Οταν τα παιδικα χερια οπλιζονται

Δυο παιδιά, ένας φόνος, δυο ζωές χαμένες. Ένα έγκλημα που, όπως συνηθίζεται να λέγεται, συγκλόνισε την κοινή γνώμη. Την κοινή γνώμη που για λίγες μέρες ακόμα θα παριστάνει την ανήξερη και την αθώα, αλλά μετά θα συνεχίσει να ασχολείται με τα καυτά θέματα της επικαιρότητας, αφήνοντας πίσω της τα κακό.
 
Δυο παιδιά, που μέχρι χθες έπαιζαν με πλαστικά πιστολάκια και ξύλινα σπαθιά, σήμερα έφτασαν να είναι ο ένας στο χώμα κι άλλος στη φυλακή. Δυο παιδιά, δυο αγόρια, αμούστακα ακόμα.
 
Δυο αγόρια σαν τα χιλιάδες άλλα που μεγαλώνουν στις αυλές και στις αλάνες των χωριών, στα μπαλκόνια και τα στενά δωμάτια των πολυκατοικιών της πόλης, σαν όλα τα αγόρια που είναι το καμάρι των μπαμπάδων τους κι η αδυναμία των μανάδων τους. Σαν όλα τ’ αγόρια που μαλώνουν, χτυπιούνται, καυγαδίζουν στις αυλές των σχολείων. Σαν όλα τ’ αγόρια που βρίζονται και χειρονομούν. Να όμως που εδώ τα πράγματα πήγαν λίγο παρακάτω. Εδώ το όριο ξεπεράστηκε. Ένα βήμα πιο πέρα παραπάνω, ένα κλικ και το κακό έγινε. Ένα κακό χωρίς επιστροφή.
 
Οι τσακαλοπαρέες των παιδιών πάντα υπήρχαν, οι αντίπαλες συμμορίες έχουν γράψει ιστορία, ο πετροπόλεμος, οι καυγάδες, τα μαλλιοτραβήγματα, τα κλωτσίδια κι οι μπουνιές, οι σφεντόνες και τ’ αεροβόλα. Υπήρξαν εποχές που τα παιδικά και, κυρίως, τα αγορίστικα παιχνίδια ήταν κάτι πέρα από την εικόνα που έχουμε εμείς σήμερα.
 
Τι κάνει λοιπόν επικίνδυνη τη σημερινή κατάσταση; Όσοι έρχονται σε επαφή με παιδιά καταλαβαίνουν πως τα κρούσματα επιθετικότητας αυξάνονται κι αποκτούν ιδιαίτερη μορφή. Ανάλογα με την περιοχή, την κοινωνικο-οικονομική κατάσταση της οικογένειας και του ευρύτερου κοινωνικού περιβάλλοντος μπορούμε να καταγράψουμε διαφορετικά περιστατικά επιθετικής συμπεριφοράς.
 
Στην επαρχία για παράδειγμα, στα χωριά, υπάρχουν παιδιά που από μικρή ηλικία έρχονται σε επαφή με τα όπλα. Ο μπαμπάς, ο παππούς, ο θείος, όντας κυνηγοί, δεν είναι σπάνιες οι φορές που καμαρώνουν την άνεση με την οποία το βλαστάρι τους σκοπεύει και πυροβολεί. Και το όπλο πια δεν είναι αεροβόλο ή μονόκαννο. Τώρα μιλάμε για επαναληπτικές καραμπίνες, όπλα που θερίζουν ζωές με συνεχόμενες βολές. Τα όπλα αυτά σπάνια φυλάσσονται στο σπίτι διαλυμένα και σύμφωνα με τους όρους ασφάλειας. Τα μικρά παιδιά εύκολα από το παιχνίδι με το πλαστικό πιστολάκι και, τώρα πια από την εικονική πραγματικότητα του ηλεκτρονικού τους παιχνιδιού, μπορούν να μεταπηδήσουν στην σκληρή πραγματικότητα του αληθινού όπλου που βρίσκεται στο διπλανό δωμάτιο και να συνεχίσουν το «παιχνίδι» μ’ αυτό. Εξάλλου ο μεγάλος του σπιτιού είναι υπερήφανος για την άνεση του παιδιού με το όπλο. Το ανδρικό πρότυπο το απαιτεί. Ο μπαμπάς καμαρώνει κι η μαμά δε χαλάει χατίρι.
 
Στην πόλη πάλι, το παιχνίδι στην αλάνα είναι πια ανύπαρκτο. Οι συναντήσεις με τους φίλους γίνονται μέσω skype και τα παιχνίδια είναι πια διαδικτυακά. Παιχνίδια που, κατά κύριο λόγο, έχουν για ήρωες στρατιώτες που σκοτώνουν σε μια εικονική πραγματικότητα που πολύ λίγο διαφέρει από τη ζώσα. Παιχνίδια που το αίμα κυλάει άφθονο και ζεστό στην οθόνη, μπροστά στα μάτια του μικρού παίχτη κι όλα παραμένουν μια χαρά. Εξοικείωση με τον θάνατο, τον πόνο, το αίμα.
 
Οι εποχές αλλάζουν, η τεχνολογία είναι πια αρωγός σε κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα. Η πληροφορία διαχέεται στο δευτερόλεπτο σε όλον τον πλανήτη. Τα ινδάλματα και τα πρότυπα έχουν αλλάξει μορφή. Απολαμβάνουμε αγαθά κι υπηρεσίες χωρίς μεγάλο κόστος. Τα οφέλη και τα κέρδη από την πρόοδο της τεχνολογίας και της επιστήμης στην καθημερινή ζωή είναι τεράστια. Όλα αυτά όμως δημιουργούν και μεγαλύτερες ευθύνες. Ευθύνες όχι μόνο έναντι του εαυτού μας και του κοινωνικού συνόλου γενικά αλλά κυρίως απέναντι στα παιδιά μας. Η πολύωρη απασχόληση στη δουλειά, οι ενοχικά ανεξέλεγκτες παροχές προς τα παιδιά, η έλλειψη χρόνου ή λάθος επιλογές στη διαχείρισή του από τη μια, κάνουν γονείς και παιδιά να χάνουν την επαφή, να χαλαρώνουν οι σχέσεις, να απομακρύνονται. Από την άλλη τα κλειστά στόματα των μικρών κοινωνιών κι η αδιαφορία κι αποξένωση στις μεγάλες πόλεις διαμορφώνουν το κατάλληλο έδαφος ώστε να εξελιχθούν μικροεπεισόδια και να δημιουργηθούν πολύ άσχημες καταστάσεις.
 
Τα πειράγματα κι οι καβγάδες ανάμεσα στα παιδιά ποτέ δε θα εκλείψουν. Ο εντοπισμός και η έγκαιρη αντιμετώπιση της παρεκτροπής όμως είναι το κρίσιμο σημείο για την πρόληψη βίαιων συμπεριφορών και επικίνδυνων επιθέσεων. Όπως η εποχή μας κινείται με ιλιγγιώδη ταχύτητα, ανάλογη πρέπει να είναι κι η ετοιμότητα και τα αντανακλαστικά της κοινωνίας για την αντιμετώπιση βίαιων συμπεριφορών. Δεν έχουμε δικαίωμα στην αδιαφορία ή στη σιωπή. Η ενημέρωση των παιδιών, η δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης κι ασφάλειας τόσο στο σπίτι όσο και στο σχολείο είναι τα πρώτα και βασικότερα βήματα. Η δημιουργία κοινωνικών δομών που θα συμβουλεύουν και θα στηρίζουν θύματα επιθέσεων αλλά θα καθοδηγούν και θα εποπτεύουν τους δράστες είναι μια υποχρέωση του κράτους. Τα παιδιά μπορεί πολύ εύκολα να μεταπηδήσουν από τη θέση του θύματος σ’ αυτή του θύτη. Οι ενήλικες έχουν την ευθύνη και την υποχρέωση για τη προστασία και τη σωστή διαπαιδαγώγησή τους.
 
*Η Μαρία Δήμου είναι εκπαιδευτικός. Εργάζεται στο μειονοτικό δημοτικό σχολείο Μάστανλη. Διατηρεί το blog: peridiavenontasstonkosmo.blogspot.gr. Το κείμενο είναι αναρτημένο και στον ιστότοπο: enetpress.gr.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.