Παραστατικη η βιβλιοπαρουσιαση των συλλογων διηγηματων «Ζωολογικος Κηπος Τσεπης» και «Κουλουρια Θεσσαλονικης»

Τη θέση του ανθρώπου στη σύγχρονη κοινωνία σχολιάζουν τα διηγήματα της Λίζας Μαμακούκα

Στον ζεστό και φιλόξενο χώρο του Δημοκριτείου Βιβλιοχαρτοπωλείου πραγματοποιήθηκε το απόγευμα του Σαββάτου 1/2, η πολύ ενδιαφέρουσα βιβλιοπαρουσίαση των δύο συλλογών διηγημάτων της κ. Λίζας Μαμακούκα, συγγραφέα και επίκουρης καθηγήτριας του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ.

Πρόκειται για τις συλλογές με τίτλο, «Ζωολογικός Κήπος Τσέπης» και «Κουλούρια Θεσσαλονίκης», για τις οποίες εκτός από τη συγγραφέα μίλησαν με τα καλύτερα λόγια ο κ. Σπύρος Κιοσσές, φιλόλογος και μέλος ΕΔΙΠ του Τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας του ΔΠΘ και ο κ. Στέφανος Γραβάνης, Καθηγητής Γαλλικής Γλώσσας της Νομικής Σχολής του ΔΠΘ, ο οποίος μάλιστα υπήρξε φοιτητής της κ. Μαμακούκα.

Τη βιβλιοπαρουσίαση με επίκεντρο το έργο της Θεσσαλονικιάς συγγραφέως πλαισίωσε και η ηθοποιός-σκηνοθέτης, κ. Άννα Μαχαιροπούλου, η οποία διάβασε αποσπάσματα διηγημάτων με ζωντανό και παραστατικότατο τρόπο, διατηρώντας αμείωτο το ενδιαφέρον του ακροατηρίου που άκουγε με μεγάλη προσοχή και προσήλωση τις συναρπαστικές ιστορίες ανθρώπων.
 

Ιωάννα Δεμιράκη
«Επανέρχονται στο προσκήνιο τα διηγήματα»

 
Η ιδιοκτήτρια του Δημοκρίτειου Βιβλιοχαρτοπωλείου, κ. Ιωάννα Δεμιράκη, ενημέρωσε ότι την τελευταία πενταετία παρατηρείται να επανέρχονται στο προσκήνιο τα διηγήματα ως είδος γραφής, ενώ πολλοί συγγραφείς που γράφουν και μυθιστορήματα αρχίζουν να εκδίδουν συλλογές διηγημάτων. Η φόρμα αυτή έχει αναβιώσει στις εκδόσεις γιατί διηγήματα όπως είναι αυτά της Λίζας Μαμακούκα, «σε κάνουν να μπαίνεις τόσο βαθιά στις ιστορίες τους, αλλά να μπαίνεις και στη δική του τη ψυχή», όπως σχολίασε η κ. Δεμιράκη.
 

Σπύρος Κιοσσές
«Ποιος βρίσκεται πίσω και ποιος μπροστά από τα κάγκελα στον “ζωολογικό κήπο τσέπης”;»

 
Για την πρώτη συλλογή, με τίτλο «Ζωολογικός κήπος τσέπης», μίλησε αναλυτικά ο φιλόλογος, κ. Σπύρος Κιοσσές. Καταθέτοντας τις σκέψεις του διαβάζοντας την εν λόγω συλλογή, ο κ. Κιοσσές ανέφερε ότι «τα 12 σύντομα διηγήματα της συλλογής φέρουν τον τίτλο ενός ζώου το οποίο διαδραματίζει κάποιον συμβολικό ρολό στη πλοκή της εκάστοτε ιστορίας. Γρηγορά αντιλαμβάνεται κανείς ότι τα ζώα δεν είναι πάρα αφορμές για ιστορίες ανθρώπινες. Με τον τρόπο αυτό η συλλογή της κ. Μαμακούκα ήδη από τον τίτλο της εγγράφεται σε ένα ενδιαφέρον σημειολογικό παιχνίδι οπού η κυριολεξία και η αλληγορία αντικρούονται».
 
«Ο ζωολογικός κήπος» συνέχισε ο κ. Κιοσσές «ανάγεται σε μια πινακοθήκη ανθρωπίνων τύπων με κοινό σημείο στις ιστορίες τους την αίσθηση του εγκλεισμού. Οι ήρωες βιώνουν έναν ιδιότυπο εγκλεισμό είτε εμφανή είτε συμβολικό. Άλλοτε φυλακισμένοι προσωπικών επιθυμιών, άλλοτε εγκλωβισμένοι των ιδίων των επίλογων τους. Τα διηγήματα γράφονται κατά τη γνώμη μου με μια ρεαλιστική ψυχογραφία και με αισθητό κοινωνικό σχολιασμό».
 
«Ένα στοιχείο που με εντυπωσίασε εξ αρχής» εκμυστηρεύθηκε «είναι η αίσθηση της αμεσότητας κρατώντας ισορροπίες που δεν τηρούνται ευκολά στη σύγχρονη πεζογραφική παραγωγή. Συνδυάζει την αμεσότητα του προφορικού λογού αντισταθμίζοντας την με μια εντυπωσιακή ακριβολογία. Το τέλος της πλοκής είναι αμφίρροπο είτε η αποδέσμευση ή ελευθέρια είτε η εξουθένωση ή παραίτηση και η μοιραία κατάληξη της».
 
«Ολοκληρώνοντας ο αναγνώστης την βόλτα στο “ζωολογικό κήπο τσέπης” ξαφνικά εκπλήσσεται καθώς βλέπει μέσα στα κλουβιά των ζωών τοποθετημένους καθρέφτες και τότε αυτόματα διερωτάται ποιος βρίσκεται πίσω και ποιος μπροστά από τα κάγκελα που χωρίζουν τον κόσμο της μυθοπλασίας από αυτόν της πραγματικότητας» κατέληξε.

Στέφανος Γραβάνης
 «Το μεγάλο στοίχημα της λογοτεχνίας είναι να μας επιβεβαιώσει αν ισχύουν όλα αυτά που ζήσαμε ή να μας διαψεύσει»

 
Στη συνέχεια τον λόγο πήρε ο καθηγητής Γαλλικής Γλώσσας, κ. Στέφανος Γραβάνης, ο οποίος μοιράστηκε με το κοινό τα σχόλια του για την δεύτερη συλλογή, «τα Κουλούρια Θεσσαλονίκης». Κατά τα λεγόμενα του κ. Γραβάνη, «με αυτές ιστορίες μπορεί να συνδεθεί οποιοσδήποτε αναγνώστης που γνωρίζει την πόλη της Θεσσαλονίκης, ενδεχομένως από τα μέρη που έχει περάσει για βόλτα ή έχει ζήσει στην πόλη. Στη σπονδυλωτή αυτή έκδοση περιλαμβάνονται 3 μικρές ενότητες διηγημάτων, με 14 ιστορίες συνολικά όπου το κοινό στοιχείο τους είναι το φόντο δηλαδή η πόλη της Θεσσαλονίκης και οι διάφορες γειτονιές της».
 
Αναλύοντας τις δύο πρώτες ενότητες ο κ. Γραβάνης εξήγησε πως «στη πρώτη ενότητα, ξεδιπλώνονται διάφορες ιστορίες καθημερινών ανθρώπων πάνω σε ένα λεωφορείο, οι οποίοι θα ήλπιζαν κάποια στιγμή να ανέβουν σε ένα άλλο λεωφορείο στο οποίο θα είναι ευτυχισμένοι, το οποίο συμβολίζει το λεωφορείο της ζωής. Στην δεύτερη ενότητα με τα καφέ μπαίνουμε και υιοθετούμε μια άλλη εντύπωση για πολλά πράγματα στη ζωή, για τις σχέσεις και τα προβλήματα τους».
 
«Το μεγάλο στοίχημα της λογοτεχνίας είναι να μας επιβεβαιώσει αν ισχύουν όλα αυτά που ζήσαμε ή να μας διαψεύσει» υπογράμμισε ακολούθως ο ίδιος για να συμπληρώσει πως «ως στοίχημα αυτό υποβόσκει πιο πολύ στη τρίτη ενότητα με τον τίτλο “θηλυκές αλκοόλες”, κάνοντας μας να αναρωτηθούμε τι θέλουμε από το γάμο πέρα από συμβάσεις και κανόνες. Ένα χαρακτηριστικό των ιστοριών αυτών είναι μια οριζόντια γραμμή που τις ενώνει ως προς την αποτυχία του εγγάμου βίου και τον εγκλωβισμό κυρίως της γυναίκας ως συζύγου και συμβίας».
 
Μιλώντας εν συνόλω για τα «Κουλούρια Θεσσαλονίκης» ο κ. Γραβάνης τόνισε πως «μια καινοτομία αποτελεί το γεγονός ότι μέσα από τη θεατρικότητα γίνεται ξεκάθαρο για τον αναγνώστη η ιδιοσυγκρασία, ο τρόπος σκέψης των ατόμων, χωρίς να χρειάζεται εξωτερική αφήγηση να την περιγράψει. Στα διηγήματα περνάει το μήνυμα της κατάρρευσης της ειδυλλιακής εικόνας του παλαιού συζυγικού μοντέλου. Καταγγέλλεται η κοινωνική και προσωπική υποκρισία και το παιχνίδι αναμεσά στο είναι και στο φαίνεσθαι, ενώ μέσα από την ειρωνεία και τη σάτιρα το κάθε κεντρικό πρόσωπο ψάχνει να βρει τη δική του λύτρωση».
 

Λίζα Μαμακούκα
«Είναι μια μεγάλη πρόκληση για μένα το διήγημα»

 
Συζητώντας με την συγγραφέα μετά το πέρας της παρουσίασης, η ίδια τόνισε ότι αγαπάει πάρα πολύ την έννοια της ελευθερίας, της απελευθέρωσης, της κάθαρσης από κάθε είδους δεσμά-«κλουβιά». Τα συγκεκριμένα κλουβιά όπως δήλωσε η κ. Μαμακούκα, «μπορεί να είναι κλουβιά που επιβάλλονται από τρίτους, όπως από μια τυραννική μάνα ή να φυλακίζονται μόνοι τους κάποιοι από τις εμμονές τους. Η προσπάθεια τους άλλοτε είναι πετυχημένη άλλοτε αποτυχημένη να σπάσουν αυτά τα κάγκελα και να βγουν έξω, να επέλθει η κάθαρση δηλαδή με ορούς σύγχρονης τραγωδίας». Δυστυχώς η τεχνολογία έχει πάρει το προβάδισμα στην εποχή μας, με αποτέλεσμα να ξεχνάμε τον άνθρωπο και τα προβλήματα του, επομένως η ίδια επεσήμανε «ότι είναι καλό να θυμόμαστε κάπου κάπου και τον άνθρωπο για να μην ξεχνάμε πως ζούμε».
 
Επαναφέροντας το θέμα του διηγήματος ως λογοτεχνικό είδος, η συγγραφέας ανέφερε ότι «είναι μια μεγάλη πρόκληση να ακολουθήσεις συγκεκριμένους κανόνες και έχεις τον περιορισμό του μεγέθους του κειμένου. Θεωρώ όμως ότι το νεανικό κοινό είναι μαθημένο στο σύντομο και έτσι το διήγημα γίνεται πιο προσιτό». Κλείνοντας η ίδια σχολίασε ότι «παρόλο που αγαπώ περισσότερο το μυθιστόρημα γιατί μου δίνει χώρο έκφρασης, θέλω να υπακούσω στους κανόνες του διηγήματος, γιατί μου αρέσουν οι προκλήσεις».

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.