Η τελευταια πτηση…

Σε μια ταραχώδη περίοδο για τη Ζάμπια κι ουσιαστικά χωρίς πόρους για το ποδόσφαιρο της χώρας (σ.σ. το 1988 επρόκειτο να φιλοξενήσει το Κόπα Άφρικα, αλλά εν τέλει κάτι τέτοιο δε συνέβη, λόγω έλλειψης χρημάτων), ειδικά από το 1991 και μετά, που ο πρώην πρόεδρος και λάτρης του ποδοσφαίρου, Kenneth Kaunda, δεν επανεξελέγη, η Ζάμπια διέθετε μια εξαιρετική Εθνική, η οποία το 1988 είχε κατέκτησε την 5η θέση στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Σεούλ, νικώντας στη διάρκεια του τουρνουά με 4-0 την Ιταλία, κι η οποία έχασε στο «νήμα» την πρόκριση στο Μουντιάλ του 1990.

Έτσι, από τη στιγμή, κιόλας, που τα ορυχεία χαλκού πέρασαν σε ιδιωτικά «χέρια» κι έπαψαν να προσφέρουν την οικονομική βοήθεια που συνήθιζαν τα προηγούμενα χρόνια στο ποδόσφαιρο, η ομοσπονδία της Ζάμπια άρχισε να αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα. Για παράδειγμα, ένα από αυτά ήταν το πώς θα ταξίδευε η Εθνική ομάδα της χώρας για τα εκτός έδρας παιχνίδια των προκριματικών του παγκοσμίου κυπέλλου του 1994, καθώς, όχι απλά δεν υπήρχαν χρήματα για να ναυλωθεί ένα τσάρτερ, αλλά ούτε προκειμένου να αγοραστούν εισιτήρια σε αεροπλάνο της γραμμής.

Εν τέλει, ενόψει των δύο πρώτων αγώνων, τη λύση έδωσε η πολεμική αεροπορία της Ζάμπια, δανείζοντας στην ποδοσφαιρική ομοσπονδία ένα παλιό αεροπλάνο τύπου Μπάφαλο, το οποίο όμως δεν είχε περάσει service για περίπου 5 μήνες. Ήταν μάλλον η έσχατη λύση, με όλη τη σημασία της λέξης. Μάλιστα, στο ταξίδι στη Μαγαδασκάρη, για τις ανάγκες του παιχνιδιού εκεί, κατά την επιστροφή η πτήση ήταν αρκετά περιπετειώδης κι οι παίκτες αστειευόμενοι μεταξύ τους, έλεγαν πως «κάποια στιγμή αυτό το αεροπλάνο θα μας σκοτώσει»!

Που να ήξεραν; Το ημερολόγιο έγραφε 27 Απριλίου, όταν οι 18 ποδοσφαιριστές της Εθνικής ομάδας, μαζί με το προπονητικό επιτελείο κι όλα τα υπόλοιπα μέλη της αποστολής ανέβηκαν για τελευταία φορά στο μοιραίο αεροπλάνο. Προορισμός τους το Ντακάρ, όπου θα αντιμετώπιζαν την Εθνική ομάδα της Σενεγάλης, στα πλαίσια των προκριματικών του παγκοσμίου κυπέλλου. Πριν καν γίνει η επιβίβαση είχαν εμφανιστεί προβλήματα, καθώς η πτήση ξεκίνησε με οχτάωρη καθυστέρηση, με τον πιλότο να έχει προγραμματίσει στάσεις ανεφοδιασμού σε Κονγκό, Γκαμπόν κι Ακτη Ελεφαντοστού.

Εν τέλει, έπειτα από το δεύτερο ανεφοδιασμό στο Λίμπρεβιλ, την πρωτεύουσα του Κονγκό, η επικοινωνία με το αεροπλάνο χάθηκε, αυτό ανατινάχθηκε στον αέρα κι έπεσε στον Ατλαντικό Ωκεανό. Η αιτία για χρόνια έμενε άγνωστη, με τη Ζάμπια να θεωρεί ότι η Γκαμπονέζοι το ανατίναξαν νομίζοντας ότι πρόκειται για εισβολή και το επίσημο πόρισμα που εκδόθηκε 10 ολόκληρα χρόνια αργότερα, το 2003, να αναφέρει ότι πιθανότητα η ανατίναξη προήλθε από φωτιά σε έναν από τους δύο κινητήρες, με τον πιλότο του αεροσκάφους, αντί να σβήσει αυτόν που καιγόταν, να θέτει εκτός λειτουργίας, από λάθος του, αυτόν που δεν είχε πρόβλημα, με αποτέλεσμα το τραγικό γεγονός.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στο αεροπλάνο δεν επέβαιναν ο σταρ αυτής της ομάδας, Bwalya Kalusha, ο οποίος εκείνη την περίοδο αγωνιζόταν στην Αϊντχόφεν κι επρόκειτο να πετάξει από την Ολλανδία στη Σενεγάλη, καθώς δεν του είχε δοθεί νωρίτερα από την ομάδα του άδεια. Επίσης στη μοιραία πτήση δεν ήταν ο τότε παίκτης της βελγικής Άντερλεχτ, Charles Musonda, ενώ από θαύμα γλίτωσε ο Bennett Mulwanda Simfukwe, ο οποίος και μετείχε κανονικά στην αποστολή που είχε επιλέξει για τον αγώνα με τη Σενεγάλη ο προπονητής της Εθνικής Ζάμπια, Godfrey «Ucar» Chitalu, ωστόσο δεν του επετράπη να πετάξει μαζί με την υπόλοιπη ομάδα για κάποιους γραφειοκρατικούς λόγους!

Η τραγωδία αυτή «σημάδεψε», φυσικά» το ποδόσφαιρο της Ζάμπια, που είδε να χάνεται άδικα μια από τις κορυφαίες ομάδες που είχε αναδείξει. Παρόλα αυτά, η ομάδα που δημιουργήθηκε αμέσως μετά την τραγωδία αυτή, γύρω από τον Kalusha, έχασε την πρόκριση στο παγκόσμιο κύπελλο για μόλις ένα βαθμό, ενώ έφτασε μέχρι και τον τελικό του Κόπα Άφρικα το 1994, όμως ηττήθηκε από τη Νιγηρία, που τότε νίκησε και την Ελλάδα στο Μουντιάλ των Η.Π.Α.

Χρειάστηκε να περάσουν 19 χρόνια, μετά την τραγωδία αυτή, ώστε το ποδόσφαιρο της Ζάμπια να γνωρίζει τη σημαντικότερη επιτυχία της. Η τραγική ειρωνεία της υπόθεσης; Η Ζάμπια κατέκτησε για πρώτη φορά στην ιστορία της το Κόπα Άφρικα, με νίκη στη διαδικασία των πέναλτι απέναντι στην Ακτή Ελεφαντοστού, με τον τελικό να διεξάγεται στην Γκαμπόν, σε γήπεδο λίγα χιλιόμετρα μακριά από το σημείο όπου συνετρίβη το αεροπλάνο που μετέφερε την ομάδα πίσω στο 1993.

Μάλιστα, πριν το παιχνίδι αυτό, οι διεθνείς επισκέφθηκαν το σημείο, μαζί και με τον Bwalya Kalusha, ο οποίος από το 2006 είχε τη θέση του προέδρου της ομοσπονδίας ποδοσφαίρου της χώρας και, φυσικά, την κατάκτηση του τίτλου, στις 13 Φεβρουαρίου του 2012, την αφιέρωσαν στους αδικοχαμένους συμπατριώτες τους, που αν δεν είχαν χάσει τότε τη ζωή τους, ίσως να είχαν φτάσει κι αυτοί την κορυφή του αφρικάνικου ποδοσφαίρου!

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.