Πως οι νεοι Κωδικες αλλαζουν την ζωη των Δικηγορων

Ενημέρωση για τις αλλαγές με τον νέο Ποινικό Κώδικα και τον νέο Κώδικα Ποινικής Δικονομίας στα μέλη του Δικηγορικού Συλλόγου Ροδόπης

Ενημέρωση με θέμα τις αλλαγές που επιφέρει ο νέος Ποινικός Κώδικας και ο νέος Κώδικας Ποινικής Δικονομίας πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 9 Ιουλίου στο ακροατήριο του Πενταμελούς Εφετείου Θράκης στο Δικαστικό Μέγαρο Κομοτηνής από τον Δικηγορικό Σύλλογο Ροδόπης.
 
Για τις αλλαγές και πώς αυτές επηρεάζουν την ζωή του δικηγόρου και τις διαδικασίες, μίλησαν ο κ. Θεοχάρης Δαλακούρας, Καθηγητής της Νομικής ΔΠΘ και πρόεδρος της Νομοπαρασκευαστικής επιτροπής σχεδίου του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, ο κ. Στέφανος Παύλου, Καθηγητής της Νομικής ΔΠΘ και μέλος της Νομοπαρασκευαστικής επιτροπής σχεδίου του Ποινικού Κώδικα, και ο Αναπληρωτής Καθηγητής της Νομικής Σχολής Κομοτηνής κ. Ιωάννης Μπέκας.
 
Ο Δικηγορικός Σύλλογος αποφάσισε να πραγματοποιήσει την εκδήλωση αυτή, στο πλαίσιο των επιστημονικών του δράσεων και με σκοπό την πληρέστερη ενημέρωση των μελών του, να διοργανώσει αυτή την ημερίδα σεμινάριο για τα μέλη του, ώστε να επιμορφωθούν για τις διατάξεις των Κωδίκων, που μπήκαν σε εφαρμογή από τις 1 Ιουλίου, σημείωσε η πρόεδρος του Συλλόγου κ. Ιωάννα Χατζηαντωνίου.
 
Για αυτό και κάλεσαν τρείς έγκριτους πανεπιστημιακούς καθηγητές, μιας και η ριζική αναμόρφωση των Κωδίκων, μετά από μια μακροχρόνια νομοπαρασκευαστική διαδικασία, μέσα από τους οποίους εισάγονται νέοι θεσμοί, όπως της ποινικής διαταγής, της συνδιαλλαγής, ενισχύεται ο ρόλος του εισαγγελέα και άλλα, για τα οποίο η ενημέρωση είναι απαραίτητη. 

Στέφανος Παύλου «Οι νόμοι δεν είναι απαρασάλευτοι, είναι η βάση για να ανατρέψεις και να δημιουργήσεις ένα μηχανισμό» 

Η εφαρμογή του νέου ποινικού κώδικα, όπως κάθε καινούριο που όταν επιφέρει μεγάλες τομές δημιουργεί μεγάλους κλυδωνισμούς, είναι αναμενόμενο να δημιουργεί μια εύλογη ανασφάλεια σημείωσε ο κ. Παύλου.
 
Όμως ο Ποινικός Κώδικας δεν αποτελεί δημιούργημα ούτε της τελευταίας κυβέρνησης ούτε τις τελευταίας ώρας, με πέντε επιτροπές να έχουν δουλέψει επί 14 χρόνια, ακολουθώντας η μία την άλλη, ώστε να φτιαχτεί ένα καινούριο σύστημα ποινικού δικαίου. Μάλιστα ο ίδιος συμμετείχε σε όλες τις επιτροπές από το 2004, και όλες είχαν παράγει σχέδια, τα οποία όμως έμεναν στα συρτάρια των υπουργών, καθώς δεν υπήρχε η πολιτική βούληση για προώθησή τους.
 
Κατά τον κ. Παύλου η αλλαγή αυτή χρειάστηκε γιατί το υπάρχον σύστημα δυσλειτούργησε οριστικά, δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί πια, μετά τις αλλεπάλληλες τροποποιήσεις των τελευταίων 70 ετών, στην πραγματικότητα και τις υποδομές.
 
Αυτό που φέρνει ο νέος κώδικας είναι μια «συστολή» των πραγμάτων, τόνισε ο κ. Παύλου, όπως οι γιγαντιαίες ποινές, που ακούγονταν εύηχες στα χαρτιά αλλά δεν μπορούσαν να εκτελεστούν.
 
Για αυτό και η φιλοσοφία του νέου Κώδικα είναι να επιστρέψουν στον ποινικό κώδικα που ήξεραν το ’60, το ’70, το ’80 και τις αρχές του ’90, όπου η φυλάκιση ήταν μια βαριά ποινή, όπου λειτουργούσε και επιβαλλόταν και ενίοτε εκτελούταν.
 
Στο μεταβατικό στάδιο, ένας από τους βασικούς κλυδωνισμούς που ενοχλεί είναι ότι δημιουργούνται κάποιες μεταβατικές καταστάσεις που διευκολύνουν κάποιους κατηγορούμενους, με παραγραφές σε κάποιες περιπτώσεις, όπως σε κακουργήματα που έγιναν βαριά πλημμελήματα, και αυτό όταν έχουν περάσει πολλά χρόνια, όμως αυτό θα συνέβαινε όποτε και αν άλλαζε ο Κώδικας.
 
Άλλωστε αιτία της παραγραφής δεν είναι ο καινούριο κώδικας, αλλά ο παλιός, που άφηνε χαλαρό το σύστημα, και όταν μιλάμε για μια υπόθεση που δικάζεται μετά από 19 χρόνια, αυτή ενδεχομένως για κάποια αδικήματα να παραγραφεί.
 
Ο κ. Παύλου θεωρεί δε πως σε αντίθεση με όσα έχουν ειπωθεί για το θέμα των στελεχών της 17 Νοέμβρη, αν ευνοηθούν θα είναι από το παλιό καθεστώς, και όχι από το καινούριο.
 
Άλλωστε ο νόμος δεν επιφέρει αυτόματες συνέπειες, ο δικαστής κρίνει, και έχει τη δυνατότητα να πράξει μέσα στα πλαίσια του νόμου, οπότε ούτε αποφυλακίζει ούτε παραγράφει ο νόμος.
 
Πάντως ο ίδιος πιστεύει ότι πρόκειται για μια μεταβατική περίοδο, το σύστημα εκλογικεύεται, συστέλλεται, και όταν περάσει αυτή, θα εντοπιστούν τυχόν προβλήματα, και αν χρειαστεί θα γίνουν αλλαγές.
 
«Οι νόμοι δεν είναι απαρασάλευτοι, είναι η βάση για να ανατρέψεις και να δημιουργήσεις ένα μηχανισμό» σημείωσε. Όσο για τις αλλαγές που αναμένονται από την καινούρια κυβέρνηση, θεωρεί πως θα γίνουν εκλογικεύσεις, όχι αντικατάσταση, ούτε κατάργηση. «Ήταν ένα σχέδιο κώδικα, υιοθετήθηκε, αν χρειαστεί να γίνουν αλλαγές θα γίνουν» επεσήμανε χαρακτηριστικά.
 
Ο κ. Παύλου αναφέρθηκε και στα εκπαιδευτικά ζητήματα που γεννά η εφαρμογή των δύο νέων Κωδίκων εκτιμώντας ότι θα υπάρχει πρόβλημα στην διδασκαλία το πρώτο διάστημα στους φοιτητές της Νομικής, όμως αυτό ισχύει πάντα, γιατί ο νόμος εξελίσσεται συνεχώς, και όπως έλεγε ένας παλιός Γερμανός Καθηγητής, «αρκεί μια λέξη του νομοθέτη να μετατρέψει ολόκληρες βιβλιοθήκες σε κουρελόχαρτα». 

Θεοχάρης Δαλακούρας «Η συμφόρηση στην ποινική δικαιοσύνη ήταν αφόρητη, για αυτό χρειαζόμαστε νέους θεσμούς, νέα δεδομένα για να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε» 

Ο νέος Κώδικας ποινικής δικονομίας ρυθμίζει τη διαδικασία απονομής της ποινικής δικαιοσύνης, τα δικαιώματα των διαδίκων, των δικαστών, των εισαγγελέων και όλων των εμπλεκόμενων στο πλαίσιο της αστικής δίκης, αλλά και όλη τη διαδικασία διενέργειας των ανακριτικών πράξεων, αλλά και των μέτρων δικονομικού καταναγκασμού, όπως η σύλληψη, η προσωρινή κράτηση, η παρακολούθηση και όλα τα συναφή μέτρα, σημείωσε ο κ. Δαλακούρας.
 
Αποτελεί, σημείωσε, ένα εγχείρημα που κρατά γύρω στα 20 χρόνια, έχει προωθήσει ένα νέο σύστημα στο πλαίσιο διεξαγωγής της ποινικής δίκης, με συγκεκριμένους νέους θεσμούς και προϋποθέσεις διεξαγωγής της.
 
Έτσι υπάρχουν θεσμοί όπως η αποχή από την ποινική δίωξη, δίνοντας τη δυνατότητα στον εισαγγελέα να θέσει στο αρχείο υπόθεση αν θεωρεί πως είναι μειωμένο το δημόσιο συμφέρον, ενώ έχει τη δυνατότητα να βάλει κάποιους όρους, και πριν πάει η υπόθεση στην ανακριτική διαδικασία να εκπληρωθούν και να την  θέσει πάλι στο αρχείο.
 
Με τέτοιους θεσμούς, που μπορεί να υπάρξει αποχή ακόμα και σε κακουργήματα αν καταβληθεί το ποσό της ζημίας, προωθείται η επιτάχυνση της απονομής της ποινικής δικαιοσύνης.
 
Υπάρχουν επίσης νέοι θεσμοί όπως η ποινική συνδιαλλαγή, η ποινική διαπραγμάτευση και η ποινική διαταγή, που βασίζονται στην αποκατάσταση της ζημιάς, στη συναίνεση, ώστε να μην σωρεύονται οι υποθέσεις στις αίθουσες των δικαστηρίων αλλά να ολοκληρώνονται πριν από αυτές.
 
Αλλαγές όμως γίνονται και σε αξονικούς τομείς, με την ενίσχυση του ρόλου του εισαγγελέα, που διαχειρίζεται τους νέους θεσμούς, όλη την ανακριτική διαδικασία, δίνοντας του ένα τεράστιο μηχανισμό ελέγχου της ποινικής προδικασίας.
 
Παράλληλα ενισχύονται τα δικαιώματα των διαδίκων και συγκεκριμένα του υπόπτου και του κατηγορουμένου, μιας και το σύγχρονο περιβάλλον απαιτεί νέες ρυθμίσεις.
 
Επίσης υπάρχουν συγκεκριμένες διαδικασίες στον τρόπο διεξαγωγής της ανάκρισης, που ήταν υπερφορτωμένη, και έπρεπε να προωθηθούν συγκεκριμένα στοιχήματα.
 
Έτσι διεύρυναν την προκαταρκτική εξέταση, ώστε όλες οι ανακριτικές πράξεις, πλην προσωρινής κράτησης και σύλληψης, να λαμβάνουν χώρα στο πλαίσιο της προκαταρκτικής.
 
Με τον τρόπο αυτό φεύγει έργο από τον εισαγγελέα και μεταβιβάζεται στους πταισματοδίκες και τα αστυνομικά όργανα που θα τις διενεργούν.
 
Μια τέτοια ισομερή κατανομή προωθείται επίσης και με την ανακατανομή της δικαστικής ύλης, με το μονομελές πρωτοδικείο να δικάζει σειρά πλημμελημάτων με ποινές μέχρι 3 έτη, ενώ από 3 έτη και πάνω θα δικάζεται από το πολυμελές.
 
Το μονομελές Εφετείο θα μείνει σε ένα πιο συγκεκομμένο ρόλο, παρόλο που φαίνεται ότι με νόμο θα διευρυνθεί πάλι η αρμοδιότητά του, ενώ το τριμελές και το πενταμελές θα συνεχίσουν, όπως και τα μεικτά ορκωτά θα συνεχίσουν να δικάζουν.
 
Τέλος αναμορφώνονται όλα τα αποδεικτικά μέσα και οι ανακριτικές πράξεις, επικαιροποιούνται, και εφαρμόζονται συγκεκριμένες οδηγίες της ΕΕ που έπρεπε να ενσωματωθούν, ενώ αναμορφώνονται και ανανεώνονται οι προϋποθέσεις μιας σειράς μέτρων, όπως το βραχιολάκι, οι περιοριστικοί όροι, η σύλληψη κτλ.
 
Επίσης στα ένδικα μέσα γίνονται λιγότερες παρεμβάσεις, σε μια κατεύθυνση εξορθολογισμού για να ανταποκριθεί το νέο όχημα της ποινικής δίκης στις σύγχρονες απαιτήσεις.
 
«Η συμφόρηση στην ποινική δικαιοσύνη ήταν αφόρητη, για αυτό χρειαζόμαστε νέους θεσμούς, νέα δεδομένα για να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε» κατέληξε. 

Ιωάννης Μπέκας «Αν ήμουν μια φορά ανήσυχος, τώρα είμαι δέκα» 

Ο κ. Μπέκας είχε επιφυλάξεις από πριν για τον νέο Ποινικό Κώδικα, θεωρώντας πως έγινε πολύ βιαστικά η εφαρμογή του, ενώ οι εξαγγελίες για τις άμεσες αλλαγές σε αυτόν από τον Πρωθυπουργό και τον νέο υπουργό Δικαιοσύνης, του έχουν δημιουργήσει καινούριες.
 
Και αυτό γιατί η εγγενής παθογένεια που υπήρχε από την ταχύτητα της ψήφισης και της άμεσης εφαρμογής του, γίνεται απόπειρα να θεραπευτεί με το ίδιο φάρμακο, την άμεση αντίδραση και την ταχύτητα.
 
Πιστεύει πως οι δυνατότητες που υπήρχαν ήταν ή να ανασταλεί η εφαρμογή όλου του ποινικού κώδικα, μέχρι να μελετηθούν οι αλλαγές από κάποια επιτροπή, ή να τον αφήσει να ισχύσει για κάποιους μήνες, μιας και η διαφορά δεν θα ήταν μεγάλη, και μετά να αποφασιστούν οι αλλαγές.
 
Για αυτό και αν ήταν μια φορά ανήσυχος, τώρα είναι δέκα. Η ανησυχία είναι μεγάλη και για το πανεπιστήμιο, όπου θα πρέπει να προταθούν εγχειρίδια για τα παιδιά, όμως αφενός ο χρόνος για να γίνουν οι αλλαγές είναι πολύ μικρός, αφετέρου δεν μπορούν να ξεκινήσουν να τα γράφουν, μιας και περιμένουν περαιτέρω αλλαγές.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.