Σχεσεις εκκλησιας – κρατους: Στενοι η χαλαροι δεσμοι;

Η ιστορία αλλά και η σύγχρονη πραγματικότητα  των σχέσεων Κράτους και Εκκλησίας ήταν το θέμα της εκδήλωσης που διοργάνωσε το απόγευμα της Δευτέρας, 26 Φεβρουαρίου στη Λέσχη Κομοτηναίων, η Ανεξάρτητη Νομική Κομοτηνής (Α.ΝΟ.Κ.).
 
Θέμα το οποίο ανέλυσαν οι καλεσμένοι ομιλητές κ. Αλκιβιάδης Δερβιτσιώτης, Αναπληρωτής καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου της Νομικής του ΔΠΘ, ο κ. Γεώργιος Ανδρουτσόπουλος , Λέκτορας Εκκλησιαστικού Δικαίου της Νομικής του ΕΚΠΑ και ο κ. Νότης Χαραλαμπίδης, πρώην Πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου Κομοτηνής και Δικηγόρος, παρουσία μεταξύ άλλων του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Διδυμοτείχου, Ορεστιάδας και Σουφλίου κ.κ.Δαμασκηνού. 

Ανάγκη θέσπισης καταστατικού νόμου με τον οποίο η Εκκλησία θα ρυθμίζει τα ζητήματα που την απασχολούν 

Τον λόγο έλαβε πρώτος ο κ. Γεώργιος Ανδρουτσόπουλος, ο οποίος επεσήμανε ορισμένα «προβληματικά», όπως τα χαρακτήρισε, σημεία στο άρθρο 3 του Συντάγματος, το οποίο τυποποιεί το σύστημα σχέσεων Εκκλησίας – Κράτους, και τα οποία αποτελούν συχνά αίτια αντιπαραθέσεων. Όπως εξήγησε η λέξη κλειδί της διάταξης του άρθρου είναι ο όρος «επικρατούσα θρησκεία» που μπορεί να ερμηνευθεί είτε ως επίσημη του έθνους θρησκεία είτε ως το θρήσκευμα που ασπάζεται η πλειοψηφία του λαού, ως όρος με διακηρυκτικό δηλαδή περιεχόμενο.
 
Ως επόμενο κατά σειρά σημείο έντονης αντιπαράθεσης ο ίδιος υπέδειξε, το εάν κατοχυρώνονται συνταγματικά οι ιεροί κανόνες. Ποιος είναι άραγε ο σκοπός του Νομοθέτη και ποιος καθίσταται μάλιστα ικανός να κρίνει εάν ένας κανόνας είναι δογματικός ή διοικητικός διερωτήθηκε ο ίδιος για να τονίσει πως η εκκλησία υποστηρίζει πως δεν τίθεται ζήτημα περί διάκρισης δογματικών και διοικητικών κανόνων. Η ίδια είναι αυτοκέφαλη-αυτοδιοικούμενη από το 1850, γεγονός που συνίσταται στο ότι θέματα τα οποία άπτονται της εσωτερικής της διαχείρισης αφορούν αποκλειστικά και μόνο την ίδια. Για τον λόγο αυτό ακριβώς ο  Καταστατικός Χάρτης του άρθρου 72 του Συντάγματος θα πρέπει να είναι νόμος βραχύλογος, εξουσιοδοτικός με κατευθυντήριες διατάξεις και πολυάριθμες εξουσιοδοτήσεις.
 

Πρόταση του ομιλητή για την επούλωση των τρωτών αυτών σημείων όπως αυτή κατατέθηκε κατά τη διάρκεια της ομιλίας του είναι η ενίσχυση των διακριτών ρόλων Εκκλησίας -Κράτους με καταστατικό νόμο σύμφωνα με τον οποίο η Εκκλησία θα έχει την πρωτοβουλία να ρυθμίζει η ίδια τα ζητήματα που την απασχολούν. Οφείλει λοιπόν στη βάση αυτών των διακρίσεων να αναστοχαστεί αποφεύγοντας τους «στρουθοκαμηλισμούς» προκειμένου να μην της επιβληθούν κανόνες άνωθεν.
 
Τον λόγο έλαβε ακολούθως ο κ. Νότης Χαραλαμπίδης, ο οποίος κάνοντας αναφορά και στην έως τώρα εμπειρία του από τον χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τόνισε πως η εκκλησία διαχρονικά κατέχει σημαντικό ιστορικό και κοινωνικό ρόλο στην κοινωνία, γεγονός που δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να παρακαμφθεί.
 
Όπως εξήγησε μάλιστα, η Εκκλησία από κοινού με το Κράτος αναλαμβάνουν κοινωνικές δράσεις με σημαντικό αντίκτυπο, επομένως κάθε συζήτηση επί του θέματος θα πρέπει να γίνει σε συναινετική βάση, χωρίς έριδες. 

Το παρόν Σύνταγμα θαρραλέα κίνηση διαχωρισμού Κράτους και Εκκλησίας 

Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την εισήγηση του κ. Αλκιβιάδη Δερβιτσιώτη, η οποία στοιχειοθετήθηκε σε τρείς επιμέρους άξονες, τη προέλευση του άρθρου 3 του Συντάγματος, τις ειδικές σχέσεις Εκκλησίας- Κράτους και τέλος την ερμηνεία της θρησκευτικής ελευθερίας του άρθρου 13 του Συντάγματος.
 
Ως προς το πρώτο ο ίδιος εξήγησε πως το παρόν ισχύον Σύνταγμα σε αντίθεση με το προγενέστερο αποτελεί μια θαρραλέα κίνηση διαχωρισμού των δύο φορέων, αφού έπαψαν να ισχύουν ρυθμίσεις όπως η ορκοδοσία, η παροχή αδείας για ανέγερση ετερόδοξης εκκλησίας από τον Μητροπολίτη κ.α.
 
Ο ίδιος δεν παρέλειψε να επισημάνει πως, κάθε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης διατηρεί διαφορετική πολιτική όσον αφορά τη σχέση της με την εκκλησία, χαρακτηριστικό παράδειγμα του οποίου αποτελεί η Γαλλία η οποία δεν έχει σε προνομιακή θέση την εκκλησία, κράτος λαού, όπως επίσης η Γερμανία και η Ολλανδία, οι οποίες φορολογούν ειδικά τους θρησκευόμενους, κι ενισχύουν οικονομικά την Εκκλησία μόνο σε στιγμές ανάγκης. Βέβαια, παρά τα παραπάνω ιδιαίτερα παραδείγματα, ο κ. Δερβιτιώτης έσπευσε να διευκρινίσει πως έχει αποδειχθεί πως τα κράτη που κηρύσσουν επίσημη θρησκεία και διατηρούν με αυτή στενούς δεσμούς αποτελούν μοντέλα κρατών.
 
Καταληκτικά, ο κ. Δερβιτσιώτης έκανε αναφορά  στο άρθρο 13 παρ.1 του Συντάγματος με βάση το οποίο τυποποιείται η θρησκευτική ελευθερία ως προς την ελευθερία συνείδησης κι εξωτερίκευσης συνείδησης, το οποίο όπως εξήγησε λειτουργεί συμπληρωματικά με το άρθρο 3.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.