Περιφερειακές ανισότητες στην εξαγωγική δραστηριότητα της Ελλάδας

Στην κατάρτιση της μελέτης με τίτλο «Χαρτογράφηση της εξαγωγικής δραστηριότητας της Ελλάδας ανά περιφέρεια» για το διάστημα 2017-2021 προχώρησε το ΙΕΕΣ του ΣΕΒΕ για μία ακόμη χρονιά. Από τη μελέτη προέκυψαν ενδιαφέροντα συμπεράσματα για το επίπεδο της εξωστρέφειας κάθε περιφέρειας ξεχωριστά μετά την πτώση που σημειώθηκε το 2020 εξαιτίας της εμφάνισης της πανδημίας του COVID-19. Για άλλη μία φορά απεδείχθη το πρόβλημα των περιφερειακών ανισοτήτων καθώς μόνο οι περιφέρειες Αττικής, Κεντρικής Μακεδονίας και Πελοποννήσου πραγματοποιούν το 82% του συνόλου. Ο ΣΕΒΕ αποτελεί τον μοναδικό φορέα που επεξεργάζεται και αναλύει τα στοιχεία των εμπορευματικών συναλλαγών που πραγματοποιούν οι 13 περιφέρειες της χώρας. Στόχος της μελέτης είναι η ανάδειξη των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της κάθε περιφέρειας σε κλαδικό επίπεδο, η ανάλυση των χωρών με τις οποίες πραγματοποιεί εμπορικές συναλλαγές και ο εντοπισμός των αδύναμων σημείων που χρήζουν βελτίωσης. Πρόκειται για μία ad hoc μελέτη για το επίπεδο εξωστρέφειας όλων των ελληνικών περιφερειών ξεχωριστά, και ένα απαραίτητο εργαλείο για την σκιαγράφηση και βελτίωση της εξαγωγικής επίδοσης των ελληνικών περιφερειών.

Πριν την επίδοση-ρεκόρ των 55 δισ. ευρώ το 2022 (πηγή: προσωρινά στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ, 07/02/2023), οι εξαγωγές είχαν καταγράψει ένα ακόμη ρεκόρ το 2021 φτάνοντας τα 39,4 δισ. ευρώ από 30,4 δισ. ευρώ το 2020, με την αύξηση να ανέρχεται σε 29,5%, δηλαδή 9,0 δισ. ευρώ (πηγή: στοιχεία μελέτης ΙΕΕΣ-ΣΕΒΕ). Η σημαντική αυτή βελτίωση είχε ως αποτέλεσμα την βελτίωση της εξαγωγικής επίδοσης (εξαγωγές αγαθών ως % ΑΕΠ), η οποία από 18,4% το 2020 έφτασε το 21,7% το 2021. Από το σύνολο των ελληνικών περιφερειών, μόνο το Βόρειο Αιγαίο κατέγραψε μείωση της εξαγωγικής του επίδοσης (40,5 εκατ. ευρώ | 26,2%), ενώ αντίθετα όλες οι υπόλοιπες περιφέρειες αύξησαν τις εξαγωγές τους με την Αττική (αύξηση 3,9 δισ. ευρώ), την Πελοπόννησο (αύξηση 2,4 δις. ευρώ) και την Κεντρική Μακεδονία (αύξηση 924,3 εκατ. ευρώ) να σημειώνουν τη μεγαλύτερη αύξηση σε απόλυτη τιμή. Αντίστοιχα, οι συνολικές εισαγωγές διαμορφώθηκαν σε 63,7 δισ. ευρώ το 2021 σημειώνοντας αύξηση κατά 34,1%, δηλαδή 16,2 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2020, ενώ το εμπορικό έλλειμμα διαμορφώθηκε σε 24,3 δισ. ευρώ.

Οι επιδόσεις ανά κλάδο

Σε κλαδικό επίπεδο, τα πετρελαιοειδή με εξαγωγές 11,3 δισ. ευρώ και μερίδιο 28,6% αποτελούν τον σημαντικότερο κλάδο με το 49% να προέρχεται από την Αττική και το 40% από την Πελοπόννησο. Δεύτερος σημαντικότερος κλάδος τα τρόφιμα με μερίδιο 16,7% επί του συνόλου και τις Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας (30%) και Αττικής (21%) να έχουν τα σημαντικότερα μερίδια, ενώ το 75% των χημικών και πλαστικών που αποτελεί τον 3ο σημαντικότερο κλάδο, προέρχεται από την Αττική. Αναφορικά με τους εξαγωγικούς προορισμούς, Ιταλία, Γερμανία και Κύπρος κατέκτησαν τις τρεις πρώτες θέσεις με μερίδιο 10,0%, 7,3% και 6,0% αντίστοιχα, όντας στο top 10 της Περιφέρειας Αττικής, της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και της Περιφέρειας Θεσσαλίας.

Οι επιδόσεις της ΠΑΜΘ

Στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 26,8% στο διάστημα 2020-2021, με αποτέλεσμα να ξεπεράσουν το 1 δισ. ευρώ. Παρά την αύξηση και των εισαγωγών κατά 19,9% (765,1 εκατ. ευρώ), το εμπορικό πλεόνασμα ανήλθε σε 257,1 εκατ. ευρώ. Το 2020-2021 η ΠΑΜΘ κατείχε μερίδιο 2,6% επί του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών.

Οι εξαγωγές της ΠΑΜΘ αποτυπώνονται ως εξής: