Ολα οσα πρεπει να γνωριζουν οι ελαιοπαραγωγοι για το κλαδεμα της ελιας

Στο σημερινό μας άρθρο θα ασχοληθούμε, με το κλάδεμα της ελιάς και του αμπελιού. Όπως θα καταλάβετε από αυτά που θα πούμε στη συνέχεια άλλο σημαίνει κλαδεύω και άλλο σημαίνει κόβω.

Το κλάδεμα είναι τέχνη που απαιτεί γνώσεις, εμπειρία, δεξιότητες και σωστούς χειρισμούς. Γι’ αυτό και ο κλαδευτής πρέπει να γνωρίζει καλά:
• θέματα της φυσιολογίας της ελιάς
• ιδιαιτερότητες της περιοχής και της ποικιλίας
• τη διατροφική κατάσταση των δένδρων
• την καταλληλότητα της εποχής, των καιρικών συνθηκών και πολλά άλλα, για να αφαιρεί
• με το κλάδεμα αυτό που πρέπει κι όχι αυτό που βολεύει. Δεν ξεχνάμε ότι το δέντρο μετά από πολύ αυστηρό κλάδεμα απαντά πάντα με ακαρπία 

Ημερολόγιο καλλιεργητικών εργασιών

Είναι πολύ χρήσιμο να κρατάμε ένα απλό ημερολόγιο καλλιεργητικών εργασιών και συμβάντων, όπου μπορεί να γίνεται:

• Καταγραφή καλλιεργητικών εργασιών στην οποία θα αναφέρονται ημερομηνία, είδος, έκταση, μέγεθος, καιρικές συνθήκες που σημειώθηκαν κατά την εκτέλεσή τους
• Καταγραφή επεμβάσεων φυτοπροστασίας, που είναι ίσως όχι μόνο απαραίτητο αλλά και το σημαντικότερο κομμάτι του ημερολογίου. Καταγράφουμε ημερομηνία, είδος σκευάσματος, δοσολογία, τρόπος εφαρμογής, καιρικές συνθήκες στην εφαρμογή και λίγο αργότερα, χρονική περίοδος μεταξύ των ψεκασμών και ιδίως μεταξύ τελευταίου ψεκασμού και συγκομιδής
• Καταγραφή καιρικών συνθηκών σε κρίσιμα στάδια ανάπτυξης όπως ανθοφορία, καρπόδεση κλπ
• Καταγραφή περιπτώσεων έξαρσης ασθενειών η εντομολογικών προσβολών όπως κυκλοκόνιο, πυρηνοτρήτης, δάκος κλπ
• Καταγραφή αντίδρασης των δένδρων στο κλάδεμα που εφαρμόσαμε. Αν έβγαλε λαίμαργα, πως πήγε η καρποφορία κλπ.

Όλα τα παραπάνω θα μας βοηθήσουν να διορθώσουμε τα λάθη μας ή να συμπληρώσουμε τις προσπάθειές μας. Γενικά θα μας βοηθήσουν να καταλάβουμε τη γλώσσα των φυτών μας, γιατί σε ό, τι κάνουμε υπάρχει αντίδραση –απάντηση των δένδρων μας. 

Μερικά στοιχεία για τη φυσιολογία και τη μορφολογία της ελιάς

Πριν προχωρήσουμε στα είδη και τις τεχνικές των κλαδεμάτων καλά είναι να αναφερθούμε σε κάποια χρήσιμα στοιχεία σχετικά με τη φυσιολογία και τη μορφολογία του δένδρου της ελιάς ώστε να κατανοήσουμε καλύτερα και την αναγκαιότητα των ενεργειών μας.

• Κάποια εξογκώματα που εμφανίζονται στον κορμό, λαιμό και ρίζες με λεία επιφάνεια, ονομάζονται σφαιροβλάστες ή γόγγροι και είναι υπερπλασίες πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά και φυτορμόνες.
• Το ριζικό σύστημα της ελιάς για 3-4 χρόνια αναπτύσσεται κατακόρυφα σε βάθος και μετά αναπτύσσεται οριζόντια
• Το μεγαλύτερο μέρος των ριζών βρίσκεται σε βάθος 20-60 εκ. – μικρό ποσοστό ριζών φθάνει στα 100-120 εκ.
• Σε αμμώδη ή πετρώδη εδάφη όμως μπορεί να φθάσει και στα 5-6 μέτρα αναζητώντας υγρασία και θρεπτικά συστατικά
• Ο ακραίος οφθαλμός των ετήσιων βλαστών είναι ξυλοφόρος. Η αύξηση των βλαστών γίνεται ή από αυτόν τον ακραίο ξυλοφόρο οφθαλμό που συντελεί στην επιμήκυνση του βλαστού, η μπορεί και από τους πλάγιους ξυλοφόρους οφθαλμούς
• Ανάλογα με το μήκος το μεσογονατίων διαστημάτων διακρίνονται σε βλαστούς με μεγάλα μεσογονάτια διαστήματα (1,9-2,2 εκ.) μικρά (1,3-1,7 εκ) και πολύ μικρά μεσογονάτια διαστήματα (0,8-1,0 εκ)
•Οι πιο καρποφόροι βλαστοί είναι αυτοί που έχουν μεγάλα μεσογονάτια διαστήματα
• Τα φύλλα της ελιάς είναι απλά, αντικριστά, με μικρό μίσχο, με μορφή λόγχης, παχιά και δερματώδη και διατηρούνται πάνω στο δένδρο για 24-30 μήνες
• Η ελιά είναι είδος μόνοικο (έχει δηλαδή τα θηλυκά και τα αρσενικά μέρη στο ίδιο δένδρο), είναι ετερόγαμο (η γονιμοποίηση δηλαδή γίνεται από τη γύρη άλλου άνθους του ίδιου δένδρου ή τη γύρη άνθους άλλου δένδρου) και ανεμόφιλο (δηλαδή η γύρη μεταφέρεται κυρίως με το αέρα), όταν όμως εκείνη την εποχή ή σε εκείνη την περιοχή υπάρχει έλλειψη γύρης τότε οι επισκέψεις των μελισσών είναι τακτικότατες και μαζικές με αποτέλεσμα να έχουμε εξαιρετική γονιμοποίηση.
• Συνιστάται η καλλιέργεια 2 ή και περισσότερων συνανθουσών ποικιλιών στον ίδιο ελαιώνα, ώστε να εξασφαλίζεται η ανταλλαγή γύρης (σταυρογονιμοποίηση ) και έτσι η καλή παραγωγή
• Οι επικονιάστριες ποικιλίες δεν πρέπει να απέχουν από την κύρια ποικιλία περισσότερο από 32 μέτρα καθώς η γύρη μεταφέρεται σε μεγάλες αποστάσεις, όταν έχουμε σχετικά ξηρό καιρό αλλά δυσκολεύεται όταν ο καιρός είναι υγρός, φαινόμενο συνηθισμένο στην περιοχή μας.
• Η ελιά έχει ξυλοφόρους οφθαλμούς, που είναι μικρότεροι, στενοί και κωνικοί και μικτούς ανθοφόρους, που είναι περισσότερο εξογκωμένοι και σφαιρικοί
• Ο διαφορισμός των οφθαλμών σε ανθοφόρους και ξυλοφόρους γίνεται προς το τέλος του χειμώνα και πριν την έναρξη της βλάστησης
• Ο διαφορισμός γίνεται με αργό ρυθμό 60-90 μέρες πριν από την άνθηση. Το σημείο αυτό έχει ιδιαίτερη βαρύτητα, γιατί στο διάστημα αυτό το δέντρο πρέπει να έχει στη διάθεση του αποθηκευμένες τροφές για να αυξήσει τους ανθοφόρους οφθαλμούς σε σχέση με τους βλαστοφόρους
• Οι ξυλοφόροι και οι μικτοί ανθοφόροι οφθαλμοί σχηματίζονται στις μασχάλες των φύλλων την άνοιξη με την επιμήκυνση του βλαστού και η μορφολογία τους δεν αλλάζει αν δεν εκτεθούν στο κρύο του χειμώνα
• Χαμηλές θερμοκρασίες (πάνω από το μηδέν) για 1.500 – 2.000 ώρες αθροιστικά, βοηθούν στην παραγωγή μεγάλου αριθμού ταξιανθιών
• Δεν έχουν όλες οι ποικιλίες τις ίδιες απαιτήσεις σε ώρες χαμηλών θερμοκρασιών. Άλλες ανθίζουν καλά και με λίγες ώρες ψύχους (Κορωνέϊκη) ενώ άλλες απαιτούν περισσότερες
• Οι ποικιλίες που απαιτούν πολλές ώρες χαμηλών θερμοκρασιών δεν είναι παραγωγικές σε περιοχές με ζεστούς χειμώνες
• Η μεγάλη εναλλαγή θερμοκρασιών (2-15 βαθμοί ) με απότομο τρόπο δεν ευνοεί την καλή άνθηση
• Τα άνθη εμφανίζονται σε βοτρυώδεις ταξιανθίες 8-60 μαζί
• Τα άνθη της ελιάς διακρίνονται στα τέλεια (3-8%) με σωστά ανεπτυγμένους στήμονες και ύπερο και στα ατελή ή στημονοφόρα (92-97%) με ανεπτυγμένους μόνο τους στήμονες
• Τα αίτια του εκφυλισμού του υπέρου στα στημονοφόρα άνθη σχετίζονται με την έλλειψη νερού, θρεπτικών στοιχείων, με την ποικιλία και τις καιρικές συνθήκες στη διάρκεια του χρόνου
• Τα άνθη είναι πολύ ευαίσθητα σε συνθήκες παγετού στη διάρκεια του σχηματισμού τους, σε ξηρούς και ζεστούς ανέμους (ξήρανση ανθέων, κάψιμο στίγματος), σε δυσμενείς καιρικές συνθήκες (βροχή, ομίχλη) και σε εντομολογικούς εχθρούς (πυρηνοτρύτης, βαμβακάδα, καλόκορις)
• Βροχές ή υψηλή σχετική υγρασία την περίοδο της άνθησης υγραίνουν και βαραίνουν τη γύρη, η οποία έτσι δεν μεταφέρεται εύκολα, δεν μεταφέρεται σε μεγάλη απόσταση με αποτέλεσμα να έχουμε μικρά ποσοστά καρπόδεσης
• Γενικά κακές συνθήκες την περίοδο της γονιμοποίησης προκαλούν το φαινόμενο της «σχινοκαρπίας». Οι καρποί λόγω της ψευδογονιμοποίησης δεν αναπτύσσουν σπέρμα – κουκούτσι, γίνονται μικροί σαν κυνηγετικά σκάγια και αργότερα πέφτουν
• Τα άνθη της ελιάς ανοίγουν πριν ακόμη ελευθερωθεί η γύρη από τους ανθήρες, έτσι μπορεί να γίνει σταυρεπικονίαση πριν από την αυτεπικονίαση του άνθους
• Το στίγμα του υπέρου είναι επιδεκτικό γονιμοποίησης για 3-4 μέρες, όμως τα άνθη της ελιάς δεν ανθίζουν όλα μαζί αλλά σταδιακά
• Η ελιά καρποφορεί πλάγια σε βλαστούς του προηγούμενου έτους και η βλάστηση αυτή λέγεται κρεμοκλαδής. Είναι οι γνωστές ποδιές
• Οι τομές του κλαδέματος πρέπει να είναι λείες, για να κλείνουν εύκολα και χωρίς προβλήματα, να έχουν μια μικρή κλίση για να μη κρατούν υγρασία, να είναι μικρής διατομής με ελάχιστο τακούνι
• Καλά είναι οι μεγάλες τομές να καλύπτονται με κατάλληλα υλικά
• Τα εργαλεία να είναι κοφτερά, να μη αφήνουν «δόντια» και να απολυμαίνονται τακτικά
• Η απολύμανση των εργαλείων κλαδέματος γίνεται με εμβάπτισή τους σε οινόπνευμα ή σε διάλυμα χλωρίνης 10% ή φορμόλης 5%
• Κατά τη διάρκεια του κλαδέματος η απολύμανση να επαναλαμβάνεται πολλές φορές
• Καλό είναι να καλύπτονται με αλοιφή κλαδέματος οι τομές – υπάρχουν κατάλληλα εμπορικά σκευάσματα ή πάστα βορδιγάλειου πολτού
• Το κλάδεμα είναι από τις σπουδαιότερες ελαιοκαλλιεργητικές εργασίες. Απ’ αυτό εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό η καρποφορία και η μακροζωία των ελαιοδέντρων. Έχει σημαντικό κόστος (15-20% του συνολικού καλλιεργητικού κόστους) 

Τα είδη του κλαδέματος 

Έχουμε τριών ειδών κλαδέματα:

1. Κλάδεμα διαμόρφωσης στα νεαρά δένδρύλια
2. Κλάδεμα καρποφορίας των παραγωγικών δένδρων
3. Κλάδεμα ανανέωσης στα μεγάλης ηλικίας δένδρα 

1. Κλάδεμα διαμόρφωσης στα νεαρά δένδρα

Σκοπός του κλαδέματος αυτού του τύπου είναι η δημιουργία ανθεκτικού σκελετού του δένδρου και επιθυμητού σχήματος, που θα διευκολύνει τις καλλιεργητικές εργασίες, τους ψεκασμούς και ιδιαίτερα τη συγκομιδή.

Στα νεαρά δένδρα αποφεύγονται τα αυστηρά κλαδέματα γιατί καθυστερούν την είσοδο των δένδρων σε καρποφορία.

Διευκρινίσεις για το κλάδεμα διαμόρφωσης νεαρών δένδρων:

α) Φύτευση – καρατόμηση στα 60-70 εκ. ανάπτυξη, επιλογή 3-4 βραχιόνων
β) Φύτευση, ελεύθερη ανάπτυξη για 1-2 χρόνια με αφαίρεση χαμηλής βλάστησης και λαίμαργων(30-40 εκ), επιλογή 3-4 αναπτυγμένων βραχιόνων – σχήμα
γ) Φύτευση, ελεύθερη ανάπτυξη για 3-4 χρόνια, καθάρισμα βάσης, επιλογή αναπτυγμένων βραχιόνων

2. Κλάδεμα ανανέωσης

• Η ελιά έχει την ικανότητα να αναβλαστάνει μετά από κοπή ή καταστροφή από λανθάνοντες οφθαλμούς που έχει διάσπαρτους σε όλο το μήκος του ξύλου της και αυτό το χαρακτηριστικό είναι που της δίνει τη γνωστή μακροζωία της. Χάρη σε αυτή την ιδιαιτερότητα είναι δυνατή η ανανέωση γερασμένων δένδρων, καθώς επίσης και η αποκατάσταση δένδρων που ζημιώθηκαν από παγετό
• Η ανανέωση γερασμένων δένδρων, μπορεί να γίνει με αυστηρό κλάδεμα μέχρι ακόμη και καρατόμηση χαμηλά λίγο πιο πάνω από το εμβόλιο ή στη διασταύρωση των βραχιόνων – αν είναι ψηλά εμβολιασμένα
• Η αναγέννηση της κόμης συνήθως διαρκεί 3-5 χρόνια. Λιγότερο χρόνο απαιτεί σε γόνιμα χωράφια και «καλοθρεμένα» δένδρα και περισσότερο στα μικρής ή οριακής γονιμότητας χωράφια
• Επειδή το κλάδεμα ανανέωσης σχεδόν μηδενίζει την παραγωγή για αντίστοιχο χρονικό διάστημα, η ανανέωση μπορεί να γίνει σταδιακά σε 4 χρόνια – 25% κατ έτος – ώστε όταν φθάνουμε στο 4ο τμήμα να έχει μπει στην καρποφορία το πρώτο
• Περιορισμός κόμης από το εξωτερικό προς τα μέσα, μέχρι τις πρώτες διακλαδώσεις
• Συνιστάται στα δέντρα με τα πρώτα συμπτώματα γηρασμού
• Στους πυκνοφυτευμένους ελαιώνες η καρποφορία εντοπίζεται στις κορυφές και στη νότια πλευρά
• Για μερική ανανέωση ή περιορισμό της κόμης αυτών των δένδρων, το κόψιμο γίνεται στους βραχίονες ή στις πρώτες διακλαδώσεις τους σε ανάλογο ύψος
• Από τους νέους ζωηρούς βλαστούς επιλέγονται οι καταλληλότεροι για το σχηματισμό του νέου σκελετού του δένδρου
• Το δένδρο μπαίνει πάλι σε καρποφορία μετά από 3-5 χρόνια
• Εξετάζουμε και το ενδεχόμενο πλήρους αφαίρεσης ορισμένων δένδρων
• Για την αποκατάσταση παγετόπληκτων δένδρων αυτά αφήνονται για ένα χρόνο, ώστε να εκδηλωθεί η πραγματική έκταση της ζημιάς και μετά αφαιρούνται όλα τα κατεστραμμένα μέρη
• Από τους νέους βλαστούς που θα εκπτυχθούν, θα σχηματιστούν οι νέοι κλάδοι του δένδρου 

3. Κλάδεμα καρποφορίας 

Με το κλάδεμα καρποφορίας:

1. Πετυχαίνουμε σωστή ισορροπία ανάμεσα στην βλάστηση, την καρποφορία και το ριζικό σύστημα
2. Πετυχαίνουμε καλή ποσοτική –ποιοτική παραγωγή
3. Διατηρούμε το σχήμα ή το ύψος των δένδρων στα επιθυμητά ύψη
4. Αποφεύγουμε την πρόωρη παρακμή του δέντρου.
5. Αποφεύγουμε την σπατάλη υγρασίας στα ξερικά χωράφια.
6. Διευκολύνουμε τις εποχιακές καλλιεργητικές εργασίες ( φυτοπροστασία και κυρίως τη συγκομιδή
7. Περιορίζουμε το φαινόμενο της παρενιαυτοφορίας
Λάθη στο κλάδεμα μπορεί να μη ισοδυναμούν με καταστροφή αλλά οδηγούν σε αποτυχίες όπως κυρίως είναι η παρενιαυτοφορία, η περιορισμένη παραγωγή λαδιού και οι διάφορες ασθένειες που προσβάλλουν το φυτό, που ευνοούνται από το κακό μικροκλίμα που δημιουργείται.

Ως προς την Παρενιαυτοφορία να διευκρινίσουμε ότι είναι το φαινόμενο κατά το οποίο η ελιά καρποφορεί κάθε 2ο χρόνο (παρ – ενιαυτός). Το φαινόμενο δεν έχει ερευνηθεί αρκετά. Αποδίδεται σε κακές συνθήκες θρέψης, υγρασίας, χαμηλών θερμοκρασιών. Συνήθως μια χρονιά υψηλής παραγωγής ακολουθείται από χρονιά χαμηλής παραγωγής. Συστηματική καλλιέργεια, θρέψη, άρδευση, κλάδεμα, καλές καιρικές συνθήκες το περιορίζουν σημαντικά.

Όταν πρόκειται να κλαδέψουμε πρέπει να θυμόμαστε ότι η ελιά προσπαθεί να αναπτύξει σφαιρική κόμη γι’ αυτό και καρποφορεί στην περιφέρεια της κόμης μέχρι ένα ορισμένο βάθος (60 – 90 εκ) το οποίο εξαρτάται μεταξύ των άλλων και από την πυκνότητα της φυτείας. Επίσης η ζωηρή βλάστηση ανταγωνίζεται την καρποφορία γι αυτό η καρποφορία είναι περισσότερη στις ποδιές και λιγοστεύει ανεβαίνοντας προς την κορυφή της κόμης. Όμως τα μέρη της κόμης που δέχονται περισσότερο φως κάνουν πιο χοντρές ελιές και με μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε λάδι. Αυτά εξασθενίζουν κατεβαίνοντας από τα ψηλά προς τα κάτω και προς το εσωτερικό της κόμης.

Γι’ αυτό το λόγο είναι προτιμότερο η κόμη να μην είναι απόλυτα σφαιρική αλλά να έχει προεξοχές και κενά μεταξύ τους, αφήνοντας κλάδους προς όλες τις κατευθύνσεις, ώστε να παίρνει περισσότερο ήλιο.

Με αυτά τα δεδομένα πρέπει να επισημάνουμε:

• Στην περιοχή μας δεν συνιστάται κλάδεμα το χειμώνα, γιατί αυτό επιβάλλει η φυσιολογία του δένδρου
• Το δένδρο «εξαντλημένο» από την παραγωγή κατεβάζει στο ριζικό του σύστημα, τις αποθησαυριστικές ουσίες που παράγονται ή βρίσκονται στα φύλλα, προετοιμαζόμενο έτσι να ξεχειμωνιάσει
• Κάθε επέμβαση στην κόμη του την περίοδο του χειμώνα το ζημιώνει και μειώνει την αντοχή του στους παγετούς
• Στη νότια Ελλάδα που δεν υπάρχει τόσο μεγάλος κίνδυνος παγετού συνήθως «κλαδεύουν» μαζί με την συγκομιδή. Αυτό όμως στην πραγματικότητα δεν είναι κλάδεμα, με την ουσιαστική έννοια του όρου αλλά μια ενέργεια υποβοήθησης της συγκομιδής, δεδομένου και του μεγάλου ύψους των δένδρων
• Η ελιά αντιδρά πάντα στο κλάδεμα και βγάζει σε πολλά σημεία λαίμαργους, γι’ αυτό κανονικά σε αυτές τις περιοχές πρέπει να επανέλθουμε την άνοιξη για να αφαιρέσουμε τους λαίμαργους διαφορετικά σχηματίζεται κυριολεκτικά μια «σκούπα»
Κατάλληλη εποχή για το κλάδεμα καρποφορίας είναι νωρίς την άνοιξη. Ανάλογα με τα εργατικά χέρια λίγο νωρίτερα ή λίγο αργότερα δεν πειράζει. Μάλιστα το λίγο αργότερα μπορεί και να ωφελήσει, γιατί αποφεύγουμε τον κίνδυνο προσβολών από βακτήρια (καρκινώματα) που λόγω των πληγών του κλαδέματος είναι πολύ μεγάλος (γρήγορη επούλωση –λιγότερες βροχές). 

Προτεινόμενη τακτική κλαδέματος

• Παρατηρούμε προσεκτικά τη γενική εικόνα του δένδρου
• Εντοπίζουμε τους «στόχους» μας – κλαδιά που έχουν «ξεφύγει» σε ύψος ή πλάτος, είναι άρρωστα ή ασθενικά ή ξερά , μπλέκονται μεταξύ τους , σκιάζουν κ.α.
• Σχηματίζουμε μια εικόνα για το πώς θέλουμε να το διαμορφώσουμε
• Αξιολογούμε τις ενέργειές μας
• Αρχίζουμε, αν έχουμε κρίνει ότι είναι αναγκαίο, με τις μεγάλες αφαιρέσεις ξύλου (κάθε 3- 5 χρόνια μπορεί να γίνεται μερική ανανέωση βραχιόνων )
• Προχωράμε στα ξερά και εξαντλημένα κλαδιά
• Αφαιρούμε πάντα παραφυάδες και άλλη χαμηλή βλάστηση
• Συνεχίζουμε στις διακλαδώσεις αφαιρώντας βλαστούς που κατευθύνονται προς το εσωτερικό της κόμης και δεν βλέπουν φως, μπλέκονται μεταξύ τους ή σκιάζουν άλλους, επίσης αφαιρούμε κλαδιά που σέρνονται κάτω και γενικά προσπαθούμε να δώσουμε αέρα στο δένδρο («να μπορεί να περνάει πουλί») αλλά αποφεύγουμε την υπερβολική αφαίρεση βλάστησης, γιατί δεν ξεχνάμε ότι το φύλλο είναι το εργοστάσιο παραγωγής της τροφής για το δένδρο και το καρπό
• Αν θέλουμε να αντικαταστήσουμε κάποιον βραχίονα, επιλέγουμε από τους νέους βλαστούς κάποιον σχετικά χαμηλά και τον κατευθύνουμε προς το σημείο που θέλουμε να αναπτυχθεί. Μετά 2-3 χρόνια είναι έτοιμος οπότε και κόβουμε τον παλιό
• Καθαρίζοντας τους νέους βλαστούς στο εσωτερικό της κόμης, φροντίζουμε να αφήσουμε κάποιους, για την προστασία των βραχιόνων του δένδρου από τον ήλιο. Διαφορετικά τα δέντρα αναγκάζονται να πετάνε λαίμαργους βλαστούς για προστασία από ηλιοκαύματα. Αυτό είναι μεγάλη σπατάλη σε βάρος της καρποφορίας
• Στα νέα δέντρα καλά είναι οι βραχίονες (μπράτσα) να κατευθύνονται λοξώς προς τα επάνω, για να μην πετάνε λαίμαργους βλαστούς (μια γωνία 45ο -50ο), να μη είναι οριζοντιωμένοι
• Στα παραγωγικά δέντρα καλό είναι να γίνεται κάθε χρόνο «ελαφρό κλάδεμα » ή καθάρισμα, γιατί έτσι:
1. ευνοείται η παραγωγή νέας καρποφόρας βλάστησης
2. αφαιρείται όλη η ξερή βλάστηση που είναι αποτέλεσμα σκίασης και δυσκολεύει όλες τις εργασίες ( συγκομιδή , καταπολέμηση κλπ)
3. περιορίζονται οι διαστάσεις της κόμης των δέντρων και αυξάνεται ο φωτισμός και αερισμός που είναι απαραίτητος για μια καλή και ποιοτική παραγωγή
• Το ελαφρύ κλάδεμα ή καθάρισμα μπορεί να είναι αυστηρότερο σε δένδρα που αναπτύσσονται σε άγονα και ξηρά εδάφη, για περιορισμό της φυλλικής επιφάνειας και εξοικονόμηση θρεπτικών στοιχείων και νερού για τη νέα βλάστηση
• Αντίθετα, σε δένδρα που αναπτύσσονται σε γόνιμα εδάφη ή που λιπαίνονται και αρδεύονται, το κλάδεμα δεν πρέπει να είναι αυστηρό, επειδή υπάρχει επάρκεια θρεπτικών στοιχείων και νερού για την υπάρχουσα καρποφορία και για τη νέα βλάστηση. Σε αυτή την περίπτωση, αυστηρό κλάδεμα δίνει λαίμαργους βλαστούς που αργούν να μπουν σε καρποφορία
• Ακόμη και το καλοκαίρι μπορούμε να κλαδεύουμε αρκεί να μη κάνουμε απότομες και μεγάλες αποκαλύψεις (γύμνωμα) της κόμης και έχουμε ηλιοκαύματα των βραχιόνων
• Σε περιπτώσεις υπερπαραγωγής μπορεί να γίνει και χλωρό κλάδεμα με σκοπό την μείωση της παρενιαυτοφορίας – το επόμενο έτος – και την αύξηση του μεγέθους του καρπού κατά τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο
• Φροντίζουμε με το κλάδεμα να διατηρούμε το ύψος που ταιριάζει στα μέσα συγκομιδής που έχουμε
• Φροντίζουμε να «κατεβάσουμε» το ύψος των δένδρων – αν ξέφυγε – αλλά δεν καρατομούμε κορυφές γιατί εκεί θα σχηματισθεί «φούντα»
• Επιλέγουμε να κλαδέψουμε σε διακλάδωση που κατευθύνεται πλάγια
• Δεν ξεχνάμε ότι για να μπορέσει να φωτοσυνθέσει και να καρπίσει η ελιά πρέπει τα φύλλα και βλαστοί της να δέχονται άμεσο ηλιακό φως και όχι από αντανάκλαση – αυτό δεν αρκεί
• Τα δέντρα που έδωσαν πολύ καρπό και έχουν κόμη εξαντλημένη μπορούμε να κλαδέψουμε λίγο νωρίτερα, για να αυξηθούν οι πιθανότητες διαφοροποίησης περισσότερων ανθοφόρων οφθαλμών
• Δέντρα που καρποφόρησαν ελάχιστα ή καθόλου κλαδεύονται πολύ ελαφρά ή και καθόλου, γιατί η βλάστηση είναι έτοιμη για καρποφορία και δεν πρέπει να αφαιρείται με το κλάδεμα
• Οι λαίμαργοι βλαστοί, που εμφανίζονται σε ηλικιωμένα δέντρα αποτελούν το σημάδι του γεράσματος του δέντρου και είναι το κουδούνι που ειδοποιεί να αρχίσει το κλάδεμα ανανέωσης
• Καθυστέρηση στη συγκομιδή, δηλαδή παραμονή του καρπού στο δένδρο για μεγάλο χρονικό διάστημα , μετά τη φυσιολογική ωρίμανση, (σταφίδιασμα) έχει αρνητικές επιπτώσεις στη διαμόρφωση ανθοφόρων οφθαλμών 

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.