρώτους αιώνες μετά την άλωση τής Πόλης, άλλα μέχρι και σήμερα.
 
Ο κ. Τσιγάρας έκανε εκτενή αναφορά στην ιστορία της Μαρώνειας από τα μυθικά μέχρι τα μεταβυζαντινά χρόνια, όταν οι κάτοικοι εγκατέλειψαν την περιοχή και εγκαταστάθηκαν στην ενδοχώραόπου βρίσκεται η σημερινή Μαρώνεια, προφανώς για να αποφύγουν τις πειρατικές επιδρομές, αλλά και τις φυσικές καταστροφές,.
 
Ό Άγιος Χαράλαμπος είναι σήμερα ένας μικρός αλιευτικός οικισμός που καταλαμβάνει τμήμα της παραλίας της αρχαίας και βυζαντινής Μαρώνειας. Ο ναός του Αγίου Χαραλάμπους ανοικοδομήθηκε το 1866 από όλους τους κατοίκους της περιοχής, απλούς χριστιανούς άλλα και πλούσιους Μαρωνίτες εμπόρους, σύμφωνα με το πνεύμα του κοινοτισμού που διέπνεε τότε τους Ρωμιούς.
 
Η παράδοση, σημείωσε ο κ. Τσιγάρας, αναφέρει ότι κτίστηκε στον τόπο όπου· βρέθηκε η θαυματουργή εικόνα του Αγίου, ενός άγιου που τιμάται από όλους τους Ορθοδόξους, διότι θεωρείται προστάτης του πληθυσμού από την ασθένεια της πανώλης.
 
«Ο ναός είναι λιτός και απέριττος. όπως οι περισσότεροι ναοί της περιόδου αυτής στη σημερινή βόρεια Ελλάδα. Είναι μια απλή τρίκλιτη βασιλική του 19ου αιώνα που μιμείται με απλούστερα μέσα τις παλαιοχριστιανικές. Ο ναός εξοπλίζεται με την ενίσχυση όλων των κατοίκων, στους οποίους βέβαια συγκαταλέγονται οι αδελφοί Χατζέα, ο Ευάγγελος Γιαχανός, ο Σταμάτης Ταβανιώτης και άλλοι, οι οποίοι συνέδραμαν κάθε πτυχή της κοινοτικής ζωής της Μαρώνειας» σημείωσε ο κ. Τσιγάρας.
 
Στις φορητές εικόνες του ναού του Αγίου Χαραλάμπους ανιχνεύονται σημάδια των καλλιτεχνικών τάσεων πού συναντώνται στα εικαστικά πράγματα και αναζητήσεις της εκκλησιαστικής τέχνης της Κωνσταντινούπολης, του μεγάλου αυτού εκκλησιαστικού και πολιτιστικού κέντρου των Ορθοδόξων της Ανατολής. Στον ναό του Άγιου Χαραλάμπους μπορεί κανείς να ανιχνεύσει εικονογραφικούς τύπους και καλλιτεχνικές τάσεις που διαμορφωθήκαν στην Πόλη και στη συνέχεια λόγω της ακτινοβολίας της διαδόθηκαν και στις άλλες περιοχές.
 
«Επιπρόσθετα, οι φορητές εικόνες, τα λειτουργικά βιβλία και τα ιερά σκεύη του Ναού του Άγιου Χαραλάμπους τεκμηριώνουν τις σχέσεις της Μαρώνειας με την μοναστική Πολιτεία τού Άγιου Όρους, το μεγάλο αυτό πνευματικό κέντρο της Ορθοδοξίας» ανέφερε, σημειώνοντας πάντως πως είναι ενδιαφέρον ότι ανιχνεύονται τόσο στο Άγιον Όρος όσο και στην εκκλησιαστική τέχνη της περιοχής μας, όπως βεβαίως και στον ναό του Αγίου Χαραλάμπους κάποιες νέες καλλιτεχνικές αναζητήσεις πού πρωτοεμφανίζονται στην Αθήνα τού 19ου αιώνα.
 
Κλείνοντας ο κ. Τσιγάρας σημείωσε πως η παλιά Μαρώνεια, αρχαία και βυζαντινή, είναι στενά συνδεδεμένη με τη σημερινή Μαρώνεια, κάτι που δηλώνει με την παρουσία του στον τόπο αυτό ο Ιερός Ναός του Άγιου Χαραλάμπους.
 
«Όπως διαπιστώθηκε παλαιότερα, σήμερα ακόμη οι Μαρωνίτες εργάζονται στην περιοχή αυτή, συλλέγουν τον περίφημο καρπό της μαρωνίτικης ελιάς, στη θάλασσα αυτή του Άγιου Χαραλάμπους ψαρεύουν και δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά, αφού στον τόπο αυτό ή ιστορία διαλέγεται με το παρόν, η ιστορία είναι στενά συνδεδεμένη με κάθε έκφανση της ζωής των κατοίκων αυτού του τόπου. Το παρελθόν είναι ένα διαρκές παρόν στην προσωπική και κοινωνική ζωή των κατοίκων της Μαρώνειας, αλλά και όλης της Θράκης» κατέληξε.

Ζωή Γαβριηλίδου: «Το θέατρο της Μαρώνειας θα πρέπει να αποτελέσει μέρος μίας ευρύτερης μικτής, πολιτιστικής διαδρομής»

Για τη δυνατότητα να γίνει το αρχαίο θέατρο Μαρώνειας σύγχρονο κέντρο πολιτισμού, μίλησε στους παρευρισκόμενους κατά την επίσκεψη του προέδρου της Δημοκρατίας στο χώρο η Αντιπρύτανης του Δ.Π.Θ., Καθηγήτρια του Τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας κ. Ζωή Γαβιηλίδου.
 
Όπως σημείωσε, η Θράκη είναι μια περιοχή με μεγάλη ιστορία και πλούσια αρχιτεκτονική κληρονομιά, η οποία της δίνει μια μοναδική πολιτιστική ταυτότητα, διαθέτοντας πληθώρα μνημείων και τοπίων ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, τα οποία μπορούν να συμβάλουν στην προβολή και ανάδειξη του τόπου, να εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητά του, αλλά και να αποτελέσουν ζωντανό κομμάτι της σύγχρονης ζωής και των αναγκών της τοπικής κοινωνίας.
 
«Ο πολιτισμός βρίσκεται στο επίκεντρο των σύγχρονων κοινωνιών -ή θα έπρεπε τουλάχιστον να βρίσκεται- και η συμπερίληψη της πολιτισμικής παραγωγής είναι ουσιώδης για τον καθορισμό της ταυτότητας κάθε τοπικής ή ευρύτερης κοινωνίας» σημείωσε, όμως αυτό δεν είναι καθόλου δεδομένο.
 
Ένα από τα εμβληματικά μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής είναι το αρχαίο θέατρο της Μαρώνειας, ένα μνημείο που διαθέτει ιστορική μνήμη, διαμεσολαβώντας ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν, και λειτουργεί ως πολιτισμικό κειμήλιο το οποίο, διαμέσου της πορείας του στον χρόνο, παρέχει τεκμηρίωση για τη σχέση του ανθρώπου με το περιβάλλον της περιοχής και ιστορικές μαρτυρίες για σημαντικά ιστορικά γεγονότα που αποτυπώνουν τη γραμμική πορεία της ανθρώπινης δραστηριότητας στην Θράκη.
 
Η αρχαιολογική υπηρεσία, σημείωσε, έχει καταβάλει αξιοθαύμαστες προσπάθειες για την αναστήλωσή του και την επαναλειτουργία του, Ωστόσο αυτό δεν αρκεί για να αναχθεί σε ένα Κέντρο σύγχρονου πολιτισμού.
 
Για αυτό και εξέφρασε την άποψη ότι χρειάζεται ένας ολοκληρωμένος σχεδιασμός και μια συντονισμένη προσπάθεια από την τοπική αυτοδιοίκηση σε όλα τα επίπεδά της, την αρχαιολογική υπηρεσία, την ενεργό συμμετοχή των πολιτών μέσω πολιτιστικών συλλόγων ή άλλων ομάδων ενεργών πολιτών καθώς και κάθε άλλου εμπλεκόμενου φορέα.
 
Και αυτό όχι μόνο για την χρηματοδότηση του ή την ένταξη στον κατάλογο της Unesco, αλλά προκειμένου όλοι οι πολίτες να οικειοποιηθούν το Θέατρο της Μαρώνειας να το αναγάγουν σε αναπόσπαστο μέρος της ταυτότητάς τους, να προκόψουν νέες λειτουργίες και χρήσεις του χώρου που να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες, ώστε να μετασχηματιστεί το θέατρο σε βιωμένο χώρο και σύγχρονο κέντρο πολιτισμού.
 
«Το θέατρο της Μαρώνειας θα πρέπει να αποτελέσει μέρος μίας ευρύτερης μικτής, δηλαδή όχι θεματικής, πολιτιστικής διαδρομής που θα αναδεικνύει διαφορετικές συμπληρωματικές όψεις του πολιτισμικού προϊόντος της περιοχής προς τέρψη όχι μόνο των μακρινών επισκεπτών αλλά και της τοπικής κοινωνίας, θα διαλέγεται με διαφορετικές χρονικές περιόδους και θα εμπερικλείει την αρχαιολογία, την αρχιτεκτονική, τη γαστρονομία και τους δρόμους κρασιού, την πλούσια λαογραφία και το φυσικό περιβάλλον» σημείωσε.
 
Μόνο έτσι πιστεύει η κ. Γαβριηλίδου πως η ανάδειξη του θεάτρου σε σύγχρονο κέντρο πολιτισμού θα αποτελέσει βασικό συστατικό στοιχείο του πολιτιστικού τουρισμού στην περιοχή και η σωστή διαχείριση και η προβολή του είναι σε θέση να συνεισφέρει στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου, στη δημιουργία θέσεων εργασίας και εν τελεί στη βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής.
 
«Σημαντικό ρόλο στο μετασχηματισμό της στάσης των πολιτών απέναντι στο θέατρο και την ευαισθητοποίησή τους, προκειμένου να εμπεδωθεί στον τοπικό πληθυσμό η μεγάλη αξία του θα πρέπει να παίξει η εκπαιδευτική κοινότητα της περιοχής -τόσο της πρωτοβάθμιας όσο και της δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης- οι οποίες θα πρέπει να αναλάβουν να προβάλλουν το θέατρο της Μαρώνειας μέσα από ελκυστικά διδακτικά σενάρια και πρότζεκτ» ανέφερε, μεταφέροντας τη δέσμευση του ΔΠΘ ότι θα αναλάβει εντατικές πρωτοβουλίες επ' αυτού, ενώ βέβαια χρειάζεται και η θεσμική υποστήριξή από την κεντρική πολιτική ηγεσία.
 
Εν κατακλείδι, θεωρεί πως το Θέατρο Μαρώνειας αποτελεί μαρτυρία της ύπαρξης και δραστηριότητας, της παρέμβασης και της σχέσης των κατοίκων της περιοχής με τον χώρο Θράκης, και χρέος της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι η ανάδειξη της πολιτισμικής κληρονομιάς με τις προϋποθέσεις που περιγράφηκαν και η μεταβίβασή της στις επόμενες γενιές, ώστε να μην χαθεί η συνέχεια της ανθρώπινης παρουσίας στην περιοχή της Θράκης ανά τους αιώνες.
 

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.