Μιχαλης Τσαντιλας, τραγουδοποιος «Εχουμε καταχραστει λεξεις οπως δημοκρατια η φασισμος για ασημαντα θεματα»

Μεταξύ Σπάρτης και Αθήνας, μεταξύ Πολυτεχνείου και μουσικής, ο πρωτοεμφανιζόμενος στη δισκογραφία Μιχάλης Τσαντίλας, θεωρεί τη λογική και το συναίσθημα συμπληρωματικά το ένα του άλλου, όπως και τους διαφορετικούς ήχους επιχειρώντας το πάντρεμά τους. Με την κυκλοφορία του δίσκου «Σκιά στο μυαλό» από το περιοδικό «Μετρονόμος» έκανε το όνειρό του πραγματικότητα και μέσα από τις σελίδες του «ΠτΘ» μας μιλάει γι’ αυτό και συστήνεται στο μουσικόφιλο κοινό της Θράκης…

Η πόλη με εκφράζει περισσότερο

ΠτΘ: Μιχάλη είσαι ένας πρωτοεμφανιζόμενος τραγουδοποιός οπότε θέλω να ξεκινήσουμε τη συνέντευξη γνωρίζοντας τον άνθρωπο Μιχάλη Τσαντίλα. Γεννήθηκες στην Αθήνα, αλλά μεγάλωσες στην επαρχία και πιο συγκεκριμένα στην Σπάρτη. Ποια από τις δυο σε εκφράζει περισσότερο;
Μ.Τ.:
Θεωρώ ότι τόσο στη Σπάρτη όσο και στην Αθήνα το περιβάλλον είναι αστικό, οπότε νομίζω ότι η πόλη με εκφράζει περισσότερο. Έχω ζήσει λίγα χρόνια σε χωριό, αλλά θεωρώ ότι είμαι άνθρωπος της πόλης.

ΠτΘ: Έχεις πάρει το πτυχίο του Ηλεκτρονικού Μηχανικού Τ.Ε. από το Α.Τ.Ε.Ι. Χανίων, ενώ συνεχίζεις τις σπουδές σου στο αντίστοιχο τμήμα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Μια θετική επιστήμη από την μια και μια τέχνη, το τραγούδι, από την άλλη… Συνδυάζονται αυτά;
Μ.Τ.:
Νομίζω ότι συνδυάζονται, αρκεί να το θέλει κανείς. Ίσως λειτουργούν και συμπληρωματικά. Η επιστήμη είναι ένας χώρος που κυριαρχεί η λογική και η τέχνη ένας χώρος που παίζει ρόλο το συναίσθημα. Ίσως σε μένα λειτουργούν συμπληρωματικά. Έτσι το βλέπω.

Με το δίσκο «Σκιά στο μυαλό» πραγματοποίησα το όνειρό μου

ΠτΘ: «Σκιά στο μυαλό» ο πρώτος σου «επίσημος» δίσκος. Ποια συναισθήματα ακολούθησαν την κυκλοφορία του;
Μ.Τ.:
Μεγάλη χαρά και ανακούφιση, γιατί ήταν κάτι που το ήθελα εδώ και πάρα πολλά χρόνια και το σχεδίαζα στο μυαλό μου, αλλά δεν είχα καταφέρει να βρω τον τρόπο και την διέξοδο για αυτό. Έτσι, πλέον νοιώθω ότι πραγματοποίησα το όνειρο που έκανα. Από την άλλη αρχίζει μια ανησυχία και ένα ενδιαφέρον για το τι μπορεί να ακολουθήσει, γιατί από τη στιγμή που κάνεις αυτό το βήμα θέλεις να το εξελίξεις.

ΠτΘ: «Κάθε λέξη θα ‘ναι, χωρίς το νόημα της πια, σαν σκιά στο μυαλό, που γλιστρά» καταλήγεις στο πρώτο τραγούδι του δίσκου, το «μια σκιά», που έδωσε και το όνομα στο δίσκο. Προσωπικά πιστεύω ότι αυτό είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της εποχής μας, το ότι οι λέξεις έχασαν το νόημά τους…
Μ.Τ.:
Ναι, είναι αλήθεια. Το νοιώθω και εγώ πολλές φορές αυτό και ειδικά με τις τελευταίες εξελίξεις, πολιτικές και οικονομικές. Νοιώθω ότι πολλές φορές κάναμε κατάχρηση κάποιων λέξεων, οι οποίες αδυνατούν πλέον να εκφράσουν, χρησιμοποιώντας τες, αυτό που θέλουμε ουσιαστικά. Για παράδειγμα η λέξη δημοκρατία, η λέξη φασισμός νοιώθω ότι τις έχουμε καταχραστεί για ασήμαντα θέματα που σήμερα, αν θέλουμε να τις χρησιμοποιήσουμε σε πιο κατάλληλες περιστάσεις, τελικά δεν λένε τίποτα.

Την ελπίδα ο καθένας μόνο από μέσα του μπορεί να την αντλήσει

ΠτΘ: Ο στίχος σου είναι εν γένει τρυφερός, μοναχικός ίσως και λίγο απαισιόδοξος. Έτσι αφουγκράζεσαι και την εποχή μας να φανταστώ; Πού βρίσκεται η ελπίδα κατά τη γνώμη σου;
Μ.Τ.:
Η ελπίδα δεν ξέρω πού μπορεί να βρεθεί. Φοβάμαι ότι έτσι όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα την ελπίδα ο καθένας μόνο από μέσα του μπορεί να την αντλήσει ή από τους πολύ κοντινούς του ανθρώπους γιατί το κλίμα γύρω – γύρω είναι πολύ αρνητικό. Δεν ξέρω αν ακριβώς ο στίχος μου είναι απαισιόδοξος, ίσως είναι λίγο σκοτεινός σε πολλές περιπτώσεις, αλλά θέλω να πιστεύω ότι αφήνει και ένα φως να φανεί.

Πρέπει να δίνουμε στους νέους τις ευκαιρίες να φτιάξουν ένα άλλο κόσμο

ΠτΘ: Πολλοί βέβαια εδράζουν την ελπίδα στη νέα γενιά. Ποια είναι η άποψή σου για τους νέους;
Μ.Τ.:
Εννοείται ότι αν είναι να έρθει κάτι καινούργιο αυτό μόνο από τους νέους μπορεί να έρθει, δεν μπορούμε να το περιμένουμε από τους μεγαλύτερους, από αυτούς που έζησαν μέσα σε αυτό το κλίμα, το σύστημα, όπως αυτό διαμορφώθηκε μέχρι σήμερα. Η μόνη ελπίδα σίγουρα είναι στα νέα παιδιά. Εννοείται ότι θεωρώ ελπίδα τους νέους και πρέπει να δίνουμε σε αυτούς τις ευκαιρίες για να φτιάξουν ένα άλλο κόσμο.

ΠτΘ: Τον ήχο του δίσκου χαρακτηρίζουν οι ηλεκτρικές και ακουστικές κιθάρες και τα τύμπανα, αν τον κατηγοριοποιούσαμε θα μιλούσαμε για έναν ροκ δίσκο. Έχεις κατασταλάξει στον ήχο αυτό; Θα πειραματιζόσουν στο μέλλον μ’ έναν πιο «παραδοσιακό» δίσκο;
Μ.Τ.:
Τίποτα δεν αποκλείεται. Τα ακούσματά μου περιλαμβάνουν και το ελληνικό παραδοσιακό κομμάτι και το λαϊκό και αυτό που λέμε έντεχνο ελληνικό τραγούδι. Απλά τα πράγματα που με συγκίνησαν όταν ήμουν σε μια πιο μικρή ηλικία και μου έδωσαν το ερέθισμα για να ασχοληθώ περισσότερο με τη μουσική και το τραγούδι ήταν τα ερεθίσματα από το εξωτερικό, βρετανική και αμερικανική μουσική, οπότε σίγουρα αυτό παίζει ρόλο στο ότι ο δίσκος και τα τραγούδια μου έχουν ένα πιο ηλεκτρικό στιλ. Δεν αποκλείεται τίποτα, αλλά προσωπικά δεν βλέπω τα τραγούδια είτε ως ηλεκτρικά, είτε ως παραδοσιακά. Βλέπω τη μουσική πιο συνολικά, οπότε θα με ενδιέφεραν παντρέματα και όχι ένα στιλ συγκεκριμένο.

ΠτΘ: Ο Κώστας Παρίσης, ευρύτερα γνωστός από τη συμμετοχή του στα «Υπόγεια Ρεύματα» και όχι μόνο, υπογράφει την παραγωγή και τις ενορχηστρώσεις του δίσκου. Πόσο σημαντική είναι η συμβολή και η επιρροή ενός έμπειρου τραγουδοποιού στη δουλειά ενός νεότερου;
Μ.Τ.:
Είναι πολύ σημαντική η συμβολή του Κώστα και έχει παίξει πολύ μεγάλο ρόλο στο πώς ακούγεται ο δίσκος, στις ενορχηστρώσεις, στην ατμόσφαιρα. Τραγουδοποιητικά δεν με έχει επηρεάσει με την έννοια ότι ήταν έτοιμα τα τραγούδια όταν γνωριστήκαμε και αποφασίσαμε να συνεργαστούμε. Παρόλα αυτά τον θεωρώ πολύ σημαντικό παράγοντα αυτού του δίσκου και γενικότερα. Είναι ένας παραγωγός ο Κώστας που κάνει πολύ ωραίες δουλειές και έχει στους δίσκους του ένα δικό του χαρακτηριστικό ήχο, που μου άρεσε πάρα πολύ, για αυτό και επιδίωξα να συνεργαστώ μαζί του.

Όσοι μελοποιούν ποίηση αυτοί έχουν ανάγκη από ένα καλό στίχο και αναζητούν στην ποίηση διέξοδο

ΠτΘ: Πέρα από τα δικά σου τραγούδια στο cd συναντάμε και την μελοποίηση του «Ήθελα», ποιήματος του Νίκου Καββαδία. Συμφωνείς με την άποψη ότι η μουσική εκλαϊκεύει την ποίηση;
Μ.Τ.:
Κατ’ αρχάς σίγουρα η μουσική έχει καταφέρει να φέρει πολλές φορές τον κόσμο σε επαφή με τα ποιήματα μεγάλων ποιητών μας, από την άλλη όμως εγώ όσον αφορά στην μελοποίηση της ποίησης δεν είμαι σίγουρος ότι είμαι πάντα υπέρ και το συγκεκριμένο τραγούδι είναι κατ’ εξαίρεση. Δεν έχω επιχειρήσει ποτέ ξανά να μελοποιήσω κάτι άλλο και γενικά δεν έχω νοιώσει την ανάγκη να μελοποιήσω κάποιο ποιητή είτε νεότερο είτε παλαιότερο. Γενικότερα, θεωρώ ότι η ποίηση δεν έχει ανάγκη τη μουσική, απλά όσοι μελοποιούν ποίηση αυτοί έχουν ανάγκη από ένα καλό στίχο και αναζητούν στην ποίηση μια διέξοδο. Θεωρώ ότι παρόλο που η μελοποιημένη ποίηση στη χώρα μας έχει βγάλει αριστουργήματα, όπως το «Άξιον Εστί», η μεγάλη πλειοψηφία αυτού του πεδίου δεν είναι τόσο σπουδαία όσο ακούγεται.

ΠτΘ: Στον δίσκο επίσης υπάρχουν και δυο αγγλόφωνα κομμάτια. Παράλληλα βλέπουμε η συγκεκριμένη μουσική σκηνή στην Ελλάδα διαρκώς μεγαλώνει και όλο και περισσότεροι τραγουδοποιοί ηχογραφούν αγγλικό στίχο. Ο Έλληνας τραγουδοποιός γίνεται πιο εξωστρεφής σιγά σιγά;
Μ.Τ.:
Σίγουρα η παραγωγή στο αγγλόφωνο τραγούδι έχει μεγαλώσει πολύ, κάτι που γίνεται από τα νέα παιδιά, τα οποία σίγουρα έχουν πολύ περισσότερα ξένα ακούσματα. Δεν ξέρω αν είναι θέμα εξωστρέφειας, αλλά θεωρώ ότι κυρίως γράφουμε στα αγγλικά, τουλάχιστον με μένα αυτό συμβαίνει, επειδή ακούμε πολύ τέτοια μουσική, βρετανική, αμερικανική και βγαίνει πιο εύκολα, ειδικά όταν θέλεις να το κάνεις σε ροκ ύφος, σίγουρα βολεύει σαν γλώσσα. Από εκεί και πέρα εμένα μου προέκυψαν κάποια αγγλόφωνα τραγούδια, αλλά είναι σχετικά λίγα, γιατί όταν άρχισα να γράφω πιο συστηματικά και πιο πολύ η ελληνική γλώσσα ήρθε πιο εύκολα και αυτό είναι λογικό γιατί είναι η μητρική μου γλώσσα. Τα αγγλόφωνα είναι κατ’ εξαίρεση στην περίπτωσή μου.

Δεν υπάρχει δισκογραφικό σύστημα όπως το ξέραμε πριν δέκα χρόνια

ΠτΘ: Ήταν εύκολη για σένα η είσοδος στην δισκογραφία;
Μ.Τ.:
Όχι δεν ήταν εύκολη και δεν ξέρω αν είναι και για κανένα από τους νέους καλλιτέχνες εύκολη. Κατ’ αρχάς η λέξη δισκογραφία θεωρώ ότι είναι λίγο υπερβολή με την έννοια ότι δεν υπάρχει ένα δισκογραφικό σύστημα όπως το ξέραμε πριν δέκα χρόνια. Η είσοδός μου στη δισκογραφική λογοτεχνία έγινε από δική μου αποκλειστική προσπάθεια. Εγώ χρηματοδότησα όλη τη δουλειά, μέχρι το δισκοπωλείο που φθάνει το cd ήταν δικά μου τα έξοδα. Το ήθελα απλά και βλέποντας ότι δεν υπάρχει γενικότερα ενδιαφέρον από κάποιες εταιρείες που προσέγγισα το πήρα πάνω μου. Οπότε δεν ήταν εύκολο, γιατί από την πλευρά μου είχε τρέξιμο, είχε έξοδα, αλλά από την άλλη δεν παραπονιέμαι. Το έκανα γιατί το ήθελα.

ΠτΘ: Σε ποιο βαθμό συμφωνείς με την άποψη ότι η τέχνη πρέπει να πληρώνεται;
Μ.Τ.:
Κατ’ αρχάς ο μουσικός και όλοι οι άνθρωποι που κάνουν μια εργασία θεωρώ ότι πρέπει να αμείβονται. Αν με ρωτάτε αν η τέχνη κοστίζει παραπάνω από όσο θα έπρεπε, αυτό συνέβη. Όταν έπρεπε να πληρώνεις για να αγοράσεις ένα cd είκοσι ευρώ αυτό ήταν υπερβολή ή να πρέπει να πληρώνεις τεράστια ποσά για να δεις μια συναυλία ή να καθίσεις σε ένα τραπέζι και να παρακολουθήσεις ένα πρόγραμμα σε μια μουσική σκηνή. Θεωρώ ότι η τέχνη πρέπει να αμείβεται, αλλά καλό είναι να μην έχουμε τις υπερβολές που είχαμε κάποια χρόνια πριν που πραγματικά ήθελες μια περιουσία για να έχεις δισκοθήκη ή για να δεις μια συναυλία. Χρειάζεται ένα μέτρο, αλλά σίγουρα δεν θεωρώ ότι η μουσική πρέπει να είναι δωρεάν.

Όλα είναι πολιτική τελικά

ΠτΘ: Ακούγοντας τους στίχους σου και τα τραγούδια σου έχω διακρίνει έναν έντονο κοινωνικοπολιτικό προβληματισμό. Θα έγραφες πολιτικό τραγούδι στο μέλλον;
Μ.Τ.:
Ναι, αν και θεωρώ ότι όλα είναι πολιτική τελικά, δηλαδή με τι επιλέγει κανείς να ασχοληθεί, το πώς θα κινηθεί, όλα είναι πολιτικές επιλογές, όταν κυρίως έχουν να κάνουν με το πώς βγαίνει η εικόνα σου προς τα έξω και προς την κοινωνία. Αν κάτι με κέντριζε θα έγραφα, γιατί γράφω πάντα για πράγματα που με αγγίζουν, με απασχολούν, με προβληματίζουν, οπότε προφανώς και αυτό τον καιρό με προβληματίζει η πολιτική, η κοινωνική και η οικονομική κατάσταση και φαντάζομαι ότι θα προκύψουν και τέτοια πράγματα. Είμαι ανοικτός σε όλα.

ΠτΘ: Τι μας επιφυλάσσει ο Μιχάλης Τσαντίλας στο μέλλον; Πού μπορούμε να σε ακούσουμε ζωντανά;
Μ.Τ.:
Ετοιμάζουμε με τρία παιδιά, φίλους μουσικούς, σε πρόβες ένα πρόγραμμα που θέλουμε να παρουσιάσουμε από το φθινόπωρο. Ελπίζω, εκτός από κάποιες σκηνές της Αθήνας, να μπορέσουμε να εμφανιστούμε και στην επαρχία. Προσωπικά, θα ήθελα όσο μπορώ να το παρουσιάσω αυτό το πρόγραμμα σε όσο το δυνατόν περισσότερες περιοχές της Ελλάδας. Επειδή αυτό δεν το έχω κάνει ποτέ, δεν ξέρω πόσο εύκολο είναι από οικονομικής άποψης, αλλά θα το κυνηγήσω. Από εκεί και πέρα υπάρχουν σχέδια και για επόμενους δίσκους και για πολλές συναυλίες, αλλά πάνω από όλα να είμαστε καλά και θα δούμε το μέλλον τι θα φέρει.*

 

Η ΑΕΠΙ είναι στημένη πρόχειρα

ΠτΘ: Τι άποψη έχεις για την ΑΕΠΙ;
Μ.Τ.:
Υπάρχουν θέματα και με την ΑΕΠΙ και ακούμε διάφορα που δεν ξέρω κατά πόσο είναι αληθή ή όχι. Γράφτηκα στην ΑΕΠΙ, γιατί δεν υπάρχει και άλλος τρόπος για να εισπράξει κανείς κάποια χρήματα από την πνευματική εργασία του στην Ελλάδα. Βέβαια, όπως όλα τα πράγματα στη χώρα μας, και αυτός ο τομέας έχει στηθεί στο πόδι και από πλευράς νομοθεσίας και από την άποψη του πώς λειτουργούν οι εταιρείες και σε ποιους δίνουν λογαριασμό. Όπως όλα τα πράγματα στη χώρα μας και αυτό το οικοδόμημα είναι στημένο πρόχειρα, αλλά δεν ξέρω τι άλλο μπορεί να κάνει κανείς.

 

Η κρίση θα βγάλει από το παιχνίδι όσους έβλεπαν τη μουσική και το τραγούδι ως εύκολο τρόπο πλουτισμού

ΠτΘ: Πώς είναι τα πράγματα για έναν νέο τραγουδοποιό στην Αθήνα; Μπορεί πια να τα βγάλει πέρα μόνο με το τραγούδι ή πρέπει να βρει και κάτι άλλο να κάνει ταυτόχρονα για να βγάλει τα προς το ζην;
Μ.Τ.:
Σίγουρα δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα με το τραγούδι. Είναι πολύ δύσκολα τα πράγματα. Δεν συζητάμε έσοδα από τις πωλήσεις των cd τα οποία είναι από μηδενικά έως πενιχρά. Το να βγει κανείς και να τραγουδά σε σκηνές θέλει πολύ τρέξιμο και βγαίνουν ελάχιστα χρήματα, οπότε δεν τίθεται θέμα. Ειδικά στο ξεκίνημα και για αρκετά χρόνια κανείς πρέπει να βρει και άλλους τρόπους, διαφορετικά δεν μπορεί, εκτός κι αν κάνει μια μεγάλη επιτυχία πολύ γρήγορα. Φαντάζομαι η Μόνικα ή ο Λόλεκ, παιδιά που από το ξεκίνημά τους γνώρισαν μια αναγνώριση και είχαν μια ραδιοφωνική επιτυχία, ίσως να είχαν μια πιο εύκολη πορεία.

ΠτΘ: Τελικά, η οικονομική κρίση λειτουργεί μόνο αποτρεπτικά ή μπορεί και να εμπνεύσει, να δημιουργήσει ευκαιρίες, όπως λένε και οι οικονομολόγοι;
Μ.Τ.:
Σίγουρα λειτουργεί και με αυτό τον τρόπο η κρίση, γιατί στον άνθρωπο που πραγματικά θα θελήσει να ασχοληθεί με κάτι, να ηχογραφήσει ένα cd ή να γράψει τραγούδια και γενικότερα να κινηθεί σε αυτό το χώρο δεν θα λειτουργήσει αποτρεπτικά αυτό το κλίμα, γιατί αυτός αγαπά αυτό που κάνει και θα το κάνει ούτως ή άλλως. Οπότε λειτουργεί ίσως και σαν φίλτρο η κρίση, δηλαδή θα βγάλει από το παιχνίδι όσους έβλεπαν το θέμα σαν ένα τρόπο εύκολο πλουτισμού και θα βοηθήσει όσους έχουν την επιμονή και το κουράγιο, γιατί σίγουρα χρειάζονται και αυτά, για να συνεχίσουν. Υπάρχουν ευκαιρίες στην κρίση, όσο κι αν θεωρώ ότι δεν θα έπρεπε να υπάρχει κρίση για να δοθούν ευκαιρίες.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.