Τo λιμανι της Αλεξανδρουπολης στον 21ο αιωνα

Του Νικόλαου Παπανικολόπουλου, Υποναυράρχου Λ.Σ. (ε.α.)

Βιώνω το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης από το 1989. Ίσως είναι το μοναδικό λιμάνι στην Ελλάδα που το έχουν επισκεφτεί, το έχουν εκθειάσεικαι έχουν υποσχεθεί την ανάπτυξή του τόσοι και τόσοι Πρωθυπουργοί και Υπουργοί Εμπορικής Ναυτιλίας. Τους αναφέρω ονομαστικά και με τη χρονική σειρά που πέρασαν:κ. Τσίπραςκαι κ. Μητσοτάκης από πλευράς Πρωθυπουργών,οι κ. Ντεντιδάκης, Παυλίδης, Κατσιφάρας, Παπουτσής, Ανωμερίτης, Πασχαλίδης, Γεωργιάδης, Κουρουμπλής και Πλακιωτάκης από πλευράς Υπουργών Ναυτιλίας. Δεν αναφέρομαι σε άλλους αξιωματούχους, Έλληνες και ξένους που το επισκέφτηκαν και μίλησαν γι’ αυτό, γιατί θα χρειαστούν πολλές σελίδες.

Βρισκόμαστε πλέονστον 21ο αιώνα και το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης,έχοντας τονμικρότερο κύκλο εργασιών από όλα τα λιμάνια ΑΕ, περιμένει ακόμη την ανάπτυξή του.Ας κάνουμε όμως μία αναδρομή στο παρελθόν του.

Αναδρομή στο παρελθόν του λιμανιού

—Από το 1992-2001, με τη θεσμοθέτηση του «άξονα ΙΧ» Ελσίνκι-Αλεξανδρούπολη και τα έργα στο λιμάνι να βρίσκονται σε εξέλιξη, αρχίσαμε να πιστεύουμε ότι το όνειρο της ανάπτυξηςπλησίαζε την πραγματικότητα. Μάταια όμως…

—Από το 2002-2007, με τη μετατροπή το 2002 του Λιμενικού Ταμείου σε Οργανισμό Λιμένα ΑΕ, ενώ περιμέναμε καλύτερες μέρες, δεν έγινε απολύτως κανένα έργο. Κυριολεκτικά, έξι (6) ολόκληρα χρόνιαπήγαν χαμένα.

—Από το 2008-2011, με το νέο «Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης» (ΦΕΚ 128Α / 3-7-2008),το οποίο προέβλεπε την ανάδειξη της Αλεξανδρούποληςσε «διεθνές ενεργειακό κόμβο και πύλη του θαλασσίου διαδρόμου  Μεσόγειος-Εύξεινος»και το ξεκίνημα των έργων εκβάθυνσης και σύνδεσης του νέου λιμένα με τονσιδηρόδρομο, άρχισαν να γεννιούνται νέες ελπίδες.Μάταια όμως και πάλι.

—Από το 2012-2019, η οικονομική κρίση, τα μνημόνια που ενέσκηψαν και η αποπομπή του λιμανιού το 2013 από τα διευρωπαϊκά δίκτυα(ο άξονας ΙΧ έσβησε από τον χάρτη της ΕΕ) δεν άφηναν περιθώρια ανάπτυξης. Μονόδρομος ήταν πλέον να έρθει αυτή μόνο μέσα από τις διαθέσεις του Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ., στο οποίο, εξαιτίας των μνημονίων, περιήλθε και το λιμάνι μας το 2012.

Τι έγινε το 2020;

—Στις 4-2-2020 δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ 23 Α) ο Ν. 4660/2020 «Κύρωση του Πρωτοκόλλου Τροποποίησης της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας μεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής». ΣτηΣυμφωνία αυτή γίνεται αναφορά στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης:

«[…] χορηγείται στην Κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών καθεστώς προτεραιότητας (ανεμπόδιστη πρόσβαση και χρήση) του λιμένα  Αλεξανδρούπολης […]».

—Στις 17-7-2020το Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ.,με καθυστέρηση τριών ετών από τότε (7-12-2017) που έκανε την πρώτη εξαγγελία ότι τo λιμάνι της Αλεξανδρούπολης βρίσκεται σε πρώτη προτεραιότητα και ότι η διαγωνιστική διαδικασία των παραχωρήσεών (;)του ξεκινά, ανακοίνωσε διεθνή δημόσιο διαγωνισμό πώλησης (!) πλειοψηφικού πακέτου των μετοχών τουσε ποσοστό τουλάχιστον 67%. Στις 16-10-2020,ανακοίνωσε ότι εκδήλωσαν ενδιαφέρον τέσσερα (4) επενδυτικά σχήματα.

—Στις13-10-2020 από τον ΟΛΑ ΑΕ ανακοινώθηκε ότι ξεκίνησε η διαδικασία της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης των «Μαϊστριανών», έκτασης περίπου 250 τμ., απαραίτητης για την ανάπτυξη του λιμανιού.

—Στις 17-10-2020ο  Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επισκέφθηκε το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης όπου συμμετείχε σε σύσκεψη με τους αρμόδιους φορείς. Σε δήλωσή του ο Πρωθυπουργός, μεταξύ άλλων, ανέφερε:

«[…] Εύχομαι να μπορούμε να προχωρήσουμε πολύ σύντομα ώστε πράγματι το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης να γίνει αυτό το οποίο όλοι οραματιζόμαστε: ένας πόλος ανάπτυξης, όχι μόνο για την πόλη της Αλεξανδρούπολης, αλλά και για ολόκληρη τη Θράκη. Νομίζω ότι είναι μία επένδυση η οποία θα καταστήσει την Αλεξανδρούπολη οικονομικό αλλά και γεωπολιτικό κέντρο. Οπότε είμαστε πάρα πολύ ικανοποιημένοι από το γεγονός ότι είχαμε τέσσερις καθώς φαίνεται πολύ αξιόπιστες προσφορές. Και, βέβαια, προσβλέπουμε τώρα στην ολοκλήρωση των επόμενων βημάτων του διαγωνισμού του Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ. […]».

—Στις 10-11-2020, με απόφαση του Περιφερειάρχη ΑΜ-Θ, οι μελέτες που πρόκειται να εκπονήσει ο ΟΛΑAEγια την ασφάλεια του λιμένα Αλεξανδρούπολης και του αλιευτικού καταφυγίου Μάκρης θα χρηματοδοτηθούν από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) της Περιφέρειας με 99.200 ευρώ.

Σκέψεις και προβληματισμοί

Σύμφωνα με το «δεύτερο μνημόνιο», δηλ. τους Ν.3985 και 3986/2011, με την ίδρυση του «Ταμείου Αξιοποίησης  Ιδιωτικής Περιουσίας του  Δημοσίου – Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ.» η περιουσία του Ελληνικού Δημοσίου, μέσα από αυτό, θα περνά σε εταιρείες-επενδυτέςαποκλειστικά για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των δανειστών μας και την αποπληρωμή του δημόσιου χρέους. Συνεπώς, από την πώληση των μετοχών του ΟΛΑ ΑΕ που θα κάνει το Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ. και όποτε αυτή γίνει, τα χρήματα θα πάνεαποκλειστικά για την αποπληρωμή του δημόσιου χρέους.

Η εμπειρία του παρελθόντος, με τις αντίστοιχες διαγωνιστικές διαδικασίες του ΟΛΠ ΑΕ και του ΟΛΘ ΑΕ, δείχνει ότι για να τελεσιδικήσει ο διαγωνισμός και να αρχίσει η αξιοποίηση του λιμανιού από το επενδυτικό σχήμα που θα προκύψει, απαιτούνται τουλάχιστον 4 με 5 χρόνια. Δηλαδή, το όποιο κέρδος θα το περιμένουμε μετά από 4 με 5 χρόνια.

Το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης από το 2013, με την ψήφιση του κανονισμού 1315/2013 EU, έχει βγει από τα διευρωπαϊκά δίκτυα. Στο πρώτο εξάμηνο του 2021 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα οριστικοποιήσει τον νέο κανονισμό για τα διευρωπαϊκά δίκτυα αλλά στο προσχέδιό του,όπως αναφέρει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Θαλασσίων Λιμένων,και πάλι η Αλεξανδρούπολη είναι εκτός,και ο χάρτης παραμένει ο ίδιος. Από ελληνικής πλευράς είναι μόνο τα λιμάνια Πειραιά, Θεσσαλονίκης, Πάτρας και Ηγουμενίτσας (ESPO, “PortInvestmentsStudy 2018”,σ. 9).

Στον σχεδιασμό, η Σόφια ενώνεται με τη Θεσσαλονίκη και το Μπουργκάς. Προς Ανατολάς,τοδιευρωπαϊκό δίκτυο κατευθύνεται στην Τουρκία μέσω Βουλγαρίας. Και τα γεγονότα τρέχουν και μιλούν από μόνα τους: Στις 12 Νοεμβρίου 2020 ο ΟΛΘ ΑΕ ανακοίνωσε την ίδρυση θυγατρικής εταιρείας “ThPA Sofia EAD” στη Σόφια, η οποία θα λειτουργεί το πρώτο “dryport” στα Βαλκάνια. Μάλιστα, στις 27 Νοεμβρίου 2020 αναχώρησε το πρώτο τρένο από το Λιμάνι της Θεσσαλονίκης με προορισμό το dryport στη Σόφια –ο όρος “dryport» σημαίνει τερματικός σταθμός στην ενδοχώρα (εδώ στη Σόφια) που διαθέτει απευθείας σύνδεση με οδικό, σιδηροδρομικό ή και ποτάμιο δίκτυο εσωτερικών προορισμών και λειτουργεί ως κέντρο για τη μεταφόρτωση  του θαλάσσιου φορτίου που προέρχεται από τον κύριο λιμένα (εδώ της Θεσσαλονίκης).

Μετά από όλα αυτά, είναι δυνατόν να επιβαρύνουμε τον κρατικό προϋπολογισμό για την απαλλοτρίωση των «Μαϊστριανών» και τις μελέτες για την ασφάλεια του λιμένα, όταν έχουν προηγηθεί η Συμφωνία με τις ΗΠΑ για παραχώρηση ανεμπόδιστης πρόσβασης και χρήσης τουκαι η απόφαση του Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ. για πώληση των μετοχών του;

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.