Το ταξιδι στην ιστορια της Κομοτηνης «γοητευσε» τους πολυπληθεις «συνταξιδιωτες»

Με οδηγό τον αρχιτέκτονα Κώστα Κατσιμίγα

Μια από τις ψυχωφελέστερες εκδηλώσεις για όσους επιθυμούν να γνωρίζουν στοιχεία από την ταυτότητα της πόλης μας, είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν τη Δευτέρα το βράδυ, όσοι προσήλθαν ν’ ακούσουν από τον αρχιτέκτονα και συστηματικό μελετητή της ιστορίας Κώστα Κατσιμίγα για την «Αστική αρχιτεκτονική και τις πολεοδομικές εξελίξεις στην Κομοτηνή από το 1800 έως το 1913».
 
Μία από τις ψυχωφελέστερες εκδηλώσεις ιστορίας που ήταν η δεύτερη του κύκλου εκδηλώσεων με τον γενικό τίτλο «Η φυσιογνωμία της Κομοτηνής κατά την τελευταία περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας (1800-1913)» που διοργανώνει η αναζωογονημένη Εταιρεία Θρακικών Μελετών, με πρόεδρο τον πρωτοπρεσβύτερο Δημήτριο Βασιλειάδη.
 

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο αμφιθέατρο του Ιδρύματος Νικολάου Παπανικολάου και ήταν πραγματική απόλαυση ο μεγάλος αριθμός Κομοτηναίων που προσήλθαν, επιβεβαιώνοντας με την παρουσία τους, ότι ακόμη και σε καιρούς οικονομικής κρίσης, ορισμένες από τις κλασικές αξίες του αναγεννησιακού ανθρώπου, όπως η έρευνα και η αγάπη για τη μάθηση παραμένουν ακόμη εν ζωή.
 
Την εκδήλωση εισήγαγε ο πρόεδρος της Εταιρείας, ο πατήρ Δημήτριος Βασιλειάδης, ο οποίος είχε και ενδιαφέροντες διαλόγους καθόλη τη διάρκεια της παρουσίασης με τον εισηγητή της εκδήλωσης. 

Εισήγηση αφιερωμένη στους Μάνο Αναγνωστίδη και Κίμωνα Καλδιριμτζή 

Ο ομιλητής αφιέρωσε την εισήγησή του σε δυο ιδιαίτερα σημαντικούς συμπολίτες, που έφυγαν νέοι από τη ζωή, στον αρχιτέκτονα Μάνο Αναγνωστίδη, που ασχολήθηκε με την καταγραφή και αναστήλωση νεότερων μνημείων της πόλης μας, καθώς και στον πολιτικό μηχανικό Κίμωνα Καλδιριμτζή, κοντά στον οποίο «μαθήτευσε στην πράξη», στα πρώτα του βήματα, ως αρχιτέκτονας μηχανικός στο πεδίο του ελεύθερου επαγγελματία. 

«Ξενάγηση» στην ιστορία της Γκιουμουλτζίνας του 19ου αι. 

Ουσιαστικά η εισήγηση του κ. Κατσιμίγα ήταν «ξενάγηση» στην ιστορία της Γκιουμουλτζίνας του 19ου αι., κατά τη διάρκεια του οποίου η πόλη ήταν υπό Οθωμανική κυριαρχία.
 
Ο κ. Κατσιμίγας αναφέρθηκε στα μεγάλα γεγονότα του 19ου αι., ξεκινώντας από ένα αφετηριακό γεγονός του 18ου, τη γαλλική επανάσταση, που οδήγησε στη δημιουργία του ελληνικού κράτους, αλλά αναφέρθηκε και στα Τανζιμάτ, τον Κριμαϊκό πόλεμο, το Χάττ ι Χουμαγιούν, τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο, την ενσωμάτωση της Ανατολικής Ρωμυλίας στο νεοσυσταθέν τότε βουλγαρικό κράτος, και τους διωγμούς Τούρκων και Ελλήνων που ακολούθησαν.
 

Αναφέρθηκε επίσης στους σουλτάνους που κυβέρνησαν την Οθωμανική αυτοκρατορία τον 19ο αι., καθώς και στα γεγονότα που συνέβησαν κατά τη διάρκειά του στην Κομοτηνή, από φυσικές καταστροφές μέχρι τη διοικητική μεταρρύθμιση που την υπήγαγε στα 1862 στο σαντζάκι της Καλλίπολης του Βιλαετίου της Αδριανούπολης. Το β’ μισό του 19ου αι., η Κομοτηνή εξάλλου, λόγω των ιστορικών γεγονότων –διωγμών που προαναφέρθηκαν– γίνεται τόπος κατοικίας τόσο Ελλήνων από τη Δυτική Μακεδονία και Ήπειρο όσο και Τούρκων από τη Βουλγαρία, οι οποίοι αρχίζουν να μετασχηματίζουν την οικονομική της ζωή, ασχολούμενοι με τη μεταποίηση.
 
Αλευρόμυλοι και καπναποθήκες ιδρύονται, και από τους μεν και από τους δε, και αυτόν τον καιρό, καθώς και την πρώτη δεκαετία του 20ου αι., η Κομοτηνή αποκτά πολλά από τα κτίρια, η ζωή των οποίων συνεχίζεται μέχρι τα σήμερα. 

Με αφετηρία δύο κομβικούς χάρτες 

Ο κ. Κατσιμίγας με αφετηρία δύο κομβικούς χάρτες της πόλης, έναν του 19ου αι. και έναν του 20ου, μπόρεσε να εισάγει το πολυπληθές ακροατήριο στην ιστορία του αστικού ιστού της πόλης, αναφερόμενος ξεχωριστά τόσο στο Βυζαντινό Φρούριο, τμήμα του οποίου γκρεμίστηκε το 1934 επί Γενικού Διοικητή Σπ. Δάσιου, προκειμένου να διανοιχθεί δρόμος, αν και αυτό διατηρήθηκε ανέπαφο από Οθωμανούς και Βουλγάρους, όσο και σε άλλα ιστορικά μνημεία της πόλης.
 

Για το Βυζαντινό Φρούριο ο κ. Κατσιμίγας αναφέρθηκε και στην υπόθεση αναχρονολόγησής του, την οποία προτείνει ο αρχιτέκτονας Γιάννης Βασιλειάδης, κι ακολούθως σε κάθε μια γειτονιά της Κομοτηνής ξεχωριστά. Στο Αρμενιό, στα εβραϊκά και την οδό Μακκαβαίων, στα χάνια και τα χαμάμ της Κομοτηνής, τους αλευρόμυλους και τις καπναποθήκες, τα αρχοντικά της οδού Νέστορα Τσανακλή, στη Λέσχη Κομοτηναίων, το αρχοντικό Στάλιου, το Ινταντιέ, το Πυροσβεστείο, το Δικαστικό Μέγαρο, το παλιό Φρουραρχείο, τα ξενοδοχεία της πόλης, αλλά και στην αρχιτεκτονική των σπιτιών της. Στην «ελάσσονα αρχιτεκτονική», την architettura minore, κατά τη καθηγήτριά του στο πανεπιστήμιο της Βενετίας κ. Egle Renata Trincanato, στην οποία κατά 90% συμπεριλαμβάνονται οι οικοδομές μιας πόλης, οι οποίες χαρακτηρίζονται από τη «βαλκανική» αρχιτεκτονική –κατά τον καθηγητή κ. Ν. Μουτσόπουλο– είναι κτίσματα-σπίτια ισόγεια ή διώροφα, φτιαγμένα από κερπίτσι, και με σαχνισιά, χωρίς πολλά ανοίγματα στο ισόγειο, κάτι το οποίο ο ομιλητής απέδωσε στον πολιτισμικό συγκρητισμό μεταξύ των πληθυσμιακών ομάδων της πόλης, και στην ανάγκη για ιδιωτικότητα.
 
Στη συνέχεια, συνεχίζοντας τις αναφορές του στη λειτουργία και κυκλοφορία των δρόμων, επεσήμανε τις εισόδους στην τότε Κομοτηνή αλλά και τις εξόδους προς Αλεξανδρούπολη και Ξάνθη, επισημαίνοντας την αξία σ’ αυτό τον τομέα δρόμων, όπως η αποκαλούμενη μέχρι σήμερα παλιά οδός Ξάνθης, και η έξοδος προς Αλεξανδρούπολη, μέσω μιας διαδρομής, που αξιοποιούσε τη χάραξη της Σιδηροδρομικής γραμμής και ήταν διαφορετική από τη σημερινή, με σταθμούς το Κόσμιο, τη Βέννα κ.λπ. 

Η Κομοτηνή όλων μας 

Από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία της εισήγησης, η οπτική του ομιλητή για την Κομοτηνή όλων μας, χριστιανών και μουσουλμάνων, που την κατοικούσαμε τον 19ο αι. και εξακολουθούμε να σμιλεύουμε το παρόν της και σήμερα.
 
Συγχαρητήρια, σε ομιλητή και διοργανωτές, για μια εκδήλωση που υπερέβη τις δύο ώρες, αλλά λειτούργησε ως πνευματική όαση στη συνήθως άχρωμη καθημερινότητά μας.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.