Το Θρακικο Μουσειο Παιδειας Κομοτηνης ταξιδεψε στην Αθηνα

Ο ιδρυτής του Μουσείου Α. Καζαντζής προσκεκλημένος ομιλητής σε ημερίδα του ΕΚΠΑ

Στην Αθήνα βρέθηκε το Σάββατο 11 Μαΐου ο εκπαιδευτικός-νομικός, κ. Αλέξανδρος Καζαντζής κατόπιν πρόσκλησης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών προκειμένου να συμμετάσχει ως ομιλητής στην ημερίδα με θέμα τα Μουσεία Παιδείας της χώρας. Ο κ. Καζαντζής παρουσίασε στο κοινό το Θρακικό Μουσείο Παιδείας Κομοτηνής, του οποίου υπήρξε εμπνευστής και ιδρυτής. Αναφέρθηκε εκτενώς στην «περιπέτεια» δημιουργίας του και την πορεία του στον χρόνο αλλά και τη «φιλοσοφία» του ενώ δεν παρέλειψε να καταγράψει τα προβλήματα και να καταθέσει προτάσεις, όπως η σύσταση «Ένωσης Μουσείων» της χώρας. 

Ακολουθεί ολόκληρη η εισήγηση του κ. Καζαντζή κατά την ημερίδα: 

«Ονομάζομαι   Αλέξανδρος Καζαντζής  Εκπαιδευτικός – Νομικός  και  Επίτιμος Πρόεδρος  της Εταιρείας  Παιδαγωγικών Επιστημών  Κομοτηνής.
 
Με πρωτοβουλία μου ιδρύθηκε το 1992 το Θρακικό Μουσείο Παιδείας (ΘΜΠ),  με απόφαση του Δ.Σ. της Εταιρείας Παιδαγωγικών Επιστημών Κομοτηνής και την έγκριση του Νομαρχιακού Συμβουλίου Ροδόπης.
 
Για την στέγαση του παραχωρήθηκε από τον Δήμο Κομοτηνής το Ιστορικό 5ο Νηπιαγωγείο Κομοτηνής.
 
Η ίδρυσή του αποτελούσε  το δικό μου όραμα, που καλύπτει  μουσειακό κενό στο χώρο της παιδείας σε αντίθεση με την πληθώρα μουσειακής παρουσίας άλλων πολιτισμικών χώρων και εποχών και είναι το πρώτο πανελλήνια.
 
Ο σκοπός της ιδρύσεως του Θρακικού Μουσείου Παιδείας είναι η συλλογή όλου του διάσπαρτου υλικού, εντύπων και σχολικών ειδών, που έχει ιστορική σημασία για τον Θρακικό χώρο αλλά και τον ευρύτερο Ελληνικό χώρο, και το οποίο έχει προέλευση από παλιά μέχρι σήμερα και παρουσιάζει την ιστορικότητα αυτού του τόπου. Η ολοκλήρωσή του θα αποτελέσει έκφραση πολιτιστικής κληρονομιάς και χώρος γνώσης και έρευνας σε κάθε επιστήμονα αλλά και ενδιαφερόμενο.
 
Το παραχωρηθέν κτίριο από το Δήμο Κομοτηνής αναγέρθηκε το 1882 από τον ευεργέτη Χατζηκωνσταντή Ζωίδη και τη σύζυγο του, «Ηπειρωτών», όπως αναγράφεται στην εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα μαζί με την χαρακτηριστική επιγραφή «Νηπιαγωγείoν». Βρίσκεται στον περίβολο του Ιερού Ναού Αγίου Γεωργίου Κομοτηνής. Χρησιμοποιήθηκε ως νηπιαγωγείο, φιλοξένησε για πολλά έτη λόγω στεγαστικών αναγκών το 5ο Δημοτικό Σχολείο Κομοτηνής και μετέπειτα το 5ο Νηπιαγωγείο Κομοτηνής μέχρι και την 6η Νοεμβρίου 1995.
 
Από το 1996 και μέχρι σήμερα συνεχίζει την προσφορά του ως Μουσείο πλέον με τον τίτλο Θρακικό Μουσείο Παιδείας της Εταιρείας Παιδαγωγικών Επιστημών Κομοτηνής. Έχει δύο ορόφους και η κτιριολογική του δομή μας επέτρεψε να το διαμορφώσουμε ως εξής:
 
Στο ισόγειο εισέρχεται ο επισκέπτης από την κύρια είσοδο που κοσμείται από την Χάρτα του Ρήγα στην πραγματική της διάσταση και αμέσως μετά συναντά τον χώρο που φιλοξενεί την πλήρως οργανωμένη βιβλιοθήκη με ψηφιακή καταλογογράφηση και αναγνωστήριο, στην ίδια στάθμη φιλοξενείται  και ο χώρος του γραφείου της ΕΠΕΚ. Ανεβαίνοντας στον όροφο ο επισκέπτης ανακαλύπτει δύο χώρους που φιλοξενούν όλο το μουσειακό υλικό. Όλα αυτά στεγάζονται σε ένα κτίριο 100 τ.μ. περίπου.
 
Η διάσωση εκπαιδευτικού υλικού που χρησιμοποιήθηκε σε διάφορες εποχές και τείνει σήμερα να εξαφανιστεί, ιδιαίτερα του Θρακικού χώρου αλλά και του ευρύτερου, αποτελεί σοβαρή πολιτιστική έκφραση για τις επερχόμενες γενεές, και  την διάσωση της πολιτιστικής  κληρονομιάς  της εκπαίδευσης στην Ελλάδα.
 
Σ’ αυτό το σημείο θα ήθελα να  ευχαριστήσω  και  να  συγχαρώ τους  διοργανωτές  για  αυτήν  την  σημερινή   εκδήλωση  που είναι  η  πρώτη. Δεν  γνωρίζω σε ποιον ανήκει η ιδέα, θέλω να  τον  συγχαρώ  για  την  πρωτοβουλία  που  είχε.
 
Δικαιούμαι  ως  ιδρυτής  του  πρώτου  Μουσείου  Παιδείας πανελλήνια  να  παραβρίσκομαι  στην  ημερίδα, γιατί όταν  το ίδρυσα  το ΘΜΠ, επικοινωνούσαν μαζί μου  για  να  μάθουν πληροφορίες  πώς  το  δημιούργησα,  να  τους  δώσω  οδηγίες. Όπως από τα  Χανιά, το Βόλο αλλά και  o καθηγητής  Τσολάκης που το  έστησε  στη  Βέροια   και  άλλοι. Η  ίδρυση  του  ΘΜΠ   έγινε  από  ανάγκη.  Ζούμε  σε  μια  ευαίσθητη ακριτική  περιοχή. Τότε  ήμουν  προϊστάμενος  Διεύθυνσης ΠΕ και έβλεπα να  κλείνουν  τα  χριστιανικά  σχολεία της περιφέρειας το ένα μετά  το άλλο.
 
Αναρωτήθηκα  τι  θα  γίνει  αυτό  το  σχολικό υλικό; Ή  θα  σαπίσει ή  θα  πεταχτεί. 
 
Αποφάσισα  λοιπόν να τα συλλέξω για πολλούς λόγους…  

Λόγω ιστορικής  αποδεικτικότητας 

Λόγω του ότι  δίνει  την  απάντηση  στο ερώτημα πώς  έμαθε  γράμματα  αυτός  ο  λαός.  Και  να  σκεφθεί  κανείς ότι η Θράκη  έμεινε  σκλαβωμένη  περισσότερο  από  200 χρόνια  από  την  υπόλοιπη  Ελλάδα, σκλαβώθηκε  100 χρόνια πριν και  ελευθερώθηκε 100  χρόνια αργότερα.
 
Αλλά και  για  ένα  άλλο  λόγο,  να  σκεφθείτε ότι  από  τη Θεσσαλονίκη  και μέχρι τον Έβρο δεν υπάρχει  αντίστοιχο  Μουσείο  Παιδείας. Το εγχείρημα ήταν δύσκολο και τολμηρό ειδικά σε αυτόν τον ακριτικό τόπο.
 
Αποτελεί έκφραση πολιτιστικής κληρονομιάς και χώρο γνώσης και έρευνας σε κάθε επιστήμονα αλλά και ενδιαφερόμενο. Αποτελεί μια κιβωτό ιστορίας και γνώσης, μια πνευματική όαση στη ταραχώδη εποχή μας, ένα ζωντανό καθρέφτη της ιστορικής εξέλιξης, συγκινητική μνημοσύνη για τους ηλικιωμένους, (κλαίνε  όταν  φεύγουν)   και γνώση για τους νεότερους και δίνει μια απάντηση σε όσους ξεχνούν ή δε γνωρίζουν.

Το Θρακικό Μουσείο Παιδείας είναι στολίδι της Κομοτηνής, αγγίζει το ευρύτερο κοινό, μιας και  όλοι έχουμε περάσει από τις τάξεις ενός σχολείου.
Αποτελεί πυρήνα για γνώση και σπουδή του πολιτισμού και των εθίμων των παλαιών χρόνων στους νεότερους.
Για τον λόγο αυτό θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη φροντίδα και αμέριστη βοήθεια από την πολιτεία και το κράτος για την κάλυψη αναγκών του, τη λειτουργία του και για την πλήρη ολοκλήρωση του.
Σε   άλλες  χώρες  κυρίως  στις  βόρειες  χώρες  της  Ευρώπης δίνουν  μεγάλη   αξία  στα  μουσεία  παιδείας  και  διατίθενται απέραντοι  εκθεσιακοί  χώροι.  

Προβλήματα 

Η αλήθεια είναι πως ήταν πολύ κουραστική η διαδρομή, αν και μας δικαίωσε. Άξιζε τον κόπο!
Το πιο δύσκολο ήταν το  διαδικαστικό  και  η συγκέντρωση  του υλικού.
Ο  εθελοντισμός από  συνεργάτες, μέλη  της  Εταιρείας  και  φίλους , συνετέλεσε  στην  ολοκλήρωση  του, ευτυχώς!
Δεν  έχουμε  όμως προσωπικό και οι  ξεναγήσεις  γίνονται   από  μέλη  της  Εταιρείας όποτε κι αυτοί ευκαιρήσουν.  
Στερούμαστε  σύγχρονων  υποδομών.
Δεν  έχουμε  πρόσβαση  ΑΜΕΑ προς τον δεύτερο όροφο, κάτι πολύ σημαντικό…, η πόλη μας έχει γίνει τα τελευταία χρόνια μια πόλη φιλική προς τους ΑΜΕΑ, και θα έπρεπε και  το μουσείο να προσαρμοστεί εδώ και χρόνια.
Δεν  έχουμε όμως τις απαραίτητες χρηματοδοτήσεις για πολλά θέματα.
Έχουμε   πλούσιο  φωτογραφικό  υλικό  και  δεν  μπορούμε  να  το προβάλουμε  και  να  το  εκθέσουμε, λόγω  στενότητας  χώρου και λόγω έλλειψης δαπάνης. 
Θα θέλαμε λοιπόν να μπορούσαμε να μεταστεγαστούμε σε έναν  χώρο αρκετά πιο μεγάλο που μαζί με τα προηγούμενα θα κάλυπτε και την ανάγκη για περισσότερη επισκεψιμότητα από σχολεία και φορείς. 

Προτάσεις 

Ως Νομικός που είμαι, προτείνω να βρούμε  μια  νομική  μορφή,  προτείνω  να  συσταθούμε  ως  «ΕΝΩΣΗ  ΜΟΥΣΕΙΩΝ» για να έχουμε κάποια  νομική υπόσταση.
Το  Υπουργείο Παιδείας να ιδρύσει μια Γενική Γραμματεία με αντικείμενο τα  Μουσεία  Παιδείας. 
Παλιότερα  η  κ.  Τέτη  Χατζηνικολάου όταν  υπηρετούσε στο  Υπουργείο  Πολιτισμού μας έστειλε ένα  έγγραφο  με  θέμα «Μουσεία Νεώτερης Πολιτιστικής  Κληρονομιάς της Διεύθυνσης  Νεώτερης Πολιτιστικής  Κληρονομιάς…» με  ημερομηνία  5-3-2004» και υπέγραφε η ίδια. Όλα  τα  Μουσεία  στον πίνακα  αποδεκτών   είναι  45. Προτείνω  να  διοριστούν  υπάλληλοι  Γενικών  καθηκόντων  που  θα  προσφέρουν πάρα πολλά.
 
Θα μπορούσαμε να συνδεθούμε με κάποιο Δίκτυο και Διοικητικά και Ηλεκτρονικά.
 
Να  καταρτίσουμε κάποια προγράμματα με έρευνες και εφαρμογές με χρηματοδότηση από  την ΕΕ, να υπάρχει κεντρικός φορέας με  εξακτίνωση σε όλα  τα μουσεία.
 
Να τιμούνται κάποιοι για τις υπηρεσίες που προσέφεραν στα Μουσεία Παιδείας.
 
Ευχαριστώ».

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.